امروزه در همه کشورهای جهان مخابرات ، ارتباطات و انتقال اطلاعات در حال پیشرفت و گسترش است و هر روز فناوری جدیدی روی کار می آید.
در ایران نیز بدلیل احتیاج بیش از پیش مردم ، سازمانها و وزارتخانه ها مختلف به وسایل ارتباطی ، سعی در پیشرفت هرچه بیشتر وجود دارد.
به لحاظ اشتغال ، توسعه و رواج ICT موجب پیدایش مشاغل جدید با کیفیتی نو و برتر می شود.
امروزه شبکه های دیگری بالاتر از شبکه محلی قرار می گیرند که امکان سرویس دهی به تمام مشترکین در تمامی نقاط جهان را فراهم می سازد (IN,NGN,…)
مهمترین و حساس ترین بخش در یک مرکز تلفن ، سالن دستگاه مرکز می باشد که هسته اصلی مرکز می باشد زیرا تمامی ارتباطات از آنجا شکل میگیرد .
بعنوان مثال هنگامی که شما گوشی تلفن خود را برمی دارید صدای بوق (Dial Tone) میشنوید و بعد از آن میتوانید شماره گیری کنید برای همین بوق ساده در هنگام برداشتن تلفن تعداد زیادی سیگنال بین گوشی تلفن شما و مرکز انتقال می یابد که به شما امکان شماره گیری می دهد.
یک مرکز تلفن بطور کلی شامل سالن دستگاه ، سالن ام دی اف ، سالن پی سی ام ، اتاق کابل ، اتاق نیرو ، باتری و دیزل می باشد و روال کلی برقراری ارتباط به شکل زیر است :
سالن دستگاه وظیفه سوئچینگ و برقراری ارتباط بین مشترکین را بعهده دارد که بعد از سالن دستگاه ارتباط از طریق سالن ام دی اف با اتاق کابل برقرار می گردد و از آنجا به کافو های خارج از مرکز ، سپس به پست های درب منازل و شرکتها و ازآنجا به مشترکین و بالعکس.
بعلت پیچیدگی بخشهای مختلف ارتباطات در سالن دستگاه در این گزارش سعی بر این شده است که از جزئیات در مورد سوئیچ این مرکز خودداری شده و بیشتر به کلیات بخشهای مختلف سالن وکارهای انجامی روزانه و ماهیانه توسط کارشناسان سوئیچ بپردازم.
این مرکز دارای 40000 شماره تلفن میباشد که از این تعداد 5000 شماره آن مربوط به کافوهای نوری می باشد و باقیمانده شماره های اصلی سوئیچ می باشد که نگهداری این دو بخش بعهده پرسنل مختلف است.
طرح بندی مرکز:
Layout Plan بمعنی طرح سالن مرکز تلفن می باشد.
بعبارت دیگر در رابطه با اینکه چگونه و به چه طریق تجهیزات مرکز دز سالن مرکز تلفن نصب گردد تاازحداقل کابل های ارتباطی ، حداکثر استفاده شود.
مرکز تلفن خاتم الانبیاء واقع در بزگراه آسیایی – روبروی پلیس راه قاسم آباد شامل ساختمانی 3 طبقه می باشد.
طبقه اول جهت اطاق باتری ، دیزل و بخش تغذیه مرکز ، طبقه دوم جهت نصب MDF و سالن PCM و طبقه سوم جهت نصب تجهیزات سوئیچ در نظر گرفته شده است .
ضمنا بخشهای از ساختمان جهت واحدهای اداری مرکز منظور گردیده است.
ضمنا بخشهای از ساختمان جهت واحدهای اداری مرکز منظور گردیده است.
اطاق MDF : سالن MDF در واقع سالنی است که اتصالات درونی سیستم رابه کابل های بیرونی سیستم متصل مینماید.
هر ساختار MDF از دوبخش افقی و عمودی تشکیل شده است .
بخش افقی آن با داشتن ترمینالهای افقی محل اتصال کابلهای خارج شده از راک های مشترکین به MDF است.
بخش عمودی MDF با داشتن ترمینالهای عمودی محل اتصال کابلهای مشترکین از مکان سرویس تا مرکز تلفن می باشد.
