مهندسان کشاورزی و گیاه شناسان و خاک شناسها عموماً بر این موضوع توافق دارند که برای اطمینان از کسب حداکثر درآمد، معمولاً در عملیات کشاورزی افراط می شود.
به نحوی که در بعضی موارد فشردگی خاک به دلیل تکرار حرکت تراکتور و ابزارها در مجموعه عملیات ثانوی خاکورزی ممکن است عملاً اثر عملیات اولیه یا شخم را خنثی کند.
اختراع ماشینهایی که عملیات آماده سازی و کاشت را همزمان انجام بدهند از سالها قبل مورد توجه قرار گرفته اند.
کل انرژی مورد نیاز و پیچیدگی و قیمت گران و مسائل جنبی دیگر استفاده از این وسایل را محدود کرده است.
مزایای این دستگاه عبارتند از :
1- کاهش انرژی مکانیکی و کار مورد نیاز .
2- صرفه جویی در وقت و انرژی و هزینه.
3- به حداقل رساندن تعداد دفعات وارد شدن به زمین.
4- دستیابی به میزان معینی نرمی، پوکی، اختلاط و تثبیت دوباره خاک.
این ماشین ها در کنار مزایایشان دارای عیب هایی نیز هستند که عبارتند از عدم هماهنگی شرایطی از خاک (برای مثال درصد رطوبت) و با کاربرد بهینه هریک از ابزارهای جزء شرایط خاک برای کاربرد ماشین مرکب در مقایسه با یک ماشین ساده حوزه محدودترین خواهد داشت از سوی دیگر ماشین مرکب نسبت به انواع ساده پیچیده تر و گرانتر و کاربرد آن محتاج تراکتورهای قویتر و افراد ماهرتر است.
دستگاه کمبینات :
دستگاه کمبینات امکان کلوخ خرد کنی و بستر ساز بذور و کاشت بذر را در یک مرحله برای مزرعه ای که قبلاً فقط یک شخم خورده باشد و کلیه عملیات خاکورزی ثانویه (چندین دیسک – غلتک) را انجام می دهد.
این دستگاه بصورت همزمان عملیات خاکورزی تسطیح و کاشت بذر را با کیفیتی فوق العاده انجام می دهد.
مزایای این دستگاه عبارتند از : صرفه جویی در زمان و هزینه، راندمان بالا، جلوگیری از هدر رفتن بذر، افزایش چشمگیر در میزان محصول سبز شده و جلوگیری از فشردن خاک.
تفاوت بذر کار پنوماتیکی با کمبینات :
1- بذرکار پنوماتیکی در واحد خاکورزی خود از یک کلتیوارتور استفاده می کند ولی در کمبینات از یک دستگاه سیکلو تیلر برای عمل آوری استفاده می شود.
2- بذر کار پنوماتیکی را در زمین هایی که خاک نرم و دیسک خورده است استفاده می کنند و کلتیواتور در آن نقش شیار باز کن را ایفا می کند اما در کمبینات بعد از شخم می توان همزمان خاک را نرم و آماده برای کشت کرد.
بذر کار پنوماتیکی را در زمین هایی که خاک نرم و دیسک خورده است استفاده می کنند و کلتیواتور در آن نقش شیار باز کن را ایفا می کند اما در کمبینات بعد از شخم می توان همزمان خاک را نرم و آماده برای کشت کرد.
تصویری که مشاهده می کنید نحوه کار موزع پنوماتیکی دستگاه کمبینات را نشان می دهد بدین صورت که ابتدا بذر واقع در مخزن بذر توسط نیروی وزن بذر به طرف پایین مخزن بذر یعنی جایی که موزع پره ای قرار گرفته هدایت می شوند موزع پره ای یک چرخ پره ای است که نیروی چرخشی خود را از چرخ زمین گرد کنار دستگاه می گیرد و با چرخش حول محور خود باعث هدایت بذر به قسمت بعد از مخزن یعنی منی فولد هوا می شود سرعت چرخش موزع پره ای توسط گیربکس کشویی که کنار مخزن تعبیه شده تغییر می کند و با تغییر سرعت چرخش آن میتوان بذر مصرفی در هکتار را برای محصولات مختلف تغییر داد.
