دانلود مقاله تکنولوژی سوخت رسانی

پیشگفتار : سپاس بی کران خداوند بزرگ و بی همتا را که این بنده حقیر را در جهت نیل به اهداف خود یاری نمود .

به دلیل اهمیت و کاربرد فراوان مایعات و مواد نفتی مورد استفاده در خودرو که وجود آنها باعث بهتر کار کردن موتور و کلاً مجموعه اتومبیل است ،‌ اینجانب این موضوع را برگزیده تا با تشریح آن بتوانم قدمی هر چند کوچک در جهت آگاه سازی دانشجویان گرامی برداشته باشم .

در پایان از همکاری ومساعدتهای فکری استاد گرامی جناب آقای عبادی تشکر نموده و به همین وسیله از ایشان تقدیر و تشکر به عمل می آورم .

مقدمه سوخت‌ها سوخت‌هایی که برای ایجاد نیرو در بیشتر خودروها به کار می‌روند، سوخت‌هایی هستند که از نفت خام به دست می‌آیند و برای نمونه می‌توان به بنزین یا سوخت دیزل[1]اشاره کرد.

روان سازها بسیاری از بخش‌های متحرک خودرو برای اینکه براحتی و با حداقل اصطلاک به وظیفه ‌ خود عمل کنند، باید به طور مداوم روغن کرای شوند.

روغن این بخش‌ها را با لایه ‌ای نازک ولغزنده، به گونه‌ای می‌پوشاند که آنها بتوانند بدون اینکه با یکدیگر تماس مستقیم برقرار کنند روی هم حرکت ولغزش داشته باشند.

سیّال‌ها برخی قسمت‌های خودرو، مثلاً گیربکس خودکاریا ترمزها، این نیرو را منتقل می‌کنند و باعث می‌شوند هر کدام از این بخش‌ها به بهترین شکل کار کنند.

اگر چه روغن و سیّال‌های دیگری که برای این منظور به کار می‌روند از نفت خام به دست می‌آید، اما روغن‌های هیدرولیک دیگر، مثلاً روغن ترمز، از گیاهان و حیوانات تهیه می‌شوند.

در کنار این مواد طبیعی، روغن‌ها و سیالات ترکیبی و مصنوعی نیز وجود دارند که در روغن‌کاری از آنها استفاده می‌شود.

گریس گریس از نفت خام به دست می‌آید و از یاتاقان‌ها و اتصالات قطعات در برابر فرسایش ناشی از اصطکاک، آب و غیره محافظت می‌کند.

آب بند‌ها (عایق‌ها) آب‌بندها یا درزگیرها برای آب‌بندی بخش‌هایی که با یکدیگر در تماسند به کار می‌روند.

آب‌بندها از نشت روغن، سیّال و آب به بیرون جلوگیری می‌کنند و مانع از ورود آب، گل ولای و مواد خارجی می‌شوند.

آب‌بندها معمولاً از سیلیکون یا اکریلیک ساخته می‌شوند.

ضد یخ برای جلوگیری از یخ‌بستن سیستم خنک کننده ‌ موتور در هوای سرد، از ضد یخ استفاده می‌شود.

این ماده سمی‌از اتیلن گلیکول به دست می‌آید و شباهت زیادی به الکل دارد.

توجه: اگر چه آموزش تعمیرات عموم(GST) بیشتر درباره محصولات حاصل از نفت خام است، اما همه سیّال‌ها و مواد دیگری که به آنها اشاره شد از نفت خام به دست نمی‌آیند و بسیاری از آنها از مایع دیگری حاصل می‌شوند.

روغن موتور تفاوت عمده بین روغن موتور و روان سازهای دیگر، این است که روغن موتور به کربن، اسید و مواد بیرونی محفظه احتراق آغشته می‌شود.

به همین دلیل روغن موتور باید با تأثیرات عوامل و مواد خارجی مقابله کند.

برای مثال، در هنگام اشتعال اسید سولفوریک و اسید هیدروکلریدریک باید خنثی عمل کنند و روغن باید سوخت مشتعل نشده و لجن‌های کربن را جمع‌آوری و حل کند تا این مواد در اطراف موتور روی هم انباشته نشوند.

ویژگی‌های اصلی روغن موتور 1.روان کاری: روغن موتور با ایجاد فیلمی‌نازک از روغن،‌سطوح فلزی داخل موتور را از هم جدا می‌کند و در نتیجه مانع از سایش این سطوح در تماس با یکدیگر می‌شود.

به این ترتیب، فرسودگی موتور به حداقل می‌رسد و از هدر رفتن نیروی موتور نیز جلوگیری می‌شود.

2.

خنک‌کنندگی: روغن موتورها معمولاً از بخش‌هایی که در معرض دمانی بالای حاصل از احتراق موتور قرار دارند محافظت می‌کنند.

روغن با چرخش حول این اجزا، گرما را به خود جذب و به بیرون موتور هدایت می‌کند.

اگر این کار صورت نگیرد، بعضی قسمت‌ها گیرپاژ می‌کنند.

3.

آب‌بندی: روغن موتور بین پیستون و سیلندر لایه‌ای از روغن پدید می‌آورد.

این لایه آب‌بند مناسبی است که از خروج یا ورود مواد بیرونی به محفظه احتراق جلوگیری می‌کند.

4.

پاک‌کنندگی: ته نشین شدن لجن‌ها،‌ دوده و مواد دیگر در قسمت‌ها داخلی موتور،‌ باعث افزایش اصطکاک و مانع کذر روغن می‌شود.

بنابراین روغن موتور باید با استفاده از خاصیت پاک‌کنندگی خود مانع از تجمع این مواد در موتور خودرو شود.

