دانلود مقاله فضیلت یاد خدا

«یا أیُّهَا الَّذِینَ آمَنوا لا تُلْهِکُمْ أمْوالُکُمْ وَلا أوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَمَنْ یَفْعَل ذلِکَ فَأُولئکَ هُمُ الْخاسِرُونَ» .

(انظر) البقره : 152 وآل عمران : 41 ، 191 والنساء : 142 والأعراف : 180 ، 205 والتوبه : 67 والکهف : 24 ، 28 وطه : 34 ، 42 والنور : 37 والشعراء : 227 والعنکبوت : 45 والأحزاب : 21 ، 35 ، 41 والجمعه : 10 ، المزمّل : 8 .

«اى کسانى که ایمان آورده‏اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا به خود مشغول ندارد که هر که چنین کند، زیانکار است» .

 رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : لا تَختارَنَّ عَلى‏ ذِکرِ اللَّهِ‏شَیئاً فإنّهُ یقولُ : «وَلَذِکْرُ اللَّهِ أکْبَرُ» .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هیچ چیزى را بر یاد خدا ترجیح مده ؛ چه آن که او مى‏فرماید : «ویاد خدا بزرگتر است» .

 عنه صلى الله علیه وآله : لَیسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلى اللَّهِ تعالى‏ ولا أنجى‏ لِعَبدٍ مِن کُلِّ سیّئهٍ فی الدنیا والآخِرَهِ مِن ذِکرِ اللَّهِ .

قیلَ : ولا القتالُ فی سبیلِ اللَّهِ ؟

قالَ : لولا ذِکرُ اللَّهِ لم یُؤمَرْ بالقِتالِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هیچ عملى نزد خداوند متعال محبوبتر و هیچ عاملى در نجات بنده از هر گناهى در دنیا و آخرت ، مؤثرتر از ذکر خدا نیست .

عرض شد : حتّى جنگ در راه خدا ؟

فرمود : اگر یاد خدا در میان نبود ، دستور جنگ داده نمى‏شد .

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام : الذِّکرُ لَذَّهُ الُمحِبِّینَ .

امام على علیه السلام : یاد (خدا) لذّت محبّان است .

 عنه علیه السلام : الذِّکرُ مُجالَسَهُ الَمحبوبِ .

امام على علیه السلام : یاد کردن ، همنشینى با محبوب است .

 عنه علیه السلام : ذِکرُ اللَّهِ سَجِیَّهُ کُلِّ مُحسِنٍ وشِیمَهُ کُلِّ مُؤمنٍ .

امام على علیه السلام : یاد خدا کردن ، خوى هر نیکوکار و خصلت هر مؤمنى است .

الحَثّ عَلى‏ کَثرهِ الذِّکرِ
ترغیب به بسیار یاد کردن خدا
«یا أیُّهَا الَّذِینَ آمَنوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکراً کَثِیراً *وَسَبِّحُوهُ بُکْرَهً وَأصیلاً» .

«اى کسانى که ایمان آورده‏اید!

خدا را فراوان یاد کنید و او را هر صبح و شام تسبیح گویید» .

 رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : عَلیکَ بتِلاوَهِ القرآنِ وذِکرِ اللَّهِ کثیراً ، فإنّهُ ذِکرٌ لکَ فی السماءِ ونورٌ لکَ فی الأرضِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : بر تو باد به تلاوت قرآن و بسیارى یاد خدا ؛ زیرا که آن در آسمان ، براى تو نام (و آوازه) است و در زمین نور .

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَن ذَکَرَ اللَّهَ فی السِرِّ فقدذَکَرَ اللَّهَ کثیراً .

امام على علیه السلام : کسى که در نهان به یاد خدا باشد ، خدا را بسیار یاد کرده است .

 الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : أکثِرُوا ذِکرَ اللَّهِ ما استَطَعتُم فی‏کُلِّ ساعهٍ مِن ساعاتِ اللیلِ والنهارِ ، فإنَّ اللَّهَ أمَرَ بکَثرَهِ الذِکرِ لَهُ .

امام صادق علیه السلام : تا آن جا که مى‏توانید در تمام لحظات و ساعات شب و روز خدا را بسیار یاد کنید ؛ زیرا که خداوند به بسیار یاد کردن خود فرمان داده است .

 عنه علیه السلام : تَسبیحُ فاطمهَالزهراءِ علیها السلام مِنَ الذِکرِ الکثیرِ الذی قالَ اللَّهُ‏عزّ و عجل : «اُذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کثیراً» .

