دانلود مقاله کودکستان

بسمه تعالی پیشگفتار آئین کار اصول شناخت , مکان‏یابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان 1 تا 6 ساله که بوسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در سی و هشتمین کمیته ملی آئین کار ساختمان مورخ 73/9/21 مورد تائید قرار گرفته , اینکه باستناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن‏ماه 1371 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .

برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم ,آئین کارهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این آئین کارها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده نمود .

در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی‏المقدور بین این آئین کار و آئین کار کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .

آئین کار اصول شناخت , مکان‏یابی و طراحی فضا های باز برای کودکان 1 تا 6 سال بسمه‏تعالی آئین کار اصول شناخت , مکان‏یابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان 1 تا 6 سال ( پیش دبستانی ) مقدمه بروز تغییرات اجتماعی و اقتصادی از قبیل رشد سریع جمعیت , تراکم مناطق شهری , کاهش واحدهای فامیلی گسترده در اثر مهاجرت به شهرها , کاهش مراقبت والدین از فرزندان در نتیجه تغییر در هسته ساختار فامیلی , مشارکت بیشتر زنان ( مادران ) در فعالیت‏های اجتماعی , کاهش در عرصه ساختمانها و ...

نیازهای فضایی جدیدی را در سطح جامعه مطرح مینمایند که از جمله آنها , فضای بازی کودکان میباشد .

از طرفی دیگر سرزمین ما ایران از نظر جمعیتی دارای ساختی جوان است بدین معنا که نزدیک به نیمی از جمعیت آنرا افراد زیر 20 سال تشکیل میدهند که بیش از 1/3 این گروه سنی کودکان نیز 6 سال هستند .

نیازها و خواسته‏های این گروه نیز همانند سایر مردم ابعاد مختلف روانی , اجتماعی , اقتصادی فرهنگی و فیزیکی دارد ولیکن به دلیل اهمیت و نقشی که این سالهای نخست نسبت به سایر مراحل زندگی از نقطه نظر تکامل شخصیتی افراد دارا میباشند , هرگونه برنامه‏ریزی و سرمایه‏گذاری در زمینه‏های گوناگون و برآوردن نیازهای رشدی آن به گونه‏ای صحیح و منطقی تبعات مثبتی را در پی خواهد داشت که کل جامعه از آن بهره خواهد برد .

در این میان فضاهای بازی از جمله تمهیداتی هستند که نیازهای رشد کودکان را در تمام زمینه‏ها تامین می‏کنند , چهار زمینه اصلی رشد کودکان شامل رشد جسمی , رشد شناختی , رشد اجتماعی و رشد عاطفی میباشد که ترکیب متنوعی از آن‏ها می‏تواند در زمین بازی قرار گیرد و لذا شناخت توانائیهای جسمی و روانی کودکان در این گروه سنی و کاربرد ضوابطی در امر مکان‏یابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان توسط برنامه‏ریزان , طراحان و مجریان اینگونه طرحها , امکان تجربیات متفاوتی را برای این گروه سنی فراهم میآورد و قابل ذکر است که تا کنون در مورد تهیه ضوابط و استانداردهای مربوطه کمتر و یا بطور پراکنده کارهایی انجام شده است , و اینک با همکاری گروهی از کارشناسان و با بهره‏گیری از منابع و مآخذ داخلی و خارجی اقدام به تهیه و تدوین اصول و ضوابطی شده که امید است با بکارگیری نکات مندرج در این آئین کار در هنگام طراحی مجتمع‏های زیستی اعم از مراکز شهری یا روستایی , فضاهای بازی مناسب و در خور کودکان منطبق بر استانداردهای رسمی و متداول درنظر گرفته شود .

1 هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این آئین کار تعیین اصول و ضوابطی در برنامه‏ریزی و طراحی فاضهای باز و تجهیزات و تاسیسات آن برای بازی کودکان 1 تا 6 سال در کلیه مراکز عمومی مثل پارکها , مراکز خرید , میادین , مراکز مذهبی و فرهنگی و ...

و مراکز نیمه عمومی مثل مهد کودکها و مراکز آموزش و پرورش پیش از دبستان و مراکز درمانی و ...

مراکز خصوصی از قبیل واحدهای مسکونی , مجتمع‏های آپارتمانی و ...

است به گونه‏ای که کاربرد این ضوابط توسط برنامه‏ریزان , طراحان و مجریان امر مناسب‏سازی وضع موجود و طراحی‏های آتی را به نحو مطلوب و منطقی سامان دهد .

2 تعاریف بروز تغییرات اجتماعی و اقتصادی از قبیل رشد سریع جمعیت , تراکم مناطق شهری , کاهش واحدهای فامیلی گسترده در اثر مهاجرت به شهرها , کاهش مراقبت والدین از فرزندان در نتیجه تغییر در هسته ساختار فامیلی , مشارکت بیشتر زنان ( مادران ) در فعالیت‏های اجتماعی , کاهش در عرصه ساختمانها و ...

