دانلود مقاله دین واحکام طهارت

احکام طهارت
«آب مطلق و مضاف»
آب یا مطلق است یا مضاف : آب مضاف آبیست که آن را از چیزی بگیرند، مثل : آب هندوانه و گلاب.

یا با چیزی مخلوط باشد، مثل آبی که بقدری با گل و مانند آن مخلوط شود که دیگر به آن آب نگویند و غیر اینها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است :
اول آب کر، دوم آب قلیل، سوم آب جاری، چهارم آب باران، پنجم آب چاه.
آب کُر
آب کر مقدار آبیست که اگر در ظرفی که درازا و پهنا و گودی آن هر یک سه وجب و نیم است، بریزد آن ظرف را پر کند.

و وزن آن از صد و بیست و هشت من تبریز بیست مثقال کمتر است، که 906/383 کیلوگر می شود.

بنابر احتیاط و لکن اقرب ایستکه 419/377 کیلوگرم است.

اگر عین نجس مانند بول و خون با آب کر برسد چنانچه آن آب بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد نجس می شود و اگر تغییر نکند نجس نمی شود.
اگر بوی آب کر به واسطه غیرنجاست تغییر کند نجس نمی شود.
اگر عین نجس مانند خون با آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می شود و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد فقط مقداری که بو یا نگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
آب فواره اگر متصل به کر باشد آب نجس را پاک می کند در صورتی که مخلوط با آن بشود ولی اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی کند، مگر آنکه چیزی روی فواره بگیرند تا آب قبل از قطره قطره شدن با آب نجس متصل شود و با آن مخلوط گردد.
آب فواره اگر متصل به کر باشد آب نجس را پاک می کند در صورتی که مخلوط با آن بشود ولی اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی کند، مگر آنکه چیزی روی فواره بگیرند تا آب قبل از قطره قطره شدن با آب نجس متصل شود و با آن مخلوط گردد.

اگر چیز نجس را زیر شیری که متصل به کر است بشویند آبی که از آن چیز می ریزد، اگر متصل به کر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد پاک است.

اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و باقی آن بقدر کر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود و هر قدر از یخ هم آب شود نجس است.

آبی که به اندازه کر بوده اگر انسان شک کند از کر کمتر شده یا نه مثل آب کر است یعنی نجاست را پاک می کند و اگر نجاستی هم به آن برسد، نجس نمی شود و آبی که کمتر از کر بوده و انسان شک دارد به مقدار کر شده یا نه حکم آب کر ندارد.

کر بودن آب به دو راه ثابت می شود : اول آن که خود انسان یقین کند.

دوم آن که دو مرد عادل خبر دهند.

آب قلیل آب قلیل آبیست که از زمین نجوشد و از کر کمتر باشد.

اگر آب قلیل روی چند چیز نجس بریزد یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود ولی اگر از بالا با فشار روی چیز نجس بریزد مقداری که به آن چیز می رسد نجس و هر آنچه بالاتر از آنست پاک می باشد و نیز اگر مثل فواره با فشار از پایین به بالا رود در صورتی که نجاست به بالا برسد پایین نجس نمی شود و اگر نجاست به پایین برسد بالا نجس می شود.

آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته می شود و از آن جدا گردد نجس است و بنابر احتیاط واجب باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود اجتناب کنند.

ولی آبی که با آن مخرج بول و غایط را می شویند با پنج شرط پاک است : اول آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد، دوم نجاستی ازخارج به آن نرسیده باشد.

سوم نجاست دیگری مثل خون یا بول یا غائط بیرون نیامده باشد.

چهارم ذره های غائط در آب پیدا نباشد.

پنجم بیشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.

آب جاری آب جاری آبیست که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.

آب جاری اگرچه کمتر از کر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن بواسطه ی نجاست تغییر نکرده است پاک است.

اگر نجاستی به آب جاری برسد مقداری از آن که بو یا رنگ یا مزه اش بواسطه ی نجاست تغییر کرده است نجس است و طرفی که متصل به چشمه است اگرچه کمتر از کر باشد پاک است و آب ها دیگر نهر اگر به اندازه کر باشند یا به واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد پاک وگرنه نجس است.

آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوریست که اگر از آن بردارند باز می جوشد حکم آب جاری را دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد تا وقتی که بو، رنگ و مزه آن بواسطه نجاست تغییر نکند پاک است.

آبی که کنار نهر ایستاد و متصل به آب جاری است حکم آب جاری دارد.

چشمه ای که مثلاً در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد فقط وقتی که می جوشد حکم آب جاری را دارد.

آب حوض حمام اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه به خزینه ای که آب آن به اندازه کر باشد متصل است مثل آب جاریست.آب لوله های حمام که از شیرها و دوش ها می ریزد اگر متصل به کر باشد مثل آب جاریست و آب لوله های عمارات اگر متصل به کر باشد در حکم آب کر است.

آبی که روی زمین جریان دارد، ولی از زمین نمی جوشد چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس می وشد.

اما اگر از بالا با فشار به پایین بریزد چنانچه نجاست به پایین آن برسد بالای آن نجس نمی شود.

