الف: هدف 1- کلیات وقایع اضطراری و جود دارند که می توانند بر سدها مؤثر واقع شود هنگامی که مردم در مناطقی زندگی می کنند که می تواند در معرض سیل ناشی از خرابی یا راه اندازی یک سد قرار گیرد یا امکان از دست دادن زندگی و خسارات به اموال وجود دارد منظور از این خطوط راهنما( دستورالعمل این است که برنامه ریزی قاطع و جامع برای اقدام اضطراری تشویق تا در حفظ جان افراد، تقلیل خسارات مالی در مناطقی که تحت تأثیر خرابی یا راه اندازی سد واقع می شوند کمک نماید.
یک برنامه اقدام اضطراری سندی می باشد که شرایط اضطراری بالقوه دارد یک سد شناسایی نموده و اقدامهای از پیش برنامه ریزی شده را که می بایست تعقیب شود تا خسارات جانی و مالی را به حداقل کاهش دهد را تشریح نماید.
برنامه [1]اقدام اضطراری یا کارهایی را که مالک سد می بایست انجام دهد تا مسائل سد را تعدیل و یا تخفیف دهد، برنامه ریزی مذکور شامل تشریفات و اطلاعاتی است که سد را در صدور هشدار اولیه وبیماریهای هشدار دهنده به مقامات مدیریت اضطراری مسئول پائین دستی سد در این رابطه با وضعیت اضطراری کمک می نماید.
برنامه ریزی برای اقدام در صورت ضرورت به مقامات مدیریت اضطراری نشان دهد.
2-آمادگی اضطراری: آماده باش اضطراری در هرجا که مردم در منطقه ای زندگی می کنند که می تواند در معرض طغیان سیل یا لعلت عملیات یا خرابی سد قرار گیرد آمادگی اضطراری می بایست وجود داشته باشد.
عبارت اضطراری در اصطلاح راه اندازی سد عبارت است از جریان ناگهانی واقعی یا تهدیدکننده آب که به علت سانحه یا خرابی در یک سد یا دیگر ساختارهای حائل آب یا در نتیجه حالت طغیان تهدید کننده آب به هنگامی که خود سد در معرض خطر خرابی قرار ندارد، بوجود می آید رهاشدن آب ممکن است زندگی انسان و یا اموال او موجود در پائین دست را در معرض خطر قرار دهد.
3- مسئولیت سازمان مدیریت اضطراری فدرال: سازمان مدیریت اضطراری فدرال مسئولیت همآهنگی، راهبری حکومت فدرال را در رابطه با مصائب به حکومت ایالتی ومسئولی مدیریت اضطراری محلی در برابر تمام حالتهای اضطراری قابل پیش بینی در ایالات متحده آمریکا بعهده دارد.
یک تحقیق تازه نشان می دهد که 22 هزارحالت خطرناک برای سدها درایالات متحده آمریکا وجوددارد که از اینها تقریباً در 83 هزار مورد یا 83% برنامه ریزی اضطراری برای خود ندارند.
فیان برنامه های اقدام اضطراری در بیشتر سدهای مشمول مقررات ایالتی بعنوان یک کاستی در آمادگی اضطراری ملی بوسیله سازمان مدیریت اضطراری فدرال تشخیص داده شده است.
بمنظور بهتر نمودن کیفیت آمادگی اضطراری که پاسخگوی خالتهای اضطراری سدها در معرض خطر باشد، مورد نیاز می باشد تا امکان سدها را بطور مؤثر یاری داده که برنامه های اقدام اضطراری برای سد ها را توسعه و مورد تمرین قرار دهد این مراحل شامل همآهنگی، برنامه ریزی، تمرینهای مشترک که هم با برنامه های اقدام اضطراری مالک سد و هم برنامه های هشداردهنده و تخلیه کننده مسئولین مدیریت اضطراری محلی راهر دو دربرداشته باشد، می گردد.
4- متحدالشکل بودن برنامه ها: کارآئی برنامه های اقدام اضطراری را می توا توسط یک فرنم متحدالشکل که در آن بطور اطمینان بخشی با همه ابعاد برنامه ریزی اضطراری که درهر برنامه پوشش دهد بالا برده برنامه های اقدام اضطراری متحدالشکل و همآهنگی فزاینده با مقامات و سازمانهای مدیریت اضطراری ایالتی و محلی باید طوری باشد که بازتاب به موقع نسبت به وضعیت اضطراری واقعی یا در حال وقوع را تسهیل نماید.
