دانلود گزارش کارآموزی شوینده‌ها شرکت تولیدی و شیمیایی پاکشو

تاریخچه شرکت تولیدی و شیمیایی پاکشو
شرکت پاکشو از سال 1340 با مدیریت آقای محمد کریم فضلی در کارخانه‌ای کوچک به مساحت m2 400 که 5 نفر در آن مشغول به کار بودند، آغاز به کار کرد و اولین محصول خود را با نام «مایع ظرفشویی گلرنگ» به بازار فرستاد.

در سل 1345 مایع سفید کننده گلرنگ و در سال 1346 جرم گیر گلرنگ را وارد بازار نمود.
در سال‌های 1353 و 1354 محصولاتی چون پودر لباسشویی و مایع ظرفشویی و صابون را تولید کرد.
پس از انقلاب فرآورده‌هایی در اولویت توید قرار گرفت که مواد اولیه آن در کشور وجو داشته باشد.

در اجرای این سیاست از سال 1368 به بعد تولیدات منحصر به فرد مایع ظرفشویی، سفید کننده، جرم گیر توالت و شیشه‌شوی مورداستفاده فراوان و غیر قابل پیش بینی از طرف مصر کنندگاه قرار گرفت و در نتیجه شرکت، تشکیلات خود را گسترش داد، به طوری که اکنون فعالیت تولیدی این شرکت با استفاده از خدمات کارکنان این واحد در بخش‌های گوناگون تولید، تحقیقات، توسعه کنترل کیفیت، امور اداری و همچنین نظرت دقیق چندین کارشناس مجرب و ماهر در دماهای مختلف با موفقیت ادامه دارد.
در طی چندین سال اخیر مدیریت شرکت‌تولیدی پاکشو علوه بر برنامه ریزی در جهت رشد کیفیت و تنوع محصولات خود با توجه به نیازهای جامعه، برنامه ریزی گسترده‌ای در استان رشد کیفی خود داشته است و در نظر گرفتن مسائل مختلفی از جمله لزوم تطبیق محصولات شرکت با استانداردهای بین المللی و رقابت با محصولات کشروهای پیشرفته و نفوذ در بازارهای خارجی می‌باشد و به این جهت ارتباط تنگاتنگی با مراکز عملی کشور برقرار کرده است، که در این روند نیز به موفقیت‌های چشمگیری نیز نائل گردیده است.
این شرکت علاوه بر بهره‌برداری از کارشناسان و مشاوران متخصص شیمی در بخش فرمولاسیون خود متخصصان پوست نیز استفاده می‌نماید، که این تلفیق بین کارشناسان شیمی و متخصصان پوست، شاید برای اولین بار در کشور، برای رسیدن به یک هدف مشترک است.
این شرکت موفق به اخذ تأئیدیه از آزمایشگاه بوهم آلمان در مورد چندین محصول خود گردیده است و موفق به اخذ گواهینامه‌های Iso 9000 نیز شده است.

شرکت تولیدی پاکشو با داشتن چندین سال سابقه کار مفید در تولید مواد شوینده و بهداشتی و با داشتن بیش از 100 نوع محصول شوینده و بهداشتی با کیفیت بالا در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین و فعالترین شرکت‌های تولید کننده در این زمینه از صنعت به کار اشتغال دارد.
این شرکت موفق به اخذ تأئیدیه از آزمایشگاه بوهم آلمان در مورد چندین محصول خود گردیده است و موفق به اخذ گواهینامه‌های Iso 9000 نیز شده است.

شرکت تولیدی پاکشو با داشتن چندین سال سابقه کار مفید در تولید مواد شوینده و بهداشتی و با داشتن بیش از 100 نوع محصول شوینده و بهداشتی با کیفیت بالا در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین و فعالترین شرکت‌های تولید کننده در این زمینه از صنعت به کار اشتغال دارد.

شرکت تولیدی و شیمیایی پاکشو واحد 2 واقع در کیومتر 7 و 8 جاده مخصوص کرج می‌باشد.

اهداف اصلی شرکت پاکشو شناسایی و توسعه‌ی بازرهای جدید جهان ایجاد شبکه توزیع و فروش گسترده در سطح کشورهای جهان ارتفای کیفیت محصول و رسیدن به استانداردهای جهانی ارائه خدمات پس از فروش ابتکار و نوآوری در محصولات ایجاد واحدهای تولیدی (پاکشو 1و2و3) ـ تحقیق و توسعه RandD واحد تحقیق و توسعه شرکت پاکشو در سال 1374 و با اهداف: گسترش دانش فنی بررسی و حل معظلات علمی و فنی توسعه‌ی کمی و کیفی مستند سازی مدارک علمی اطلاع رسانی تاسیس شد و در سال 1376 موفق به اخذ پروانه تحقیق در توسعه از وزارت صنیع شد.

واحد R&Dدارای بخش‌های زیر می‌باشد: فرمولاسیون فرآورده‌های بهداشت شخصی فرمولاسیون فرآورده‌های مو و دندان فرمولاسیون فرآورده‌های بهداشت خانه فرمولاسیون فرآورده‌های البسه بخش ارزیابی و کارآیی بخش بسته بندی بخش آنالیز مواد اولیه سنتر مواد اولیه بخش اسناد و مدارک صادرات شرکت پاکشو شرکت پاکشو در راستای توسعه صادرات غیر نفتی و جهانی نمودن کالای ایرانی، تاکنون توانسته است بازار نسبتاً خوبی در کشورهای حوزه خلیج فارس.

آسیای میانه و آفریقا به دست آورد.

به کشورهایی همچون، عمان، اردن، یمن، کویت، مصر، عراق، قطر، امارات، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، اوکراین، روسیه، نیجریه، افغانستان، لبنان، بنگلادش، محصولات شوینده این شرکت صادر می‌گردد.