5.

جذب فشار: روغن موتور باید خاصیت جذب و کاهش فشار‌های موضعی وارد شونده به قطعات را داشته باشد و بتواند افزایش ناگهانی فشار را به لایه‌های روغن انتقال دهد تا سطوحی که با یکدیگر در تماسند ساییده نشوند.

ویژگی‌های لازم برای روغن موتور روغن موتور باید غلظت مناسبی داشته باشد.

اگر غلظت کم باشد.

لایه روغن براحتی می‌شکند و خطر سایش قطعات به وجود می‌آید؛ بالعکس اگر غلظت زیاد شد، روغن موتور در برابر حرکت از خود مقاومت نشان می‌دهد و باعث سخت روشن شدن و کاهش قدرت خودرو می‌شود.

با تغییر دما غلظت آن چندان تغییر نکند.

برای کار با فلزات مناسب باشد.

برای جلوگیری از زنگ زدگی و اکسید اسیون مناسب باشد.

کف نکند.

طبقه بندی روغن‌های موتور به طور کلی روغن موتور را از دو لحاظ طبقه بندی می‌کنند: 1.

بر اساس لزجت؛ 2.

براساس کیفیت.

طبقه بندی بر اساس لزجت لزجت ( که مردم عادی اغلب آن را سنگینی یا وزن روغن می‌نامند) به ضخامت سیّال برمی‌گردد.

ضخامت سیال یا لزجت یعنی میزان مقاومت سیال در برابر جاری شدن.

هنگامی‌که روغن گرم می‌شود رقیق‌تر و هنگامی‌که سرد می‌شود غلیظ‌تر می‌شود.

بعضی از روغن‌ها با غلظت بالا و بعضی از روغن‌ها با غلظت کمتر ساخته می‌شوند.

غلظت روغن به وسیله ‌عددی به نام ضریب یا شاخص لزجت مشخص می‌شود.

عدد کمتر نشانه روغن رقیق‌تر و عدد بیشتر نشانه روغن غلظت‌تر است.

روغن های طبقه بندی شده بر اساس لزجت با کلمه اختصاری SAE مشخص شده‌اند.

عددهای مختلف SAEمعمولاً بر پایه دماهایی که روغن موتور در آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد دسته بندی می‌شوند.

مناسب‌ترین روغن آن است که براساس شرایط دمایی موتور تغییر کند.

تغییر شاخص لزجت شاخص گرانروی هر چه پایین‌تر باشد روغن رقیق‌تر است.

روغن‌هایی که عدد لزجت آنها در یک بازه مثلاً‌30-W10 یا 40-W15 مشخص شده باشد، روغن‌های چند منظوره نامیده می‌شوند زیرا آنها در برابر تغییر دما، دگرگونی بسیار کمی‌در لزجت دارند.

معمولاً این نوع روغن‌های نیازی به تعویض شدن در فصول مختلف ندارند.

علامت W در لزجت نشانه گرانروی در دمای پایین است، مثلاً W20 گرانروی در دمانی 20- درجه سانتی گراد را نشان می‌دهد.

استفاده از روغن با لزجت کم، ما را از روشن شدن موتور در دما‌های پایین مطمئن می‌سازد.

اعداد گرانروی بدون علامت W، لزجت را در دمای 100 درجه سانتیگرد مشخص می‌کنند.

برای مثال، 30- W10SAE نشان می‌دهد که روغن موتور استانداردهای روغن موتور10SAE را در دمای 20 – سانتی گراد و استانداردهای روغن 30SAE را در دمای 100درجه سانتی‌گراد داراست.

طبقه بندی بر اساس کیفیت طبقه بندی روغن موتور بر اساس کیفیت را مؤسسه ‌ نفت آمریکا، API تعریف کرده است.

این طبقه بندی بر اساس روش‌های آزمایشی است.

معمولاً روی قوطی روغن علاوه بر SAE، طبقه بندی API نیز نشان داده می‌شود تا مشتری بتواند برای شرایط مختلف براحتی روغن مناسب را انتخاب کند.

در فهرست زیر طبقه بندی‌های API و خدمات شرح روغن‌ها نشان داده شده است.

برای استفاده در موتورهای بنزینی طبقه‌بندی API سرویس‌ها وشرح روغن‌ها SA نفت خام خالص بدون هیچ نوع افزودنی SB مورد مصرف: راه اندازی موتورهای تحت بارسبک؛ مقدارکمی‌ضد زنگ نیز افزوده می‌شود.

SC عامل پاک کنندگی، ضد زنگ و غیره به آن اضافه می‌شود.

SD مورد مصرف: برای راه اندازی موتورهایی که در دمای پایین‌یا دمای بالا و یا تحت شرایط سخت کار می‌کنند؛ عامل پاک‌کنندگی، ضد زنگ و...

به آن افزوده می‌شود.

SE مورد مصرف: برای راه اندازی موتورهایی که تحت شرایطی سخت‌‌تر(ازکلاسSD) سوخت کارمی‌کنند؛ عامل پاک کنندگی، ضد زنگ و...

SF روغن درجه بالا، با مقاومت پوششی عالی و قابلیت دوام بالا.

استفاده اصلی برای موتورهای دیزل به دلیل فشارهی بالای تراکم احتراق در موتورهای دیزل و نیز مقدار زیادی نیروی اعمال شده بر قطعات دورانی، روغن موتورهای باید تواناییی ایجاد لایه‌ای قوی از روغن را داشته باشد.