سازمانها و افرادی که مالک یا مسئول عملیات و نگهداری سدها می باشند را می بایست تشویق نمود تا این خطوط راهنما را بکار برده و آنها را توسعه و به روز رسانیده و یا در برنامه ریزیهای اقدام اضطراری خود بازنگری نمایند.
این خطوط راهنما، خطوط ارهنمای اقدام اضطراری برای سدها به شماره 64 سازمان مدیریت اضطراری فدرال سال 1985 را نسخ می نماید.
و خیلی از مفاهیم فنآوری برنامه ریزی اقدام اضطراری پیشرفته ای که از منابع مختلف وموارد وسیع فراهم آمده را نیز شامل می شود.
ب- حوزه مشمول: این سند حاوی راهنمائیهایی برای آماده نمودن یا اصلاح کردن برنامه های اقدام اضطراری در رابطه با همه سدهای مستعد برای خطر مهم و بالا می باشد، از قبیل سدهائی که اگر خراب شوند، احتمالاً باعث تلفات منطقه جانی و یاخسارت مالی قابل توجه می گردند.
مالکیت و توسعه منطقه سیل گیر پائین دست سدها، با هم متفاوت می باشد بنابراین استعداد خسارت جانی ناشی از خرابی یا عملیات سد، نیز متفاوت خواهد بود.
هر برنامه اقدام اضطراری باید با شرایط خاص منطقه همآهنگ شود.
برنامه های اقدام اضطراری بطورکلی، حاوی شش عنصر اساسی ذیل می باشد: آگهی نمودن نمودار جریان آب ردیابی نمودن فوریت ها، ارزیابی و طبقه بندی مسئولیتها آمادگی ها نقشه های طغیان آب پیوستها تمام عناصر فوق می بایست در برنامه اقدام اضطراری منظور شو.
مالک سد مسئول به روز رسانی برنامه اقدام اضطراری می باشد.
با وجود این تکمیل یا اصلاح یک برنامه اقدام اضطرای باید با همآهنگی آنهائی که مسئولیت مدیریت اضطراری را در سطح ایالتی – محل بعهده دارند انجام شود.
سازمانهای مدیریت اضطراری اطلاغعات مندرج در برنامه اقدام اضطریاری مالک سد را بمنظور اجرای مسئولیتهای خود بکار خواهد برد.
مقامات مدیریت اضطراری محلی وایالتی بطورکلی دارای نوعی برنامه درجا، خواه یک برنامه اضطراری محلی یا یک برنامه هشداردهنده تخلیه می باشد.
-c شش عنصر اساسی یک برنامه اقدام اضطراری: این قسمت بطور فهرست وخلاصه وار این مطالب را مورد بررسی قرار می دهد که چرا عناصر اساسی در یک برنامه عملیات اضطراری مورد نیاز می باشد.
لوازم این عناصر به تفصیل در فصل دوم این دستورالعمل( خطوط راهنما) مورد بحث قرار گرفته، که شکل متحدالشکل توصیه شده را در میان برنامه های عملیات اضطراری معرفی می نماید.
1- آگهی نمودن نمودار جریان آب: آگهی نمودن نمودار جریان آب، نشان می دهد که به چه کسی باید اخطار شود، و بوسیله چه کسی؟
و در چه ارجحیتی؟
اطلاعات مندرج درآگهی نمودار طغیان آب، برای مطلع نمودن بموقع اشخاص مسئول انجام اقدامهای اضطراری لازم می باشد.
2- ردیابی فوریتها، ارزیابی و طبقه بندی: ردیابی زودهنگام و ارزیابی وضعیتها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.
برقراری روشهائی برای رده بندی بموقع و قابل اعتماد در یک وضعیت اضطراری از امور اجباری بوده تا از روند مناسبی که براساس فوریت وضعیت موجود انتخاب می گردد تا اطمینان حاصل شود.
بهتر است که برنامه اقدام اضطراری را درحالیکه وسعت ضرورت مورد تأئید قرار می گیرد، فعال نمود تا اینکه صبر نمود که حالت اضطراری محقق یابد ردیابی زودهنگام و ارزیابی وضعیتها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.