2 تعاریف 2 1 فضای بازی : محیطی امن و سالم , مهیج و شادی‏آور برای بازی کودکان بطوریکه جسم بچه‏ها را تقویت نموده و ثبات عاطفی و احساسی آنها را باعث شده از طریق انواع بازی و فعالیت , آموزش‏های لازم را فرا گرفته و زمینه‏های پرورش خلاقیت نیز فراهم آید .

2 2 کودکان پیش‏دبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ): سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق می‏شود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد .

هدف از تدوین این آئین کار تعیین اصول و ضوابطی در برنامه‏ریزی و طراحی فاضهای باز و تجهیزات و تاسیسات آن برای بازی کودکان 1 تا 6 سال در کلیه مراکز عمومی مثل پارکها , مراکز خرید , میادین , مراکز مذهبی و فرهنگی و ...

2 2 کودکان پیش ‏دبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ): سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق می‏شود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد .

3 شناخت مراحل رشد و خصوصیات جسمی رفتاری کودکان 1 تا 6 سال ( پیش‏دبستانی ) 3 1 خصوصیات جسمی رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله .

2 ـ 1 ـ فضای بازی : محیطی امن و سالم , مهیج و شادی‏آور برای بازی کودکان بطوریکه جسم بچه‏ها را تقویت نموده و ثبات عاطفی و احساسی آنها را باعث شده از طریق انواع بازی و فعالیت , آموزش‏های لازم را فرا گرفته و زمینه‏های پرورش خلاقیت نیز فراهم آید .

2 ـ 2 ـ کودکان پیش‏دبستانی ( گروه سنی 1 تا 6 سال ): سنین پیش از دبستان به مقطع سنی از بدو تولد تا پایان 6 سالگی اتلاق می‏شود ولیکن گروه سنی منتخب در این آئین کار گروه سنی 1 تا 6 سال میباشد .

3 ـ شناخت مراحل رشد و خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 6 سال ( پیش‏دبستانی ) 3 ـ 1 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله .

ـ شروع به راه رفتن و صحبت کردن می‏کند .

ـ راحت راه میرود و راحت زمین می‏خورد .

ـ می‏تواند با کمک از پله‏ها بالا و پائین برود .

ـ کنترل ادرار و مدفوع خود را می‏کند .

ـ نسبت به افراد غریبه واکنش نشان می‏دهد .

3 ـ 1 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 1 تا 2 ساله .

ـ دوست دارد غذا خوردنش توام با بازی باشد .

- بزرگترها را به بازی با خودش مجبور می‏کند .

ـ دوست دارد بچه‏ها در اطرافش باشند ولی مستقیما با آنها وارد بازی نمی‏شود .

ـ اشیأ مدور توجه این کودکان را جلب می‏کند .

ـ می‏تواند به طور ایستاده خم شود و اسباب بازی خود را جمع کند .

ـ تطابق چشم با پا کامل نیست .

ـ حس کنجکاوی کودک شدید است .

ـ به فضاهای کوچک و محدود عکس‏العمل نشان میدهد و احساس دلتنگی می‏کند .

ـ دوست دارد اشیأ را به داخل ظرفی ریخته و دو مرتبه بجای اول برگرداند .

3 ـ 2 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 2 تا 3 ساله ـ به تنهائی از پله‏ها بالا میرود و در موقع پائین آمدن دستش را به نرده یا دیوار می‏گیرد .

بهمین دلیل از سرسره می‏تواند استفاده کند .

ـ هر پله را با قرار دادن هر دو پا روی آن طی می‏کند .

ـ توپ بزرگی را می‏تواند لگد بزند و یا شوت کند .

ـ به خوبی و در یک خط مستقیم می‏دود و کمتر به زمین می‏خورد .

ـ بسیار فعال و سر زنده و با نشاط است .

ـ ماهیچه‏های انگشتان او بهتر عمل می‏کند ( ماهیچه‏های کوچک ).

ـ روی سه چرخه می‏نشیند , دسته آنرا با دست می‏چرخاند و هدایت می‏کند ولی هنوز قادر به پا زدن نیست .

ـ بودن در کنار مادرش را به هنگام بازی دوست دارد .

3 ـ 3 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 3 تا 4 ساله .

ـ می‏تواند در ضمن دویدن , موانع موجود بر سر راه خود را دور بزند .

ـ می‏تواند اسباب‏بازیهای بزرگ را هل بدهد .

ـ می‏تواند چهار زانو بنشیند ـ فعال و پرانرژی است ولی زود خسته می‏شود .

ـ هماهنگی بین چشم‏ها و دستها تا حدودی ایجاد شده است .

ـ در بکار بردن دستها , پاها و بازوان بیشتر از کار کردن با انگشتان مهارت دارد .