محصولات تولیدی شرکت پاکشو (گلرنگ ـ اوه ـ سافتلن) مایع ظر فشویی اَوِه، مایع ظرفشویی آنتی باکتریان شیشه شوی مایع ضد عفونی کننده (سفید کننده) مایع جرم گیر دستشویی نرم کننده حوله و لباس شامپو فرش و موکت مایع دستشویی انواع شامپوها: شامپو بچه عروسکی اَوِه، شامپو پرو ـ ویتامینه اَوِه، شامپو خانواده اَوِه و ...

مایع دستشویی نرم کننده موی سر مواد پاک کننده اصلی (سورفکتانت‌ها( سورفکتانت‌ها از پر مصرف‌ترین و مهمترین مواد مورد استفاده در صنایع آرایشی و بهداشتی و دارویی می‌باشند.

این مواد در اکثریت قریب به اتفاق فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی به عناوین مختلف از جمله پاک کنندگی، امولسیون کنندگی، اثرات ضد میکروبی، حالت دهندگی، افزایش دهندگی محلولیت، افزایش دهندگی ویسکوزیته، سوسپانسیون کنندگی، کف کنندگی، پایدار کنندگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هرساله مبلغ بسیار زیادی برای خرید این مواد توسط صنایع مخلتف پرداخت شده و این روند پیوسته سیر صعودی نشان داده است برای مثال بر اساس تحقیقات مؤسسه Freedonia group میزان تقاضا برای خرید این مواد در ایالت متحده رشد سالیانه‌ای در حدود %7/2 داشته است.

بر اساس این اطلاعات رشد تقاضا برای این مواد بیشتر مربوط به فرآورده‌های پاک کننده ضد میکروبی و فرآورده‌های بهداشتی شخصی می‌باشد.

از بین این مواد انواع آنیونی بدلی اثرات پاک کنندگی قوی و قیمت ارزان بیش از بقیه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سورفکتانت‌ها بر اساس نوع یونیزه شدن به چند دسته تقسیم می‌شوند این گروه‌ها عبارتند از: ـ سورفکتانت‌های آنیونی این سورفکتانت‌ها از این جهت آنیونی نامیده می‌شوند که بخش آبگریز آنها دارای شارژ الکتریکی منفی می‌باشد.

فرمول عمومی این مواد به صورت RXM نشان داده می‌شود که در آن R ین زنجیره هیدرو کربنی M یک گروه خنثی کننده، از قبیل سدیم آمونیوم تری اتانول آمین یا منیزیم و X یک گروه عامل با بار سنتی است که معمولاً یکی از موارد زیر می‌باشد: سولفات سولفونات کربوکسیدات فسفات سولفات‌ها پرمصرفتین انواع سورفکتانتها با خوصا کف کنندگی خوب و قیمت و مواد پر مصرف این دسته حاوی زنجیره‌ هیدروکربنی 12 تا 14 کربنی (C12-C14) می‌باشد.

از بین مواداین دسته الکیل سولفاتها و الکیل اتر سولفاتها عمومیت و رواج بیشتری دارند.

الکیل اثر سولفاتها به علت محلولیت بالا و پایداری بسیار خوب در درجه حرارت‌های بالا بیشتر از الکیل سولفاتها استافه می‌شود و مواد این دسته دارای طبیعت تحریک کنندگی پوست بوده و ه ساختمان دو لایه چربی در پوست آسیب وارد می‌کنند.

این مواد سبب افزایش تبخیر نامحسوس پوست (TEWL) و خشکی پوست می‌گردند.

اغلب این مواد از قبیل سدیم لوریل سولفات از واکنش کلر سولفونیک اسید (CSA) تهیه می‌شوند.

الکیل آریل سولفاتها نیز جزء این دسته می‌باشند که امروز بیشتر در فرآورده‌های شستشوی ظرف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مونو گلیسرید سولفاتها نیز از مواد این دسته هستند که مصرف کمتری نسبت به الکیل سولفاتها و الکیل اترسولفاتها در فرمولاسیون شامپیوها دارند.

فرمول ساختمانی سدیم لوریل اتر سولفات که از مهمترنی مواد این دسته می‌باشد به صورت زیر است: CH3-(CH2)10-CH2OS-3Na+ Sodium Lauryl Sulfate سولفونات‌ها ـ آفلا اولفین سولفاناتها این مواد از احیاء الکن‌ها توسط سولفور تری اکساید تهیه می‌شوند.

سورفکتانتهای این گروه در تام PH ها پایدار بوده و کف فراوان و سفتی تولید می‌کنند.

آلفا اولفین سولفوناتها در بین سورفکتانتهای آنیونی بیشتر از سایرین مقرون به صرفه و در دسترس می‌باشند.

از معایت این سورفکتانتها عدم قابلیت افزودن ویسکوزیته فرآورده‌ به دلیل محلولیت آبی بسیار بالا و ایاد خشکی و حالت ناخوشایند در پوست به دلیل طبیعت آنیونی قوی و پاک کنندگی چربیهای طبیعی پوست می‌باشد.

R-SO-3Na+ (R=C14-16) Sodium C14-16 alphaolefin sulfonates سولفوساکسیناتها مونوو دی سولفوساکسیناتها پس از سولفاتها در رده بندی از نظر میزان مصرف قرار دارند.

این مواد کف قابل قبولی ایجاد کرده و برای چشمها نسبتاً ملایم می‌باشند و به همین علت در برخی شامپوهای شستشوی بدن و شامپوهای بچه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سولفوساکسیناتها ترکیبات دی آنیونی بوده و دارای گروههای عاملی کربوکسیل و سولفونات می‌باشند.