امام صادق علیه السلام : تسبیح فاطمه زهراء علیها السلام از جمله همان ذکر کثیر است که خداوند عزّ و جل فرموده است : «و خدا را بسیار یاد کنید» .

الحثُّ على‏ دَوامِ الذِّکرِ
تشویق به مداومت بر ذکر
 رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : ما مِن ساعهٍ تَمُرُّ بابنِ آدَمَ لَم یَذکُرِ اللَّهَ فیها إلّا حَسِرَ علَیها یَومَ القیامَهِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر لحظه‏اى که بر فرزند آدم بگذرد و او در آن لحظه به یاد خدا نباشد ، در روز رستاخیز براى آن لحظه افسوس مى‏خورد .

 الإمامُ علیٌّ - فی المُناجاهِ الشَّعبانیّهِ - : إلهی ، وألْهِمنی وَلَهاً بِذِکرِکَ إلى‏ ذِکرِکَ وهِمَّتی إلى‏ روحِ نَجاحِ أسمائکَ ومَحَلِّ قُدسِکَ .

امام على علیه السلام - در مناجات شعبانیه - : الهى !

مرا شیفته و سرگشته یاد خودت فرما و همّت مرا متوجّه روحِ اسمهاى فیروز و جایگاه قدست گردان .

 عنه علیه السلام : أسأَ لُکَ أن تُصَلِّیَ على‏ محمّدٍوآلِ محمّدٍ ، وأن تَجعَلَنِی مِمَّن یُدِیمُ ذِکرَکَ ، ولا یَنقُضُ عَهدَکَ .

امام على علیه السلام : (خدایا) از تو م‏0سألت دارم که بر محمّد وآل محمّد درود فرستى و مرا از آنان قرار دهى که پیوسته به یاد تو هستند و عهد تو را نمى‏شکنند .

ذِکرُ اللَّهِ حَسَنٌ على‏ کلِّ حالٍ‏ یاد خدا در همه حال نیکوست «إنَّ فی خَلْقِ السّمَاوَاتِ والْأَرْضِ واخْتِلَافِ اللَّیْلِ والنَّهَارِ لَآیَاتٍ لأُولی الْأَلْبَابِ * الّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَاماً وَقُعُوداً وَعلى‏ جُنُوبهِمْ» .

‏«هر آینه در آفرینش آسمانها و زمین و گردش شب و روز خردمندان را عبرتهاست ؛ آنان که خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته، یاد مى‏کنند» .

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام - مِن وَصایاهُ لِابنِه‌ِ‏الحسنِ علیه السلام عِندَ الوَفاهِ - : وکُن للَّهِ‏ِ ذاکِراً على‏ کلِّ حالٍ .

امام على علیه السلام - از سفارشهاى آن حضرت به‏ فرزندش حسن علیه السلام در هنگام وفات - : در همه حال به یاد خدا باش .

 الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : قالَ موسى‏ علیه السلام :یا ربِّ ، إنّی أکونُ فی حالٍ اُجِلُّکَ أن أذکُرَکَ فیها .

قالَ : یا موسى ، اُذکُرْنی على‏ کُلِّ حالٍ .

امام صادق علیه السلام : موسى علیه السلام عرض کرد : پروردگارا !

(گاه) من در حالى هستم که شأن تو را بالاتر از آن مى‏دانم که یادت کنم .

خداوند فرمود : اى موسى !

مرا در همه حال یاد کن .

الذّاکِرون‏ یاد کنندگان (خدا)  رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : الذاکِرُ فی الغافِلینَ کالمُقاتِلِ فی الفارِّینَ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : کسى که در میان غافلان ، به یاد خدا باشد مانند کسى است که در میان فراریان مى‏جنگد .

 عنه صلى الله علیه وآله : کُلُّ أحَدٍ یَموتُ عَطْشانَ إلّا ذاکِرَ اللَّهِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر کسى لب تشنه مى‏میرد ، مگر ذاکر خدا .

 عنه صلى الله علیه وآله : إنّ موسى بنَ عِمرانَ علیه السلام لَمّا ناجى‏ رَبَّهُ‏عزّ و عجل قالَ : یا ربِّ ، أبَعیدٌ أنتَ مِنّی فَاُنادِیَکَ أمْ قَریبٌ فَاُناجِیَکَ ؟

فأَوحَى اللَّهُ جلّ جلالُهُ : أنا جَلِیسُ مَن ذَکَرَنی .

