دانلود تحقیق کارشناسی مشکلات ویژه یادگیری، اختلالات یادگیری (گروه بندی، سبب شناسی، راهبردها وروش های آموزش و توانبخشی)

در سالهای اخیر پژوهش و مطالعه درباره ی کودکانی آغاز شده است که حالت و کردار آنان برای بسیاری از پدران و مادران و معلمان و مددکاران حیران کننده است، زیرا اغلب آنان علی رغم داشتن هوش طبیعی، بدون بهره گیری از آموزش های ویژه قادر به ادامه ی تحصیل نیستند.

یا برخی دیگر ممکن است یک روز مطالبی را بخوبی فرا گیرند و روز دیگر تمام آن را فراموش می کنند.
عده ای دیگر در پاره ای از کارها بر بسیاری از همگنان خود برتری و پیشی می گیرند و در قسمتی دیگر مانند کودکان کوچکتر از خود عمل می کنند.

این کودکان به تدریج در می یابند که سایر کودکان از نظر وضع درسی از آنها بهتر هستند و احساس حقارت را تجربه می کنند.

کم کم بیزاری از درس مدرسه در آنها به وجود می آید.

والدین آنها که اغلب از دلایل ناتوانی های یادگیری آنان بی خبر هستند، با فشارهایی که به کودک می آورند، مشکل را چند برابر می کنند.
در این مجموعه ابتدا به نظریات و تعاریف مختلف در مورد ناتوانی های یادگیری از جمله نظریه های رشدی، نظریه های رفتاری، نظریه های رشد مهارت های حرکتی، نظریه های شناختی پرداخته شده است.

همچنین این مشکل از جنبه های پزشکی و عصب شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
سپس به انواع و گروهبندی ناتوانی های یادگیری به گروه ها یا کودکانی که با دشواری ها در رشد مهارت های ادراکی- حرکتی، پردازش اطلاعات دیداری، پردازش اطلاعات شنیداری، تکلم یا گفتار، مشکل در حافظه، خواندن یا هجی کردن، یان نوشتاری، ریاضیات، تقسیم گردیده اند.
بخشی به سبب شناسی این اختلال و درمان های دارویی و قسمتی به ارائه ی راهبردها و راهکارهای عملی جهت رفع مشکلات رایج تحصیلی و یادگیری پرداخته است.

بخشی به سبب شناسی این اختلال و درمان های دارویی و قسمتی به ارائه ی راهبردها و راهکارهای عملی جهت رفع مشکلات رایج تحصیلی و یادگیری پرداخته است.

رشدی ناتوانی های یادگیری الف- اختلال توجه- اختلال حافظه- اختلال ادراک- اختلال ادراکی- حرکتی ب- اختلال فکری- اختلال زبانی اختلال یادگیری تحصیلی 1- خواندن 2- اختلال در دست خط 3- اختلال ریاضی 4- اختلال هجی کردن و نوشتن مشکل در خواندن: 80% کودکان LD مشکل خواندن دارند.

مشکلاتی در یادگیری رمزگشایی لغات، مهارتهای پایه ای شناسایی لغت و درک مطلب خواندن دارند.

اختلال در بیان نوشتاری: از واژه نوشتارپریشی (دیسگرافیا) برای کودکانی که علی رغم هوش طبیعی بسیار بد می نویسند.

مهارت پیش نیاز نوشتن با دست: 1- درک موقعیت بدن فرد نسبت به اشیاء مفاهیمی چون بالا، پایین، زیر، رو، راست، چپ ادراک اندازه ها، شکلها و بازشناسی آنها 2- درست گرفتن مواد و تنظیم وضعیت کاغذ نسبت به چشم و بدن اختلال بیان نوشتاری اولین بار به عنوان یک اختلال روانپزشکی در Dsm 3-R و با نام اختلال مربوط به رشد در نگارش بیان معرفی شد.

(کاپلان- سادوک 1998) تعاریف DSM 4 از ناتوانی های یادگیری اختلال ریاضی: مشکل در مهارتهای زبانی، مهارتهای ادراکی، مهارتهای ریاضی و مهارتهای مربوط به توجه می باشد.

