پس از مارچ 2008 با انتشار گزارشی از چشماندازها و مسیر زنجیره تأمین گزارشگری مالی به همراه پیشنهادات و توصیههای صورت گرفته توسط هیأت مدیره فدراسیون بینالمللی حسابداری (IFAC) در این گزارشات با کسب و کار مالی پروژه بمنظور بررسی پیشرفت پروژه گزارشگری مالی و حسابداری در سطح جهانی برای اولین گام در این پروژه و جهت اجرا و دستیابی به نتایج آن یک مطالعه تحقیقاتی در سطح بینالمللی توسط فدراسیون بینالمللی حسابداری صورت پذیرفت که در آن تحقیق عملاً 740 عضو نهاد IFAC از 59 کشور مختلف جهان از جمله کشورهای دارای اقتصادهای بزرگ در حوزههای قضایی و اقتصادی شرکت نمودهاند.
این مطالعه در اواسط سال 2008 انجام شده است و این موضوع دقیقاً قبل از بروز بحران مالی در سطح جهان صورت گرفت.
لذا در این شرایط عملاً اثرات بحران مالی نیز که اقتصاد جهان را دچار چالش و تزلزل عمدهای نموده بود میبایست مورد توجه دقیق قرار میگرفت.
بنابراین نتایج این تحقیق عملاً خروجیهای مؤثری را برای اخذ نتایج مثبت از گامهای بعدی در بهبود فرآیندهای گزارشگری مالی را به همراه داشته است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که در بسیاری از کشورهایی که پیشرفتهای زیادی در حوزههای قضایی داشتهاند عملاً در زمینههای متعددی از جمله اداره سازمانها، فرآیندهای گزارشگری مالی و حسابرسی همانند تبیین کدهای جدید و تجدید نظر شده در افزایش همگرای در استانداردهای حسابداری را به همراه داشتهاند.
با این حال این مطالعه همچنین بیانگر وجود مسائل و موارد مهم و مداوم در چرخه زنجیره تأمین گزارشگری مالی برای رسیدن به یک سطح رضایتبخش برای استفادهکنندگان میباشد.
الف) مدیریت شرکت: در این ارتباط مدیریت بدنبال مدیریت ریسک و کنترل سیستمهایی که بیش از حد محدود و متمرکز هستند میباشد.
عملاً بدون توجه به شرایط مذکور امکان یکپارچه سازی مدیریت شرکت با مدل کسب و کار بصورتی فراگیر امکانپذیر نمیباشد.
به طوری که مدیریت هزینههای آن بیش از منطق را برای مدیریت ریسک و کنترل سیستمها و یکپارچهسازی آن با مدل کسب و کار خرج مینماید و از طرفی دیگر این امر منجر به عدم حفاظت و ایجاد حاشیه امن برای مدیریت رشد و مدیران اجرایی میباشد.
ب) گزارشگری مالی: تصویب استانداردهای گزارشگری مالی بصورت مناسب برای سازمانها و نهادهای کوچک و متوسط و همچنین سایر نهادهای مربوط از جمله نهادهای انتفاعی و غیرانتفاعی در بخش دولتی و خصوصی و ایجاد همگرایی بیشتر با استانداردهای حسابداری با ایجاد چالش در بکارگیری حسابداری ارزشهای منصفانه خصوصاً در زمینه صورتهای مالی پذیرفته شده و اثرات مرتبط با آن میباشد.
ج) حسابرسی مالی: چالشهای مربوط به شیوهها و فرآیندهای انجام حسابرسی خصوصاً برای مشتریان چند ملیتی، بهبود و افزایش میزان تفاهم بین سهامداران درخصوص فرآیند گزارشگری مالی و مزایای حسابرسی آن میباشد بطوری که افزایش حجم دادخواهی از حسابرسان در محیط پرتلاطم اقتصادی امروز و سایر چالشهای موجود در حسابرسی از مفاهیم و الگوهای حسابداری ارزشهای منصفانه برآورد میشود.
د) سودمندی گزارشهای مالی: وجود گزارشات کافی و مناسب مربوط به شاخصهای غیرمالی، خطرات و ریسکهای عملکردی و پایداری سازمانها، چه در ارتباط با گزارشات مالی سازمان و گزارشگری محیط زیست، استراتژی و اجرای استراتژی با استفاده از اندازهگیری رویدادها با ارزشهای منصفانه معضل اصلی در شرایط فعلی بازار است.