بحار الأنوار : موسى بن عمران علیه السلام چون با پروردگار خویش به راز و نیاز پرداخت عرض کرد : پروردگارا !

آیا تو از من دورى تا آوازت دهم یا به من نزدیکى تا با تو نجوا کنم ؟

خداوند جلّ جلاله وحى فرمود : من همنشین کسى هستم که مرا یاد کند .

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَنِ اشتَغَلَ بذِکرِ اللَّهِ طَیَّبَ اللَّهُ ذِکرَهُ .

امام على علیه السلام : هر که به یاد خدا سرگرم باشد ، خداوند او را خوشنام گرداند.

 عنه علیه السلام : ذاکِرُ اللَّهِ سبحانَهُ مُجالِسُهُ .

امام على علیه السلام : کسى که به یاد خداى سبحان باشد ، همنشین اوست .

 الإمامُ الباقرُ علیه السلام : لا یَزالُ المُؤمنُ فی صلاهٍ ما کانَ فی ذِکرِ اللَّهِ ، قائماً کانَ أو جالِساً أو مُضطَجِعاً ، إنّ اللَّهَ تعالى‏ یقولُ «اَ لَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وقُعُوداً وعَلَى جُنوبِهِم ...» .

امام باقر علیه السلام : مؤمن تا زمانى که به یاد خدا باشد ، ایستاده یا نشسته یا خفته ؛ پیوسته در نماز است ؛ خداوند متعال مى‏فرماید : «آنان که خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته یاد مى‏کنند ...» .

 الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنّ الصاعِقَهَ لا تُصِیبُ ذاکِراً للَّهِ‏ِعزّ و عجل .

امام صادق علیه السلام : صاعقه به‏یادکننده خداوند عزّ و جل گزند نمى‏رساند .

اُذکُرُونِی أذکُرْکُم‏ به یاد من باشید تا به یاد شما باشم‏ «فَاذْکُرُونِی أذْکُرْکُمْ واشْکُرُوا لِی وَلا تَکفُرُونِ» .

«پس مرا یاد کنید تا شمارا یاد کنم ، سپاسگزار من باشید و به من کفر و ناسپاسى نورزید» .

 الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : قالَ اللَّهُ تعالى‏ : ابنَ آدمَ ، اُذکُرْنی فی نَفسِکَ أذکُرکَ فی نَفسی .

ابنَ آدمَ اُذکُرنی فی الخَلاءِ أذکُرکَ فی خَلاءٍ .

ابنَ آدمَ اُذکُرنی فی مَلَأٍ أذکُرْکَ فی مَلَأٍ خَیرٍ مِن مَلَئِکَ .

امام صادق علیه السلام : خداوند متعال فرمود : اى پسر آدم !

در درون خود به یاد من باش ، تا من نیز در جانم به یاد تو باشم ؛ اى پسر آدم !

در خلوت به یاد من باش تا در خلوت به یاد تو باشم ؛ اى پسر آدم !

در میان جمع مرا یاد کن ، تا تو را در میان جمعى بهتر از جمع تو یاد کنم .

ثَمَراتُ الذِّکرِ پیامدهاى یاد خدا «الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» .

«آنان که ایمان آوردند و دلهایشان به یاد خدا آرام مى‏گیرد .

بدانید که با یاد خدا دلها آرام مى‏گیرد» .

 رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه وآله : ذِکرُ اللَّهِ شِفاءُ القُلوبِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : یاد خدا ، شفاى دلهاست .

 عنه صلى الله علیه وآله : مَن أکثَرَ مِن ذِکرِ اللَّهِ فقد بَرِئَ مِنَ النِّفاقِ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر که خدا را بسیار یاد کند ، از نفاق به دور ماند.

 عنه صلى الله علیه وآله : مَن أکثَرَ ذِکرَ اللَّهِ أحَبَّهُ .

پیامبر خدا صلى الله علیه وآله : هر که بسیار به یاد خدا باشد ، خداوند دوستش بدارد .

 الإمامُ علیٌّ علیه السلام : مَن عَمَرَ قَلبَهُ بدَوامِ الذِکرِ حَسُنَت أفعالُهُ فی السِّرِّ والجَهرِ .

امام على علیه السلام : هر که دل خویش را با یاد پیوسته خدا آباد کند ، در نهان و آشکار نیک کردار شود . عنه علیه السلام : أصلُ صلاحِ القلبِ اشتِغالُهُ بذِکرِ اللَّهِ .

