دانلود تحقیق احزاب رسمی در ایران

حزب سیاسی به مفهوم جمعیتهای خاص دارای اهدافی ویژه که منتج از شرایط عینی و ذهنی ساختار نظام سیاسی جامعه خویش باشند در سرزمین ما پیشینه‏ای چندان قوی ندارد و تنها به بعد از دوران مشروطیت برمی‏گردد و آن هم به صورت منقطع و پاره پاره به طوری که هرگاه استبداد مطلقه به اوج خود می‏رسید و یا بحران سیاسی به وجود می‏آمد این احزاب متلاشی شده و یا تجزیه می‏گشتند.

در دوران استبداد پهلوی دوم به ویژه پس از شهریور ۱۳۲۰ما به گونه‏ای از احزاب برمی‏خوریم که از هیچ بستر عقیدتی و ایدئولوژیکی برخوردار نبوده و بدون اتکا به حمایت مردم تنها به دستور عوامل قدرت از بالا تشکیل می‏شدند و وظیفه‏ای جز حفظ و تقویت قدرت سیاسی حاکم نداشتند.

این احزاب از اجزای ساختار سیاسی و حکومتی عصر بودند که به دفاع همه جانبه از قدرت و حکومت مرکزی می‏پرداختند و خود از وسایل استبداد داخلی بودند.

این دسته از احزاب در تاریخ معاصر ایران به احزاب دولتی معروف شده‏اند.

این احزاب همه در سه چیز درباری، فرمایشی و غیرمردمی بودن اشتراک داشتند و در سه دوره در تاریخ معاصر ایران خودنمایی کردند.

دوره اول (حزب وطن یا اراده ملی)
اولین حزب دولتی در ایران حزب وطن بود که در سال ۱۳۲۲ش توسط سیدضیاءالدین طباطبایی یکی از مسببین کودتای 1299ش و از عوامل انگلیس تشکیل شد.

مکان حزب خیابان سعدی، نزدیک مخبرالدوله در ساختمان باشکوهی که از طرف صراف‏زاده، کارخانه‏دار معروف یزدی به او اهدا شد قرار داشت.

از اعضای این حزب مظفر فیروز، سیدکاظم یزدی، برادران رشیدیان، کورس بازرگان و حجازی مدیر روزنامه وظیفه را می‏توان نام برد.

روزنامه رعد امروز ارگان این حزب بود که توسط مظفر فیروز اداره می‏شد.

این حزب تا اواسط سال ۱۳۲۴ش به فعالیت ادامه داد.





بعد از یک سال این حزب در بهمن 1323ش به حزب اراده ملی تبدیل شد و تا سال ۱۳۲۵ ش به فعالیت ادامه داد.

این حزب با قدرت گرفتن قوام دشمن دیرین سید ضیاءالدین طباطبایی منحل شد.

حزب آریا
دومین حزب از احزاب دولتی حزب آریا بود که توسط حکومتگران لشگری ایجاد شد.

این حزب شدیداً به انگلیس وابسته بود.

از اعضای مهم آن می‏توان به سرلشگر حسن ارفع، محمدهادی سپهر، سرلشکر محمود ارم، سرلشکر امین‏زاده، حسن اخوی، سرهنگ حسن منوچهری (بهرام آریانا) اشاره نمود.

این حزب به دلیل تمایلات شدید ناسیونالیستی و ضدکمونیستی که داشت تا دهه 30 به فعالیت ادامه داد.

حزب دموکرات ایران سومین حزب از این دسته از احزاب است که در 8 تیر 1325ش توسط احمد قوام (قوام‏السلطنه) نخست‏وزیر وقت با شرکت رجال و اشراف تشکیل شد.

از افراد این حزب می‏توان به مظفر فیروز، علی امینی، ابوالقاسم امینی، محمدولی فرمانفرما، سردار فاخر حکمت، ملک‏الشعرای بهار، حسن ارسنجانی...

اشاره نمود.