برای تهیه این مواد ابتدا اسید مائیک ایندرید به یک ترکیب دی کربوکسلیک هیدرولیز شده و سپس یکی از عوامل کروبکسیل توسط یک الکل چرب استری شده و توسط سود به صورت ملح سدیم درآورده می‌شود.

فرمول صفحه 5 ـ تورات‌ها این سورفکتانتها به ندرت در فرمولاسیون شامپوها مورداستفاده قرار می‌گیرند.

این مواد دارای خصوصیات کف کنندگی بسیار عالی می‌باشند.

تورات‌ها نسبتاً ملایم هستند اما ملایمت آنها به اندازه سولفوساکسیفات‌ها نمی‌باشند.

فرمول سولفو استات‌ها این سورفکتانتها به دلیل قیمت بسیار بالا به ندرت در فرمولاسیون شامپوها مورد استفاده قرا رمی‌گیرند.

این مواد دارای خصوصیات منحصر به فردی می‌باشند از جمله پایدار کنندگی کف بسیار عالی و اثرات ضد تحریک کنندگی پوست که در سورفکتانتهای آنیونی بسیار به ندرت یافت می‌شود.

CH3(CH2)10CH2COOCH2SO3Na Sulfoacetate کربوکسیلات‌ها ـ لاکتیلاتها: این دسته از سورفکتانتهیا آنیونی به ندرت به عنوان پاک کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصرف اصلی آنها در صنایع غذای برای کنترل حسابهای ایجاد شده در کیکها و نانهای صنعتی می‌باشد.

این مواد به عنوان امولسیون‌ کننده‌های روغن در آب نیز می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

لاکتیلانها کریستالهای مایع صفحه‌ای حول قطرات چربی موجود درامولسیون ایجاد کرده و موجب پایداری امولسیون و ممانعت از به هم چسبیدن قطرات فاز پراکنده و جدا شدن فازهای امولسیون می‌گردند.

RCOOCH (CH3) COO-Na+ Lactylates ـ ایزتیونات‌ها: این ترکیبات برای پوست و چشم بسیار ملایم بوده و در فرمولاسیون شامپویهای خاص می‌ـوان از آنها استفاده کرد.

این سورفکتانتا نیز به ندرت در فرمولاسیون شامپوها مرود استفاده قرار می‌گیرند و سالیان زیادیست که به میزانگسترده‌ای در صنایع صابون سازی به عنوان استخوان بندی اصلی سابونهای سیندت جامد بکار برده می‌شوند.

این سورفکتانتها کف کرمی بسیار قابل قبولی ایجاد می‌کنند.

RCOOCH2CH2SO-3Na+ Isethionates ـ سارکوزینات‌ها: مولکول این مواد شباهت زیادی به سارکوزین دارند.

این مواد با حالت دهنده‌هایی کاتیونی سازگاری نسبتاً خوبی دارند و برای پوست و چشمها ملایم می‌باشند.

این مورفکتانتها در فرآورده‌های اصلاح بیشتر از شامپوها استفاده می‌شوند.

RCONH(CH3)CH2COO-M+ Sarcosinates ـ کریپتو آنیو نمک‌ها این مواد طبیعتاً‌ آنیونیک هستند اما به دلیل درجه کربوکسیلاسیون بالا رفتاری شبیه به سورفکتانت‌های غیر یونی از خود بروز می‌دهند.

این مواد هیچگاه به تنهایی استفاده نمی‌شوند بلکه به منظور کاهش اثرات تحریک کنندگی مواد به شدت آنیونی به این مواد اضافه می‌شوند.

CH2(CH3)11CH2(OCH2)7COO-Na+ Cryptoanionic ـ آسیگلوتامات‌ها این مواد سورفکتانتهای آنیونی در کربوکسیلات می‌باشد که بسیار ملایم بوده و در آبهای سخت بخوبی کف می‌کنند.

این مواد سازگاری بسیار خوبی با پوست دارند و به همین دلیل با وجود قیمت بلاا در فرآورده‌های پالک کننده بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

RCONHCH(CH2CH2COO-M+)COO-M+ Acyglutamate فسفات‌ها این مواد به دلیل خواص کف کنندگی ضعیف و قیمت بالا کمتر در فرمولاسیون شامپوها و فرآورده‌های پاک کننده بدن مرود استفاده قرار م‌گیرند.

این سورفکتانت‌ها عموماً به عنوان امولسیون کننده‌های روغن در آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فسفاتها به صورت مونو، دی و تری استر موجود می‌باشند که با بالا رفتن درجه استدی شدن از قدرت امولسیون کنندگی آنها کاسته می‌‌شود.

تحقیقات زیادی در مورد کارایی شامپوهای حاوی مواد پاک کننده آنیونی خصوصاً سولفاتها، اترسولفاتها و اولفین سولفاتها انجام گرفته است.

ـ اسورفکتانت‌های غیر یونی: مواد این دسته اغلب به عنوان ماده پاک کننده اصلی در شامپوها مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

پلورونیک‌ها از مهمترین مواد این دسته می‌باشند.

این مواد در واقع بلاک‌ کوپلیمرهایی از اتیلن و پروپلین اکسایدها می‌باشند.

ROPO ()2 PHOSPHATE mono-ester ROPOOR (OH) Phosphate di-ester ROPO (OR)2 Phosphate tri-ester فرمول عمومی این مواددر شکل زیر نشان داده شده است که در آن a و c تعداد واحدهای اتیلن اکساید و b نشان‌دهنده واحدهای پروپلین اکساید است: N=6(averagd) Mirapol A15(Polyquaternium2) فرمول صفحه 8 Plaronics فرمول صفحه 8 مقدار a و c معمولاً بین 100 تا 200 و مقدار b اغلب بین 15 تا 30 متغیر است.