اتصال بخش عمودی و افقی در MDF توسط کابل انجام می گیرد که اصطلاحا ، کابل رانژه گویند.
سالن PCM : کابلهای (ترانکهای) ارتباطی که از راکهای ترانک مرکز سوئیچ به DDF اتصال می یابد ، به اطاق PCM رفته و پس از اعمال پروسه انتقال به مقصد ارسال می گردد.
بطور معمول کابلهای ترانک از نوع کواکسیال می باشد ، که از راک ترانک تا DDF واز DDF تا بخش PCM کشیده می شود.
سالن تغذیه : این سالن از دوبخش Rectifier و باتری تشکیل شده است که وظیفه تبدیل برق AC به DC و تامین برق تجهیزات مرکز در هنگام قطع برق رابرعهده دارد.
اطاق کابل : زوج کابل هایی که از ترمینال عمودی MDF گرفته شده ، بصورت رشته کابل هایی از 200 الی 1800 زوجی در آمده ، به اطاق کابل وارد می شود ، سپس از طرسق حوضچه های کابل در سطح شهر توزیع می گردد.
سالن سوئیچ : هر سالن از دو بخش سالن تجهیزات و سالن بهره برداری و نگهداری (Operation & maintenance) تشکیل میگردد.
سالن تجهیزات شامل تجهیزات مخابراتی برای برقراری ارتباط مشترکین بایکدیگر و محیط خارج از مرکز می باشد که در ادامه توضیحات بیشتری در مورد وسایل و تجهیزات داخل این سالن می دهم.
کلیات سیستم سوئیچ : سوئیچ این مرکز چینی و از شرکت Huawei می باشد.قبل از هر چیز بهتر است مفهوم C&C08 که نام این سیستم میباشد را بدانیم C&C-- یعنی : City & Countryside ، Computer & Communication ، China & Communication و عدد 8 در واقع نشان دهنده ورژن وعدد خوش شانسی در چین میباشد.
ازاین سیستم جهت مراکز محلی – ترانزیت – بین الملل استفاده میگردد.
سالن تجهیزات : این سیستم ازدوقسمت (ماژول) اصلی بنامهای SM و CM تشکیل شده است: که SM جهت سرویس دهی به مشترکین آنالوگ و دیجیتال استفاده میگردد.
اما CM وظیفه سرویس دهی به ترانکهای دیجیتال و اعمالی از قبیل ترافیک سنجی و انجام اعمال پریودیک و چارژینگ و کنترل کارتهای ماژولها و غیره را بعهده دارد.
ماژول CM به 2 ماژول تقسیم میگردد که عبارتند از:AM/CM و SPM / SRM ماژول AM/CMبا توجه به وظایفی که برعهده دارد از فریمهای مختلفی تشکیل شده است که هریک وظیفه و یا وظایفی را انجام میدهند این فریمها عبارتند از: CPM – CKM – CCM - CKM - LIM – CNET - BAM – ALARM BOX ماژول AM/CM میتواند بهمراه ماژول SM به 800,000 مشترک آنالوگ یا 180,000 ترانک دیجیتال سرویس دهد.
ماژول AM/CM میتواند بهمراه ماژولهای SPM/SRM به 120,000 ترانک دیجیتال سرویس دهد.ازاین ساختاردرمراکز ترانزیت وبین شهری استفاده میگردد.
همچنین AM/CM میتواند با ترکیبی از ماژولهای SM وSPM/SRM کار نماید که در این نوع ساختارماژول SM وظیفه سرویس دهی به مشترکین آنالوگ یا دیجیتال وماژولهای SPM/SRM وظیفه سرویس دهی به ترانکهای دیجیتال را برعهده دارند.
بطور کلی میتوان گفت این سیستم از4 لول سخت افزازی تشکیل شده : 1) کارتها 2) فریم و راکها 3) ماژولها 4) مرکز سوئیچ سیستم BAM : در سیستم C&C08 , BAM به FAM و به کامپیوترهای O&M از طریق پروتکل TCP/IP وتوسط LAN SWITCH متصل میباشد .