هدف این حزب بازگرداندن آذربایجان به خاک کشور بود.

با سقوط کابینه قوام این حزب نیز منحل شد.
حزب دموکرات ایران سومین حزب از این دسته از احزاب است که در 8 تیر 1325ش توسط احمد قوام (قوام‏السلطنه) نخست‏وزیر وقت با شرکت رجال و اشراف تشکیل شد.

با سقوط کابینه قوام این حزب نیز منحل شد.

نمره 304 700 کلمه شهرضا نمره 305 اصفهان ـ کمیته حزب دموکرات ایران رونوشت شهرضا کمیته حزب دموکرات.

به طوری که قبلاً هم اعلام شده آقای ابوالفتح قهرمان کاندید حزب در حوزه شهرضا می‏باشد.

لازم است از طرف افراد حزب نهایت جدیت را در جهت پروپاگاند و تبلیغ درباره ایشان به عمل آورند.

دبیرکل تشکیلات حزب دموکرات ایران موسوی‏زاده 22/11/25 عودت شود 5-522-6133 الف اصفهان ـ جناب آقای حاج امین‏التجار رونوشت آقای صفا امامی لازم می‏دانم در عالم ارادت این نکته را عرض کنم به ملاحظات زیادی که انشااله حضوراً عرض خواهم کرد و مذاکراتی که به عمل آمده بایستی کاندیدهای حزب دموکرات ایران در همه جا موفق شوند و تا حال هم موفق شده‏اند در اصفهان هم پیش از سایر نقاط این نکته باید رعایت شود.

لذا مصلحت آنست با دو نفر آقایان اعزاز و صفا امامی که کاندید رسمی حزب هستند بدون تردید تشریک مساعی نموده جداً مشغول کار شودی با اشخاص دیگر کمک کردن ابداً صلاح نیست با آقای صفا امامی هم نظر بنده را نیز ابلاغ فرمایند.

عبدالحسین نیک‏پور شماره 6-522-6133 الف حزب دموکرات ایران تاریخ 132 دبیرخانه کل اصفهان کمیته حزب دموکرات ایران برحسب تصمیم کمتیه مرکزی حزب دموکرات ایران آقایان اعزاز نیک‏پی، حبیب‏اله امین، صفا امامی در شهر اصفهان کاندید هستند.

لازم است از طرف کمیته اصفهان به کلیه افراد حزب آنجا سفارش و توصیه شود که با نهایت جدیت و علاقمندی برای موفقیت و انتخاب شدن آقایان نامبرده اقدام نمائید.

رئیس کل تشکیلات حزب دموکرات ایران موسوی‏زاده 18/10/75 نحوه تاسیس حزب پیکار و میهن جهانگیر تفضلی، فرزند میرزا غلامرضا خان مصدق السلطان در سال 1293 هجری شمسی در مشهد متولد شد و تا 22 سالگی (1314) در این شهر به تحصیل و کار و خدمت نظام وظیفه مشغول بود.

از سال 1314 تا 1321 در دانشسرای عالی به ادامه تحصیل پرداخت و همزمان به تدریس زبان فرانسه، در دبیرستان ایرانشهر مشغول شد.

در سال 1321 به اتفاق خسرو اقبال و چند نفر دیگر حزب پیکار را تأسیس کرد و در روزنامه بهار که موقتاً ارگان « حزب پیکار» بود، به نوشتن مقاله پرداخت.

سپس روزنامه نبرد که صاحب امتیاز آن خسرو اقبال بود، به جای روزنامه بهار منتشر گردید و جهانگیر تفضلی سردبیر آن شد.

در سال 1321 امتیاز نشر روزنامه ایران ما را گرفت، که تا زمان تعطیل شدن آن، در دوره وزارت خودش، به صورت روزانه و یا هفتگی منتشر می‎شد.

ایران ما روزنامه‎ای مشهور و پُر خواننده بود و تمایل شدیدی به پیشرفت دسته‎های چپ نشان می‎داد1 ؛ علاوه بر این شدیداً علیه روحانیت و مذهب و مظاهر آن،‌ نظیر حجاب بانوان به انتشار مطالبی دست می‎زد2.