بهتر است که برنامه اقدام اضطراری را درحالیکه وسعت ضرورت مورد تأئید قرار می گیرد، فعال نمود تا اینکه صبر نمود که حالت اضطراری محقق یابد.
3- مسئولیتها: تعیین مسئولیت برای وظایف مرتبط با برنامه های اقدامهای اضطراری، می بایست به هنگام توسعه برنامه، منظور گردد.
مالکان سد مسئولیت توسعه، نگهداری، و اجرای برنامه اقدامهای اضطراری را بعهده دارند مقامات رسمی مدیریت اضطراری ایالتی و منطقه ای قانوناً تکالیفی بعهده دارند مسئول هشدار دادن و تخلیه مناطق تحت تأثیر می باشند.
برنامه های اقدام اضطراری می بایست بطورروشن به مسئولیتهای مالکان سد تصریح نمود به نحوی که اطمینان حاصل شود که اقدام به موقع ومؤثر در صورتی که حالت اضطراری در سد بوقوع پیوست انجام گیرد.
برنامه اقدام اضطراری باید مخصوص منطقه خاص باتشد زیرا شرایط سدها و پائین دستهای آن هم، با هم تفاوت دارند.
4- آماده باش: عملیات آماده باش بمنظور تعدیل و تقلیل آثار خرابی یا سرریزی عملیات شد و تسهیل عکس العمل در برابر حالتهای اضطراری، انجام می شود.
این قسمت، عملیاتی را که قبل از هر گونه حالت اضطراری می بایست انجام شود را شناسایی می نماید.
5- نقشه های سیلاب: نقشه سیلاب می بایست مناطقی را که در نتیجه خرابی سد یا در این مناطق آب جاری می شود را ترسیم نماید.
نقشه های سیلاب بوسیله مالک سد و مقامات رسمی مدیریت اضطراری بمنظور تسهیل اخطار بموقع و تخلیه مناطق تحت تأثیر خرابی سد یا وضعیت سیل، مورد استفاده قرار می گیرد.
این نقشه های سیلاب بطور وسیعی، اخطارکردن را در مناطق سیلگیر ترسیم نشده، تسهیل نموده و مدت زمان حرکت به جبهه موج و مرتفع ترین ارتفاع آب را در نقاط س حساس نشان می دهد.
6- ضمائم: حاوی اطلاعات راجع به چیزهایی است که در توسعه و نگهداری برنامه اقدام اضطراری مورد استفاده قرار می گیرند.
د- همآهنگی: مهم این است که در توسعه برنامه اقدام اضطراری با تمام اشخاص، به حوزه های قضائی و سازمانهائیکه تحت تأثیر شکست سد ویا سیل ناشی از خروج زیاد آب در عملیات سد یا اینکه مسئولیتهای قانونی برای هشداردهی تخلیه و عملیات بعد از سیل دارند همآهنگی بعمل آید.
برنامه تدوین شده مذکور، می بایست بطور دوستانه مورد استفاده قرار گرفته، بنحویکه حقیقتاً مسئولیتها وظرفیتهای هر سازمانی را مورد نظر و محاسبه قرار دهد.
همآهنگی با مقامات رسمی مدیریت اضطراری محلی وایالتی در سطح های مناسب مدیریت مسئول هشداردهی وتخلیه همگانی، اساسی بوده، به نحوی که اطمینان حاصل شود که توافق در مسئولیتهای گروهی و فردی آنها وجود دارد.
اشتراک مساعی در تهیه نمودن برنامه اقدام اضطراری اطمینان آنها را ب برنامه اقدام اضطراری محتوای برنامه افزایش خواهد داد.
همآهنگی مذکور، فرصتهای گفتگو و برقراری نظمی که در آن مقامات مسئول عمومی از نیروی انسانی پشتیبانی، وسایل ثانوی ارتباطات و روشهای مخصوص برای اوقات شب تعطیلات رسمی و تعطیلات آخر هفته مطلع شوند را فراهم می آورد.
و وظایف و مسئولیتهای مالک سد و مقامات رسمی مدیریت اضطراری که به هنگام سانحه اضطراری سد، به مرحله اجرائی می رسد، می بایست تا آنجا که ممکن است با هم همخوانی داشته باشند.