منی فولد هوا به شکل لوله ای استوانه ای شکل از یک طرف متصل به مخزن و موزع از یک طرف به پنکه دمنده هوا و از طرف دیگر به قسمت مقسم بذر متصل است.
پنکه باد از نوع دمنده هوا با گرفتن نیروی خود از pto باعث ایجاد جریان باد در منی فولد هوا می شود جریان باد بذرهایی که از قسمت موزع پره ای به داخل منی فولد هوا می آیند را به طرف مقسم بذر هدایت میکند.
مقسم بذر در انتهای منی فولد هوا واقع در بالای مخزن بذر قرار گرفته و جریان هوا را به 24 قسمت مساوی تقسیم می کند هر قسمت تشکیل شده از لوله پلاستیکی که به قسمت واحد کارنده ختم می شود بذرها پس از اینکه لوله منی فولد هوا را طی کردند پس از برخورد به مقسم شکل زیر به طور تقریباً مساوی بین لوله های پلاستیکی (لوله سقوط) تقسیم می شوند.
سرعت جریان باد با تغییر اندازه پولی محور پنکه و دریچه تنظیم میزان هوای خروجی از پنکه قابل تغییر می باشد سرعت جریان باد از این جهت حائز اهمیت است که وزن بذور مختلف متفاوت می باشد.
طرز کار دستگاه کمبینات: این دستگاه با گرفتن نیرو از pto تراکتور کار می کند.
نیرو از pto به وسیله گاردان به سیکلوتیلر منتقل می شود به این ترتیب رتیواتور به کار می افتد و خاک را نرم می کند و بعد از آن غلتک خاک را تثبیت و کمی فشرده می کند، به سر دیگر گیربکس پولی تسمه وصل شده که نیرو را به فن دمنده منتقل کده و باد تولید می کند.
موزع که نیروی خود را از چرخ زمینگرد می گیرد دانه ها را از مخزن گرفته و با باد مختلط می کند، دانه ها به صورت تصادفی وارد لوله های سقوط شده و به کارنده ها منتقل می شود و کاشته می شود وپوشاننده روی آنها را می پوشاند.
دستگاه کمبینات مورد نظر به طور کلی از دو قسمت کارنده و خاکورز تهیه شده است.
که ابتدا به شرح قسمت اول (خاکورز) و سپس قسمت دوم یعنی کارنده می پردازیم.
قسمت خاکورز و تهیه بستر مناسب از یک سیکلوتیلر به همراه غلتک تشکیل شده است و دارای 12 رتیواتور و 24 تیغه می باشد و قسمت کارنده بذر را از موزع دانه گرفته و عمق مناسب در زمین کشت می کند و دارای شیار بازکن های بشقای و پوشاننده فنری می باشد.
اکنون بیشتر در مورد این دو قسمت بدانیم : اطلاعات فنی دستگاه سیکلو تیلر مدل DM-300 غلتک با وزن 500 کیلوگرم سنگین ترین قطعه می باشد 2- عرض کار 300 سانتی متر 3- عرض دستگاه cm 345 تعداد تیغه ها 24 عدد 5- عمق کار cm 29 6- وزن دستگاه 1240 کیلوگرم 7- حداکثر وزن kg 3200 8- در جدول های روبرو سرعتهای مختلف تیغه ها را با دور موتور و چرخ دنده های مختلف در دو حالت استاندارد و اختیاری نشان داده شده است.
اجزاء سیکلوتیلر یاتاقان برای تنظیم سه نقطه اتصال 2- اتصال بالای سه نقطه 3- اتصال پایینی سه نقطه واحد تبدیل سرعت.
