اینجانب آرش استیری دانشجوی ترم آخر مقطع کاردانی رشته نرم افزار کامپیوتر هستم که دوره کارورزی خود را به مدت 240 ساعت در شرکت نجم رایانه گذرانده ام.
این هفته فعالیت زیادی صورت نگرفت و بیشتر آشنایی با محل کارآموزی ، افراد و مهارت های آنها و همچنین کسب آشنایی با محیط ها و افراد خارج از حیطه کاری که با آنها سرکار داریم به اتمام رسید .
در این هفته یک سری کارهای دیگر از قبیل تعویض قطعات سخت افزاری مانند فن cpu ، Ram ، power کامپیوترها را انجام میدادم .
همچنین تجربه نسبتاً خوبی در مورد بعضی از مادربوردها بدست آوردم یعنی کدام مادربورد برای استفاده شخصی و کدام مادربورد برای استفاده در ادارات مناسب میباشد .
برای نمونه مادربورد giga از مادربوردهای میباشد که برای مکانهای اداری که نیاز به تعداد نسبتاً زیادی کامپیوتر می باشد مناسب است زیرا این مادربورد با قطعات مختلف سخت افزاری به راحتی هماهنگی ایجاد می کند و همچنین شما دیگر نگران شکسته شدن و یا ناپدید شدن سی دی درایورهای آنها نیستید زیرا مادربوردهای giga از پشتیبانی قوی برخوردار می باشند و شما به راحتی می توانید درایورهای آن را از روی اینترنت دانلود کنید به عنوان مثال اگر شما پنج سال پیش یک مادربورد giga خریداری کردید و با گذشت زمان شما سی دی درایورهای آن را گم کرده اید و همچنین کامپیوتر شما اکنون نیاز به تعویض ویندوز و نصب مجدد درایورهای آن می باشد جای نگرانی وجود ندارد تنها زحمت برای شما به طور کلی متصل شدن به اینترنت و سپس وارد شدن به سایت giga و بعد search کردن مدل درایور و بعد از پیدا کردن ، دانلود درایورها از داخل سایت می باشد ، پس در مورد این مادربوردها جای نگرانی وجود ندارد که آیا درایورهای آنها در بازار وجود دارد یا خیر .
حال برای استفاده شخصی یکی از مادربوردهای خوب abit می باشد که این مادربورد دارای قابلیتهای بالا و همچنین به روز می باشد ، یکی از این قابلیتهایی که برای من بسیار جالب بود وجود یک 7segment بر روی این مادربورد بود ، این قطعه مانند یک counter می باشد که دارای یک دفترچه راهنما نیز می باشد ، از این قطعه برای پیدا کردن نقص های سخت افزاری استفاده می کنند ، به عنوان مثال شما کامپیوتر خود را روشن می کنید و متوجه می شویدکه ویندوز بالا نمی آید و در صفحه سیاه رنگ در هنگام LOAD شدن باقی می ماند و عملیاتload شدن متوقف می شود در این موقع شما به 7segment که بر روی مادربورد قرار دارد نگاهی بیندازید به احتمال زیاد یک حرف به همراه یک عدد را مشاهده میکنید( به عنوان مثال A4 سپس شما باید به دفترچه راهنمای 7segment مراجعه کنید و بعد خطای 4A را پیدا کنید و حال بعد از پیدا کردن درباره آن به طور کامل توضیح داده و نوع و محل خطا را به شما نشان می دهد .
یک موضوع مهم این است که اگر مشکل نرم افزاری باشد بر روی 7segment چیزی ظاهر نمی شود ،این نوع مادربوردها برای افراد ی که تجربه چندانی در سخت افزار ندارند نیز مناسب است زیرا خود سیستم به صورت هوشمند نوع و محل خطا را اعلام می کند و نیاز به یک متخصص حرفه ای سخت افزار نیست .
حال برای استفاده شخصی یکی از مادربوردهای خوب abit می باشد که این مادربورد دارای قابلیتهای بالا و همچنین به روز می باشد ، یکی از این قابلیتهایی که برای من بسیار جالب بود وجود یک 7segment بر روی این مادربورد بود ، این قطعه مانند یک counter می باشد که دارای یک دفترچه راهنما نیز می باشد ، از این قطعه برای پیدا کردن نقص های سخت افزاری استفاده می کنند ، به عنوان مثال شما کامپیوتر خود را روشن می کنید و متوجه می شویدکه ویندوز بالا نمی آید و در صفحه سیاه رنگ در هنگام LOAD شدن باقی می ماند و عملیاتload شدن متوقف می شود در این موقع شما به 7segment که بر روی مادربورد قرار دارد نگاهی بیندازید به احتمال زیاد یک حرف به همراه یک عدد را مشاهده میکنید( به عنوان مثال A4 سپس شما باید به دفترچه راهنمای 7segment مراجعه کنید و بعد خطای 4A را پیدا کنید و حال بعد از پیدا کردن درباره آن به طور کامل توضیح داده و نوع و محل خطا را به شما نشان می دهد .