به علاوه چون سوخت دیزل سولفور دارد و بخار اسید سولفور هنگام احتراق و در مجاورت رطوبت داخل موتور تشکیل اسید سولفوریک می‌دهد، روغن موتور باید بتواد این اسید را ختثی کند و برای جلوگیری از ته نشین شدن لجن‌ها خاصیت پاک کنندگی داشته باشد.

عملیات و طبقه بندی روغن‌ها طبقه بندی API عملیات و طبقه بندی روغن‌ها GL-1 روغن معدنی خالص که برای دنده‌ها واغلب برای خودرو استفاده می‌شود.

GL-2 مورد مصرف: روانکاری دنده‌های فرسوده.

روغن دنده که روغن حیوانی یا گیاهی به آن افزوده می‌شود.

GL-3 موردمصرف: وسایل حمل و نقل دستی و دنده فرمان، تحت حداکثر فشار مجاز وافزودنی‌ها GL-4 برای چرخ دنده‌های هیپوئیدی تحت باریا شرایط سخت‌تر (ازکلاس GL-3) به آن وارد می‌شود.

GL-5 پایداری بسیار بالا در برابر حداکثر فشار وارده و به همین دلیل به عنوان روغن‌دنده‌های هیپوئیدی استفاده می‌شود.

فشار حداکثری بالاتر از فشار مجاز روغن GL-4 به آن وارد می‌شود که به دنده‌های قدرت تحمل در برابر بارهای ضربه‌ای سنگین و لغزش با سرعت زیاد را می‌دهد.

GI: روغن دنده‌ها روغن‌های موتور باید خصوصیات هر دو نوع طبقه بندی لزجت و API را داشته باشد.

مناسب‌ترین طبقه بندی API و شاخص گرانروی موتورهای ویژه و مخصوصی را می‌توان با استفاده از راهنمای تعمیرات و یا اطلاعات خدمات و راهنمای تعمیرات خودرو انتخاب کرد.

در فهرست خدمات بالا، چند پیشنهاد برای انتخاب بر اساس طبقه بندی API وشاخصی گرانروی ارائه شده است.

روغن باید به گونه‌ای بر اساس هر دو شاخص گرانروی و API انتخاب شود که در دماها و شرایط مختلف رانندگی.

بهترین ویژگی‌ها را داشته باشد.

روغن دنده روغن دنده در گیربکس معمولی، دیفرانسیل و جعبه فرمان به کار می‌رود.

ویژگی‌های لازم برای روغن دنده بر اثر ارتباط حرکتی بین قطعات، پس از مدتی آنها فرسوده می‌شون.

سطوح دندانه‌های چرخ دنده از قسمت هایی است که در آن احتمال سایش زیاد است .

سطح بزرگ تماس چرخ دنده و سرعت زیاد آن، باعث افزایش حرارت می‌شود.

بنابراین روغن‌های چرخ دنده باید دارای خصوصیات زیر باشند: لزجت مناسب: روغن چرخ دنده با لزجت بالا، معمولاً مانع از ورود خسارت به چرخ دنده و یاتاقان می‌شود.

از آنجا که گرانروی در استارت موتور و انتقال دستی اجزای مربوط به گیربکس در دماهای پایین مؤثر است، باید از روغن دنده‌ای با گرانروی مناسب استفاده کرد.

گرانروی روغن‌ ها با افزایش یا کاهش دما، کار کردی متفاوت پیدا می‌کنند.

به عبارت دیگر، هر گاه دمای محفظه کاهش یابد.

لزجت بالا رفته و سیلان آن ضعیف می‌شود.

قابلیت تحمل بار: هنگامی‌که دنده ‌ها با یکدیگر درگیر می‌شوند، فشار بسیار زیاد و بار ناگهانی به آنها ورد می‌شود.

یکی از مهم‌ترین کارکردهای روغن دنده، کمک کردن به دنده‌ها برای تحمل این نیرو است.

روغن دنده‌ها را آسان می‌کند و مانع از سوختن سطح دنده، سایش دنده‌ها و یاتاقان‌ها می‌شود.

به این قابلیت روغن دنده، قابلیت تحمل بار گفته می‌شود.

مقاومت دمایی و مقاومت اکسیداسیون: وقتی روغن دنده بر اثر حرارت یا اکسید اسیون خراب می‌شود، لجن‌ها و مواد اسیدی در آن شکل می‌گیرد و لزجت نیز افزایش می‌یابد.

لجن‌های تشکیل شده باعث می‌شوند که روغن کاری یاتاقان‌ها بخوبی انجام نشود.

لجن‌های سفت شده می‌توانند باعث خرابی سطح دنده ها و یاتاقان‌ها شوند.

لجن‌ها لزجت را افزایش و قابلیت خنک کنندگی روغن را کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند و روغن در برابر حرکت قطعات از خود مقاومت بیشتری نشان دهد.

از طرف دیگر، مواد اسیدی شکل گرفته در روغن نیز باعث خوردگی می‌شوند.

به دلایلی که گفته شد، مقاومت دمایی خوب و قابلیت اکسیداسیون برای روغن دنده ضروری است.

طبقه بندی روغن‌ های دنده طبقه بندی روغن دنده به میزان زیادی بستگی به لزجت و تحمل بار دارد.

روغن دنده نیز ماننده روغن موتور طبق لزجت SAE و کیفیت مؤسسه نفت آمریکا API طبقه بندی می‌شود.

طبقه بندی روغن دنده به میزان زیادی بستگی به لزجت و تحمل بار دارد.

طبقه بندی بر اساس لزجت روغن های دنده، مانند روغن های موتور دارای اعداد SAE هستند.

