دانلود مقاله ارگونومی و راه های جلو گیری از خستگی در کار با کامپیوتر

ارگونومی و راه های جلو گیری از خستگی در کار با کامپیوتر محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی ) ، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک )، احتیاط (روانشناسی صنعتی ) ، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی )، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی )، سر و کار دارد.

بنابراین ارگونومی از خیلی از علوم و مهندسی تشکیل یافته است .

موضوع ارگونومی : ارگونومی شغلی تلاش میکند تا با بازبینی سیستم های کاری ، آنها را در جهت کاهش استرسهای حرفه ای تغییر دهد .

اصول ارگونومی در صنعت : - طراحی تغییر ، جایگزینی و نگهداری تجهیزات برای ارتقای بهره وری ، زندگی کاری و کیفیت تولید - طراحی و تغییر فضاهای کاری و جانمایی کاری برای سهولت و سرعت عملیات خدمات و نگهداری - طراحی و تغییر روشهای کاری شامل اتوماسیون و تخصیص وظیفه بین اپراتور و ماشین - کنترل فاکتورهای فیزیکی (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل کار برای تولید بهتر و ایمنی کارکنان فاکتورهای استرس در محیط های کار : هر محیط کاری فاکتورهای استرس مخصوص خود را دارد.

در زیر فاکتورهای استرس شناخته شده در محل کار آمده است .

- پیچیدگی و تعدد ابزارهای مورد استفاده در محیط کار - وضعیتهای محیطی غیر طبیعی (گرما ، صدا ، ارتعاش ، روشنایی ، مواد سمی و …) - بار کاری فیزیکی و فکری نتایج بکارگیری ارگونومی: موارد زیر تعدادی از نتایج بکارگیری اصول ارگونومی در محل کاراست .

- درک تاثیر مخصوص نوع کار روی جسم کارکنان و کارایی شغلی شان - پیش بینی پتانسیل اثرات طولانی مدت (یا تجمعی ) کار روی جسم کارکنان - ارزیابی تناسب محل کار و ابزارها برای کارگران جهت انجام کار - بهبود بهره وری و آسایش کارگران توسط (تطبیق کار برای شخص ) یا تطبیق شخص برای کار نتایج این قبیل تلاشها دستیابی به بهترین هماهنگی میان قابلیتهای کارگر و نیازمندیهای شغل است .

بیومکانیک : بیومکانیک ترکیبی از فیزیک مهندسی (مکانیک ) ، آنتروپومتری و پایه علوم پزشکی (بیولوژی و فیزیولوژی ) که از طریق ریاضی مرتبط گشته اند .

آن قوانین فیزیکی را برای توصیف پدیده های بیولوژیکی بدن انسان استفاده میشود .

اصول بیومکانیک جهت مطالعه پاسخهای بدن انسان به بارها و استرس هایی که در محیطهای کاری بر آن قرار میگیرد، میباشد .

فیزیولوژی کار : مطالعه عملکرد ارگانیسمهای انسان توسط استرسهای کار ماهیچه ای تحت تاثیر قرار میگیرد.

پاسخهای فیزیولوژیک ناشی از کار فیزیکی شامل سیستمهای ماهیچه ای اسکلتی و قلبی عروقی میباشد.

ارزیابی توانایی کاری: 1- ضربان قلب 2- اکسیژن مصرفی بیومکانیک حرفه ای : بررسی فیزیکی کارگر و ابزار ، ماشین آلات و مواد به نحوی که کارایی بهینه داشته و کمترین آسیبها متوجه شخص گردد اختلالاتی را که بدلیل عدم تطابق قابلیتهای فردی و نیازمندیهای شغلی وجود دارد را به حداقل میرساند و از بروز یک اختلال اسکلتی –عضلانی پیشگیری مینماید .

جنبه های بهداشتی ارگونومی : 1- پیشگیری از بیماریها و اختلالات ناخواسته و غیبت 2- طراحی بهینه ایستگاههای کاری 3- بهترین استفاده از انرژی تلاش کاری 4- بهترین استفاده از منابع و قابلیتهای کارگر جنبه های اقتصادی ارگونومی : 1- استفاده بهینه از انرژی که باعث کارایی بیشتر میگردد 2- دوره های منظم کار و استراحت که باعث بهره وری بیشتر میگردد 3- حذف خستگی که باعث افزایش کیفیت کار میشود .