بمنظور تسهیل همخوانی، مالک سد باید عملیات پاسخ به وضعیت اضطراری را با مقامات رسمی اضطراری محلی که مسئولیت هشداردهی و تخلیه به موقع جمعیتهای در معرض خطر را بعهده دارند همآهنگ نماید.
این همآهنگی می بایست از عکس العمل ها خارج از حد و یا پائین تراز حد نسبت به سانحه را بوسیله سازمانهای گوناگون نماید.
- تخلیه: برنامه ریزی تخلیه و اجرای آن در مسئولیت مقامات رسمی محلی و یا ایالتی، مسئول ایمنی عموم که در مناطق سیل زده ناشی از خرابی سد یا رهاشدن جریان آب، زندگی می کنند، قرار دارد.
مالک سد نباید به مسئولیت مقامات محلی که مسئول تخلیه عمومی می باشند تجاوز نماید.
البته، امکان دارد که در مواردی، تسهیلات تفریحی، اردوگاههای زمینی یا اقامتگاههائی در پائین دسن سد قرار داشته باشند که مقامات مسئول قادر به صدور اعلام خطر بموقع نباشند، در اینگونه موارد مالک سد باید با مقامات مسئول محلی مدیریت اضطراری همآهنگی نماید تا معلوم شد که چه کسی و در چه ارجحیتی به این مردم اعلام خطر خواهد نمود و:مدت وضعیت اضطراری امنیت پایان وضعیت و بعد ازآن: در یک برنامه اقدام اضطراری لازم است که اعلام شود چه کسی در تشکیلات مالک شد، گزارش وضعیت را درهنگام حالت اضطراری، صادر می نماید.
چه موقع و چگونه حالت اضطراری اعلام می شود، پایان می یابد؟
چه ضوابط ایمنی میبایست در محل سد اجرا شود؟
و برنامه هائی برای ارزیابی و گزارش بعدی.
1- دوران وضعیت اضطراری: شرایط اضطراری که در یک سد بوقوع می پیونددد ایجاب خواهد کرد که گزارشها و ارزیابیهای وضعیت بوسیله مالک سد برای سازمانهای مربوطه در طول مدت سانحه تهیه شود.
2- ضوابط امنیتی: برنامه اقدام اضطراری می بایست ضوابط امنیتی در سد و اطراف سد به هنگام شرایط اضطراری در خود منظور نماید.
این ضواط بمنظور حفاظت عمومی بوده و انجام مؤثر عملیات پاسخ به حالت اضطراری را مجاز نماید.
3- پایان حالت اضطراری: برای پایان حالت اضطراری دو شرایط می بایست تحقق یابد.
یکی به وضعیت حالت اضطراری درخور سد مربوط می شود و دیگری ومربوط به عکس العمل در برابر وضعیت و تخلیه می گردد.
مالک سد معمولاً مسئول تصمیم گیری می باشد که دیگروضعیت اضطراری در سد وجود ندارد.
برنامه اقدام اضطراری بطور روشن می بایست طرف مسئول را تعیین نماید.
مقامات مدیریت حالت اضطراری ایالتی و یا منطقه ای مربوطه مسئول اعلام پایان حالت تخلیه یا فعالتیهای پاسخگوئی به مصیبت می باشد.
مالک سد و مقامات محلی و ایالتی می بایست، هم راجع به زمان مناسب برای اعلام پایان حالت اضطراری توافق نمایند.
مالک سد می بایست با مقامات مسئول محلی و ایالتی همکاری نماید تا تصمیم بگیرند که آیا زمان برای انتشار اخباری که بتوان در وسایل ارتباط جمعی برای آگاهبی عموم راجع به پایان وضعیت اضطراری منتشر شود، مناسب است یا خیر؟
انتظار می رود که اینگونه اخبار عمومی که مکمل سایر روشهای آگاه نمودن عمومی بوده که وضعیت خاتمه یافته است.
4- ارزیابی بعدی: بعد از خاتمه هر حالت اضطراری یک ارزیابی و بازبینی می بایست انجام شود که تمام دست اندرکاران را شامل شود.
نکات ذیل می بایست در بازبینی بعد از