موقعیت و تاریخچه کارخانه مخمل ریس بازیابان :
تولیدات کارخانه به طور میانگین 100 مترمربع پارچه از انواع مختلف چیت ، روپوش ، لانه رنبوری ( به عنوان پارچه حوله ) است .
تعداد پرسنل کل کارخانه 189 نفر بوده است که از این تعداد 18 نفر فوق تخصص و لیسانس مرد بوده و در قسمت های مهندسی از جمله مدیر کارخانه ، قسمت تولید و برنامه ریزی مشغول به کار بوده وزنان فوق تخصص و لیسانسه 9 نفری می باشد که مسئولین آزمایشگاه ها بوده و 31 خانم دیگر در قسمت های اداری و تعدادی نیز در دبیرخانه و خط تولید مشغول به کار بوده اند.
این کارخانه در رشت واقع شده است .
تعداد پرسنل و مدیریت کارخانه مخمل ریس بازیابان درسال های 1385و1386:
همان طور که گفته شد این کارخانه شامل 5 سالن ریسندگی ، بافندگی ، رنگرزی و تکمیل ، چله کشی ، تعمیرات ( شامل جوشکاری و دیگ بخار ) است که به طور کلی تعداد پرسنل که مشغول به کار در این سالن ها هستند 20 نفر می باشد که 10 تا از این پرسنل قراردادی و 10 نفر رسمی می باشند که بخش رنگرزی و تکمیل شامل 8 نفر ( شامل یک مهندس ، یک سرپرست و مابقی کارگر که این تعداد شامل 5 نفر رسمی و 3 نفر قراردادی می باشند ) و بخش ریسندگی ( 15 نفر : 5 نفر رسمی و 10 نفر قراردادی ) و بخش بافندگی 15 نفر و برای سه شیفت شامل 5 نفر رسمی و بقیه استخدامی و بخش چله کشی نیز شامل 6 نفر می باشد.
شرح مختصری بر اعمال کارخانه :
پارچه متراژ گذاری و وزن می شود و بسته به سفارش مشتری ، تحت عملیات شستشو و پخت و آهار گیری و بعد رنگرزی قرار می گیرد .
حال اگر پارچه پنبه ای بود از رنگ های مستقیم و خمی و گوگردی استفاده می کنیم .
رنگرزی به صورت عرض باز با ژیگر انجام می شود و سپس تثبیت و در نهایت صابونی می کنیم ، و حال ا گر پارچه پلی استر باشد با توجه به وجود دستگاه ترموزول موجود در کارخانه از آن استفاده
می شود البته از دستگاه ژیگر هم می توان استفاده نمود .
اما چون پارچه پلی استر بافتی فشرده دارد و رنگرزی با درجه حرارت های بالا و.........
مورد استفاده قرار می گیرد .
بنابراین باید قاعدتاً ازدستگاه ترموزل استفاده شود .
بنابراین اگر پارچه 100 درصد پلی استر رنگ می شود و عملیات شستشو انجام می شود و سپس جزء پنبه رنگرزی می شود و سپس با خشک کن موجود درکارخانه که از نوع سیلندری می باشد خشک شده و درنهایت پارچه را تثبیت ابعادی می نماییم ( به پارچه به سفارش مشتری عرض می دهیم ) توسط استنتر که دستگاه استنتر علاوه بر تثبیت ابعادی عملیات آهار زنی پارچه و اضافه کردن نرم کن به پارچه را هم انجام داده و در پایان پارچه رول و بسته بندی شده و وارد بازارمی شود اما چون پارچه پلی استر بافتی فشرده دارد و رنگرزی با درجه حرارت های بالا و.........
بنابراین اگر پارچه 100 درصد پلی استر رنگ می شود و عملیات شستشو انجام می شود و سپس جزء پنبه رنگرزی می شود و سپس با خشک کن موجود درکارخانه که از نوع سیلندری می باشد خشک شده و درنهایت پارچه را تثبیت ابعادی می نماییم ( به پارچه به سفارش مشتری عرض می دهیم ) توسط استنتر که دستگاه استنتر علاوه بر تثبیت ابعادی عملیات آهار زنی پارچه و اضافه کردن نرم کن به پارچه را هم انجام داده و در پایان پارچه رول و بسته بندی شده و وارد بازارمی شود.
مختصری از محیط و شرایط کارخانه : بخش رنگرزی و تکمیل کارخانه شامل 2 سالن بزرگ و کوچک است که سالن بزرگتر بخش تکمیل و سالن کوچکتر بخش رنگرزی است و بخش تکمیل شامل دستگاه های پرز سوزی ، استنتر ، خشک کن ، ترموزول و دستگاه سنباده زنی و دستگاه تعیین متراژپارچه است و بخش رنگرزی شامل دستگاه های ژیگر ( مورد استفاده ) و اتوکلاو که مورد استفاده قرار نمی گیرد ،و پارچه های واردشده به این قسمت معمولاً پارچه های 100 درصد پنبه ای ( نمره نخ 30 انگلیسی یک لا ودولا) و پارچــه های مخلوط پنبه و پلی استر است و رنگ های مورد استفاده در بخش رنگرزی خمی ، گوگردی ومستقیم است و از مواد کمکی نظیر نرم کن ومواد آهار گیری وآهار زنی استفاده می شود .