پهلو محافظ قسمت محرک.
پلاک مشخصات.
PTO.
محافظ میل گاردان.
تیغه ها.
غلتک (میخ دار) میله میزان کردن جک ها ..
محل حمل میل گاردان.
حافظ جلوگیری از حادثه پیچ تنظیم زاویه و عمق واحد کارنده.
قاب مثلثی شکل جهت اتصال سریع به قسمت کارنده.
تیغه ها : تیغه های سیکلوتیلر با حرکت چرخشی عمود بر سطح زمین در عمق خاک عمل نرم کردن خاک را انجام می دهند و از 12 چرخ دنده و 24 عدد تیغه تشکیل شده است و طول آن 29 سانتیمتر می باشد.
این تیغه ها از جنس فولاد می باشد.
این تیغه ها در جهت مخالف هم می چرخند.
غلتک ها : هدف اصلی کاربرد غلتک ها عبارتند از فشرده کردن سطحی خاک به منظور کاهش پوکی خاک و تسریع نشست آن، صاف کردن مزرعه و له کردن کلوخه ها و فشردن آنها به داخل لایه نرم شده تا سطحی با جذب رطوبت بیشتر برای بذر فراهم گردد.
فشردگی و نرمی سطح خاک تماس بذر با خاک را زیادتر و جوانه زنی آنها را تسریع می کند.
این مورد مخصوصاً برای گیاهان ریزدانه چون علوفه ها اهمیت ویژه ای دارد اثر فشردگی غلتکها به دلیل وزن نسبتاً زیاد آنها است.
شدت فشردگی به میزان وزن در واحد عرض، قطر غلتک و شکل سطحی آن بستگی دارد.
شدت و زمان دوام فشار وارد به سطح خاک شاخص تعیین عمق تأثیر غلتک است حداکثر عمق تأثیر در غلتکهای خاکنشان cm20 می باشد.
در این دستگاه غلتک از نوع میخ دار و پیچشی است و وزن 500 کیلوگرم دارد و اندازه میخ ها 9 سانتی متر است و دارای 22 ردیف و روی هر ردیف 11 عدد میخ می باشد و طول غلتک 300 سانتی متر است .
(تصاویر شماره 7 و 8 و 9).
البته در انواع دیگر کمبیناتها میتوان غلتکهای نوع قفسی و میله ای مارپیچ را یافت.
گاردان : میل گاردان دستگاه از نوع تلسکوپی و از جنس فولاد سخت و به طول 70 سانتی متر و قطر cm 7 می باشد و حداکثر زاویه کار گاردان طبق شکل 10 درجه می باشد و برای انتقال حرکت از pto به گیربکس سیکلوتیلر به کار می رود.
در شکل روبرو جدول و شکل گاردان را می بینیم.
کلاچ گاردان دارای 8 فنر به طول cm6 و به قطر cm 3 و از نوع جغجغه ای می باشد.
سطح مقطع میل گاردن A = حداکثر مقدار بیرون بودن cm 5 است.
B = حداقل فاصله انتهای میل گاردان و نوک میل گاردان دیگر cm 4 است.
علایم خطر و هشدار و نشانگر ها: قبل از کار کردن با دستگاه، دفتر راهنما را با دقت بخوانید.
قبل از هر گونه کاری با دستگاه آنرا متوقف کنید.
خطر ماندن زیر اجسام سنگین هنگام باز کردن، فاصله ایمنی را رعایت کنید.
خطر برخورد با شافت گاردان – از قسمت های متحرک فاصله بگیرید.
خطر سقوط – هنگام حرکت روی دستگاه نایستید.
خطر گیر کردن.
خطر ماندن زیر اجسام سنگین.
صدای گوش خراش – از وسایل ضد صدا استفاده کنید.
محل اتصال قلاب – به ظرفیت وسیله بالابر توجه کنید.