اختلال در خواندن: خواندن توام با اشتباه به صورت حذف، افزودن و دگرگون ساختن کلمات، سرعت خواندن پایین و حداقل فهم از جمله، مشکل در تفکیک بین حروف از نظر شکل و اندازه، ضعف در هجی کردن، نارسایی در به خاطر آوردن اسم و صدای حروف.

اختلال بیان نوشتاری: اشتباهات دستوری، ناتوانی در به یاد آوردن احساس جنبشی کلمه ها، بی میلی به مدرسه و انجام تکالیف کتبی، بی علاقگی کلی به کار مدرسه، احساس بی کفایتی و ناامیدی تعاریف ناتوانیهای یادگیری 1- بدکاری سیستم عصبی مرکزی 2- الگوی نامناسب رشد 3- مشکل یادگیری و تحصیل 4- اختلاف بین سطح پیشرفت و توان بالقوه 5- نبود علل دیگر روشهای تعیین انحراف نمره از سطح پایه: 1- روش پایه ذهنی سن عقلی= درجه مورد انتظار خواندن 2- روش سالهای مدرسه 1/0 + هوشبهر در سالهای حضور در مدرسه= درجه مورد انتظار خواندن 3- روش بهره گیری سن پیشرفت 3 عامل است: سن عقلی، سن تقویمی، سن پایه MA + CA + GA 3 Achievement age = سن پیشرفت Expectaney age = سن مورد انتظار رویدکردهای نظری بر ناتوانیهای یادگیری نظریه های مبتنی بر روانشناسی رشد و رسش نقص رسشی: نقص در رسش عبارت است از کندی در جنبه های ویژه ای از رشد عصب شناختی مراحل رشد از دیدگاه پیاژه: 1- مرحله حسی- حرکتی، کودک به واسطه حس و حرکت یاد می گیرد.

2- مرحله پیش عملیاتی، در این مرحله کودک توانایی قضاوت شهودی پیدا می کنند و همین طور تفکر نمادین را آغاز می کنند.

3- دوره (11-7) سالگی مرحله عملیات عینی: حالا، کودکان توانا می شوند که پیامدهای عمل را درک نمایند و اشیاء را در طبقه بندی منطقی گروه بندی کنند.

4- مرحله عملیات صوری: یک مرحله انتقال عمده در فرآیند تفکر است و تقریباً از یازده سالگی آغاز می شود.

کودک در سنین اولیه مدرسه (شکل+ محتوا) = اندیشه فاقد اندیشه = محتوا دلالتهای نظریه های رشدی بر ناتوانیهای یادگیری: عدم رسش یک عامل اصلی در به وجود آمدن مشکل تحصیلی است- محیط آموزشی عامل دیگری است- آمادگی نظریه های رفتاری ناتوانیهای یادگیری: آموزش مستقیم و تحلیل رفتاری مراحل یادگیری: 1- اکتساب یا فراگیری 2- کارآمدی 3- نگهداری 4- تعمیم آموزش مستقیم: از روشهای بسیار متداولی که از رویکرد رفتاری پیروی می کند، عناصر اصلی تشکیل دهنده آموزش مستقیم تعریف دقیقی اهداف رفتاری، اندازه گیری مداوم عملکرد دانش آموز، استفاده منظم از پس خوراند، تقویت و سازماندهی دقیق محتوای آموزش می باشند.

تحلیل رفتاری: در این روش معلم تکالیف درسی را بر اساس مهارتهایی که دانش آموز برای انجام دادن آن تکلیف نیاز دارد تحلیل می کند.

هدف تدریس در این روش کمک به دانش آموزان به منظور فراگیری و تبحر در مهارتهایی است که در آنها به پختگی نرسیده اند.

موارد زیر روشهای توصیه شده در تحلیل رفتار و آموزش مستقیم را خلاصه می کند: 1- مجموعه هدفها و هدفهای رفتاری 2- فراهم کردن مواد آموزشی به گونه ای متوالی و در گامهای کوچک 3- ارایه جزئیات با مثالهای متعدد 4- فراهم کردن فرصتهایی به منظور تمرین مهارت جدید آموزش داده شده 5- دادن پسخوراند و بازخورد اصلاحی به دانش آموز 6- ارزیابی سطح پیشرفت دانش آموز مراحل یادگیری 1- اکتساب یا فراگیری: در این مرحله دانش آموز با دانشی جدید مواجه می گردد ولی آن را کاملاً درک نمی کند یا نمی فهمد دانش آموز نیاز به حمایت بیشتر معلم و هدایت او در جهت استفاده از دانش دارد.

