دانلود مقاله آموزش بزرگسالان

مطالعه آموزش بزرگسالان مرتباً اهمیت بیشتری می‌یابد، زیرا آموزش حرفه‌ای مربیان بزرگسالان در بریتانیای کبیر و دیگر کشورها جهان روندی رو به افزایش دارد؛ اما تعداد معدودی از کنتاب‌های موجود دانشجویان را با زمینه‌ای گسترده‌تر از این موضوع آشنا می‌سازد.
تامین آموزش و پرورش برای بزرگسالان بدان سبب ضرورت دارد که انسان‌ها و جامعه کنونی ما وضعیت خاصی دارد.
در جامعه ملاحظات متعددی وجود دارد که باید به آن توجه کرد.

از آن جمله می‌توان به تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی، منسوخ شدن دانش فنی بدان دلیل است که اگر افراد با این دانش کار کنند، نمی‌توانند پیشرفت نمایند.

افزایش اوقات فراغت و افزایش عده کسانی که به سن کهنسالی می‌رسند و لزوم تلاش برای رسیدن به جامعه‌ای مردمی اشاره کرد.
افزون بر اینکه انان نیاز اساسی به یادگیری دارد، مادام العمر در حال یادگیری است و تامین آموزش و پرورش در تمام طول حیات او وسیله‌ای برای ارضای این نیاز اساسی است.

آموزش بزرگسالان را نباید یک آموش تجملی برای معدودی انسان استثنائی دانست.

همچنین نمی‌توان آن را موضوعی تلقی کرد که فقط زمان کوتاهی از اوایل جوانی انسان را شامل می‌شود، بلکه باید آن را یک ضرورت همیشگی ملی و یک بخش ناگسستنی از تمدن انسان دانست و به همین امری همگانی و مادام العمر است (اسمیت، 1999).
کاملاً عادی است که بگوییم آموزش و پرورش نباید در هنگام فراغت از تحصیل انسان متوقف شود.

عادی بودن این نکته در آن است که هدف سازمان مدرسه، اطمینان از ادامه یادگیری با سازماندهی توانایی‌هایی است که انسان را تضمین می‌کند.

تمایل به یادگیری از خود زندگی و تبدیل شرایط زندگی به گونه‌ای که همه مردم در فرآیند زیستن یاد هم بگیرند، ظریف‌ترین دستاورد تعلیم و تربیت است (دیوئی، 1916).

وضعیت آموزش در آغاز قرن بیستم
70% جمعیت بالای 15سال جهان و 90% جمعیت همین گروه سنی درکشورهای جهان سوم به آموزش و پرورش دسترسی نداشتند.
آغاز نیمه دوم قرن بیستم، 44%جمعیت بالای15سال در کل جهان و 64% جمعیت همین گروه سنی در کشورهای جهان سوم هنوز به آموزش و پرورش دسترسی نداشتند.
درپایان قرن بیستم حدود کل جمعیت 15 سال به بالا در کل جهان به آموزش و پرورش دسترسی نداشتند.

بیشتر این جمعیت درکشورهای جهان سوم زندگی میکنند.
افزایش تقاضا برای آموزش
جدول 1- درصد جمعیت بی سواد جهان
سال
قاره 1970 1980 1990 2000 کل جمعیت در سال 2000
جهان 37 30 25 21 871میلیون نفر
آفریقا 72 62 51 40 182میلیون نفر
آمریکا 15 12 9 7 44میلیون نفر
آسیا 49 36 30 25 641میلیون نفر
اروپا 7 4 2 1 8میلیون نفر
اقیانوسیه 11 8 6 5 1میلیون نفر

 تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناوری
 مکانیزه و خودکار شدن انجام کارها
رشد سریع تولید دانش و اطلاعات وابستگی روز افزون زندگی به علم و دانش و فناوری وضرورت همگامی انسان با آن.

علاقه مندی کشورها به توسعه پایدار.

و عوامل زیاد دیگری از این قبیل که موجب تفکر درباره مسایل زیر شد: ضرورت ایجاد فرصت برابر آموزش و پرورش برای همه مردم و در تمام عمر.

گسترش آموزش غیر رسمی به موازات آموزش رسمی و حتی مهمتر از آن.

ضرورت ها تدارک یک نظام آموزشی فراگیر برای: بازماندگان از تحصیل.

علاقمندان به بازگشت مجدد به تحصیل درکلیه سطوح.

پایه گذاری جامعه در حال یادگیری.

برای این که یادگیری و آموزش مقدمه هر نوع فعالیت انسانی در عصر حاضر است و انسان در حال یادگیری و فرهیخته مهمترین عامل توسعه پایدارفرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.