همراه با تلاشهای لازم بمنظور مقابله با بحران مالی جاری است که عملاً نتایج حاصل از مطالعات مربوط نشان میدهد که امروزه نیاز به افزایش حوزه عملکردی در مورد این مسائل از فدراسیون بینالمللی IFAC و اعضاء اصلی آن در انجام همکاری با سایر ذیفنعان در زنجیره تأمین گزارشگری مالی است.
گام بعدی که توسط فدراسیون بینالمللی حسابداری IFAC که در بعد گزارشگرش منطبق با کسب و کار میباشد که شامل: الف) سرمایهگذاران، مصاحبه شوندگان، بنگاهها و نهادهای مرتبط با تدوین استانداردها و سایر تنظیم کنندگان آن در سراسر جهان که در ارائه راه حلهای عملی جهت تهیه گزارشات مالی مناسب با فرآیندهای کسب و کار میباشند.
ب) با در نظر گرفتن توسعه میبایست هدایت و برنامهریزی لازم در سطح بینالملل درخصوص ارزیابی و بهبود گزارشگری کسب و کار در سازمانها صورت پذیرد.
1)مقدمه: در ماه مارچ سال 2008 فدراسیون بینالمللی حسابداری در گزارشی اقدام به ارائه نقطه نظرات منتج از تحقیقات انجام شده در سطح بینالمللی درخصوص گزارشگری مالی و زنجیره تأمین آن نمود که این گزارش حاصل از نظرسنجی جهانی صورت گرفته در تمام بخشهای مالی صورت پذیرفته است و شامل سرمایهگذاران، تهیه و تأمین کنندگان منابع، مدیریت سازمان و مدیران اجرایی، حسابرسان، استانداردهای مرتبط با بنگاهها و تنظیم کنندگان بوده است که نتیجهگیری از ارائه گزارشگری مالی مطابق با گزارشگری زنجیرهای و منطبق با زنجیره تأمین در مدلهای تولیدی و بازار (فرآیندهای کسب و کار) میباشد بطوریکه تمام شرکت کنندگان در زنجیره تأمین گزارشگری مالی با نگرش انتقادی به تولید گزارشات مالی و دستیابی به اهداف گزارشگری مفید برای سرمایهگذاران که با وجود تقویت در فرآیند گزارشگری مالی و ایجاد بسیاری از پیشرفتهای لازم در گزارشگری را منجر شده است، میبایست برای رفع نیازهای سرمایهگذاران و سایر ذینفعان منتج شود.
لذا در این پروسه توصیه و تأکید لازم جهت توجه به اهمیت مسائل و موضوعات در زنجیره تأمین شامل مواردی از قبیل: الف) دستیابی به اهداف مدیریت سطح بالا با دسترسی به اطلاعات واقعی و مناسب ب) افزایش استدلال حسابرسان برای هیأت مدیره ج) پیاده سازی سیستمهای مدیریت ریسک و کنترل مستمر در سازمان د) متوازن سازی بودجه با عملکرد و متوازن سازی عملکرد سازمان در بخش درونی و برونی سیستمها ه) هماهنگی و متناسب سازی پاداش در قبال عملکرد و) ایجاد شفافیت بیشتر و قابلیت اطمینان بخشی در تعاملات و ارتباطات سازمان ح) همگرایی اصول عملکردی مبنی بر استاندارد حسابداری و حسابرسی انستیتوی بینالمللی حسابداری به عنوان عضو اصلی و همکاران و گروههای ذیربط جهت بررسی پیشرفتهای کشورهای متبوع خود و یا حوزه قضایی در زمینههای مدیریت، گزارشگری مالی و حسابرسی اقدام به بررسی موضوعات و ارائه توصیههای تحت عنوان فرآیند گزارشگری و زنجیره تأمین گزارشگری مالی نمودهاند.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده مذکور بمنظور کمک به فدراسیونهای بینالمللی و سایر نهادهای عضو و همکاران خود در جهت شناسایی مشکلات و معضلات مربوط به فرآیند گزارشگری مالی و توجه به پیشنهادات و توصیههایی که نیازمند توجه بیشتر در سطح بینالمللی، منطقهای بمنظور رفع نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران و سایر ذینفعان میباشد.
