دانلود مقاله صبر و استقامت

زندگی صحنه تلاش و بالندگی، و لحظه های آن چون رودی درگذر است.

رودی مواج که درتلاطمش ، انسان ها ساخته می شوند ؛ پس تا دمی باقی است از لحظات و سخنان دیگران عبرت بگیریم :
- با شکیبایی وصبر ، انتظار گشایش و پیروزی می رود .

( حضرت محمد صلی الله علیه و آله)
- اگر کوه ها به لرزه درآمدند، تو پابرجا و استوار باش .

( امام علی علیه السلام)
- صبر، ضامن پیروزی است .

( حضرت علی علیه السلام )
- هر کس یک ساعت شکیبایی ورزد ، ساعت ها حمد و سپاس خواهد گفت .

( حضرت علی علیه السلام )
- صبر، قله ایمان است .

( امام صادق علیه السلام)
- بردباری ، هنگامی خوب است که مبدأ منزهی داشته باشد ، وگرنه در مقابل بیدادگری ، بردباری ناتوانی ، و ناتوانی مقدمه نابودی است.

( زرتشت)
- بردباری به هنگام خشم ، و خوش رویی به هنگام تنگدستی ، مشکل ترین کار است .

( سقراط)
- هر چه بخواهید به دست خواهید آورد : اگر صبر و بردباری ، سرمایه شما باشد.

( لافونتن)
- کسی که هیچ چیز را تحمل نمی کند، خود، تحمل ناپذیر است.( ژانه)
- عظمت واقعی در آن نیست که هرگز سقوط نکنیم ؛ بلکه در آن است که هر بار سقوط کردیم، دوباره برخیزیم .

( ژید)
- مصائب خود را مانند لباس هایتان با کمال بی اعتنایی تحمل کنید.( شکسپیر)
- راز بزرگ زندگی در شکیبایی است و نباید به خاطر یک آینده مبهم ، حال را از دست داد.

(؟)
صبر کلید هر دردی
1.براستی که بهترین اخلاق مردان، حلم و بردباری است.

2.اگر با شکیبایی زندگی کنید، بردباری می آموزید.

3.شکیبایی تلاش مثبت و قلبی برای درک باورها، کنش ها و عادات دیگری است، بدون این که به سهیم شدن و پذیرفتن آنها نیازی باشد.

4.

شکیبایی چاره آن کس است که دستش از چاره های دیگر کوتاه باشد.

5.

باید با صبر و شکیبایی عیب هایی را که نه می توانیم در خود و نه در دیگران تغییر دهیم، تحمل کنیم.

6.

کلید همه چیز شکیبایی است ، جوجه را از تخم می گیرند ، ولی تخم را خرد نمی کنند.

7.

کسی که صبر کند، رنج و محنت او سبک می شود.

8.

از دست دادن ثروت مهم نیست، صبر را نباید از دست داد.

9.

بردباری کلید شادمانی است و شتاب کلید اندوه.

10.

تحمل و بردباری بالاترین جرئت و جسارت است.

11.

موفقیت هایی که نصیب بشر شده عموماً در سایه تحمل و بردباری بوده است.

12.

بر شّری که پرهیز از آن ممکن نیست با تحمل و بردباری می توان پیروز شد.

13.

بردباری در زمان خشم و خوشرویی هنگام عُسرت ( سختی ) مشکل ترین کارهاست
گر صبر کنی ز غوره حلوا سازند :
بزرگترین داروی خشم ، صبر و درنگ است.

2.

پایه ی نیک فرجامی و رستگاری بر صبر استوار است.

3.

پرهیزگاری و بی طمعی و بردباری چیزهایی است که زندگانی با آنها آسان می شود.

بردباری بهترین وسیله برای دفع هر نوع ناراحتی است.

اشخاص شریف و درد کشیده ای وجود دارند که با حداقل مهربانی قادرند رنج و درد خود را با شکیبایی تحمل کنند.

بردباری ، بزرگ ترین استعداد فکر و ذهن آدمی است .

کاملاً معتقد باشید که هر فردی می تواند مرد بزرگی بشود، به شرط آن که با نیروی اراده و صبر و شکیبایی کارها را انجام دهد .

با صبر و بردباری ، برگ توت تبدیل به پیراهن ابریشمی می شود.

با بردباری می توان بیش از خشم نتیجه گرفت.

جهان متعلق به افراد صبور است.

صبر و شکیبایى
اشاره
زندگى انسان در دنیا،آمیخته با مشکلات عجیبى است که اگر در مقابل آن بایستد وشکیبایى و مقاومت‏به خرج دهد،به یقین پیروز خواهد شد و اگر ناشکیبایى کند و دربرابر حوادث زانو زند، هیچ گاه به مقصد نخواهد رسید.