خستگی ناشی از کار : خستگی ناشی از کارعبارتست از ضعف و ناتوانی در تمامی حرکات بدن بطوریکه این نوع خستگی در صنعت بصورت خستگی عضلانی (جسمی ) و خستگی روحی (روانی ) ظاهر میشود .

انواع خستگی : 1- خستگی چشمی 2- خستگی کل بدن 3- خستگی فکری 4- خستگی عصبی 5- خستگی مزمن 6- خستگی ناشی از بهم خوردن ریتم روز و شب عوارض خستگی : 1- کاهش توجه 2- کاهش دریافت 3- کاهش سرعت عملکرد فیزیکی و ذهنی 4- کاهش دقت و افزایش اشتباه 5- مصرف انرژی بالا جهت ثابت نگهداشتن راندمان 6- احساس خستگی ، گیجی ، و تحریک پذیری ارگونومی کامپیوتر: ارگونومی کامپیوتر یعنی مطالعه و بررسی عوامل انسانی در ارتباط با کامپیوتر این دانش ، شیوه های تطبیق ابزارها و وسایل کار با بدن فرد را ارائه داده تا از بروز اثرات ناهنجار جلوگیری شود.

طی چند سال اخیر به این دانش در زمینه تولید وسایل مختلف کامپیوتر توجه زیادی شده است .

تولید کنندگان و طراحان ابزارها و وسایل سعی دارند تا با رعایت اصول ارگونومی، میزان تاثیرات سوء وسایل بر بدن انسان را کاهش دهند.

تولید کنندگان تجهزات وسایل کامپیوتر ( مانند صفحه کلید، ماوس، میزو صندلی و سایر وسایل کامپیوتر اکنون سعی می کنند تا محصولات را مطابق با اصول ارگونومی طراحی و تولید کنند.

رعایت اصول ارگونومی سبب کاهش ضایعات چشم، سردرد و کمر درد اپراتورهای کامپیوتر خواهد شد.

کاربرد کامپیوتر در زندگی بشر بسیار زیاد است و تعداد زیادی از افراد ساعتهای متمادی با کامپیوتر کار می کنند.

به همین دلیل شناخت عوامل موثر در محیط کار با کامپیوتر اهمیت زیادی دارد وجود شرایط نامناسب در محیط کاری و عدم توجه به موارد ایمنی هنگام کار با کامپیوتر ممکن است در بلند مدت سبب بروز بیماریها و ناهنجاریها شود.

بیشتر کاربران کامپیوتر در محیط های سربسته و فضاهای کوچک کار می کنند کمترین ویژگیهای یک محیط کاری مناسب برای کاربران کامپیوتر به قرار زیر است.

1 وجود سیستم تهویه مطبوع 2 نور کافی و مناسب 3 استفاده از میز مخصوص که دارای عرض و ارتفاع استناندارد باشد.

4 استفاده از صندلی مخصوص کامپیوتر که ارتفاع آن طوری تنظیم شود که ستون فقرات کاربر را آزار ندهد.

5 استفاده از زیرپایی برای جلوگیری از بی حسی پا.

6 کف پوش اتاق از جنس چوب یا پلاستیک باشد تا الکتریسیته ساکن تولید نکند.

با وجود رعایت کات فوق، باز امکان بروز بیماریهای خاص برای اپراتور وجود دارد کم تحرکی هنگام کار با کامپیوتر ، چشم دوختن در مدت طولانی به صفحه مانیتور و حرکات یکنواخت و تکراری مچ دست ، ممکن است سبب بروز انواع ناهنجاریها شوند.

برای مقابله با این ناهنجاری ها نکات ساده و مهم بعدی را هنگام کار با کامپیوتر رعایت کنید: 1 به تناوب از پشت میز کامپیوتر برخاسته، کمی استراحت کنید و با نرمشهای خیلی ساده، گردن ، بازو ، مچ د دست و پاها را حرکت دهید.

2 صفحه مانیتور ( صفحه نمایش ) را طوری تنظیم کنید تا ستون فقرات شما بطور مستقیم قرار گرفته و چشمان شما باصفحه نمایش در یک خط مستقیم قرار گیرند.