1-1) حوزههای مورد بررسی در این مطالعه: پیگیری تحولات پروژه زنجیره گزارشگری مالی در چهار بخش کلیدی: ساختار مدیریت شرکت روند گزارشگری مالی حسابرسی گزارشات مالی حسابرسی گزارشات مالی سودمندی گزارشات مالی علاوه بر گزارشات مربوط به زنجیره تأمین مالی گزارشگری انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC) اقدام به انتشار تعداد دیگری از گزارشات مهم در ارتباط با تمرکز بر بهبود کیفیت گزارشگری مالی از محل لینکهای مرتبط با گزارش زنجیره تأمین مالی نموده است که اهم این موارد عبارتند از: الف) بازسازی اعتماد عمومی به گزارشگری مالی تحت عنوان چشمانداز بینالمللی مربوط به چالشها و موفقیت در پیاده سازی استانداردهای بینالمللی حسابداری و دستیابی به همگرایی استانداردهای حسابداری ISA و انستیتوی بینالمللی حسابداری.
این بخش از این جهت در زنجیره تأمین گزارشگری مالی مورد توجه قرار میگیرد که اجازه میدهد برای مقایسه بین دیدگاههای شرکت کنندگان در این تحقیق اقدام به آزمون و بررسیهای لازم را نسبت به دیدگاههای آنها صورت دهد.
بر همین اساس مقایسه نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده بین دیدگاههای شرکت کنندگان در پژوهش نشان دهنده ایجاد تحولات واقعی و یا در حال وقوع در کشورهای مختلف و حوزههای قضایی در این کشورها بوده است.
توضیحاً اینکه این مطالعه در یک دوره 11 ماهه در بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا صورت پذیرفته است.
نتیجه این آزمون بیان میدارد که: از میان 157 عضو انستیتوی بینالمللی حسابداری از مجموع 74 کشور عضو در 59 کشور جهان و حوزههای قضایی آنها در مسیر تحولات جهانی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی بیان میدارد.
(جدول شماره 1) نتایج حاصل از مطالعه انجام شده که توسط آقای چالز به عنوان رئیس گروه پژوهش و اعضای مؤسسه حسابداران خبره مدیریت (CIMA) نیز در آن نقش داشتهاند بیانگر این موضوع است که در جلسه سالیانه انستیتوی بینالمللی حسابداری که در نوامبر سال 2008 در شهر رم ایتالیا برگزار گردید موضوع زنجیره تأمین گزارشگری مالی از دیدگاههای مختلف و مطابق با دستورالعملهای تبیینی مورد بررسی قرار داده که نتایج تحلیل مربوطه بیان میدارد که: 1-2) گزارش پروژه کسب و کار از نقطه نظر انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC): شرکت کنندگان در پروژه عبارتند از: آقای چالز به عنوان مدیر ارشد مؤسسه حسابداران خبره مدیریت و به عنوان مدیر پروژه ادوارد چو، مدیر اجرایی و رئیس اداره بنادر یانگ تسه چین و رئیس سابق فدراسیون حرفهای حسابداران رسمی امریکا نوامن لاین، بازنشسته و مدیر امور مالی جاردین ماستون و رئیس قبلی فدراسیون زنجیره تأمین گزارشگری مالی ریچارد مالت، مدیر فنی مؤسسه حسابداران خبره مدیریت امی پارلیچی، مدیر کسب و کار و تعیین خدمات مشاورهای جامعه حسابداران رسمی امریکا گراهام گتس، شریک ارشد قبلی مؤسسه حسابداری کوپرژ و مدیر انستیتوی بینالمللی حسابداری این مقایسه از مسائل و پیشنهادات اصلی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی با تحولات واقعی که در حال وقوع در حوزههای اقتصادی کشورهای مختلف صورت میپذیرد به عنوان اولین محصول انستیتوی بینالمللی حسابداری گزارشگری مطرح میباشد.
2) قسمت دوم- اداره امور شرکتها: در این بخش از مطالعه به دنبال تحولات و گامهای بعدی در بهبود مدیریت اداره شرکت و حوزههای قضایی در سراسر جهان خواهیم بود.
به تعبیری دیگر در ادبیات قدیم اشاره شده است که "آدم دانا خانه خود را بروی سنگ میسازد".