حال این سوال مطرح می شود که این نظام آموزشی فراگیر و خارج ازچهارچوب‌های سنتی و رسمی چه نوع نظامی می‌تواند باشد؟

پاسخ بسیاری از متخصصان در این رابطه این است که: آموزش بزرگسالان آموزش غیر رسمی آموزش مداوم آموزش مادام العمر گستره برداشت ها از یک برداشت ساده یعنی سواد آموزی به مفهوم سنتی یعنی داشتن سه مهارت اصلی (خواندن نوشتن و حساب کردن) تا یک برداشت پیچیده یعنی یادگیری و آموزش از گهواره تا گور (مادام‏العمر) تعریف آموزش بزرگسالان تدارک آموزش مستمر و سازمان یافته برای افرادی که دیگر به مدرسه نمیروند با هدف ایجاد تغییر در اطلاعات، دانش، مهارت و...

السینور اولین کنفرانس بین المللی آموزش بزرگسالان 1949).

تعریف مورد نظر ما آموزش بزرگسالان فرایندی است: مستمر و سازمان یافته برای تدارک جامعه درحال یادگیری تا افراد جامعه بتوانند در جهت تکامل وتعالی حرکت کنند و در سرنوشت جامعه خود از لحاظ فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشارکت مؤثر داشته باشند (ابراهیم زاده 1380).

آموزش غیر رسمی تربیت معمولا به دو نوع تقسیم می شود: غیر عمدی: که منظور از آن همان کنش متقابل میان انسان و محیط (اعم ازطبیعی و اجتماعی) است.

عمدی: که منظور ازآن مداخله آگاهانه و هدفمند افراد رشد یافته در کنش‌های متقابل میان افراد در حال رشد ومحیط طبیعی و اجتماعی است که منجر به نوعی نظام تربیتی سازمان یافته میشود.

تربیت عمدی هم دو نوع است: رسمی: که منظور ازآن تربیتی نظام یافته و دارای هدف سازمان،قوانین، برنامه و روش معینی است که در زمان و مکان خاصی صورت میگیرد.

غیر رسمی: که منظور ازآن تربیتی است که انسان بطور مستمراز محیط خانواده و جامعه از طریق آشنایی با ارزشها، مواریث فرهنگی توسط نهادهای مذهبی،تبلیغاتی،مطبوعاتی رسانه‌های جمعی مطالعه جریانهای فکری، فلسفی علمی و...

کسب می کند.

تعریف آموزش غیر رسمی فرایندی است سازمان یافته بر اساس روش یاددهی - یادگیری خارج از ساختهای آموزش و پرورش رسمی، دارای ساختار انعطاف پذیر بمنظور تامین نیازهای فوری فرهنگی واجتماعی افراد.

ویژگیهای آموزش غیر رسمی هدف‌های آن فوری و دست یافتنی است.

خارج از چهارچوب مدرسه و قابل اجرا در هر موقعیتی است که زمینه مساعد باشد.

در ارزیابی نتایج، کار آیی عملی ملاک است.

اصل عدم تمرکز درآن رعایت می‏شود.

ماهیت آزاد منشانه و مردمی دارد.

منتهی به مدرک رسمی نمی شود.

ساخت و سازمان دهی ساده دارد.

گروه در فرایند آموزش مشارکت مؤثر دارد.

کم هزینه ترو مؤثرتر ازآموزش رسمی است.

دارای سلسله مراتب و مراحل رسمی نیست.

دارای هیچ نوع محدودیت‌های مرسوم نمی‌باشد.

آموزش مداوم آموزش مداوم نظام آموزشی خاصی نیست بلکه نوعی تفکر یا زمینه برای توسعه و پیشرفت هر نوع نظام تربیتی می باشد.

تعریف آموزش مداوم آموزش مداوم عبارت است از کلیه فرصت‌های یادگیری که پس از پایان تحصیلات در هر دوره پیش می آید که مستلزم بازگشت دوباره به نهادهای آموزش رسمی یا غیر رسمی است.

آموزش مداوم میتواند تمام وقت، نیمه وقت، فنی و حرفه ای یا فرهنگی – اجتماعی، علمی، هنری و...

باشد.

آموزش مادام العمر (Life long Education) نباید تصور کرد که آموزش و پرورش پس از پایان تحصیلات رسمی تا آخرین سطح، خاتمه می یابد.

نیاز به یادگیری و تمایل به آن ازخود زندگی سرچشمه میگیرد.