6 شاخص لزجت SAE که به ثبت رسیده اند عبارتند از:120،140،W90،W85،W80 وW75.

در گیربکس ها و دیفرانسیل‌ها معمولاً روغن هایی با لزجت 80، 85، تا 90 مورد استفاده قرار می‌گیرند.

طبقه بندی بر اساس کیفیت مؤسسه نفت آمریکا API، روغن دنده را بر اساس کاربرد طبقه بندی کرده است.

اما معیار اصلی دسته بندی روغن، این است که روغن برای چه نوع دنده‌ای قابل استفاده می‌گیرند.

در جعبه فرمان معمولاً از روغن ‌های GL-3 یا GL-4 استفاده می‌شود و روغن‌های مصرفی گیربکس معمولی و دیفرانسیل GL-5 است.

روغن دنده‌های هیپوئید روغن دنده هیپوئید در دیفرانسیل‌هایی باید استفاده شود که با دنده‌های هیپوئید مرتبط هستند.

در این دیفرانسیل‌ها هرگز از روغن دنده معمولی نباید استفاده کرد، زیرا روغن‌های معمولی باعث پیدایش سوختگی در سطح دنده‌ها می‌شوند.

عملیات و طبقه بندی روغن‌ها GL: روانکاری دنده‌ها گریس گریس محصولی دیگر از نفت خام است که حالتی نیمه جامد دارد.

از گریس برای محافظت از یاتاقان‌ها، اتصالات و قطعات می‌شود.

گریس در برابر هرگونه فرسایش ناشی از اصطکاک و آب، از خود مقاومت نشان می‌دهد.

گریس‌ها معمولاً‌از دو نوع اصلی تشکیل می‌شوند: نوع صابونی فلزی نوع غیر صابونی گونه‌های صابونی فلزی در تولید گریس کاربردی فراوان دارد.

مزایای گریس از آنجا که گریس معمولاً سیلان پیدا نمی‌کند و پراکنده نمی‌شود، روغن کاری طولانی مدت بدون تعویض آن امکان پذیر است.

آب بندی عالی و قابل توجه آن مانع ورود مواد خارجی مانند گردوغبار،‌خاک، گاز و آب به داخل سطوح گریس کاری شده می‌شود.

از تحمل بار بالایی برخوردار است.

معایب گریس 1.

در مقایسه با روغن روان ساز مایع ، گریس بسختی قابل تعویض است و روش تشخیص با دست، برای تعویض گریس مشکل است.

در برابر حرکت قطعات مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.

قابلیت خنک کنندگی بسیار ضعیفی دارد که ناشی از جریان کند سیلان آن است، از همین رو گریس بسرعت داغ می‌شود.

خارج کردن مواد خارجی ترکیب شده با گریس مشکل است.

گریس در مقایسه با روغن مایع، قابلیت روان سازی کمتری دارد و بر اثر حرکت اجزا و قطعات آن پراکنده شده و بتدریج قابلیت کاهش اصطکاک را از دست میدهد.

انواع گریس گریس در بخش‌های مختلف خودرو به کار می‌رود و موجب روان شدن حرکت آن بخش‌ها می‌شود.

نه تنها در شاسی، یاتاقان‌ها و بلبرینگ‌ها کاربرد دارد، بلکه در بخش‌های الکتریکی و قسمت‌های مربوط به ترمز نیز به کار می‌رود.

علاوه براین،‌بعضی از قسمت‌ها تحت شرایط خاص برای سرویس به گریس نیاز دارند.

به همین دلیل انواع مختلفی از گریس‌ها موجود است.

مواردی که در زیر می‌آیند چند نوع گریس را برای کاربردهای مختلف در شاسی، یاتاقاها و اتصالات نشان می‌دهند.

گریس شاسی شاسی خودرو به طور مداوم در معرض خاک، گل ولای، وزن زیاد و نیز تکان‌های شدید قرار دارد.

گریسی که در چنین مواردی به کار می‌رود، باید در برابر آب، گل ولای، فشار و تکان‌های ناگهانی مقاومت کند و از وارد شدن صدمه به شاسی خودرو جلوگیری کند.

شرکت خودروسازی تویوتا پیشنهاد می‌کند گریس‌های زیر در شاسی استفاده شود: گریس پایه صابونی لیتوم چند منظوره(NLGI#2) این نوع گریس از نظر مقاومت در برابر آب و گرما بهترین است و در موارد معمول و متداول گریس کاری به کار می‌رود؛ مواردی مانند: کلاچ، اتصالات فرمان، پروانه،‌سگ دست و میل یا پایین زنجیز.

NLGI#2، مؤسسه ملی گریس روان ساز، برای گریس با سختی و استحکام بالا مشخصه‌های ثابتی که شامل شماره بالاست، ارائه کرده است.

گریس پایه صابونی لیتوم دی سولفید مولیبدن این گریس پرکاربرد از گریس پایه صابونی لیتوم با کیفیت بالا به اضافه دی سولفید مولیبدیوم تشکیل شده است.

این گریس که گاهی گریس مخصوص یا عمر طولانی نیز نامیده می‌شود، سربی رنگ است.

این گریس در محل‌هایی که قابلیت تحمل فشار زیاد را دارند یا جاهایی که گریس خیلی مورد نیاز نیست به کار می‌رود؛ محل‌هایی مانند کلاچ،‌اتصالات ساچمه‌ای، میله‌های تعلیق، میل وسط فرمان، اتصالات گاردن دوبل، اتصالات با سرعت ثابت، چرخ دنده و دنده فرمان.

توجه: این گریس به دلیل عملکرد و کارایی مشخص داخلی و خارجی با یکدیگر تفاوت دارند.

