ویژگی قرآن در نهج البلاغه
قرآن کتاب آسمانی و گفتار الهی است که برای هدایت بشر و رستگاری او بر پیامبر اکرم محمد مصطفی (صلی الله علیه و اله و سلم ) نازل شده است.
اما چه کسی می تواند آن را بشناسد و برای مردم معرفی کند؟
در پاسخ می توان گفت: کسی که شاگرد و تربیت یافته مکتب وحی و بزرگ شده در دامن وحی باشد.
چون قرآن می فرماید:
«لا یعلم تاویله الا الله و الراسخون فی العلم»
هیچ کس به حقیقت و تاویل قرآن آشنایی ندارد جز خدا و راسخان در علم و اسلام شناسان واقعی (آل عمران/7).
اما راسخان در علم چه کسانی هستند؟
می توان گفت: پیامبراکرم (صلی الله علیه و اله و سلم) صاحب وحی و شاگرد ویژه او علی (علیه السلام) و فرزندان ایشان.
این دعا را می توان با کنارهم گذاشتن دو آیه قرآن اثبات کرد.
چون قرآن می فرماید:
«لایمسه الا المطهرون» (واقعه/79)
قرآن را جز پاکان کسی نمی تواند مس کند.
اما پاکان چه کسانی هستند؟
در جای دیگر قرآن می فرماید: «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا» (احزاب/ 33) پس به حق باید گفت علی (علیه السلام) از آن پاکان و از جمله اسلام شناسان واقعی است.
« ینحدرعنی السیل و لا یرقی الی الطیر»(خطبه 3) علوم و معارف از سرچشمه فیض من مانند سیل سرازیر می شود و هیچ پرواز کننده ای در فضای علم و دانش به اوج رفعت مقام من نمی رسد.
در جای دیگر «این الذین زعموا انهم الراسخون فی العلم دوننا؟
کذبا و بغیا علینا ان رفعنا الله و وضعهم و اعطانا و حرمهم و ادخلنا واخرجهم»(خطبه 144) «کجایند آنهایی که گمان می کنند غیر از ما راسخان در علم و اسلام شناسان واقعی هستند.
ادعای آنها دروغ و ستم برماست.
چون خداوند ما را برتری داده و آنها را فرو گذاشته و این مقام راسخون در علم را به ما بخشیده و آنها را از این بی بهره ساخته و ما را در آن وارد و آنها را از آن مقام بیرون کرده است.» پس علی (علیه السلام) است که می تواند قرآن و ویژگی آن را بیان کند، چون در خانه وحی بزرگ شده است.
می فرماید: «نحن شجره النبوه و مهبط الرساله ومختلف الملائکه و ینابیع العلم»(خطبه 108 بند34) ما درخت نبوت و فرودگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان و معدن علوم و سرچشمه های حکمت هستیم.
جای دیگر: نحن الشعار و الاصحاب و الخزنه و الابواب لاتؤتی البیوت الا من ابوابها فمن اتاها من غیر ابوابها سمی سارقا(خطبه 153) ما جامه زیرین و یاران واقعی و گنجوران دین و درهای دانش هستیم.
به خانه ها جز از درهایی که برای آنها قرارداده شده وارد نشوید.
چون هرکس از غیر در وارد خانه شود دزد نامیده می شود.
ویژگیهای قرآن در کلام امام علی (علیه السلام): 1) زیبایی و ژرفایی قرآن: از ویژگیهایی که می توان باری قرآن بیان کرد، زیبایی لفظ وفصاحت وبلاغت آن ودرعین حال عمیق وژرف بودن مطالب وموضوعات آن است.
همانند دریائی زلال وآبی که هرچه غواص به درون آن برود به عمق آن نمی رسد.
می فرماید: «وان القرآن ظاهره انیق وبا طنه عمیق لا تفنی عجائبه ولا تنقضی غرائبه» همانا قرآن درظاهرشگفت آورونیکو ودرباطن ژرف وبی پایان است وعجائب وغرائب ونکات واسرارآن پایانی ندارد.
(خطبه 18) 2) درمان روح وروان با قرآن: انسان دارای دو نوع بیماری است 1- بیماری جسمانی وظاهری 2- بیماری روحی وباطنی.
بیماری اول توسط پزشک با داروهای طبیعی وشیمیایی نسخه می گرددکه گاهی انسان به وسیله آن دارو شفا می یابد وگاهی شفا نمی یابد بلکه برمریضی او افزوده می شود.
اما بیماری دوم باید توسط یک اسلام شناس واقعی(پیامبراکرم صلی الله علیه واله السلام ) وعلی(علیه السلام وفرزندان او) با استفاده ازآیات قرآن نسخه گردد وبه بشرعرضه شود.
خداوند هم درقرآن آن را شفا بیان فرموده است.
« وننزل من القرآن ما هو شفاء ورحمه للمومنین» (اسرا/ 82) «وازقرآن آنچه شفا ورحمت است برا ی مومنین نازل کردیم».
امام علی(علیه السلام) می فرماید: « واستشفوا بنوره فانه شفاء الصدور» (خطبه 109) به سبب نورقرآن طلب شفا کنید زیرا که قرآن شفای دلهاست.
گاهی دل انسان به وسیله گناه کدروچرکین می شود: «بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون» (مطففین/14) «اعمال زشت آنها مانند زنگاری برآینه دلهای آنها نشسته است» که این زنگاردل را باید به سبب نورقرآن صیقل داد.
اما زنگاردل چیست وبه چه وسیله دل انسان زنگارمی بندد.
علی(علیه السلام) می فرماید: « استشفوه من ادوائکم واستعینوا به علی لاوائکم فان فیه شفاء من اکبرالداءوهوالکفروالنفاق والغی والضلال» (خطبه 175) ازقرآن برای دردهایتان درخواست شفا کنید وبا آن برمشکلات خود پیروز شوید.
بدرستی که قرآن شفا برای بزرگترین درهاست که عبارتند ازکفر، دورویی ، بیراهه روی وگمراهی.
پس دل انسان به وسیله کفرودورویی وگناه زنگارمی بندد وبرای صیقل دادن آن باید به نورقرآن تمسک کرد.
نسبت به مریضی اول گفتیم که شاید پزشکی برای مریضی دارویی نسخه کند وآن دارو برای اوسودمند نباشد.
ولی امام (علیه السلام) می فرماید: قرآن داروی شفابخشی است که هیچگونه زیانی ندارد.
« والشفاء النافع» (خطبه 155) ازاین هم بالاترقرآن دارویی است که اگرمریضی ازآن بنوشد دیگرترس ازمریضی ندارد.
«شفاءلایخشی اسقامه» (خطبه 189) واز این هم بالاترقرآن دارویی است که پس ازآن دردی باقی نمی ماند.
«دواء لیس بعده داء» (خطبه189) یعنی هرکس با داروی قرآن شفا پیدا کند هرگزمریض نخواهد شد وهرکس هم با قرآن شفا پیدانکند دیگر شفا پیدا نخواهد کرد.
پس با مطالعه روزانه قرآن زنگارهای غفلت وگناه را ازقلب خود زودوده وبا تفکردرآن بیماریهای روحی خویش را بیابیم وآنها را رفع کنیم.
علی جباری منبع: نشریه قرآنی زلال وحی