شرایط زندگی به گونه ای است که همه مردم درفرایند زیستن هم باید یاد بگیرند و هم یاد بدهند به قول“دیویی‎“ این ظریفترین دست آورد تربیت است.

آموزش و پرورش مبنای یک زندگی غنی وسرشار است.

بنابراین نباید به دوره خاصی از زندگی منحصر شود.

چنین گفت پیغمبر راستگوی زگهواره تا گور دانش بجوی آموزش مادام العمر فرایندیاددهی-یادگیری درکل دوره حیات انسان است که هدف آن فهم معنا و مفهوم زندگی و رسیدن به سعادت است.

سوادآموزی یا آموزش سواد سواد آموزی یک مفهوم نسبی است و در هر جامعه ای تعریف خاص خود را دارد.

سوادآموزی موقعیتی پویاست که در جریان آن افراد پس از کسب مهارتها و معلومات اساسی میتوانند درکلیه فعالیتهای اجتماعی که مستلزم داشتن آن مهارتها و معلومات است بنحو مؤثر شرکت جویند.

به خاطر داشته باشیم کودکان به حکم اجباراجتماعی به مدرسه میروند ولی بزرگسالان بخاطر مفید دانستن آموزش به آن روی می آورند.

بنابراین آموزش بزرگسالان عاملی است برای حرکت تکاملی وایجاد تغییر در بزرگسالان.

چون بزرگسالان نیز میتوانند تغییر کنند.

ویژگیهای آموزش بزرگسالان این ویژگیها درچهار مقوله بحث می‌شود: اول: هدف ها دوم: ساختار تشکیلاتی و سازماندهی سوم: روش ها چهارم: مواد و محتوای آموزش بزرگسالان اول: هدف‌های آموزش بزرگسالان هدف‌های آرمانی ( Goals ) هدف‌های کلی ( Aims ) هدفهای جزئی ( Objectives ) هدفهای رفتاری (Behavioral objectives) برخی هدف‌های ویژه آموزش بزرگسالان محو جهالت ایجاد آگاهی سیاسی از بین بردن جنبه اسرارآمیز علم و دانش آماده ساختن برای درک تغییرات سریع اجتماعی کاهش نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی کمک به شناخت قدر و منزلت انسان، درک معنی زندگی و احساس خوشبختی.

کمک به درک خویشتن، استعدادها ومحدودیتهای خود تداوم کسب دانش ومهارت استفاده بهینه از اوقات فراغت دوم: ساختار تشکیلاتی و سازماندهی 1.

سازماندهی بصورت تشکیلات دولتی متمرکز محاسن: وجود قوانین دقیق و روشن، نظارت و ارزیابی مستمر، تضمین خدمات.

معایب: هدررفتن نیروها و منابع، حاکمیت بوروکراسی، مقابله باتغییر، کاهش امکان نوآوری و خلاقیت، نادیده گرفته شدن شرایط محلی.

2.

سازمان دهی بصورت تشکیلات دولتی غیرمتمرکز محاسن: بارورشدن استعدادهای بالقوه نیروی انسانی، گسترش مشارکت مردم وتحقق عدالت اجتماعی، ایجاد زمینه برای نوآوری و خلاقیت محلی، انعطاف پذیری نظام و قابلیت دسترسی.

معایب: بروز تنوع وگوناگونی وعدم توانایی دولت برای دسترسی به اطلاعات دقیق به منظور تخصیص اعتبارات محدودشدن دایره عملیاتی و اختیاراتی دولت در زمینه تدوین قوانین کلی، فراهم شدن امکان آزادی عمل برای گروه‌های مختلف بمنظور اعمال سلیقه یا نظرات سیاسی و فلسفی خودکه موجب پراکندگی فعالیت ها و هدررفتن منابع می‌شود.

3.

سازماندهی بصورت تشکیلات غیر دولتی و غیر متمرکز: محاسن: پذیرش مسئولیت از سوی مردم از طریق نهادهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خصوصی، ارائه آموزش براساس قانون عرضه و تقاضا، رشد ابتکارات و خلاقیت فردی، پایه و اساس قرار گرفتن فعالیتها و ابتکارات فردی، برداشته شدن بار عظیم مالی از دوش دولت کاهش تصدی دولت در امر آموزش بزرگسالان.

معایب: عدم امکان اعمال نظارت و کنترل بر کیفیت آموزش، احتمال محرومیت افراد وگروههای،کم درآمد از آموزش، احتمال بروز پراکندگی در فعالیت ها و هرج و مرج در اهداف آموزشی.

آموزش بزرگسالان دو اصل مهم در سازماندهی آموزش بزرگسالان: اصل اول:‌ حداکثر تمرکز در سیاست گذاری، تعیین راهبردها و برنامه ریزی.