3 پاها را طوری روی ، زیرپایی قرار دهید که با بدنتان یک زاویه 90 درجه بسازد.

نظر به اینکه در وضعیتهای طبیعی بدن ، تنه .

بازوان .

و پاها در گیر کار استاتیک نمیشوند حرکات طبیعی یکی از مهمترین بخشها در انجام کار با راندمان بالا تلقی میگردد .

لذا باید محیط کار را به گونه ای طراحی نمود تا با ابعاد بدن کارگر کاملا تطبیق داشته باشد در چنین وضعیتی نیاز به دانستن این ابعاد جهت طراحی محیطهای کاری اهمیت به سزایی داشته و پاسخگوی این نیاز مهم دانش آنتروپومتری است .

آنتروپومتری Anthropometery کلمه ای یونانی است که از دو واژه Anthropo به معنی انسان و metery به معنی سنجش ، تشکیل شده است .

بطور کلی اندازه گیری ابعاد بدن در دو وضعیت صورت می گیرد: 1-وضعیت ساکن 2-وضعیت متحرک دروضعیت ثابت اندازه گیری بدن در حالتی صورت میگیرد که بدن هیچ حرکتی نداشته باشد واین اندازه گیری را اصطلاحا آنتروپومتری استاتیک میگویند.

در وضعیت متحرک اندازه گیری ابعاد بدن در حالتی که بدن در حالت حرکت میباشد ، صورت خواهد گرفت .

این اندازه گیری نیز آنتروپومتری دینامیک گفته میشود.

بطور کلی آنتروپومتری شامل اندازه گیری اندازه های مختلفی از طول بدن ، وزن ، و حجم اندامها .

فضای حرکتی و زوایای حرکتی هر یک از اندازه ها بوده و در نهایت تهیه آمار و اطلاعات منتج از آن در تعیین شکل و اندازه ابزار و وسایلی است که در محیط کار مورد استفاده این افراد قرار میگیرد.

دروضعیت ثابت اندازه گیری بدن در حالتی صورت میگیرد که بدن هیچ حرکتی نداشته باشد واین اندازه گیری را اصطلاحا آنتروپومتری استاتیک میگویند.

بطور کلی آنتروپومتری در دو زمینه کاربرد دارد: 1.

برای تطبیق و نتاسب ماشین با انسان در جهت راحتی و افزایش راندمان کاربر 2.

جهت استاندارد سازی وسایل و تجهیزات مورد استفاده برای یک فرد یا کل جامعه در این زمینه علاوه بر ابعاد بدن ، نوع وسایل و تجهیزات مورد استفاده .

جنس ، میزان تحمل نیرو و فشار و سایر فاکتورها ی مربوطه به انسان از قبیل سن ، جنس ، نژاد ، ساختار بدنی (ورزشکار ، چاق .

لاغر ) نوع شغل ، رژیم غذایی ، وضعیت سلامتی ، وضعیت بدن Posture ، زمان (ابتدای روز .،پایان روز ) ، تغییرات ارادی (مثل منقبض کردن عضله ) .

لباس و تجهیزات فردی مورد توجه قرار میگیرد .

که البته مهمترین آنها سن ، جنس و تفاوتهای نژادی میباشد .

استانداردهای ابعاد مناسب صندلی برای کارهای کامپیوتری: 1-پشتی صندلی بایستی به هر زاویه ای قابل تغییر بوده به وضعیت دلخواه درآید.

2-ارتفاع پشتی بین 48 تا 82 سانتیمتر بالای کف صندلی مناسب بوده و قسمت بالایی پشتی باید کمی مقعر باشد .

بهتر است عرض پشتی 32 تا 36 بوده و برای افزایش بازدهی آنها در تمام صفحات افقی به شعاع 50 تا 40 سانتیمتر مقعر باشد .

3-روی پشتی باید از بالشتک مناسب کمری استفاده گردد بطوریکه مهره کمری سوم تا خاجی پوشانده شود مثلا ارتفاع 10 تا 20 سانتیمتر بالای پایینترین سطح نشیمنگاه مناسب میباشد.

4-سطح نشیمنگاه باید 45 تا 40 سانتیمتر عرض داشته و از جلو تا عقب 42 تا 38 سانتیمتر طول داشته باشد .