2- کارآمدی: در این مرحله دانش آموز کم کم دانش را درک می کند، اما هنوز نیازمند تمرین بیشتری است.

3- نگهداری: در این مرحله دانش آموز سطح بالایی از عملکرد را بعد از آموزش مستقیم و حذف تقویت حفظ می نماید.

4- تعمیم: در این مرحله دانش درونی شده و دانش اموز آن را در موقعیت های دیگر نیز به کار می برد.

نظریه های شناختی ناتوانی های یادگیری: ایده اصلی این نظریه این است که دانش آموزان از نظر توانایی پردازش روانشناختی با یکدیگر تفاوت دارند.

مدل پردازش اطلاعات یادگیری: جریان اطلاعات را در مدت پردازش یادگیری از زمان دریافت اولیه اطلاعات تا پردازش و بعد انجام یک عمل دنبال می کند.

در مورد انسان نیز درون داد (مثل حرکات شنیداری)، کارکردهای پردازشی (پردازشهای شناختی مثل تداعی، تفکر، حافظه و تصمیم گیری) و برون داد (عمل و رفتار) وجود دارد.

1- شنیداری 1- پاسخ حرکتی 2- بینایی 2- رفتار 3- گوش دادن 3- صحبت کردن 4- خواندن 4- نوشتن 5- محیطی 5- یادگیری 6- لمسی محرک درون داد تا ثبت حسی: input stimuli to sensory register سیستم ثبت حسی به عنوان یک میانگیر درون داد عمل می کند به گونه ای که به تعبیر و تفسیر و نگهداری اطلاعات آمده از گیرنده درون داد کمک می کند.

در این مرحله، فرایند ادراک بسیار مهم است، چرا که به محرک معنا می بخشد.

حواس دیداری و شنیداری بیشترین مقدار اطلاعات محیطی را به ما می رسانند.

حافظه حسی منطبق با حس بینایی را مخزن تصویری و حافظه حسی منطبق با حس شنوایی را مخزن پژواکی نامیده اند.

حافظه کوتاه مدت یا فعال: حافظه کوتاه مدت فرد نسبت به اطلاعات آگاه شده و این آگاهی هشیارانه است.

در حافظه کوتاه مدت (حافظه فعال) اطلاعات به صورت رمز در می آید.

برای نگهداری اطلاعات در حافظه ی کوتاه مدت در زمان بیشتر از راهبرد تکرار یا مرور ذهنی استفاده می کنیم.

نکات قابل ملاحظه در آموزش: 1- مرور یا تکرار اطلاعات 2- تقطیع یا دسته بندی 3- سازمان دهی اطلاعات 4- معنادار ساختن اطلاعات حافظه درازمدت و بازیابی: این حافظه، اطلاعات را به گونه ای پایدار اندوزش و ذخیره می کند.

مشکل افراد با حافظه درازمدت مربوط به اندوزش نیست، بلکه در ارتباط با بازیابی اطلاعات از این حافظه است.

دو نوع حافظه درازمدت وجود دارد معنایی و رویدادی.

حافظه رویدادی شامل اتفاقاتی است که در زندگی ما رخ داده و به زمان و مکان خاصی وابسته اند.

(نوعی تصویر ذهنی) در حافظه معنایی، معناها ذخیره می شوند.

معنای یک جمله از جمله ی حافظه ی معنایی است.

ملاحظات آموزشی: راهبردهایی که به بازیابی اطلاعات از حافظه درازمدت کمک کنند.

1- طرح واره های سازمانی: اشاره به مجموعه یا یک مفهوم کلی دارد.

این طرح واره برای یادگیری معنادار ضروری است.

2- استفاده از دانش قبلی: اگر اطلاعات جدید با دانش آموز پیوند حاصل کنند، بازیابی سریعتر و آسانتر خواهد شد.

3- سازمان دهی نموداری: معلمان می توانند ایده ها و لغاتی را که معمولا با یکدیگر می آیند برای دانش آموز بسته بندی نمایند.

4- روش کلمات کلیدی: در این روش با استفاده از یک کلمه آشنا، دو کلمه را به هم ربط می دهند، و آنها را معنادار می سازند.