آب باران اگر به چیز نجسی که عین نجاست در آن نیست یک مرتبه ببارد جایی که باران به آن برسد پاک می شود و در فرش و لباس و مانند این ها فشار لازم نیست ولی باریدن دو سه قطره فایده ای نداد، بلکه باید طوری باشد که بگویند باران می آید.

اگر باران بعین نجس ببارد و بجای دیگر ترشح کند چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنگ یا مزه ی نجاست نگرفته باشد پاک است.

پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح کند چنانچه ذره ای خون در آن باشد یا آن که رنگ یا و یا مزه ی خون گرفته باشد نجس می باشد.

اگر بر سقف عمارت یا روی بام آن عین نجاست باشد تا وقتی باران ببارد به بام ببارد آبی که به چیز نجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاک می شودو اگر باران به زمین جای شود و بجای نجس که زیر سقف است برسد، آن را نیز پاک می کند.

خاک نجسی که بواسطه ی باران گل شود و آب آن را فراگیرد پاکست، اما اگر فقط رطوبت به آن برسد پاک نمی شود.

هرگاه آب باران در جایی جمع شود اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه موقعی که باران می آید، چیز نجسی را در آن بشویند و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد پاک است.

اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران بباد و بر زمین نجس جاری شود فرش نجس نیست و زمین هم پاک می گردد.

آب چاه آب چاهی که از زمین می جوشد اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن و باسطه ی نجاست تغییر نکرده است، ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاست ها مقداری که در کتاب های مفصل گفته شده است از آب آن بکشند.

اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، چنانچه تغییر آب چاه از بین برود موقعی پاک می شود که با آبی که از چاه می جوشد مخلوط گردد.

اگر آب باران یا آب دیگر در گودالی جمع شود و کمتر از کر باشد چنانچه بعد از قطع شدن باران نجاست به آن برسد نجس است.

غُسـل غسل های واجب غسل های واجب هفت است : اول غسل جنابت، دوم غسل حیض، سوم غسل نفاس، چهارم غسل استحاضه، پنجم، غسل مس میت، ششم غسل میت، هفتم غسلی که بواسطه نذر و قسم و مانند این ها واجب می شود.

در غسل ترتیبی باید به نیت غسل اول سر و گردن بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی و یا بواسطه ی ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند غسل او باطل است.

نصف ناف و نصف عورت را باید با طرف راست بدن و نصف دیگر را باید با طرف چپ بشوید.

بلکه بهتر است تمام ناف و عورت با هر دو طرف شسته شود.

برای آنکه یقین کند هر سه قسمت یعنی سر و گردن و طرف راست و چپ را کاملا غسل داده باشد باید هر قسمتی را که می شوید مقداری از قسمت های دیگر را هم با آن قسمت بشوید.

بلکه احتیاط مستحب آنست که تمام طرف راست گردن را با طرف راست بدن و تمام طرف چپ گردن را با طرف چپ بدن بشوید.

اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته و نداند کجای بدنست باید دوباره غسل کند.

اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافیست و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشوید.

و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.

اگر پیش از تمام شدن غسل در شستن مقداری از طرف چپ شک کند شستن همانقدر کافیست ولی اگر بعد از اشتغال به شستن طرف چپ در شستن طرف راست یا مقداری از آن شک کند یا بعد از اشتغال به شستن طرف راست در شستن سر و گردن شک کند یا مقداری از آن شک بنماید نباید اعتنا کند.

غسل جنابت غسل جنابت بخودی خود مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می شود ولی برای نماز میت و سجده شکر و سجده های واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست.

لازم نیست در وقت غسل نیت کند که غسل واجب یا مستحب می کنم و اگر فقط قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم غسل کند کافیست.

اگر یقین کند وقت نماز شده و نیت غسل واجب کند بعد معلوم شود که پیش از وقت غسل کرده غسل او صحیح است.

غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم می شود انجام داد : ترتیبی و ارتماسی غسل ارتماسی در غسل ارتماسی اگر نیت غسل ارتماسی بتدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است و احتیاط آن است که یک دفعه زیر آب رود.

در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل بدن را حرکت یا نداد باید دوباره غسل کند.

اگر بعد از غسل ارتماسی بفهمد به مقداری از بدن آب نرسیده چه جای آنرا بداند یا نداند باید دوباره غسل کند.

تیمـم در هفت مورد به جای وضو و غسل باید تیمم کرد : اول آن که : تهیه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد.

اگر انسان در آبادی باشد، باید برای تهیه آب وضوع و غسل به قدری جستجو کند که از پیدا شدن آن ناامید شود.

کسی که وقت نماز او تنگ باشد لازم به جستجو نیست و می تواند تیمم کند.

دوم از موارد تیمم : اگر بواسطه پیری نتواند بدنبال آب برود می تواند تیمم کند.

سوم از موارد تیمم : اگر آب برای بدن ضرر داشته باشد و نباید آب به بدنش برسد.

چهارم از موارد تیمم : اگر بترسد اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند دیگران از تشنگی بمیرند یا مریض شوند.

پنجم از موارد تیمم : کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند، برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمی ماند باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمم نماز بخواند.

ششم از موارد تیمم : اگر ظرف و یا آب غصبی باشد و غیر