بنابراین از نوع گریس مورد استفاده از گردگیرهایی شفت محرک(میل پلوس) اطمینان پیدا کنید.

گریس بلبرینگ چرخ برای بلبرینگ چرخ، از گریس با پایه صابونی لیتوم چند منظوره NLGI#2 استفاده می‌شود.

موارد زیر ویژگی‌های ضروری این نوع گریس را نشان میدهد: 1.هنگام حرکت یا ترمز گرمای زیادی در محور چرخ‌ها تولید می‌شود، که حداقل آن 130 درجه سانتی‌گراد است.

از این رو گریس باید در برابر گرما به گونه‌ای مقاومت داشته باشد که به آسانی نرم نشود و به بیرون از بلبرینگ جریان پیدا نکند.

گریس باید در برابر اکسید اسیون به گونه‌ای مقاوم باشد که در استفاده‌های بلند مدت خاصیت خود را از دست ندهد.

از آنجا که بلبرینگ‌ها (یاتاقان‌ها) اغلب در تماس باآب و گل و لای هستند، باید در برابر زنگ زدن و خوردگی مقاومت بالایی ایجاد کند.

تمیز کردن و زنگ زدایی یاتاقان‌ها در موارد عادی برای تمیز کردن از نفت یا گازوئیل استفاده می‌شود.

پس از تمیز کردن، یاتاقان‌ها بسرعت آماده زنگ زدن می‌شوند، بنابراین باید فوراً با گریس تازه یا مواد ضد زنگ پوشانده شوند.

پوشش دادن نباید کل توپی چرخ با گریس پوشانده شود.

گریس بیش از حد، در سرعت‌های بالا باعث افزایش دما می‌شود.

در این حال گریس نرم و به بیرون از یاتاقان‌ها سرازیر می‌شود.

گریس یاتاقان‌های استوانه‌ای باید پر باشد، اما3/1 از فضای داخلی محور توپی چرخ باید خالی از گریس باشد.

ترکیب با سایر گریس‌ها نباید گریس یاتاقان‌ها را با سایر گریس‌ها مخلوط کرد، زیرا این کار باعث کاهش کارایی گریس و افزایش نشتی آن می‌شود.

مواد خارجی درون گریس نباید گریس با مواد خارجی نظیر شن و ماسه یا ذرات فلزی آغشته شود، زیرا مواد خارجی درون گریس باعث عدم پوشش مناسب سطوح در تماس با یکدیگر می‌شود.

بنابراین از کار کردن در مکان‌هایی که دارای شن و ماسه و مواد یاد شده هستند بپرهیزید و از بازگذاشتن ظرف حاوی گریس دوری کنید و هرگز نگذارید آب با گریس مخلوط شود، زیرا در این صورت گریس خواص خود را از دست می‌دهد.

گریس‌های مخصوص دیگر گریس‌هایی که در قطعات سایشی، یعنی نقاط تقسیم کننده به کار می‌روند،‌ باید در برابر وزن و حرارت مقاومت بالایی داشته باشند.

پیش از مونتاژ، از گریس پایه لیتیومی‌نوع گلیکول برای پوشش دادن کلاهک‌های پیستون سیلندر اصلی، سیلندر آزاد کننده کلاچ و سیلندر ترمز چرخ استفاده کنید.

هنگام استفاده از این گریس بسیار دقت کنید، زیرا این گریس می‌تواند باعث جا باز کردن یا متورم شدن کلاهک‌ها شود.

با توجه به گرمایی که ترمز ایجاد می‌کند، گریس که بین صفحه پشتی (طبق) و کفشک‌های ترمز به کار می‌رود، علاوه بر سفتی مورد نظر، باید به اندازه کافی نرم نیز باشد.

مسئله دیگری که باید به آن توجه داشت، حفظ شدن کیفیت گریس در برابر عوامل بیرونی،‌ مانند گردو غبار،‌خوردگی و آب در طول مدت مصرف است.

برای دست یابی به چنین شرایطی، باید از گریسی که غیر صابونی و ذوب نشدنی باشد استفاده کرد.

سیالات کلیات مایعات مختلفی که در خودروها به کار می‌روند عبارتند از: روغن گیربکس اتوماتیک، روغن فرمان هیدرولیک و روغن ترمز.

این مایعات کاربردهای گوناگونی مشتمل بر انتقال قدرت،‌کنترل هیدرولیک و روغن کاری دارند.

روغن گیربکس خودکار(ATF) روغن گیربکس خودکار یا روغن جعبه دنده، روغنی با تصفیه عالی و کیفیت بالاست.

فشار روغن گیربکس خودکار به وسیله اوپل پمپ افزایش می‌یابد و برای انتقال حرکت دورانی موتور وگشتاور به گیربکس، به مبدل گشتاور فرستاده میشود.

همچنین فشار روغن هیدرولیک، سوپاپ سیستم کنترل هیدرولیک را به کار می‌اندازد.

این سوپاپ اجازه می‌دهد که قدرت به دنده‌ها منتقل شود.

این روغن وظیفه روغن کاری قسمت‌های دورانی گیربکس، چرخ دنده‌های سیاره‌ای،‌کلاچ‌ها، یاتاقان‌ها، شفت‌ها و غیره را نیز بر عهده دارد.

1.الزاماتATF برای اینکه ATF به نحو مطلوب وظایف خود را به انجام رساند،‌ باید دارای خصوصیات زیر باشد: 1.لزجت مناسب:ATF از دمای حدود 25-درجه سانتیگراد تا 170 درجه‌ سانتی گراد قابل استفاده است، از همین رو لزجت یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در قابلیت عملکرد مبدل گشتاور، سیستم کنترل هیدرولیک و غیره است.