اصل دوم: حداکثر عدم تمرکز در اجرای برنامه ها بمنظور رعایت ویژگیهای زمانی و مکانی.

عوامل رشد و موفقیت در برنامه‌های آموزش بزرگسالان الف) عوامل درون سازمانی 1 - معلمان و کارشناسان ایجاد شرایط یاددهی – یادگیری مشارکتی 2- منابع مادی و مالی اتخاذ تدابیر برای تامین این منابع ب- عوامل برون سازمانی زبان (اهمیت زبان مادری) آداب و روسوم و عقاید مذهبی فناوری ارتباطات، راه ها و حمل و نقل مفاهیم بزرگسالی انسان چه موقع بزرگسال می شود ؟

آیا بزرگسالی نوعی کمال روحی است یا رشد کامل جسمی یا هر دو ؟

معیار و ملاک شناخت این دوره اززندگی چیست ؟

مفهوم بزرگسالی از چهار نقطه نظر قابل بررسی است: 1.

سن تقویمی: ساده ترین ملاک است طبق این ملاک: از تولد - 6 سالگی دوره اول کودکی؛ از7- 12 سالگی دوره دوم کودکی( Teenager ) ؛ از 13- 19 نوجوانی از این به بعددوره بزرگسالی است که خود به دوره‌های دیگری تقسیم می شود.

20 – 35 دوره اول جوانی؛ 36 – 50 دوره دوم جوانی؛ 50 – 65 میان سالی؛ 66 –80 سالمندی؛ 81 – 90 پیری 91 به بالا کهن سالی این تقسیم بندی ارزش علامتی داردکه بصورت سنتی درجامعه انجام میگیرد.

ولی به هر حال نشانگر حقایقی درخصوص ویژگیهای جسمانی و روانی فرد نیز هست.

دراین تقسیم بندی گذار از هردهه اهمیت ومعنای خاصی برای افراد دارد.

سن روانی – زیستی این سن بر اساس تغییرات تدریجی جسمی‎ روانی درطول زندگی و عوارض آن شکل می گیرد.

کاربرد این ملاک ها بیشتر جنبه ذهنی دارد ولی به عنوان تشخیص بزرگسالی از آنها استفاده میشود..

سن روانی – عاطفی بزرگسالی نشانه‌های روانی – عاطفی خاصی دارد که بروز آن تشخیص فرد بزرگسال را میسر می سازد.

شناخت این نشانه ها بیشتر از طری‌ق توجه به سمبل ها و نمودهای روانی و چگونگی تحول آنها صورت می گیرد.

دگرگونی وتحول روانی– عاطفی در دو گروه بررسی می شوند: الف – دگرگونی‌های شناختی (تغییر درطرز تفکر، جهان بینی و توانایی درک مسایل مجرد، انتزاعی و فلسفی ) ب – دگرگونی‌های عاطفی( تغییر در نگرش، کن‌شهای اجتماعی، واکنشهای ما در برابر محیط علایق، آرزوها و..)خویشتن پنداری در تعیین این سن نقش عمده دارد.

4.

سن اجتماعی جریان زندگی اجتماعی درهرجامعه ای ملاکهایی دست می دهد که میتوان به استناد آنها مفهوم بزرگسالی را استنتاج کرد.

بنابراین هر وقت جامعه کسی را ازلحاظ اجتماعی فرهنگی وخصوصیات فردی بزرگسال بداند و فرد نیزخود را آن گونه بپندارد، میتوان گفت که او بزرگسال است.

ویژگی‌های روان شناختی بزرگسالان ویژگیهای شناختی دگرگونی‌های حسی – ادراکی کاهش بینایی و شنوایی سرعت و هماهنگی حافظه ویژگیهای یادگیری و آموزش در بزرگسالان میل به یادگیری بیشتر از خود یادگیری اهمیت دارد.

برای بزرگسالان نتیجه یادگیری بیشتر از هدف آن اهمیت دارد.

ظرفیت یادگیری بزرگسالان فرض غلط وجود علاقه و توانایی یادگیری تا سن معین.

نتایج پژوهشها نشان می دهند که در تمام طول زندگی میتوان یادگرفت.

محدود کردن تحصیلات و یادگیری به دوره جوانی خطا و تلف کردن استعدادهای انسان است.

هر قدر جامعه محیط غنی برای آموزش ایجاد کند، افراد آن کمتر به نتیجه گیری منفی درباره توانایی‌های یادگیری خود خواهند پرداخت.

نقش انگیزه در یادگیری بزرگسالان انگیزه معلول عوامل درونی