منظور از«صبر»همان استقامت در برابر مشکلات و حوادث گوناگون است که نقطه‏مقابل آن‏«جزع‏»،بى‏تابى، از دست دادن مقاومت و تسلیم شدن در برابر مشکلات است.

علاوه بر زندگى مادى، در زندگى معنوى نیز این مساله وجود دارد.اگر انسان در برابرنفس سرکش و هوا و هوس‏ها و زرق و برق دنیا و جاذبه‏هاى گناه ایستادگى نکند و درطریق‏«معرفه الله‏»و اطاعت فرمان او با مشکلات نجنگد،هرگز به جایى نمى‏رسد.

از این رو،علماى علم اخلاق،صبر را به سه دسته تقسیم مى‏کنند: 1-صبر بر اطاعت،یعنى شکیبایى در برابر مشکلاتى که در راه اطاعت وجود دارد.

2-صبر بر معصیت،یعنى ایستادگى در برابر انگیزه‏هاى نیرومند و محرک گناه.

3-صبر بر مصیبت،یعنى پایدارى در برابر حوادث تلخ و ناگوار و عدم برخورد انفعالى وترک جزع و فزع.

«صبر»از مهمترین ارکان ایمان است،امیر مؤمنان على علیه السلام موقعیت صبر را در برابرایمان،همانند موقعیت‏سر نسبت‏به بدن مى‏دانند در قرآن مجید نیز کمتر موضوعى را مانند صبر مورد تاکید قرار داده است.حدود هفتاد آیه،از صبر سخن به میان آمده که‏بیش از ده مورد آن به شخص پیغمبر اسلام صلى الله علیه و اله اختصاص دارد.

قرآن براى صابران،اجر فراوانى قائل شده، «انما یوفى الصابرون اجرهم بغیرحساب‏» (1) و کلید ورود بهشت،صبر و استقامت‏شمرده شده است،آنجا که مى‏گوید: «فرشتگان بر در بهشت‏به استقبال مى‏آیند و به آنها مى‏گویند:«سلام علیکم بما صبرتم‏فنعم عقبى الدار ،سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان،چه نیکو است‏سر انجام آن‏سراى جاویدان‏» (2) در حدیث معروف نبوى که در بحث‏هاى آینده به آن اشاره خواهد شد،صبر نیمى‏از ایمان شمرده شده است.

با این اشاره به سراغ آیات قرآن مى‏رویم و تعبیرها و تاکیدهاى قرآن را در مساله‏صبر،مورد توجه قرار مى‏دهیم.

1- ...انا وجدناه صابرا نعم العبد انه اواب (سوره ص،آیه 44) 2- و جاءوا على قمیصه بدم کذب قال بل سولت لکم انفسکم امرا فصبر جمیل و الله‏المستعان على ما تصفون (سوره یوسف،آیه 18) 3- و اسماعیل و ادریس و ذا الکفل کل من الصابرین (سوره انبیاء،آیه 85) 4- قال انک لن تستطیع معى صبرا (سوره کهف،آیه 67) 5- ...قال الذین یظنون انهم ملقوا الله کم من فئه قلیله غلبت فئه کثیره باذن الله والله مع الصابرین (سوره بقره،آیه 249) 6- فاصبر کما صبر اولو العزم من الرسل و لا تستعجل لهم کانهم یوم یرون مایوعدون لم یلبثوا الا ساعه من نهار...

(سوره احقاف،آیه 35) 7- فاصبر صبرا جمیلا (سوره معارج،آیه 5) 8- یا ایها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوا الله لعلکم تفلحون (سوره آل عمران،آیه 200) 9- یا ایها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلوه ان الله مع‏الصابرین (سوره بقره،آیه 153) 10- قل یا عبادى الذین آمنوا اتقوا ربکم للذین احسنوا فی هذه الدنیا حسنه و ارض‏الله واسعه انما یوفى الصابرون اجرهم بغیر حساب (سوره زمر،آیه 10) 11- سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار (سوره رعد،آیه 24) 12- اولئک یجزون الغرفه بما صبروا و یلقون فیها تحیه و سلاما (فرقان،75) 13- و لنبلونکم بشى‏ء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات‏و بشر الصابرین (سوره بقره،آیه 155) 14- ...و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر (سوره عصر،آیه 3) ترجمه 1-..ما او(ایوب)را شکیبا یافتیم،چه بنده خوبى که بسیار بازگشت کننده(به سوى خدا) بود.

2-و پیراهن یوسف را با خونى دروغین(آغشته ساخته،نزد پدر)آوردند.پدر گفت: «هوس‏هاى نفسانى شما این کار را برایتان آراسته!من صبر جمیل(شکیبایى خالى ازناسپاسى)خواهم داشت،و در برابر آنچه مى‏گویید از خداوند یارى مى‏طلبم!» 3-و اسماعیل و ادریس و ذو الکفل را(به یادآور)که همه از صابران بودند.