لزجت ATF باعث بهبود روانکاری روغن از دماهای پایین تا بالا می‌شود.

مقاومت در برابر اکسید اسیون و دما: دمای روغن گیربکس خودکار در سرعت‌های معمولی تا 100 درجه سانتیگرد افزایش می‌یابد.

این دما در شرایط کاری (تحت بار) تا حدود 150 سانتیگراد یا بیشتر افزایش یابد.

بنابراین اگر ATF باید محتوی عامل ضداکسیداسیون باشد.

خصوصیات ویژه ضدکف پمپ و پیش برنده، بشدت روغن گیربکس خودکار ATFرا هم می‌زنند و باعث ایجاد کف در روغن می‌شوند.

نتیجه این حالت، عدم انتقال مناسب، لغزش دیسک کلاچ و نوارهای ترمز و سایش و اکسیداسیون روغن را به دنبال خواهد داشت.

برای جلوگیری از این موارد، اضافه کردن عامل ضد کف ضروری است.

خصوصیات اصطکاکی دیسک کلاچ و نوارهای ترمز به وسیله فشار هیدرولیکیATF کارمی‌کنند.

اگر ضریب اصطکاگ بین دیسک کلاچ، صفحه کلاچ، نوارهای ترمز و طبلک پایین باشد،‌تکان کم خواهد بود، اما با وجود موتور به گیربکس می‌شودو سایش ( فرسایش دیسک کلاچ و نوارهای ترمز) را نیز افزایش میدهد.

ضریب اصطکاک بالا، ضربه‌های ایجاد شده به وسیله نوارهای ترمز و دیسک کلاچ را افزایش می‌دهد و از آسایش سرنشینان خودرو می‌کاهد.

از ضریب اصطکاک به عنوان عامل تنظیم،‌برای اندازه‌گیری ضربه استفاده می‌شود.

رنگ برای مقاصد مختلف ATF به رنگ های قرمز یا کهربایی ساخته می‌شود.

مایع رنگی،‌در تشخیص نشتی روغن گیربکس به تعمیر کاران کمک می‌کند.

بنابراین ATF آلوده شده به مواد خارجی،‌از رنگ آن بسادگی قابل تشخیص است.

سایر افزودنی‌ها ATF نباید اثر نامطلوبی بر عملکرد آب بندها، نوارهای ترمز و دیسک‌ها داشته باشد.

برای جلوگیری از تشکیل رسوب‌ها یا لجن‌های ناشی از اکسیداسیون و فرسایش ناشی از ساییدگی و آلوده شده به مواد خارجی.

تمیز کننده‌ای به ATFاضافه می‌شود.

انواع ATF درگیربکس های خودکار، دو نوع ATF به نام‌های F از استاندارد فورد " DEXRO II " از استاندارد GM کاربرد دارند.

هر دو نوع مشخصاتی شبیه هم دارند، اما ضریب اصطکاک آنها متفاوت است.

توجه: در گیربکس های خودکاراستفاده از روغن ATF نوع F به جای DEXRO II در گیربکس خودکار به جای نوع F، زمان درگیری ترمزها و کلاچ‌ها را افزایش می‌دهد و در نتیجه سرعت لغزش ترمزها و کلاچ‌ها نیز افزایش خواهد یافت و سایش دیسک‌ها بیشتر می‌شود.

بنابراین همیشه باید از ATFتعیین شده استفاده کرد.

روغن فرمان هیدرولیک (PSF) از فرمان هیدرولیک برای راحتی راننده و بهبود عملکرد فرمان استفاده می‌شود.

از روغن فرمان هیدرولیک هم به عنوان روغن کاری سیلندر و پمپ فرمان استفاده می‌شود.

برای استفاده از کارکردهای متعدد روغن فرمان هیدرولیک، نوع "ATF DEXRON "آن به کارگرفته می‌شود.

روغن ترمز مهم‌ترین عامل برای ایمنی خودرو،‌ سیستم ترمز است.

روغن ترمز برای به کار انداختن سیستم ترمزها و سیستم کلاچ در خودروهای غیر نفتی است که بخش اصلی آن را گلیکول و موادی از اتر استرها شامل میشوند.

ویژگی‌های لازم برای روغن ترمز 1.نقطه جوش بالا: هنگام استفاده مکرر از ترمز،‌ بر اثر اصطکاک دمانی ترمز افزایش می‌یابد و احتمال دارد روغن ترمز بخار و تبدیل به کف شود.

اگر این اتفاق بیفتد،‌فشار دادن روی پدال ترمز فقط باعث فشرده شدن بخار روغن میشود وهیچ نیرویی به سیلندر چرخ‌ها وارد نمی‌کند.

این پدیده را قفل بخار می‌نامند.

برای جلوگیری از این پدیده، روغن ترمز باید نقطه‌ جوش بالایی داشته باشد.

خاصیت ضد خوردگی برای فلزات و لاستیک‌ها: اگر مخزن روغن نشتی داشته باشد، فشار ترمزی و نیروی هیدرولیک را از دست می‌دهیم.

بنابراین روغن ترمز از ترکیب موادی ساخته می‌شود که خاصیت خورندگی فلز و لاستیک را نداشته باشند؛ موادی مانند نفت خام.

لزجت مناسب: روغن ترمز باید لزجت مناسبی برای انتقال فشار داشته باشد واین لزجت با تغییرات دما تغییر نکند.

طبقه بندی روغن‌های ترمز روغن‌های ترمز در "FMVSS"(انجمن استاندارد ایمنی وسایل نقلیه موتور) 4 نوع دسته بندی دارند.