پلوریونیک‌ها مانند ایزتیونات‌ها برای پوست و چشم ملایم می‌باشند.

کاربرد اصلی سوفکتانت‌های غیر یونی در فرمولاسیون شامپوها برای اصلاح خصوصیات کف ایجاد شده توسط آنها خصوصاً کیفیت و ثبات کف می‌باشد.

سوپر آمیدها یا مونو ـ دی آلکانو لامیدها از این دسته بوده و برای اصلاح خصوصیات کف شامپوها به کار برده می‌شوند.

این مواد در غلظت‌های پایین (1-3% وزنی ـ وزنی) می‌ـوانند سبب افزایش ویسکوزیته و راحتی و اعینی بیشتر شامپوها گردند ـ استئاریک اتانولامیدها به عنوان صدفی کننده‌های موثر در نظر گرفته می‌شوند.

این مواد همچنین می‌توانند سبب افزایش میزان کف فرآورده‌ها شوند.

فرمول ساختمانی این مواد به شرح زیر است: R-CON(CH2CH2OH)CH2CH2OH Di-stearic ethanolamides R-CONH – CH2CH2OH Mono – stearic ethanolamides ـ سورفکتانت‌های آمفوتری: این مواد دارای خصوصیاتاسیدی و بازی و به طور توأم می‌باشند.

مثالهایی از این مواد به شرح زیر است: زنجیرهای آلکیل بلند با استخلافات آمینو اسید بر روی N زنجیرهای آلکیل بلند با استخلافات بتائین بر روی N مشتقات ایمیدازول با زنجیر آلکیل بلند ساختمان مشتقات بتائین به صورت زیر می‌باشند: R-N+(CH3)2-(CH2)nCOO-M+ Betaine devivatives ساختمان ویژه مشتقات بتائین آنها را قادر می‌سازد که در محلولهای قلیایی به صورت آنیون و در محیط‌های اسیدی به صورت کاتیون رفتار نمایند.

این مواد برای پوست و چشم ملایم بوده و ثبات زیادی بر روی موها دارند همچنین کف حاصل از این مواد کمتر تحت تاثیر PH قرار می‌گیرد.

مشتقات ایمیدازول نیز دارای خصوصیات مشابهی می‌باشند.

این ترکیبات با نام تجاری Mirapol عرضه می‌شوند.

این را می‌توان با تام انواع سورفکتانت‌ها در شامپوها به کار برد.

این مواد همچنین قادرند محدوده وسیعی از غلظت‌های الکترولیتها را تحمل کنند.

این مواد از نظر ملایمت قابل قیاس با ایزمتونات‌ها و پلورونیک‌ها بوده و از مواد مناسب برای استفاده در شامپوهای روزانه و شامپوهای بچه به عنوان ماده پاک کننده‌ اصلی می‌باشند.

ـ سورفکتانت‌های کاتیونی شامپوهای حاوی این مواد دارای کف کمتری می‌باشند.

سورفکتانت‌های کاتیونی با انواع آنیونی سازگاری داشته و در حضور غلظت‌های بالا از این مواد رسوی می‌کنند.

این سورفکتانت‌ها بیشتر به منظور حالت دهندگی و خواص ضد میکروبی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا بدلیل خواص پاک کنندگی.

ـ سورفکتانت‌های چند عاملی: این سورفکتانت‌ها حاصل آخرین تحقیقات و تکنولوژی نوین در صنایع شیمیایی، آرایشی و بهداشتی می‌باشند.

این سورفکتانت‌ها در ساختمان مولکولی خود دارای دو قسمت آبدوست و دو یا سه قسمت آبگریز می‌باشند.

صنایع مختلف و مراکز تحقیقاتی علاقه زیادی به این نوع سورفکتانت‌ها نشان می‌دهند و در صورت همه‌گیر شدن استفاده از این مواد در صنایع مختلف باید در انتظار انقلابی دراین صنایع باشیم.

علاقه‌مندی محققین و صنایع مختلف به این مواد در سالهای اخیر بدلیل خواص منحصر به فرد این سورفکتانت‌ها می‌باشد که می‌توان آنها رادر چند مورد زیر خلاصه کرد: این سورفکتانت‌ها نسبت به سورفکتانت‌های معمولی تمایل بیشتری نسبت به جذب در بین محلولهای مائی نشان می‌أهند و میزان جذب این مواد در بین سطح مایع ـ هوا، مایع یا مایع ـ‌جامد در حدود 1000 -100 برابر بیشتر از سورفکتانت‌های سنتی می‌باشند و به همین دلیل کارایی این مواد بسیار بالتر بوده و به مقادیر بسیار کمتری از آنها نسبت به سورفکتانت‌های معمولی در فرمولاسیون‌ها نیاز می‌‌باشد.

غلظت بحرانی تشکیل میسل (CMC) برای این مواد 100-10 برابر کمتر از سورفکتانت‌هایی معمولی می‌باشد و این بدان معنی است که میزان تحریک کنندگی این مواد بسیار کمتر می‌باشد زیرا ملکولهای منفرد و تکی سورفکتانت سبب ایجاد تحریک می‌گردند نه مولکولهای درگیر در مسیل‌ها.

تشکیل میسل در غلظتهای پائین سبب می‌شود که اینمواد بتوانند در غلظتهای پایین محلولیت مواد کم محلول را افزایش دهند زیرا افزایش دهندگی محلولیت تنها در غلظتهای بالا CMC اتفاق می‌افتند.

این مسئله در برخی از فرمولاسیون‌ها بسیار حائز اهمیت می‌باشند.