نقاط گریس کار.
مثلث اتصال سریع : برای اتصال و سوار شدن از قسمت کارنده روی سیکلوتیلر به کار می رود و از دو شاسی با زاویه ای حدود 60 درجه به شکل مثلث تشکیل شده است.
ابتدا واحد خاکورز سیکلو تیلر به همراه غلتک که پاورهارو هم گفته می شود به سه نقطه اتصال تراکتور متصل می شود سپس با قرار گرفتن تراکتور در وضعیتی که واحد کارنده بعد از پاورهارو قرار گیرد با تنظیم فاصله قاب مثلث شکل اتصال سریع پاورهارو را درون قاب مثلث شکل اتصال سریع قسمت کارنده انداخته تا این دو قسمت با هم تشکیل یک اتصال را بدهند.
بعد از اتصال برای تنظیم عمق کار از، جک دستی و عوض کردن جای سه بازوی اتصال می توان استفاده کرد.
اجزای مثلث اتصال سریع : 1- پین خاردار سه نقطه اتصال 2- خار 3- ضامن 4- پیچ های اتصال 5- نقاط بستن سه بازو 6- مهره ها 7- شاسی 8- جک دستی قابل تنظیم 9- فنر 10- پین فنردار 11- نقاط اتصال مثلث قسمت کارنده : قسمت کارنده از اجزای زیر تشکیل شده است : مخزن بذر : مخزن بذر با ظرفیت 1000 کیلوگرم بالای موزع است و از اجزاء زیر تشکیل شده است.
الف) پخش کننده بذرها ب) سوارخهای برای اضافه کردن لوله های سقوط ج) دریچه ای برای دیدن داخل مخزن د) درپوش مخزن 1- قسمت موزع : واحد موزع مهمترین قسمت بذرکار است و در زیر مخزن بذر قرار دارد.
انتقال نیرو توسط چرخ دنده دار محرک و از طریق دنده ها و زنجیر به موزع صورت می گیرد.
مجموعه دنده ها اجازه می دهند که غلتک شیاردار به دو حالت (سریع و آرام) بچرخد.
با تغییر حالت چرخ دنده دار محرک تعداد دور غلتک شیاردار تغییر می کند.
1- واحد کارنده : قسمت کارنده بذرها را از لوله های سقوط گرفته و داخل زمین در عمق مناسب کشت می کند و روی آن را می پوشاند.
برای تنظیم واحد کارنده از سه روش زیر استفاده می شود: الف) پیچ تنظیم عمق : پیچی به طول cm 35 و دندانه ریز با مقطع مستطیلی می باشد و با کشش فنر باعث تغییر در عمق کشت می شود.
A – اهرم پیچ B – محل اتصال زنجیر متصل به سمت کارنده ب) کفشک : به وسیله اهرمی می توان در وضعیت دلخواه تغییر داد و با پایین آمدن کفشک عمق کار کم می شود و بالعکس بیشترمی شود.
A .
کفشک B – اهرم کفشک ج) جکها : به وسیله جکهای هیدرولیکی می توان عمق کار را تغییر داد و همچنین به وسیله جکهای دستی دو طرف مخزن به طول cm 60 و 9 درجه تغییر طول می باشد.
1- قسمت پوشاننده : پوشاننده ها از نوع انگشتی فنردار و 40 عدد می باشد و به علت داشتن حالت ارتعاشی کلوخه ها را نرم می کند.
مارکر (علامت گذار) : این وسیله به منظور نشانه گذاری مسیر کشت شده را دوباره کشت نکند و یا جای ناکشت نماند به این صورت که روی زمین خطی می اندازد و تراکتور در برگشت چرخ جلوی روی آن حرکت می کند.
در این وسیله مارکر از نوع دیسکی و تلسکوپی و قابل تنظیم می باشد.
محاسبه طول مارکر از فرمول زیر بدست