ـ می‏تواند روی پنجه پا راه برود .

ـ می‏تواند برای یک لحظه روی یک پا بایستد .

ـ از وسایل گوناگون به راحتی و با مهارت بالا می‏رود .

ـ می‏تواند سه چرخه براند .

ـ نیاز به تائید و تشویق بزرگترها دارد .

ـ کودک مایل است بیشتر در کنار بچه‏های دیگر بازی کند و نه با خود آنها .

ـ در این سن کودک نسبت به افراد جدید و محیط نا آشنا واکنش نشان میدهد .

3 ـ 4 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 4 تا 5 ساله .

ـ حرکات کودک از ظرافت , دقت و هماهنگی بیشتری برخوردار است .

ـ لی‏لی بازی می‏کند .

ـ کنجکاوی او در خصوص محیط اطرافش بیشتر می‏شود .

ـ با مهارت دوچرخه می‏راند و دور میزند .

ـ از وسایل و جاهای بلند بالا می‏رود .

ـ به هوا می‏پرد , می‏چرخد و تاب می‏خورد .

ـ به راحتی می‏تواند توپ را با حرکات کامل دست پرتاب کند و بگیرد .

3 ـ 5 ـ خصوصیات جسمی ـ رفتاری کودکان 5 تا 6 ساله ـ دستها مهارت دارند ولی عضلات کوچک دست هنوز کاملا متعادل و موزون نیست .

ـ از کارهای پرتحرک لذت میبرد و فعال است .

ـ فعالیتهای حرکتی کودک بیش از سنین قبل موزون هستند .

ـ می‏تواند از روی خط تعادل راه برود و با یک پاجستهای کوچک بزند .

در پایان این مبحث برای آنکه تصویری از اندازه‏های بدن کودکان در هنگام بروز رفتارهای گوناگون از قبیل نشستن , ایستادن , دست را بلند کردن و ....

ارائه کرده باشیم تا بتواند در هنگام طراحی وسایل بازی متناسب با این سنین مدنظر قرار گیرد با استفاده از منابع خارجی چند تصویر از اندازه‏های استاندارد بدن کودکان 3 تا 5 ساله و 5 تا 7 ساله به شرح ذیل آورده می‏شود : ( اندازه‏ها به میلیمتر میباشد ).

* ISO : INTERNATIONAL STANDARD ORGANIZATION 4 ـ اصول مکان‏یابی و طراحی فضاهای باز برای بازی کودکان 4 ـ 1 ـ از دیدگاه شهرسازی 4 ـ 1 ـ 1 ـ موقعیت : فضاهای بازی کودکان را می‏توان در مراکزی به شرح ذیل مستقر نمود : مراکز عمومی مثل : ـ پارکها ( پارک محله‏ای ـ پارک منطقه‏ای ـ پارک شهر ـ پارک جنگلی ).

ـ مراکز خرید ( پاساژها ـ بازار بزرگ و...

).

4 ـ 1 ـ از دیدگاه شهرسازی 4 ـ 1 ـ 1 ـ موقعیت : فضاهای بازی کودکان را می‏توان در مراکزی به شرح ذیل مستقر نمود : مراکز عمومی مثل : ـ پارکها ( پارک محله‏ای ـ پارک منطقه‏ای ـ پارک شهر ـ پارک جنگلی ).

ـ میادین .

ـ مرکز فرهنگی ـ مذهبی ( مسجد ـ حسینیه ـ موزه ـ کتابخانه و ....).

ـ مراکز تفریحی ـ توریستی ( کمپ‏ها ـ اردوگاههای تفریحی ـ اماکن توریستی ).

مراکز نیمه عمومی مثل : ـ مهد کودکها و آمادگیها .

ـ مراکز بهداشتی ـ درمانی ( بیمارستان ـ درمانگاه ).

ـ پرورشگاهها و مراکز تربیتی ـ آسایشگاهها .

ـ مراکز نگهداری کودکان معلول یا عقب‏افتاده ذهنی .

مراکز خصوصی مثل : ـ واحدهای همسایگی و مجتمع‏های آپارتمانی .

4 ـ 1 ـ 2 ـ همجواریها و غیر همجواریها .

مکانی که برای احداث زمین‏های بازی کودکان درنظر گرفته می‏شود باید ضمن تامین مسایل ایمنی , بهداشتی , سلامت و آسایش کودکان از مکانهایی نظیر خیابانهای اصلی و پرتردد , پارکنیگهایی عمومی و ترمینالها , خطوط راه‏آهن و فرودگاهها , توالتهای عمومی , محل جمع‏آوری زباله , کارگاههای آلوده کننده محیط زیست , مسیلها و حریم خطوط انتقال برق و کانالهای روباز و پرتگاهها و سایر مراکزی که به نحوی ممکنست ایجاد مزاحمت ( دود