این مواد قادرند مواد مختلف از قبیل مواد هیدروکربنی مانند تولوئن یا هگزان، سورفکتانت‌های نامحلول و لیپزوم‌ها را به صورت موثری در فرمولاسیون‌ها حل کنند.

گروههای فعال در این سوفکتانت‌ها به طور نزدیکتر و فشرده‌تری می‌توانند در بین سطح تجمع کنند.

(خصوصاً زمانی که فاصله این گروهها در ملکول 4 کربن یا کمتر باشد) بنابراین لایه یکنواخت‌تر و چسبنده‌تری در بین سطح از مولکولهای این سرورفکتانت‌ها ایجاد می‌گردد و این به معنی پایداری بیشتر لایه ایجاد شده و کاهش بسیار بیشتر در کشش سطحی توسط این مواد نسبت به سورفکتانت‌های سنتی می‌باشد.

این فرآیند در بین سطح مایع و هوا موجب پایداری بیشتر کف، در بین سطح مایع سبب پایداری بیشتر امولسیون و در بین سطح مایع ـ جامد سبب پراکندگی مطلوبتر ذرا ماده جامد و پایدار شدن سوسپانسوین می‌گردد.

در انواع یونی این سورفکتانت‌ها شارژ الکتریکی دو برابر این ملوکورها سبب پراکندیگ موثرتر ذرات جامد در مایع و بر همکنش قوی‌تر با سایر انواع سورفکتانت‌ها می‌گردد.

این برهم کنش قوی‌تر می‌تواند سب ایجاد اثرات تقویت کنندگی (سینرژیستی) سورفکتانت‌ها بر یکدیگر گردد.

این مسئله بیشتر به دلیل بر هم کنش گروههای آبدوست این مولکولها صورت می‌گیرد.

شارژ الکتریکی قوی‌تر در انواع یونی این سورفکتانت‌ها، سبب کاهش حساسیت و تداخل آنها با اکترولیتها در فرمولاسیون می‌گردد.

تغلیظ کننده‌ها و تثبیت کننده‌های فوم (کف) بعضی از سورفکتانت‌ها در حضور الکترولیتها به آسانی سفت و محصولاتی با ویسکوزیته بالا به وجود می‌آورند.

با افزودن مقدار کمی از الکتولیتها نظیر کلید سدیم و سولفات منیزیم سفت می‌شوند.

ترکیبات بتایشن وقتی الکل سولفاتها اغلب تولید اجسامی با ویسکوزیته بالا می‌کنند.

به هر حال مواد ویژه‌ای برای بالا بردن ویکسوزیته وجود دارند.

محصولاتی صدفی در صورتی‌که محصول ویسکوزیته بیشتری داشته باشند پایدارترند.

از نقطه نظر حباب سازهای حمام با ویسکوزتیه پائین سریعتر در اختر در آب حل می‌شوند.

سلولز در اثر واکنش با اتیلن یا پروپلین اکساید و یا هر دو تبدیل به اترهای سلولز می‌شوند.

یک نمونه تیپیک را می‌ـوان هیدروکسی پروپیل متیل سلولز نام برد که ویسکوزدهنده است.

پودری است سفید رنگ و بی بو که در آب سرد محلول ولی در آب گرم نامحلول است.

ازانوع مختلف اتر سلولزها با درجات مختلف در دسترس است.

این مواد وقتی در آب حل می‌شوند دامه وسیعی از تغییرات ویسکوزیته را به وجود می‌آورند.

بعضی از صمغ‌های سنتیتیک بعد از انحلال مستلزم خنثی شدن باتری اتانول آمین (یا سایز بازها) هستند.

از نمونه‌های شناخته شده‌ای که توسط CTFA معرفی شده که بومرها هستند که پلیمرهایاسید آکرلیک هستند.

همچنین تعدادی از صمغ‌های طبیعی نیز می‌ـوان به منظور سفت کردن بکار برد مانند صمغ گوار و صمغ گزانتان.

تثبیت کننده‌های کف مانند فتی اسید الکانول آمیدها به طور وسیع نظیر آنچه که در شامپوها به کار می‌رود نمی‌تـوان در حباب‌سازهای حمام به کار برد زیرا آلکانول آمیدها عموماً دارای ساختار کف یا ایجاد کننده کف نیستند.

حجم یا ارتفاع کف اولیه مربوط به عامل کف کننده همچون سدیم لوریل اتر سولفات است.

عملکرد آلکانول آمیدها در فرآورده‌های پاک کننده حفظ و نگهداری کف در حضور چرک و مواد زائد است و این نقش در حباب سازهای حمام چندان اهمیت ندارند.

آلکانول آمیدها قادرند قدرد کف کنندگی آلکیل سولفاتها و آلکیل اتر سولفاتها را در حضور صابون‌ها بهبود و اصلاح کنند.

اگر عامل فعال سطحی در حباب سازهای حمام سدیم لوریل اتر سولفات بشد کوکونات دی اتانول آمید یا کوکامید (Cocamid DEA) که فرمول آن CH3(CH2)11-5-CON(CH2CH2OH)2 می‌باشد و با یک آلکانول آمید اتوکسیله جهت پایداری آن به کار برده می‌شود.

کاربردهای اساسی مواد فعال در سطح (سورفکتانت‌ها) 1ـ خیس کنندگی تمایل به خیس کنندگی در حقیقت تمایل یک مایع روی یک سطح و کاهش در زاویه تماس بین محلول و سطح نشان دهنده افزایش در خیس کنندگی است: زاویه تماس، زاویه تشکیل شده در یک نقطه روی خط حاصل از تمام 3 فاز که حداقل 2 فاز آن به صورت متراکم باشند که با مماس‌های منحنی‌ متقاطع، یک سطح عمودی خط حاصل از تماس با هر یک از 3 فاز به دست آمده باشد زاویه تماس صفر مربوط به آنهایی است که فوراً پخش می‌شوند.