تاسیسات بخار کارخانه مخمل ریس بازیابان : تاسیسات بخار این کارخانه را از کشور آلمان خریداری کرده اند و 2 عدد دیگ بخار 10 تنی دارد که سوخت یکی از دیگ ها گاز و سوخت دیگ بعدی گازوئیلی است.
نحوه ی چیدمان دستگاه ها : بهترین نحوه ی چیدمان دستگاه ها به صورت U شکل و یا V شکل است ، که از یک طرف مواد اولیه وارد می شود و از طرف دیگر کالا خارج می شود و با توجه به جانمائی کارخانه ی مخمل ریس بازیابان متوجه می شویم که چیدمان دستگاه ها تقریباً شبیه U است با این تفاوت که باید 180 درجه این چیدمان بچرند تا ازقاعده ورود مواد اولیه از یک طرف و خروج کالا از طرف دیگر پیروی بکند.
در جانمائی سالن رنگرزی لوله کشی آب و گاز در سمت راست دستگاه ها قراردارد و از رو کشیده شده است و همچنین در این جانمائی دستگاه های بسته بندی مشخص شده است که بعد از عملیات تثبیت پارچه با توجه به سفارش مشتری بسته بندی شده و به مشتری تحویل داده می شود.
دو نوع ماشین بسته بندی داریم : ماشین رول پیچ پارچه ماشین طاقه پیچ پارچه شکل ماشین آلات موجود در کارخانه : شکل 1: ماشین اندازه گیری متراژ پارچه ها شکل 2: ماشین خشک کن غلتکی ، پرزسوزی و سمباده زنی شکل 3 : ماشین ترموزول شکل 4: ماشین استنتر شکل 5: ماشین ژیگر شکل 6 : ماشین رنگرزی بوبین نخ شکل 7 : تاسیسات بخار پرز سوزی : منظور از پرز انتهای الیاف است که سر از سطح نخ درآورده و متعاقباً سطح پارچه را می گیرد .
پرز اثرات منفی بر ظاهر و زیبایی پارچه می گذارد به این ترتیب که بعد رنگرزی و چاپ ، این الیاف روشن تر از رنگ بافت به نظر می رسد.
پرز همچنین از ظرافت خطوط مرزی در چاپ ، کاسته و کلاً کسب جلاء را برای پارچه مشکل می سازد .
در مواردی مثل چاپ غلتکی ممکن است ، این الیاف در پارچه جداشده و در گراور غلتک قرار گیرد و یا آن که در چاپ تخت به تیغه چسبیده و چاپ را با اشکال روبرو سازد .
جهت جلوگیری از این اثرات منفی ، پرز در فرآیند پرزسوزی از پارچه جدا می گردد.
در پرزسوزی پارچه در حالت کا ملاً باز و تحت کشش با سرعتی بین 50 تا 300 متر در دقیقه از مقابل شعله می گذرد .
این عمل را می توان همچنین به کمک صفحات فلزی داغ و یا کویل الکتریکی انجام داد .
به هر حال شعله به علت قدرت نفوذ زیاد در منفذ های پارچه ،بهترین وسیله پرزسوزی می باشد.
بهترین زمان برای انجام پرزسوزی بعد ازآهار گیری می باشد چون بر اثر جداشدن آهاراز نخ ، تمام الیاف کوتاه آزاد گردیده و از سطح پارچه دور می گردد.
از آن جایی که پرزسوزی بعد از آهارگیری به خشک کردن احتیاج دارد .
معمولاً پرزسوزی قبل ازآهارگیری انجام می شود.
پرزسوزی قبل از آهار گیری راندمان کمتری را نسبت به پرزسوزی بعد ازآهارگیری دارد و نایکنواخت تر می باشد.
در پرزسوزی پارچه های مخلوط پنبه پلی استر ممکن است گلوله های کوچک ذوب شده پلی استر سطح پارچه را فراگیرد .
این گلوله ها در رنگرزی رمق کشی رنگینه بیشتری را به خود جذب کرده وظاهر پارچه رنگی را نایکنواخت می سازد در صورت وجود عیبی ، می توان پرزسوزی پارچه های پنبه ـ پلی استر را به بعد از اتمام رنگرزی و خشک کردن انجام داد.
نکات زیر درپرز سوزی باید رعایت شود: یکنواخت بودن شعله گاز در عرض پارچه یکنواخت بودن فاصله پارچه از شعله فشار گاز یکنواخت و قدرت یکنواخت هواکش ماشین دراین سالن بر حسب نیاز پارچه که شامل پارچه های پنبه ای نمره 30 انگلیسی 1 لا و 2 لا ، پارچه های پنبه ای و با بافت سنگین پرزسوزی می شود.