امام على علیه السلام : ریشه صلاح و پاکى دل ، پرداختن آن به ذکر خداست .

 عنه علیه السلام : مَن ذَکَرَ اللَّهَ سبحانَهُ أحیا اللَّهُ‏قَلبَهُ ونَوَّرَ عَقلَهُ ولُبَّهُ .

امام على علیه السلام : هر که به یاد خداى سبحان باشد ، خداوند دلش را زنده و اندیشه و خردش را روشن گرداند .

 عنه علیه السلام : ذِکرُ اللَّهِ قُوتُ النُّفوسِ ومُجالَسَهُ الَمحبوبِ .

امام على علیه السلام : یاد خدا ، خوراک جانها و نشستن با محبوب است .

 عنه علیه السلام : عَلیکَ بِذِکرِ اللَّهِ ، فإنّهُ‏نورُ القلوبِ .

امام على علیه السلام : بر تو باد به ذکر خدا ، که آن روشنایى دلهاست .

 عنه علیه السلام : دَوامُ الذِکرِ یُنیرُ القلبَ والفِکرَ .

امام على علیه السلام : مداومت بر یاد خدا ، دل و اندیشه را روشن مى‏کند .

 عنه علیه السلام : إنَّ اللَّهَ سبحانَهُ جَعَلَ الذِّکَر جَلاءً للقُلوبِ ، تَسمَعُ بهِ بَعدَ الوَقْرَهِ ، و تُبصِرُ بهِ بَعدَ العَشْوَهِ ، وتَنقادُ بِهِ بَعدَ المُعانَدَهِ .

امام على علیه السلام : خداى سبحان یاد خویش را صیقل دهنده دلها قرار داده است ، گوشهاى سنگین شده دلها ، با یاد خدا شنوا مى‏شوند و چشمهاى ضعیف شده دلها ، به وسیله آن تیز و بینا مى‏گردند و دلهاى معاند و ستیزه‏‌گر ، با آن رام مى‏شود .

 عنه علیه السلام - فی الدُّعاءِ - : یا مَنِ اسمُهُ دواءٌ وذِکرُهُ شِفاءٌ .

امام على علیه السلام - در دعا - : اى آن که نامش داروست و یادش شِفا .

 عنه علیه السلام : الذِّکرُ مِفتاحُ الاُنْسِ .

امام على علیه السلام : یاد خدا ، کلید انس است .

 عنه علیه السلام : إذا رَأیتَ اللَّهَ سُبحانَهُ یُؤنِسُکَ بِذِکرِهِ فقد أحَبَّکَ ، إذا رَأیتَ اللَّهَ یُؤنِسُکَ بِخَلقِهِ ویوحِشُکَ مِن ذِکرِهِ فقد أبغَضَکَ .

امام على علیه السلام : هر گاه دیدى که خداوند سبحان تو را انیس یاد خود کرده‏است ، بى‏گمان دوستت دارد و هرگاه دیدى که تو را با خلقش انیس کرده و از یاد خویش جدایت ساخته است ، بى‏گمان تو را ناخوش مى‏دارد.

 عنه علیه السلام : ذِکرُ اللَّهِ مَطرَدَهُالشیطانِ .

امام على علیه السلام : یاد خدا ، دور کننده شیطان است .

 عنه علیه السلام : ذِکرُ اللَّهِ جَلاءُ الصُّدورِ وطُمأنِینَهُ القُلوبِ .

امام على علیه السلام : یاد خدا سینه‏ها را صیقل مى‏دهد و دلها را آرامش مى‏بخشد .

 عنه علیه السلام : الذِّکرُ یَشرَحُ الصَّدرَ .

امام على علیه السلام : یاد خدا شرح صدر مى‏بخشد .

الحَثّ عَلى‏ ذِکرِ اللَّهِ فی مَواقِفَ‏ تشویق به یادآورى خدا در برخى جاهاى خاص‏ أ - عِندَ لِقاءِ العَدُوِّ «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إذا لَقِیتُمْ فِئَهً فَاثْبُتُوا واذْکُرُوا اللَّهَ‏کَثِیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» .

«اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید!

اگر به فوجى از دشمن برخوردید پایدارى کنید و خدا را فراوان یاد نمایید ، باشد که پیروز شوید» .

الف - هنگام رویارویى با دشمن‏  الإمامُ علیٌّ علیه السلام : إذا لَقِیتُم عَدُوَّکُم