4-(خضر)گفت:«تو هرگز نمى‏توانى با من شکیبایى کنى!(ولى موسى قول داد که شکیباخواهم بود) 5-..(گروهى از بنى اسرائیل)گفتند:«امروز ما توانایى مقابله با«جالوت‏»و سپاهیان او رانداریم‏»،اما آن‏ها که به روز رستاخیز ایمان(قوى)داشتند،گفتند:«چه بسیار گروه‏هاى‏کوچکى که به فرمان خدا بر گروه‏هاى عظیمى پیروز شدند!»و خداوند(همراه)با صابران(و یاراستقامت‏کنندگان)است.

6-(اى پیامبر!)صبر کن،آن گونه که پیامبران‏«اولو العزم‏»صبر کردند و براى(عذاب)آنان‏شتاب مکن!هنگامى که وعده‏هاى(عذاب)را که به آنها داده شده،مشاهده کنند،(احساس مى‏کنند که)گویى فقط ساعتى از یک روز(در دنیا)توقف داشتند!

7-پس‏«صبر»کن،صبرى جمیل و زیبا(خالى از هر گونه ناسپاسى) 8-اى کسانى که ایمان آورده‏اید!(در برابر مشکلات و مصائب و هوس‏هاى سرکش) استقامت کنید!و در برابر دشمنان(نیز)پایدار باشید و از مرزهاى خود مراقبت نمائید و از خدابپرهیزید،شاید رستگار شوید!

9-اى افرادى که ایمان آورده‏اید!از صبر(و استقامت)و نماز،کمک بگیرید،(زیرا)خداوندبا صابران است.

10-بگو«اى بندگان من که ایمان آورده‏اید از(مخالفت)پروردگارتان بپرهیزید،براى‏کسانى که در این دنیا نیکى کرده‏اند، پاداش نیکى است و زمین خدا وسیع است(اگر تحت‏فشار سران کفر بودید،مهاجرت کنید)که صابران اجر و پاداش خود را بى‏حساب دریافت‏مى‏دارند!» 11-(فرشتگان در قیامت‏به آنان مى‏گویند.)سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان چه‏نیکوست عاقبت آن سرا(ى جاویدان)!

12-(آرى)آنها(عباد الرحمن)هستند که درجات عالى بهشت،در برابر شکیبایى وصبرشان به آنان پاداش داده مى‏شود و در آن با تحیت و سلام روبه‏رو مى‏شوند!

13-قطعا همه شما(امت محمد)را با چیزى از ترس،گرسنگى،و خسارت اموال و جانهاو میوه‏ها،آزمایش مى‏کنیم،به استقامت کنندگان(در برابر آزمایش‏ها)بشارت(پیروزى وپاداش بزرگ)ده!

14-...آنها که یکدیگر را به حق سفارش کردند،به شکیبایى و استقامت توصیه نمودند!

تفسیر و جمع‏بندى الگوهاى صبر و اسطوره‏هاى مقاومت در میان پیامبران الهى که هر یک ویژگى خاصى از فضایل اخلاقى را(به صورت‏درخشانتر)دارا بودند،حضرت ایوب علیه السلام به عنوان پیامبر صبور شناخته مى‏شود.اوالگوى‏«صبر»و مقاومت در برابر مشکلات بود،به همین دلیل حالات او در سوره‏«ص‏»،موقعى که مسلمانان در مکه تحت فشار شدید قرار داشتند،به عنوان یک‏سرمشق بزرگ نازل شد و به مسلمانان درس صبر و استقامت داد.

درست است که نام یا سرگذشت‏حضرت ایوب علیه السلام در چندین سوره از قرآن آمده‏است،ولى مشروح‏تر از همه،در سوره‏«ص‏»دیده مى‏شود که نخستین آیه مورد بحث ازآیات همان سوره است.در آیه 44 سوره‏«ص‏»آمده است:«ما ایوب را شکیبا یافتیم،چه‏بنده خوبى بود که بسیار بازگشت کننده به سوى خدا بود، ...انا وجدناه صابرا نعم العبد انه‏اواب حضرت ایوب علیه السلام به عنوان یک آزمون بزرگ،گرفتار مصائب عظیمى شد تا درجه‏شکرگزارى او آشکار گردد و به مقام قرب پروردگار نزدیکتر شود.او که اموال،زراعت‏و گوسفندان فراوان و فرزندان برومند و لایق و متعدد داشت،در یک آزمون بزرگ،همه چیز،حتى فرزندان خویش را از دست داد و خود نیز به بیمارى شدیدى مبتلا شد.