معمولا یک BAM دارای 2 کارت شبکه میباشدکه یک جهت ارتباط BAM با FAM استفاده میشود وآدرس آن (IP ADDRESS)در تمام مراکز ثابت وبرابر با 200.200.20.172میباشد و کارت بعدی جهت ارتباط BAM با WSها بوده و آدرس آن دلخواه میباشد.
BAM کامندهای اجراشده از یک WS را به AM/CM ارسال ونتیحه آنها را مجددا به آن WS برمیگرداند.
BAM همچنین اعمالی از قبیل ذخیره وارسال اطلاعات چارژینگ و آلارم وترافیک را برروی هارددیسک و سرورهای شبکه بر عهده دارد.
دراین سیستم به مجموعه BAM و WS های مرکز را ترمینال سیستم میگویند.
پردازش مکالمه : پردازش مکالمه یکی از مهمترین اعمال در یک مرکز میباشد.
برنامه مربوط به پردازش مکالمه در بردهای MPU در ماژولهای SM و در بردهای SPC در ماژولهای SPM بار میگردد.
که پردازشگرهای داخل این کارتها با توجه به این برنامه تغییرحالت مدارات مربوط به مشترکین یا ترانکها را تشخیص داده وبا توجه به آن کامندهای مختلفی را صادر کرده برای انجام اینکار سیستم عامل وسیستم مدیریت دیتابیس نیزدرگیر هستند.
بطورکلی میتوان گفت پردازش مکالمه شامل مراحل زیر میباشد: 1- برداشتن گوشی توسط مشترک متقاضی 2- ارسال dial tone به مشترک متقاضی توسط سیستم 3- مشترک شروع به شماره گیری کرده وارقام توسط سیستم دریافت میشود.
4- آنالیز ارقام توسط سیستم 5- مشترک مخاطب مشخص شده وبرای آن زنگ ارسال میشود وبرای مشترک متقاضی شبه زنگ ارسال میشود.
6- مشترک مخاطب گوشی را برداشته و مکالمه برقرار میشود.
7- مشترک مخاطب و متقاضی ارتباط را قطع میکنند.
8- مسیر مکالمه آزاد میگردد.
تجهیزات سالن : سالن O&M بخش عملیات مدیریتی سیستم در این مکان انجام می گردد که با چند ترمینال (PC) ، آلارم پنل (Alarm Panel) این بخش تکمیل میگردد.
این بخش از سالن شامل 3 کامپیوتر مربوط به نگهداری سوئیچ مرکز (Huawei C&C08) که یک کامپیوتر برای انجام کارهای روزانه که در ادامه توضیح خواهم داد (O&M Terminal) ، یک کامپیوتر برای انجام اعمال دو ماهه گرفتن کنتورها و ریز مکالمات مشترکین و ازسال برای قسمت آبونمان برای صدور قبوض مشترکین (BILL Terminal) ، یک کامپیوتر دیگر برای گرفتن پشتیبان از فایلهای دیتابیس و سایر اطلاعات مشترکین ، ترانکها و...
که با کامپیوتر موجود در قسمت سالن تجهیزات (Server BAM) بصورت همزمان انجام وظیفه می کند (Emergency).
2 کامپیوتر مربوط به نگهداری کافوهای نوری که یک کامپیوتر برای انجام تعریفهای لینکهای ارتباطی بین این سوئیچ و سوئیچ اصلی مرکز می باشد (ZTE Server) و یک کامپیوتر دیگر برا ی تست خطوط کافوهای نوری و بررسی خرابی و نمایش وضعیت گرافیکی کافوها می باشد(ZTE Client).
1 کامپیوتر مربوط به طرح جامع می باشد که از طریق این سیستم کلیه کارهای روزانه نظیر قطع و وصل بدهی ، ثبت کنتور و...
از قسمتهای مختلف سازمان ارسال می گردد.
جایگاه کاری : نگهداری این سالن توسط 4 نفرکارشناس انجام می گیرد ، یک کارشناس ، نگهداری کافوهای نوری مرکز را برعهده داردکه ساعت کاری آن 7:30 الی 15:30 می باشد و 3 کارشناس دیگر نگهداری سوئیچ را برعهده دارند که ساعت کاری آنها بصورت شیفتی برنامه ریزی شده است (شیفتهای 12 ساعته).