چون پارچه های پنبه ای نمره نخ 30 انگلیسی دولا را هنگام بافندگی به نخ های تارشان آهار نمی زنند ( علت : چون نخ ها به علت دولا بودن استحکام کافی دارند ) لذا زمان پرزسوزی هیچ مشکلی برای پارچه پیش نمی آید .
پارچه پنبه ای نمره نخ 30 انگلیسی یک لا پنبه ای قبل از پرزسوزی حتماً آهار گیری باید بشود چون اگر پارچه پنبه ای نمره نخ 30 انگلیسی یک لا بدون آهارگیری تحت عملیات پرزسوزی قرار می گیرد دراثر حرارت موجود در این مرحله چون خود پارچه مقداری خشک است با آهار هم ( آهار + حرارت ) هم پارچه را خشک تر نموده و باعث می شود پارچه مثل چاقو برنده شود.
ماشین پرزسوزی این کارخانه در سال 1971 به وسیله Machinen Fabrik Zell تولید شده است.
کاربرد : پارچه های 100 درصد پنبه ای نمره نخ 30 انگلیسی دولا برای لباس های کاراته ، داخل کیف وکشف به صورت دو لایه band شده روی یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد و پارچه های 100 درصد پنبه ای نخ یک لا برای پارچه های پیراهنی و شلواری را از یک حمام آب معمولی عبور می دهند.
علت : برای این از حمام آب عبور می دهند که ممکن است لبه های پارچه هنگام پرزسوزی آتش بگیرد به همین خاطر لبه ها به خوبی به صورت محکم روی غلتک هایی که داخل آن ها آب سرد وجود دارد ( منظور غلتک های مورد استفاده در دستگاه پرزسوزی ) عبور می دهند ( از آب سرد برای این که میزان حرارت را کنترل نماییم ) استفاده می شود .
پس از عبور پارچه از حمام آب معمولی با توجه به این که پارچه خیس شده حال باید پارچه را خشک نماییم پس مجبور به عبور پارچه از خشک کن می شویم .
نکته مهم این است که آهاری که به پارچه قبل از دستگاه استنتر می زنند باعث خیس شدن و کاهش انعطاف پذیری پارچه می شود ولی آهاری که به نخ تارقبل از بافندگی می زنند باعث نرمی نخ ، آلاستیسیته و استحکام و ......
می شود و ممکن است با توجه به سفارش مشتری به جای آهار به پارچه نرم کن ( برای نرمی ولطافت ) بزنند.
ماشین خشک کن : پارچه بعد از بافته شدن در مراحل مختلف مانند مقدمات رنگرزی یا تکمیل به دفعات زیادی خشک می گردد تا بتوان به مرحله بعدی را روی آن انجام داد.
اما در اثر بی دقتی در این مرحله امکان ایجاد صدمات به کالا افزایش پیدا می نماید.
به طور مثال اگر کالا بیش از حد ممکن خشک گرددو یا دفعات خشک نمودن افزایش یابد لیف رطوبت بازیافتی خود را از دست خواهد داد و اثرات نامطلوبی از لحاظ زیر دست ، مقاومت در برابر سایش ، استحکام و همچنین قدرت رنگ پذیری در آن ایجاد خواهد شد .
به همین منظور تا حد امکان باید از شدت خشک نمودن و دفعات آن در پروسه تکمیل کاست و آنها را به حداقل رساند.
خشک کن مورد استفاده در کارخانه اطلس بافت از نوع غلتکی است .
خشک کن غلتکی این خشک کن از غلتک های زیادی تشکیل شده که به وسیله بخار گرم می شوند و پارچه با تما س مستقیم با سطح غلتک ها خشک می گردد و در دو نوع افقی و عمودی موجود است .
در کارخانه مخمل ریس بازیابان از نوع افقی استفاده می کنند .
پارچه پس از ورود به صورت زیگزاک از بین غلتک ها عبور می کند.
غلتک ها تو خالی اند و حول یک محور در حال چرخش ، منبع حرارتی از بخار تامین می شود و با فشاری حدود 5 الی 40 پوند بر اینچ مربع از غلتک ها عبور می کند .
سطح غلتک ها را داغ می کند.
این داغی از طریق هدایت به پارچه هدایت انتقال داده می شود.
تعداد غلتک ها بستگی به نوع پارچه و ضخامت آن دارد.
آبی که در اثر میعان در غلتک ها ایجاد می شود با وسایلی خارج شده وبه قسمت بخار هدایت می شود.
جنس غلتک ها سابقاً مسی بوده که بعد از آن روکش قلع و امروزه ازفولاد ضد زنگ استفاده می کنند.
ماشین خشک کن این کارخانه در سال 1971 به وسیله شرکت Maschinen Fabrik Zell تولید شده است