در این هفته کارهای مختلفی صورت گرفت اما مواردی که بسیار مورد توجه و مهمتر از بقیه بودن به صورت زیر می باشد .
یک کامپیوتر به واحد رایانه ارسال شده که این کامپیوتر در ویندوز xp و در زمانهای مختلف reset می شود با چک کردن قطعات سخت افزاری آن اشکال در قطعه RAM بود ، RAM این سیستم 256 بود اما به دلیل نا معلوم دچارreset شدن سیستم می شود ، RAM آن را تعویض و یک RAM 256 دیگر بر روی آن قرارا دادیم و سیستم بدون مشکل شروع به کار کردن نمود ، تا این مرحله از کار اشکال سیستم معلوم شد از RAM می باشد ولی اگر RAM به صورت سخت افزاری دارای مشکل بود سیستم به طور کلی بالا نمی آمد پس RAM را دوباره بر روی سیستم نصب نمودیم و کامپیوتر را راه اندازی نمودیم بعد از اینکه وارد ویندوز شد و تا قبل از اینکه سیستم reset شود مراحل زیر را انجام داده و دلیلreset شدن آن را پیدا نمودیم : از مسیر زیر وارد برنامه Performance شدیم : Control Panel \ Administrative Tools \ Performance در این برنامه ما می توانیم نحوه کارکرد قطعات سخت افزاری را مشاهده کنیم ، ما در این پنجره خطی که نحوه کارکرد RAM را نشان می داد با رنگ آبی مشخص نمودیم ، با اینکه در ویندوز هیچ برنامه ای را اجرا نکرده بودیم اما حافظه RAM در برخی از زمانها از نظر فعالیت به 100% می رسید برای اینکه بیبینیم چه برنامه های بر روی RAM درحال Process شدن هستند کلیدهای ctrl+Alt+Del را زده و وارد پنجره windows Task Manager و سپس وارد برگه Processes شدیم در این قسمت شروع به بستن تک تک برنامه های در حال اجرا نمودیم در این هنگام یک برنامه را که چندین کپی از خود گرفته بود را در این پنجره نیز نشان داده می شود ، شروع به بستن تک تک آنها نمودیم بعد از اینکه آخرین فایل اجرایی برنامه را بستیم با دادن یک پیغام که مربوط به ویروسی به نام BELASTER می شود و سپس بعد از 60 ثانیه سیستم reset شد ، پس دلیل reset شدن سیستم وجود ویروس BELASTER بر روی حافظه RAM بود سپس با یک Anti Belaster آن را ازبین برده و سیستم بعد از راه اندازی مجدد بدون مشکل شروع به کار نمود .
تجربیاتی که از عیب یابی در این واحد بدست آوردم را در زیر شرح می دهم : سیستم روشن می شود ولی هیچگونه اطلاعاتی بر روی صفحه نمایش نمی آید و یا صفحه سفید است منابع ایجاد کننده این مشکل عبارتند از : یک سیستم دیگر در این هفته به واحد رایانه ارسال گردید، این سیستم پیغام های مختلفی را ارسال می کرد و ویندوز بالا نمی آمد به عنوان مثال یک بار که سیستم روشن میشد پیغام کمبود RAM را صادر می نمود و در همانجا متوقف می شد ، دوباره که سیستم را روشن می نمودیم پیغام خطای مبنی بر خراب بودن کارت گرافیک صادر میشد و یا بدون دادن پیغام خطا سیستم به طور کلی در مرحله تست سخت افزارمتوقف می شود ابتدا تک تک قطعات آن را بروی سیستم های دیگر تست نمودیم اما همه قطعات سالم و بدون نقص بودن بعد چندین بار تست قطعات و اطمینان از سالم بودن آنها مادربورد را مورد تست قرار دادیم که در هنگام تست کردن متوجه چند خازن بر روی مادربورد شدیم که دچار ترکیدگی خفیفی شده بودند که بعد از گرفتن چند تست از مادربورد مشخص شد که مادربورد دچار مشکل می باشد دلیل آن هم ترکیدگی خازن ها بود که بعد از تعویض مادربورد و قرار دادن قطعات قبلی بر روی مادربورد جدید ، سیستم بدون نقص شروع به کار نمود ، سپس سیستم را به بخشی که از آنجا آمده بود ارسال نمودیم .
برخی از اطلاعاتی را که در مورد عیب یابی سخت افزاری ، چه تجربی و چه از طریق مطالعه بدست آوردم را در زیر شرح می دهم : سیستم روشن می شود ولی هیچگونه اطلاعاتی بر روی صفحه نمایش نمی آید و یا صفحه سفید است : کنترلر صفحه کلید سوخته و یا اتصالات سوکت خوب برقرار نمی گردد.