اگر چه مبنای اصلی این طبقه بندی نقطه جوش روغن‌هاست، اما سایر عوامل نیز باید به حساب آورده شوند.

طبقه بندی زیر فقط بر اساس نقطه جوش است: DOT: طبقه بندی در حمل ونقل آب بندها( درزگیرها) دو نوع اصلی آب بند یا عایق که در خودروها استفاده میشوند عبارتند از: آب بندهای استاتیکی شامل و اشرها 2.آب بندهای دینامیکی، مانند آب بندی به وسیله روغن در زیر توضیحات درباره واشر خمیری که نوعی آب بند استاتیکی است ارائه میشود.

واشرهایی قابل شکل گیری در محل (واشرهای خمیری ) "FIPG"شکاف قطعاتی را که به هم متصل میشوند می‌پوشاند و باعث چسبندگی محکم تر قطعات به یکدیگر می‌شود.

این واشرها به عنوان عامل ضد آب، ضد گردو غبار، ضد نشتی و ضد زنگ زدگی نیز عمل می‌کنند FIPGها کاربرد وسیعی در موتورها و گیربکس‌ها دارند.

FIPG چسب نیمه جامدی است که از داخل تیوپ رد می‌شود.

این ماده معمولاً از سیلیکون با اکلریت ساخته و در دمای محیط سخت میشود.

FIPG نسبت ب هواشرهای لاستیکی از قبل آماده یا واشرهای کاغذی، دارای مزایای زیر است: بدون در نظ کرفتن حالت و چگونگی ترکیب مجموعه، در تمام سطح یکنواختی چسبندگی دارد.

2.تنظیم یا سفت کردن آنها نسبت به واشرهای از قبل آماده ساده‌تر است.

پیچ هایی که به این روش سفت می‌شوند، پس از مونتاژ شل نمی‌شوند.

3.نگهداری آسان.

ویژگی های لازم برای FIPG برای حصول اطمینان از آب بندی مناسب قطعات، FIPG باید دارای خصوصیات زیر باشد: 1.خاصیت لاستیکی مناسب 2.چسبندگی قوی 3.عدم تغییر لزجت در محدوده وسیعی از دما 4.تغییرات کم خاصیت و ترکیب در طول مدت عمر مفید راحتی در ایجاد اتصال قطعات انواع FIPG در جدول زیر تعدادی FIPG متداول که در راهنمای خدمات تعیین شده‌اند، آورده شده است: TB NO : نشان دهنده شماره قطعات در نمودار درختی است.

در شکل‌های زیر و صفحه رو به رو انواع مختلف قطعات و موقعیت یا مکان‌هایی که FIPG در آنجا استفاده میشود،‌ نشان داده شده است.

برای تعمیرات مناسب، همیشه به راهنمای خدمات مراجعه شود.

پیش‌بینی های لازم برای استفاده از FIPG هنگام استفاده از FIPG توجه به نکات زیر ضروری است: قبل از اینکه پوشش جدیدی با FIPG ایجاد کنید، FIPG باقیمانده از قبل از بدقت تمیز کنید ومحلی که قرار است آب‌بندی شود را با دقت سفید یا مواد مشابه بشویید.

از یک نوع FIPG استفاده کنید، زیرا استفاده از FIPGهای مختلف، آب‌بندی ضعیفی ایجاد می‌کند و باعث نشتی روغن می‌شود.

پس از اتصال قطعات به وسیله FIPG، نباید بسرعت روغن یا قطعات را به کار گرفت.

جدول زیر زمام لازم برای سفت شدن FIPG پس از اتصال قطعات را نشان می‌دهد.

برای نگهداری FIPG در تیوپ آن را محکم ببندید.

ضد یخ موتور کلیات هنگامی‌که خودروی خاموش برای مدتی طولانی در هوای سرد قرار گیرد، مایع خنک کننده‌ موجود در رادیاتور و بلوک سیلندر یخ می‌زند.

اگر مایع خنک کننده یخ بزند.

حجم آن افزایش می‌یابد و حدود 9 درصدر منبسط می‌شود.

به همین دلیل رادیاتور،‌ بلوک سیلندری یا سرسیلندر ترک می‌خورد و ممکن است خسارات سنگینی به موتور وارد شود.

برای جلوگیری از این مسئله، باید هنگام سرد بودن هوا به مایع خنک کننده ضد یخ اضافه می‌شود باید آن قدر باشد که دمای سیّال خنک کننده،‌از کمترین دمای محیط اطراف پایین‌تر باشد.

خصوصیات ضد یخ ضد یخ موتور باید دارای خصوصیات زیر باشد: نقطه انجماد آن پایین‌تر از نقطه انجماد مایع خنک کننده‌ موتور باشد.

اثر منفی بر خنک کنندگی رادیاتور نداشته باشد.

اثر خورندگی بر مواد لاستیکی نداشته باشد.

لزجت آن با دما تغییر نکند.

پایداری شیمیایی داشته باشد.

بسیار کم کف کند.

بسیار کم تبخیر شود.

ترکیب اصلی ضد یخ شامل اتیلن گلیکول است و نوع شاخص آن، شامل 90 تا 95 درصد اتیلن گلیکول، 3تا10 درصد ماده‌ ضد زنگ‌زدگی و 0 تا5 درصد آب و مقدار کمی‌رنگ است.

استفاده از ضدیخ موتور رادیاتور خودروها عموماً از آلیاژهای مس ساخته می‌شود.