آن حضرت چنان بیمار گشت که از شدت درد به خود مى‏پیچید و بدین سان اسیر ودربند بستر بیمارى و درد گردید،ولى هیچ یک از این امور،از شکر او نسبت‏به درگاه‏خداوند نکاست.

زخم زبان‏هاى زیادى از دوست و دشمن شنید،مصیبتى که شاید بالاترین مصائب‏بود،گاهى عباد و راهبان بنى اسرائیل به دیدنش مى‏آمدند و به صراحت مى‏گفتند:تو چه‏گناه عظیمى کرده‏اى که به این عذاب‏«الیم‏»گرفتار شده‏اى؟ولى آن حضرت باز رشته‏صبر را از کف نمى‏داد،و چشمه زلال شکر و سپاس الهى را به کفران و ناشکرى آلوده‏نمى‏ساخت.تنها کارى که کرد این بود که بعد از مدتى طولانى به پیشگاه خداوند عرض‏کرد:«بار پروردگارا!شیطان مرا به رنج و عذاب افکند(و انتظار گشایش تنها از تو دارم)، و اذکر عبدنا ایوب اذ نادى ربه انى مسنى الشیطان بنصب و عذاب » هنگامى که این پیامبر عظیم الشان تمام مراحل این آزمایش بزرگ را پشت‏سرگذاشت و با کوهى از صبر و استقامت در برابر مصائب بزرگ ایستادگى کرد،و شیطان راشرمنده‏تر و مایوس‏تر ساخت،درهاى رحمت الهى به روى او گشوده شد و نه تنها اموال‏و فرزندانش به لطف الهى به او بازگشت،بلکه افزون‏تر از آن نصیبش و از همه مهمتر،به‏مقام پرافتخار «نعم العبد انه اواب رسید.

و به گفته‏«ابن مسعود»مفسر و قارى معروف:«این افتخار را براى خود در تاریخ بشریت‏ثبت کرد که سر سلسله صابران تا روز قیامت‏خواهد بود،راس الصابرین الى یوم القیامه‏» (3) این مطلب را نباید ساده انگاشت که یک انسانى که داراى امکانات بسیار وسیع وگسترده‏اى است،یک‏باره همه چیز خود را از دست‏بدهد و بر خاک سیاه بنشیند و حتى‏نیش زبان دوست و دشمن را که اثرش از خنجر و شمشیر بیشتر است، بشنود و آن گاه‏کلمه‏اى بر خلاف رضاى خدا که حاکى از ناسپاسى‏اش باشد،بر زبان نراند و همواره‏زبانش به ذکر و شکر در گردش باشد،و در پایان کار،تنها سخنى که مى‏گوید،همان باشدکه در بالا آوردیم،یعنى عرض حال و حکایت وضع خویشتن در پیشگاه خدا کند و نه‏غیر آن.عده‏اى که این جمله را شکایتى پنداشته‏اند،سخت اشتباه کرده‏اند،زیرا که‏کمترین اثرى از شکایت در آن به چشم نمى‏خورد و به گفته شاعر: چار چیز آورده‏ام شاها که در گنج تو نیست!×نیستى و حاجت و عجز و نیاز آورده‏ام!

در دومین آیه مورد بحث،از صبر«حضرت یعقوب‏»که اسطوره‏اى در صبر وشکیبایى است،سخن به میان آمده است.او به فراق فرزند دلبندش حضرت یوسف علیه السلام‏که سخت مورد علاقه‏اش بود گرفتار شد.سالیان دراز با چشمانى اشکبار صبر کرد تا سرانجام دیده‏اش نابینا شد،اما هرگز سخنى بر خلاف رضاى حق بر زبان نراند و پیوسته‏شاکر و صابر بود،به تعبیر خودش‏«صبر جمیل‏»داشت،چنان که در آیه مورد بحث آمده‏است:«(برادران یوسف)پیراهن او را با خونى دروغین(نزد پدر)آوردند،(حضرت یعقوب‏خطاب به فرزندانش)گفت:هوس‏هاى نفسانى شما،این کار را در نظرتان زینت داده،من‏صبر جمیل مى‏کنم و از خداوند در برابر آنچه شما مى‏گویید،یارى مى‏طلبم، و جائو على‏قمیصه بدم کذب قال بل سولت لکم انفسکم امرا فصبر جمیل و الله المستعان على ماتصفون » (4) برادران دروغگو و کم حافظه،از این غافل بودند که اگر پیراهن حضرت یوسف علیه السلام‏را به خون آغشته نموده و به عنوان سند حمله گرگ نزد پدرشان مى‏آورند،لااقل چندجاى پیراهن را پاره کنند تا