2ـ کف کنندگی: تعریف کف: توده‌ایاز واحدهای گازی که توسط غشاهای نازک مایع جدا شده و توسط کنار هم قرار گرفتن حباب‌ها تشکیل می‌شوند و پراکندگی ایجاد می‌کنند که در آن نسبت بزرگی حجم گاز در یک مایع پراکنده شده باشد و قدرت کف کنندگی در حقیقت تاثیر یک فراورده‌ برای ایجاد کف را می‌گیوند.

حباب: یک حباب در حقیقا یک لایه نازکی از محلول ماده فعالی در سطح است که در دو طرف سطح جذب شده و ملکول در درون آن شناور می‌باشد.

پایداری حبابت: کف به میزان حرکت محلول ماده فعال در سطح در جدار سطحی حباب‌ها بستگی دارد، که هرچه مقدار جذب در سطح بیشتر باشد، قدرت الاستیسیته جدار بیشتر و در نتیجه پایداری کف بیشتر است.

اختلاف کشش سطحی قسمت نازک باعث افزایش مقدار مایع در قسمت شده و از نازک شدن جدا رجلوگیری می‌کند.

(عمل پایدار کننده).

3ـ خاصیت پاک کنندگی: فرایند برداشت چرک از روی پارچه یا بشقاب و یا نظر آن و پراکنده ساختن آن در اصطلاح معمولی خاصیت پاک کنندگی روی سطح می‌باشد که نتیجه عمل تعدادی از پدیده‌های شیمیایی فیزیکی است.

ویژگی‌های بنیادی مواد فعال در سطح: مواد فعال در سطح به دلیل ساختار دو گوئه، خواه پس از تجمع در فصول مشترک باعث کاهش انرژی آزاد سیستم شد و پس از اشباع شدن در فصل مشترک فازها، نزول انرژی آزاد سیستم از طریق دیگری ادامه پیدا می‌کند، که عمدتاً آنها عبارتند از: تشکیل مسیل‌هایی که به صورت محلول در سیستم باقی می‌ماند.

کریستالیزه کرده و جدا کردن از محلول به صورت رسوب در محیط آبی سیستم‌ها به صورت کروی و در غلظت‌های با لایه به صورت مسیل‌هایی استوانه‌ای، استوانه‌ای هگزاگونال، Leme llar ساختار لایه‌ای می‌باشند.

مسیل‌های استوانه‌ای و lemellarho با ساختار لایه‌ای می‌باشند و خواص رئولوژیکی از مایع و جامدند که به آنها کریستال‌های مایع می‌گویند.

CMC: در غلظت ویژه‌ای از مواد فعال در سطح که بالاتر از آن ظهور و تکامل متیل باعث تغییر نگاهانی خصوصیات فیزیکوشیمیایی محلول می‌گردند، غلظت بحرانی گویند که به طول زنجیر هیدروکربنی و نوع شاخه‌ای یا زنجیری بودن این گروه، الکترولیت، PH، دما و تعداد اتیلن اکسید در گروه غیر یونی وابسته است.

مشخصه‌های سهمیت سورفکتانت‌ها: تحریکات پوستی و جسمی حساسیت سمیت‌های گوناگون %50 LD عوامل افزونی و مواد اولیه بهداشتی: فاکتورهایی که به عنوان مواداولیه شامپو مصرف می‌شوند عبارتند از: عامل پاک کننده: شامل مواد فعال در سطح آمنیومی، کاتیونی و آمفوتریک است که در شامپوهای معمولی و شامپو بچه و مایع دستشویی کاربرد دارند.

معروفترین آنها سدیم لورین اتر سولفات یا SLES با نام تجاری تگزاپون است و شوینده‌ای آنیونی است و دارای انواع بسیار زیاد است.

نوع آمفوتریک آن با نام‌ دهایتون که ساختار بتائینی دارد، در شامپو بچه مصرف می‌شود، زیا دراین شامپو به دلیل اهیمت مسئله PH نوع دترجنت نیز اختصاصی است.

غیر از دهایتون از سولفوسوکلیسنات‌ها نیز می‌توان استفاده کرد.

عامل پایدار کننده کف یا تثبیت کننده کف: الکانول امید اسیدهای چرب بانام تجاری کامیرلان و با اسامی اختصاصی کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید و کوکونات فتی اسید پلی اتانول آمید و غیره به کار می‌روند.

این عوامل سف کننده نیز هستند.

عامل پوشاننده: مانند مونو و دی اتیلن گلیکول استشارات که نقش امولسیفایر را نیز در فرمول ایفا می‌کند.

عامل تنظیم کننده PH: از اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک و از بازهای آلی مونو، دی و تری اتانول آمین را می‌‌توان نام برد.

عامل محافظت کننده: استرهای پی هیدروکسی بنزوئیک اسید که به پارابن‌ها معروفند شامل متیل، اتیل، پروپیل پاربن هستند.

از فرم آلدهید نیز می‌توان به عنوان محاظفت کننده استفاده کرد.

عامل سفت کننده: نمکهای معدنی و از معروف‌ترن آنهاس یدم کلراید است که %50 آن را به صورت محلول و بقیه را به صورت جامد به عنوان سف کننده مواد شوینده به آنها می‌افزایند.

عوامل شفاف کننده: به تعداد قابل ملاحظه‌ای باعث شفافیت شامپو می‌شوند.

ترکیباتی نظیر کاربیتول و سلوسالو از بهترن عوامل شفاف کننده هستند، ولی به دلیل ایجاد تحریکات احتمالی چشم و سمیت کمتر مصرف می‌شوند و به کار بردن آنها باید به دقت و مراقبت کافی همراه باشد.