در بعضی مدل‌های برای بالا بردن ضریب انتقال حرارت،‌ از رادیاتور آلومینیومی‌نیز استفاده می‌شود.

متأسفانه آلیاژهای آلومینیومی‌به وسیله اسید و حلال‌های آلکالایتی خورده می‌شوند، از همین رو ضد یخ‌های معمولی باعث ایجاد پوسیدگی یا خوردگی در سیستم خنک کننده این خودروها می‌شود.

ضد یخ‌هایی که دراین موارد به کار می‌روند، به افزودنی ‌های مخصوصی نیاز دارند که از خوردگی آلومینوم جلوگیری کند.

بنابراین همیشه باید از ضدیخ های تأیید شده استفاده کنیم.

پیش از اضافه کردن ضدیخ به سیستم خنک کننده،‌ باید غلظت ضدیخ را مشخص کنیم.

برای تعیین درصد اختلاف می‌توان از نمودار زیر استفاده کرد.

برای مثال، در دمای 20- درجه سانتی‌گراد، مقدار ضدیخی که استفاده می‌کنیم باید 35درصد از حجم کل مایع خنک‌کننده را شامل شود.

با انداره گیری جرم مخصوص و دمای مایع خنک‌کننده، می توان دمای شروع یخ زدگی را محاسبه کرد.

نمودار زیر رابطه‌ بین دمای شروع یخ زدگی و جرم مخصوص و نیز دمای نوعی ضد‌یخ دارای اتیلن گلیکول را نشان می دهد.

مثال: اگر دمای سیستم خنک کننده حاوی ضد یخ 15 درجه سانتی‌گراد و جرم مخصوص "1/0055"باشد، پس دمای شروع یخ‌زدگی15- درجه سانتی‌گراد خواهد بود.

دما وجرم مخصوص می تواند به وسیله دستگاهی تجاری که از ترمو‌متر آب (دما سنج) و وسیله‌ای برای اندازه‌گیری جرم مخصوص ترکیب شده است، اندازه‌گیری شود.

پیش از اضافه کردن ضدیخ، باید سیستم خنک‌کننده را بازرسی و در صورت نیاز تعمیر کنیم.

اگر سیستم خنک‌کننده کثیف باشد،‌باید آن را تمیز کرد.

فهرست مطالب عنوان صفحه پیشگفتار 1 مقدمه 2 روغن ها 4 گریس 16 سیالات 23 ضدیخ موتور 33 طبقه‌بندی APIسرویس‌ها وشرح روغن‌هاSAنفت خام خالص بدون هیچ نوع افزودنیSBمورد مصرف: راه اندازی موتورهای تحت بارسبک؛ مقدارکمی‌ضد زنگ نیز افزوده می‌شود.SCعامل پاک کنندگی، ضد زنگ و غیره به آن اضافه می‌شود.SDمورد مصرف: برای راه اندازی موتورهایی که در دمای پایین‌یا دمای بالا و یا تحت شرایط سخت کار می‌کنند؛ عامل پاک‌کنندگی، ضد زنگ و...

به آن افزوده می‌شود.SEمورد مصرف: برای راه اندازی موتورهایی که تحت شرایطی سخت‌‌تر(ازکلاسSD) سوخت کارمی‌کنند؛ عامل پاک کنندگی، ضد زنگ و...

به آن افزوده می‌شود.SFروغن درجه بالا، با مقاومت پوششی عالی و قابلیت دوام بالا.

طبقه بندی APIعملیات و طبقه بندی روغن‌هاGL-1روغن معدنی خالص که برای دنده‌ها واغلب برای خودرو استفاده می‌شود.GL-2مورد مصرف: روانکاری دنده‌های فرسوده.

روغن دنده که روغن حیوانی یا گیاهی به آن افزوده می‌شود.GL-3موردمصرف: وسایل حمل و نقل دستی و دنده فرمان، تحت حداکثر فشار مجاز وافزودنی‌هاGL-4برای چرخ دنده‌های هیپوئیدی تحت باریا شرایط سخت‌تر (ازکلاس GL-3) به آن وارد می‌شود.GL-5پایداری بسیار بالا در برابر حداکثر فشار وارده و به همین دلیل به عنوان روغن‌دنده‌های هیپوئیدی استفاده می‌شود.

طبقه بندی APIعملیات و طبقه بندی روغن‌هاGL-1روغن معدنی خالص‌که برای دنده‌ها.

بیشتراوقات درخودرو استفاده می‌شود.GL-2مورد مصرف: رونکاری دنده‌های فرسوده.

روغن دنده که روغن حیوانی یا گیاهی با آن افزوده می‌شود.GL-3موردمصرف: روانکاری وسایل حمل و نقل دستی و دنده فرمان، فشار حداکثر به آن وارد شده و سایر افزودنی‌ها به آن اضافه می‌شوند.GL-4برای چرخ دنده‌های هیپوئیدی تحت باریا شرایط سخت‌تر (ازکلاس GL-3) مفید می‌باشد.

فشاری بیش از فشار حداکثر وارد بر آن به روغن GL-3 به آن وارد می‌شود.GL-5توانایی بسیار بالا در برابر حداکثر فشار را دارد و به همین دلیل به عنوان روغن‌دنده‌های هیپوئیدی استفاده می‌شود.

نوع آیتمDOT3 (SAEJ1703)DOT4DOT5SAEJ1702 (مناطق بسیار سرد)نقطه جوش(ERBO درجه سانتیگراد)205 یا بیشتر230 یا بیشتر260 یا بیشتر150 یا بیشترنقطه جوش مرطوب(درجه سانتی گراد)140 یا بیشتر155 یا بیشتر180 یا بیشتر-