یک نفر هم بعنوان ناظر سوئیچ وظیفه نظارت بر کارهای کارشناسان سالن و تنظیم چک لیستهای عملکرد سوئیچ و امضاء صورت وضعیت پیمانکاران را برعهده دارد.
و اما من در این سازمان در قسمت سالن دستگاه و یکی از 3 نفری هستم که کار نگهداری سوئیچ را برعهده دارم که در ادامه بطور مفصل به تشریح کارم می پردازم.
اطلاعات: مشترکین معمولی (Subscriber Ordinary) : تمام مشترکین که دستگاه تلفن در منزل یا محل کار دارند بعنوان مشترک معمولی به حساب می آیند.
مشترکین معمولی که تلفن در محل کار دارند مشترکین تجاری یا پرصحبت گفته می شوند.
مشترکین تلفن همگانی (Subscriber Coin Box) : تعدادی از شماره های تلفن به تلفن همگانی اختصاص داده میشود که به تعداد آن شماره ها دستگاههای کیوسک تلفن وجود دارد .
فرق این مشترکین با مشترکین معمولی فقط در نحوه استفاده آنها است.
اساس کار این تلفنها بر مبنای ارسال فرکانس 16 KHZ یا وجود مدار 16 KHZ در مدار صحبت این مشترکین می باشد.
این فرکانس باعث برقراری مکالمه و یا جذب سکه میشود.
سرویس ویژه (Special Service) : جهت ارتباط با پلیس ، اورژانس ، خدمات 118 ، کد یک در تمام مراکز به سرویسهای ویژه اختصاص داده شده است .
یعنی مشتزک هر مرکز با گرفتن کد 19X,12X,11X,...
با مرکز خدمات که معمولا در یک مرکز دیگر در شهر است ارتباط برقرار می نماید.
خط (Line) : خطوطی که از مرکز به مشترکین واگذار می گردد Line نام دارد.
بعنوان مثال یک مرکز 10K ، 10000 شماره خط دارد.
ترانک : مداری که دو سر آن دو نقطه سوئیچینگ باشد.
انواع ترانک : ورودی (Incoming) خروجی (Outgoing) دو طرفه – ورودی ، خروجی (Both Way) کاربرد ترانک : برقراری ارتباط مراکز شهری برقراری ارتباط مراکز شهری و بین شهری برقراری ارتباط مراکز داخلی با مراکز مربوطه سیگنالینگ : زبانی است که تجهیزات مخابراتی را قادر به برقراری ار تباط می سازد.
هر قدر تعداد سیگالینگ در سیستم بیشتر باشد آن سیستم قویتر است.
بطور مثال وقتی گوشی تلفن را بر می داریم سیگنال Off-Hook یا بوق آزاد ارسال می گردد و هنگامی که گوش تلفن را در جای خودش قرار می دهیم سیگنال On-Hook جهت سیستم یا مرکز ارسال میگردد.
کارهای روزانه ثابت: شامل مواردی است که روزانه بطور ثابت باید در هنگام تحویل شیفت صبح انجام گردد : تعویض پکیج : چون در سالن های سوئیچ که در آن تجهیزات مرکز تلفن نصب می گردد بدلیل وجود جریان ، گرما تولید میشود ، لذا دمای متوسط مجاز در سالن های سوئیچ 22 درجه سانتیگراد در نظر گرفته میشود.
بدین منظور در سالن سوئیچ این مرکز بااستفاده از 2 دستگاه Pachage وکف کاذب دمای سالن در حد مجاز نگه داشته میشود.
بدین منظور روزانه و پس از 24 ساعت کارکرد پکیج ها تعویض می گردد.
صفحه نمایش موجود برروی این پکیج ها اصلاعاتی را نمایش می دهند که باید در دفاتر روزانه ثبت گردند ، این اطلاعات شامل دما ، رطوبت و تنظیم نقاط حساسیت آنها می باشد که در صورت بالا رفتن و پایین آمدن دما و رطوبت از حد معمول و تعریف شده در این پکیج ها باید تدابیری اندیشه شود.
تغییر log سیستم : با توجه به کارهایی که روزانه بر روی سیستم انجام میگیرد برای جلوگیری از بوجود آمدن اشکالات در سیستم نیاز به ذخیره کارهایی