از مواد دیگر که در این گروه می‌ـوان نام برد عبارتند از: بوتیل الکل، ایزوپروپیل الکل، اتیل الکل، ترپینول دی اتیل گلیکول و دی اتیل کاربیتول.

محلول آنتی باکتریال: در مایع دستشویی و شامپوهایی که تحت عنوان آنتی باکتریال ساخته می‌شوند و معمولاً از نظر پاک کنندگی از نوع صابونی هستند.

عوامل تکمیل کننده: تفاوت عمده دترجنت‌های معمولی و شامپو در عمل تکیمل کنندگی شامپو است.

این عامل اهمیت زیادی از نظر پذیرش و استفاده از شامپوهای سنتزی جهت شستشوی موی سر دارد.

استرهایی نظیر ایزوپروپیل ـ میریستات و مونو و دی اتانول آمید اسیدهای چرب به عنوان تکمیل کننده در شامپوها به کار می‌روند.

همچنین می‌توان از پلی گلیکول استارات و گلیسریل استارات در این مورد نام برد.

عوامل کدر کننده شامل ترکیباتی از الکل‌ها یا استرهایی که دارای حلالیت کم باشند، هستند.

مانند استاریل وستیل الکل آمید و اتانل آمیدهای اسید چرب نیز می‌ـوانند علاوه بر کدر کنندگی باعث حالت دادن و ایجاد کف بشوند.

عوامل متوقف کننده جهت عدم پیدایش چسبندگی و جلوگیری از آن، از آنجا که کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت منجر به ایجاد رسوب و نوعی فیلم چسبنده در سطح مو می‌شود باید فاکتورهای متوقف کننده نظیر ورسن 100 و نولاپون که نمک EDTA هستند به شامپو اضاف کرد.

البته مقدار آن نباید از %1 تجاوز کند عوامل حالت دهنده عوامل مکمل و حالت دهنده بسیار به یکدگی رنزدیک و مرتبط هستند.

به ویژه آنها که نقش مربوط کننده را نیز ایفا می‌کنند.

مطمئناً‌موها با آب بهتر از هر ماده دیگری نرم می‌شوند.

در نتیجه موادی که رطوبت را به داخل مو می‌کشند موجب کاهش شکنندگی آن خواهند شد.

گلسیرین، سوربیتول، پروپلن گلیکول کمک به پایداری رطوبت و جلوگیری ازتبخیر آن می‌کند.

افزودن آنها، فرمولاسیون شامپوها باعث نرمی و حفظ رطوبت می‌شود موادی مانند کاربواکسن‌ها و استئاراتهای آنها و حتی اسید آمینه‌ها باعث نرمی مو می‌شوند.

عوامل ضد شوره وجود این عوامل باعث قرار دادن آنها در گروه شامپوهایی که حاوی ترکیبات سلنیوم و روی هستند مثل سلنیم سولفاید و زنیکو مادین به عنوان شامپوی ضد شوره معرفی می‌شوند.

لسنین و زده تخم مرغ یا پودر خشک زرده تخم مرغ عصاره‌های طبیعی مناسب پروتئین هیدرولیز شده ترکیبات صدفی کننده (مانند سیلیکات منیزیم ـ استنارات منیزیم) ویتامین‌ها (مانند F و E) اسانس‌های مجاز یا تائید وزارت بهداشت رنگهای مجاز الکترولیت‌های غیر آلی مانند سدیم کلراید برای کاهش PH تا PH مجاز 5 و 7 می‌توان از اسیدهایی مانند اسید سیتریک و لاکتیک و برای افزایش PH می‌توان الکانول آمین‌ها استفاده کرد.

مواد کمپلکس دهنده مانند EDTA تهیه و تولید شامپوها: شامپوها مانند اغلب فرآورده‌های بهداشتی شخصی دارای فرمولاسیون و روش تهیه آسانی می‌باشند.

التبه باید در فرمولاسیون این فرآنرده‌ها نهایت دقت به عمل آید تا از پایداری طولانی مدت به پذیرش مناسب و دارا بودناستانداردهایمیکروبی تعیین شده توسط سازمانهای ذیصلاح اطمینان کافی حاصل گردد.

هم چنین باید به ایمنی و شکل ظاهری فرآورده مورد نظر نیز توجه کافی مبذول گردد.

تهیه شامپوها درعین سادگی گاهی اوقات با مشکلات خاصی روبرو می‌گردد که فرمولاتور باید به آنها آگاهی کافی داشته باشد.

در انتخاب اجزای فرمولاسیون باید دقت کافی در مورد محلولیت این مواد بهعمل آید.

آزمایشات پایداری را نیز برای تعیین غیر فعال شدن افزودنی‌های عملکردی در نتیجه واکنش احتمالی با یکدیگر می‌ـوان انجام داد.

مثال 1: تهیه شامپوی شفاف در مواردی که افزودنی‌های فرآورده بی اثر بوده و با یکدیگر یا سایر اجزای فرمولاسیون واکنش ندهند.

1ـ ماده پاک کننده یا سورفکتانت اصلی، افزاینده کف (اغلب سوپر آمیدها)، افزودنیهای دیگر و آب هم اضافه شده و به آرامی هم زده می‌شوند بصورتی که کف ایجاد نشود.

2ـ توسط اسید سیتریک PH ترکیب بدست آمده ازمرحله قبل از 7-5/6 رسانده می‌شود.

اضافه کردن اسید سیتریک به آرامی به دقت و با کنترل مستمر PH باید انجام گیرد.

3ـ ماده تنظیم کننده ویسکوزیته مانند N‌ـ آلکیل بتائین به مخلوط قبلی با PH تنظیم شده و به شدت هم زده می‌شود تا قوام مناسب ایجاد گردد.