5- بسیط یا گسترش معنایی: بسط، فرایند تفکر درباره یک مطلب جدید است برای ربط دادن آن مطلب به دانش موجود فرد.

کنترل اجرایی: یکی از ابعاد مدل پردازش اطلاعات است که با جریان و سازمان دهی فعالیتهای ذهنی فرد سر و کار دارد.

کنترل اجرایی تفکر را هدایت و بر پردازش شناختی در زمان یادگیری مدیریت می کند.

تصمیم های اجرایی به مهارتهای فراشناختی نیاز دارد.

فراشناخت اشاره دارد به «تفکر درباره تفکر» کارکردهای فراشناختی نیازمند هستند که دانش آموز: 1- از راهبردها برای کنترل یادگیری آگاهی داشته باشد.

2- توانایی انتخاب مناسب روشها را برای برخورد با مشکل داشته باشد.

راهبردهای فراشناختی تدابیری هستند که از طریق آنها فرد توانایی نظارت و هدایت راهبردهای شناختی را پیدا می کند.

راهبردهای فراشناختی راهبردهای برنامه ریزی: 1- تعیین هدف مطالعه 2- پیش بینی لازم برای مطالعه و یادگیری 3- تعیین سرعت مطالعه 4- تحلیل نحوه برخورد با مسئله یادگیری 5- برگزیدن راهبردهای شناختی مناسب راهبردهای کنترل و نظارت: 1- ارزیابی پیشرفت 2- نظارت بر توجه 3- طرح سوال هنگام مطالعه 4- کنترل زمان و سرعت مطالعه راهبردهای نظم دهی: 1- تعدیل سرعت مطالعه 2- اصلاح یا تغییر راهبرد شناختی نظریه های یادگیری شناختی یادگیری یک فرایند سازنده است.

یادگیری در اثر پیوند اطلاعات جدید با دانش قبلی به دست می آید.

یادگیری باید در محیط اجتماعی هدایت شده و در سطح مناسب از نظر آموزش اتفاق افتد.

نظریه ویگوتکسی: (منطقه رشدی مجاور): منطقه رشدی مجاور یکی از مفاهیم اصلی این نظریه است که فهم آن برای درک نظریه رشد شناختی ویگوتسکی بسیار مهم است.

برخلاف پیاژه که عقیده داشت رشد یا تحول مقدم بر یادگیری است او بیان می کند که یادگیری قبل از رشد اتفاق می افتد.

ویگوتسکی عقیده دارد که فرایند رشد یا تحول به دنبال فرایندهای یادگیری رخ می دهند.

منظور از منطقه مجاور رشدی، تفاوت بین سطح فعلی رشد کودک و سطح رشد بالقوه اوست.

یادگیری راهبردی است در مورد کودکان LD مشکل تنها محدود به ظرفیت حافظه نیست، بلکه مشکل به مدیریت بر ظرفیت حافظه مربوط می گردد.

پژوهشها نشان داده است دانش آموزان ضعیف پس از آموختن راهبردها بسیار خوب عمل می کنند.

یادگیری نیاز به خودکاری در برخی از مهارتها دارد.

بخش از دانش باید خودکار باشد، یعنی نیاز اندکی به کوشش پردازی داشته باشد.

یادگیری نیازمند انگیزش است.

انگیزش به رفتار انرژی و جهت می دهد.

در واقع سایقی برای رسیدن به هدف است.

دلالت های روانشناسی شناختی در مورد ناتوانی های یادگیری 1- بر توجه و دقت دانش آموزان بر تکالیف درسی متمرکز شوید و تلاش نمایید که توجه آنها را به مطالب درسی جلب کنید.

2- به دانش آموزان یاد بدهید که بر امور و مطالب با اهمیت تاکید کند.

3- به دانش آموز جهت پیوند بین اطلاعات کمک کنید.

4- به دانش آموز زمان کافی برای تکرار و مرور اطلاعات بدهید.

5- مطالب درسی را صریح و سازمان یافته عرضه کنید.

6- تلاش کنید که دانش آموز به یادگیری معنادار و نه طوطی وار برسند.

جنبه های پزشکی ناتوانیهای یادگیری پزشکان اولین متخصصانی هستند که در تماس با کودک ناتوان در یادگیری قرار دارند.

ارزش اطلاعات پزشکی برای معلمان 1- یادگیری