یک تو رفتگی جزیی در کفه به همراه لبه رو به بالا (زاویه 4 تا 6 درجه ) ، از لیز خوردن باسن جلوگیری میکند و یک بالشتک سبک دو سانتیمتری نیز که غیر قابل نفوذ باشد و از لیز خوردن و عرق کردن جلوگیری میکند استفاده گردد.

5-استفاده از زیر پایی برای جلوگیری از آویزا ن ماندن پای افراد کوتاه قد بسیار مهم است ( اصولا وجود زیر پایی شیب دار برای کاهش فشار وارده بر کمر بسیار مهم میباشد ) 6-ارتفاع صفحه کلید نسبت به کف اتاق 62 تا 88 سانتیمتر 7-ارتفاع مانیتور نسبت به کف اتاق 90 تا 128 سانتیمتر 8-زاویه نگهدارنده کاغذ 0 تا 90 درجه 9-عرض تکیه گاه مچ (زیر مچی ) حداقل 1 سانتیمتر 10- شیب صفحه کلید 5 تا 15 درجه 11-ارتفاع دسته صندلی از کف صندلی 28 سانتیمتر 12-فاصله چشم از مانیتور 43 سانتیمتر.

چند حرکت ورزشی مفید برای رفع خستگی ناشی از کار با کامپیوتر البته این مطلبی به نوعی اینجا هم بیان شده اما زیاد به مو ضوعات بعدی مربوط نبود و فکر کردم اینجا بذارمش بهتره.

استفاده طولانى مدت از رایانه با بیماریهاى چشمى ارتباط دارد.

دانشمندان ژاپنى مى‌گویند ساعتهاى طولانى نشستن در جلوى رایانه خطر ابتلا به با آب سیاه چشم یا گلوکوم را در افراد نزدیک بین افزایش مى‌دهد.

به گزارش بخش خبر شبکه فن آوری اطلاعات ایران‏، به نقل از ایرنا‏ ، گلوکوم یا آب سیاه که در اثر آسیب دیدگى عصب بینایى بروز مى‌کند منجر به ایجاد نقطه کور و یا نقص در بینایى مى‌شود که مى‌تواند فرد را نابینا کند.

هر چند مصرف دخانیات و ازدیاد فشار خون عوامل خطر بالقوه در بروز این بیمارى محسوب مى‌شوند، اما دانشمندان ژاپنى معتقدند استفاده بیش از حداز رایانه در ابتلا افراد نزدیک بین به این بیمارى نقش دارد.

دکتر "ماسایوکى تاتمیچى" از دانشکده پزشکى دانشگاه تویو در توکیو مىگوید کارمندان نزدیک بین که سابقه طولانى کار با رایانه دارند در معرض افزایش خطر اختلال میدان دید قرار دارند که احتمالا با آب سیاه چشم ارتباط دارد.

محققان ۱۰ هزار کارمند با میانگین سنى۴۳ سال را که بطور منظم معاینات پزشکى انجام مى‌دادند مورد مطالعه قرار دادند.

این افراد به پرسشنامه اى در مورد مدت زمان کار با رایانه و مشکلات بینایى خود پاسخ گفتند.

حدود پنج درصد از کارمندان دچار اختلالات میدان دید بودند.

آزمایش بعدى نشان داد یک سوم از این افراد مشکوک به آب سیاه چشم هستند.

محققان مى‌گویند به نظر مىرسد بین آب سیاه چشم و استفاده زیاد از رایانه در افراد نزدیک بین رابطه اى وجود دارد.

دانشمندان معتقدند عصب بینایى در نزدیک بین ها در برابر فشار ناشى از کار با رایانه آسیب پذیرتر است .

فشار ناشى از کار با رایانه در مقایسه با گذشته بسیار افزایش یافته است .

طى ده سال آینده کارشناسان بهداشت عمومى باید توجه بیشترى به مسئله نزدیک بینى و اختلالات میدان دید در کاربران رایانه داشته باشند.

توصیه هایی برای جلوگیری از آسیب های چشمی در حین کار با کامپیوتر: نظر می رسد با فراگیرتر شدن بکارگیری کامپیوتر تعداد کسانیکه از مشکلات چشمی و بینایی رنج می برند روبه افزایش