مثال 2: تهیه شامپوهای مات زمانی که محلولیت برخی از اجزای آن پائین باشد.

ماده پاک کننده اصلی در آب حل می‌شود.

سایر اجزای فرمولاسیون به محلول مرحله قبل اضافه و با شدت بیشتری نسبت به مورد قبل بهم زده می‌شود خصوصاً ماده افزاینده کف و اجزایی که به سختی در محلول پراکنده می‌شوند از قبیل عوامل مات کننده یا افزودنیهای عملکردی خاص با قابلیت پخش پایین.

PH مخلوط بدست آمده توسط اسید سیتریک به 7-5/6 رسانده می‌شود.

ویسکوزیته با افزودن الکترولیتها مانند کلیرد سدیم به میزان دلخواه رسانده می‌شود.

مثال 3: روش تهیه شامپوهای شفاف که برای حل شدن اجزاء آن به حرارت نیاز می‌باشد.

مواد افزودنی و افزاینده‌های کف با بهم زدن مناسب با هم مخلوط می‌شوند.

ماده پاک کننده اصلی به نیمی از آب فرمولاسیون اضافه می‌شود.

مخلوط مرحله 1 به مرحله 2 اضافه می‌شود.

اجزای دارای محلولیت پائین به سیم باقیمانده آب اضافه شده و با حرارت دادن در آب حل می‌شوند.

مرحله 3 به مرحله 4 اضافه می‌شود.

PH مخلوط بدست آمده توسط اسید سیتریک در حوالی 8/6 تنظیم می‌گردد.

انواع اصلی شامپوها شامپوهای معمولی شامپوهای آرایشی شامپوهای ملایم (روزانه) شامپوهای حالت دهنده شامپوهای بچه شامپویهای ویژه (مخصوص موهای رنگ شده و فر زده) شامپوهای مخوص برای پوست سرهای حساس (ضد شوره، ضد سبوره) شامپوها در انواع مایع شفاف یا مات به کرم‌های مایع، موسی و یا پودر (شامپوی خشک) به بازار عرضه می‌شوند.

رایج ترین شامپوها انواع مایع هستند، چرا که به راحتی در سطح موها پخش می‌شوند و به سرعت تولید کف فراوان در سطح مو می‌کنند.

انواع کرم در واقع نوع غلیظ و سفت شده شامپوهای مایع هستند که مواد غلیظ و درخشان کننده به آنها افزوده می‌شود که به خاصیت حالت دهندگی اغلب آنها کمک می‌کند.

این شامپوها اغلب در شیشه و یا تیوپ بسته‌بندی می‌شوند.

شامپوهای از نوع موس در واقع مشکل پیشرفته‌ای از شامپوهای مایع هستند که به صورت ائروسل عرضه می‌شوند.

مزیت اصلی آنها نرم و روغنی بودن آنها است که احساس خیلی لطیفی در مصرف کننده ایجاد می‌کند.

شامپوهای خشک این شامپوها با بقیه تفاوت زیادی دارند.

در این ترکیب این شامپوها سورفکتانت‌ها به کار نرفته و به شستشوی با آب نیاز ندارند.

این شامپوها باعث تمیز کردن سریع مو می‌شوند تا موها حالت ازگی پیدا کنند و روشن‌تر و پرپشت‌تر نشان داده شوند.

استفاه از این نوع شامپوها وقت زیادی نمی‌گیرد.

زیرا که نیاز به شست و شو و خشک کردن ندارد.

بیشتر شامپوهای خشک به صورت پودر و به شکل ائروسل عرضه می‌شوند و حاوی ترکیبات زیر هستند: ـ مواد جذب کننده : (نشاسته، ذرت یا برنج) که باعث جذب چربی موها می‌شوند.

ـ مواد ساینده: تا چرک و آلودگی موها را بزدایند.

ـ مواد قلیائی: (بوراکس، کربنات سدیم) پس از استفاده بوسیله برس زدن آنها را برطرف می‌کنند.

باید توجه داشت که شامپوهای خشک مواد پاک کننده موقتی هستند که به صورت سطحی موها را تمیز می‌کنند و در فواصل بین شامپو زدن‌های معمولی می‌ـوان آن را به کار برد (مثلاً در مسافرت و یا برای بیماران).

ـ شامپوهای معمولی این نوع شامپوها برای مصرف عمومی خانواده‌ها تولید می‌شوند و از نظر اقتصادی، مقورن به صرفه است.

این شامپوها باید خوب کف کرده، موها را خوب تمیز کنند.

بدون آنکه خواص شویندگی بیش از حد داشته باشند.

ماده پایه در این شامپوها معمولاً سورفکتانت‌های آنیونی هستند، نظیر الکیل سولفات‌ها و الکیل اتر سولفات‌ها.

این شامپوها ویژگی خاصی ندارند و باید متنوع باشند ولی می‌ـوان آنها را طوری ساخت که برای انواع موها مناسب باشند.

یعنی با تغییر در مخلوط سورفکتنانت‌ها مقدار سورفکتانت‌ها و یا مواد افزودنی آنها را قابل تطبیق نمود.

ـ شامپوهای ملایم برای ساخت شامپو ملایم که بتواند ضمن برطرف کردن آلودگی‌های مو برای پوست سر و موهای بی‌ضرر باشد از مقدار کافی سورفکتانت‌های آنیونی و آمنوتریک استفاده می‌شود.

در این نوع شامپوها مواد حالت دهنده هم به میزان کافی افزوده می‌شود.

ولی باید از مقدار بیش از اندازه آنها اجتناب کرد تا بر روی موها رسوب نکند و آنها را کدر ننماید.