مشابه این موضوع بیان میدارد که حاکمیت شرکتی عملاً به بنیاد گزارشگری مالی با کیفیت بالا نیاز دارد.
بر همین اساس این موضوعی بسیار سخت و غیرممکن است که پیشبینی و برآورد شود که یک گزارشگری مالی مطلوب از یک ساختار حاکمیت شرکتی نامطلوب بروز پیدا کند.
بنابراین نقش حاکمیت شرکتی بطور مستقیم به دنبال بالا بردن و افزایش سطح کیفیت گزارشگری مالی به یک سطح مطلوبتر میباشد.
1-2) تحولات عمده در ابعاد حاکمیت شرکتی: پاسخ دهندگان شرکتکننده در مورد تحقیق بیان داشتند که دولتها سیاستگذاران، بنگاهها و نهادهای استاندارد، سرمایهگذاران و بسیاری دیگر از کشورها و حوزههای قضایی بیان میدارند که در کشورهای آنه برخی از اقدامات مثبت با توجه به استقرار و تأکید حاکمیت شرکتی در بهبود گزارشگری مالی آنها صورت پذیرفته است که در این ارتباط توجه به مفهوم توسعه پایدار به عنوان مهمترین عامل در این فرآیند توسط بیش از 50 نفر از 74 شرکت کننده در این مطالعه تحقیقی اعلام شده که نیازمند ایجاد کدهای جدید و یا تجدید نظر شده و بروزآوری آن در مدیریت شرکتها میباشد.
شرکت کنندگان همچنین اشاره مینمایند که چارچوب قانونی و نظارتی مشخص برای بهبود در اداره امور شرکتها در کشورهای آنها و حوزههای قضایی آن کشورها تبیین و ایجاد شده است.
همچنین بسیاری از شرکت کنندگان به صراحت اشاره مینمودند که آنها در کشورهای خود با موضوع ورود حوزه قضایی به شرکت آنها تحت عنوان حیطه قضایی اداره امور شرکتها به عنوان یک مانع که در اداره امور شرکتها مؤثر باشد توجه نداشتهاند و همچنین در استفاده از مفاهیم حاکمیت شرکتی که گاهی اوقات در آن کشورها از آن نام برده میشود بدان توجه زیادی شده است.
علاوه بر آن شرکت کنندگان نشان دادند که مسائل و مشکلات مربوط به گزارشگری مالی که تا به حال شناخته شده است در زنجیره تأمین گزارشگری مالی تا به حال همچنان حل نشده باقی مانده است.
(جدول شماره 2-2) بسیاری از نهادها و افراد عضو انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC) را پذیرفته و یا در حال اقدام در بهبود حاکمیت شرکتی سازمان و یا اخلاق در سازمان برای خود یا سازمانی که در آن کار میکنند مینمایند و عمدتاً از طریق تفکر رهبری درخصوص مسائل مربوط به مدیریت به عنوان پاداش و یا شناسایی، اندازهگیری و مدیریت ریسک از طریق آموزش و پرورش موضوعات صورت میپذیرد.
برای مثال ارتباط بهتر حسابرسان با کمیتهها و برنامههای اطلاع رسانی از طریق مدیریت برای حسابداران و مدیریت و دیگران صورت میپذیرد.
2-2) پیشرفتهای صورت گرفته درخصوص موضوعات مربوط به حاکمیت شرکتی: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بسیاری از کشورها در حوزههای قضایی، توسعه قوانین اجرایی جدید و یا انجام موارد اصلاحی در حوزه مدیریت و نیز به عنوان دیگر اقدامات مربوط به حاکمیت شرکتی تا حدود بسیار زیادی در حل و فصل مسائل مربوط به حاکمیت شرکتی مؤثر بوده است بخشی از آنها که در فرآیند زنجیره تأمین گزارشگری مالی مؤثر هستند عبارتند از: الف) وجود تفکر حاکمیت در سطح سازمان امانه در روح سازمان ب) توسعه یک مدل ذهنی برای چک لیست ج) وجود حاکمیت شرکتی به عنوان موضوعی ماوراء قانون د) وجود ریسکهای شخصی/ فردی و مسئولیت برای مدیریت مدیران اجرایی و ...
هـ) وجود نگرانی و استرس از هزینه و منفعت با توجه به حاکمیت در سازمان همانگونه که