کانکتور مربوط به کابل هارد درست در سوکت هارد نصب نشده باشد یعنی یک یا چند ردیف از بین قرار داشته یا کابل برعکس وصل شده باشد .
ضمنا به موارد زیر توجه شود.
کارت گرافیک معیوب بوده و درست کار نمی کند .
کانکتورهای برق منبع تغذیه به مادربورد اشتباه وصل شده باشند.
خروجی سیگنال power good فعال نشود .
خروجی پالس cpu و المانهای جانبی کار نکند.
چراغ LED مربوط به درایوها روشن می ماند : کابل اتصال دهنده درایو برعکس متصل شده است که باید جهت اتصال کابل به کانکتور درایو را عوض نماییم .
باروشن شدن سیستم ، پیغام Invalid Configuration ظاهر می شود : این پیغام خطا ناشی از عدم یکسان بودن المان های فیزیکی روی سیستم و نوع تعریف آنها در برنامه ست آپ می باشد که باید با اجرای مجدد برنامه ست آپ نسبت به تعریف صحیح آنها اقدام نمود ( به عنوان مثال درایوها اشتباه یا جابجا تعریف شده باشند و یا نوع هارد با آنچه بر روی سیستم نصب گردیده متفاوت باشد ) .
با روشن شدن سیستم ، شروع به بیپ زدن می کند ( بیپ تکی ) منابع تولید کننده این خطاها عبارتند از : بوردهای حافظه دینامیکی در داخل اسلاتها قرار ندارد ( سیستم حاوی حافظه دینامیکی نمی باشد ) .
بوردهای حافظه دینامیکی بطور صحیح در اسلاتها نصب نشده اند .
پیکربندی حافظه دینامیکی صحیح نمی باشد ( پر شدن اسلاتها و بانکها صحیح نمی باشد ).
تازه سازی حافظه دینامیکی به علت خرابی تراشه تایمر یا DMA انجام نمی گیرد .
با روشن شدن سیستم ، شروع به زدن بیپ چندتایی ( 8 تایی ) می نماید منابع تولید کننده این خطا عبارتند از : بورد گرافیک بطور درست و صحیح در اسلاتها قرار نگرفته است .
بورد گرافیکی نصب شده بر روی سیستم ، در زمان بوت شدن قابل برنامه ریزی نمی باشد .
تراشه بایاس کارت گرافیک در سوکت مربوطه قرار ندارد و یا آسیب دیده است .
سیستم بعد از روشن شدن و هعلان المان های سیستم ، با اعلان پیام Wait می ایستد که منابع تولید کننده این خطا بر دو نوع می باشند که به دو صورت ظاهر خواهند شد: حالت اول : که بعد از مدتی ، محل ایجاد خطا توسط سیستم گزارش شود به عنوان مثال FDC Failure یا HDC Failure و ...
در این صورت باید به سراغ کارت مالتی I/O رفت و آنرا از نظر قسمت های زیر چک نمود : درست نصب بودن در اسلاتها .
درست ست شدن جامپرهای روی کارت مولتی I/O .
درست وصل بودن کابل های هارد و درایو .
درست وصل بودن کابل های برق درایوها و هاردها .
درایویا هاردی در ست آپ سیستم تعریف شده باشد ولی بطور فیزیکی وجود نداشته باشد حالت دوم : زمانی است که در آن سیستم بعد از اعلان پیام wait دیگر عملی را انجام نمی دهد و Halt می شود .
منابع تولید کننده این حالت در سیستم عبارتند از : عدم تطابق سرعت حافظه های دینامیکی با سرعت پردازنده و مقادیر wit state در ست آپ ( باید ست آپ تنظیم شود یا حافظه تعویض گردد ) .
سازگار نبودن حافظه های دینامیکی با یکدیگر ( زمانی که چندین اسلات پر شده باشند از نظر سرعت یا کارخانه سازنده ) .
تداخل آدرس وقفه بین کارتهای موجود در سیستم ( در این صورت باید کارتها را یکی بعد از دیگری از اسلاتها خارج نمودتا کارت مورد نظر پیدا شود و تداخل فوق برطرف گردد ) .
با روشن و خاموش کردن متوالی ، المانهای مختلف خطا می دهد : ( به عنوان مثال یکبار صفحه کلید و دفعه دیگر هارد دیسک و ...
) تنها منبع تولید کننده این خطا ، منبع تغذیه بوده که به علت کمبود ولتاژ و کم بودن توان منبع تغذیه می باشد .
با روشن شدن کامپیوتر ، شروع به زدن بیپ ( 1 بیپ