[جهانگیر تفضلی در رابطه با چگونگی تأسیس حزب پیکار چنین می‎ گوید]: سال هزار و سیصدو بیست و یک محمدعلی وفای شریعتی که با من دوست بود، به من گفت: « خسرو اقبال 3 عده‎ای از دوستان خود را جمع کرده و حزبی تشکیل داده است،‌ و این عده مثل من دانشجوی حقوق و قاضی دادگستری بوده‎اند که خسرو با آنها هم دانشکده و همکار بوده است، و از هرکدام از ما خواسته است که دوستان و آشنایان خود را به حزب دعوت کنیم.

من اول تو را در نظر گرفته‎ام،‌ و با خویشاوندی نزدیکی که تو با او داری، هم تو از همفکری با او خوشحال خواهی شد،‌ و هم او از همکاری با تو ـ گمان می‎کنم ـ خوشوقت باشد.

هنوز اسم حزب هم بطور قطع معلوم نشده است.

هنگامی که من به دیدن خسرو رفتم، محلی را در خیابان لاله زار در نظر گرفته بودند که بعد دفتر روزنامه نبرد و ایران ما هم در آنجا بود.

از کسانی که آن روز در آنجا بودند من اسم [دهها نفر] ،‌ به خصوص « جلال شادمان4» را به خاطر دارم که برای نخستین بار، آنها را می‎دیدم.

پس از سخنانی که به میان آوردیم، جلال شادمان که بعد از خسرو، برجسته ترین عضو کمیته مرکزی بود،‌ درباره‌ من گفت:‌ « من پیشنهاد می‎کنم که این جوان به جای من، عضو کمیته مرکزی باشد.» از آن روز ،‌ همکاری سیاسی شادمان و خسرو و من، ‌شروع شد.

نام حزب را پیکار5 گذاشتیم.

خسرو اقبال با شیخ احمد بهار6 که روزنامه‎اش نیز به نام بهار بود، قرار گذاشته بود که آن را در اختیار حزب بگذارند، و از این رو نخستین ارگان حزب پیکار، روزنامه‌ بهار بود.

اغلب و شاید همه‌ سرمقاله‎های آن نوشته‌ خود من بود.

کسانی که بخواهند درباره آغاز حزب پیکار مطالعه بیشتری کنند، از روی همان سرمقاله‎های روزنامه، عقاید و افکار مرا، یا ما را در آن روزگاران خواهند دانست.

از سران آن حزب بعد از چندی ، فقط جلال شادمان با خسرو مانده بودند.

خسرو اقبال،‌حتی پرده‎های روزنامه را نیز خودش می‎کوبید، و همه مخارج روزنامه و محل آن را او می‎پرداخت.

در آن وقت قوام السلطنه نخست وزیر بود، و خسرو اقبال که تازه به سی سالگی رسیده بود،‌ توانست امتیاز « نبرد» را به نام خود بگیرد.

همچنین امتیاز ایران ما را برای مخلص، و امتیاز داریا را برای « حسن ارسنجانی7» گرفت.چون ارسنجانی در آن وقت، هنوز سی سال نداشت، خسرو برایش کبر سن در دادگستری درست کرد.

روزنامه بهار توقیف شد، اما نبرد منتشر گردید، که من هم سردبیر رسمی آن بودم، و از آن روز نام سردبیر هم ـ که من بودم‌ـ در روزنامه منتشر می‎شد، و برای نخستین بار،‌مخلص هم سری از زیر آب آسوده گر گمنامی درآوردم.

روزنامه نبرد در روز سیزده عید به پیشنهاد محمود 8برادرم، شماره مخصوصی منتشر کرد.

چون روز سیزده نوروز ما،‌ اغلب با اوایل آوریل مصادف است،‌ ما هم به تقلید از روزنامه‎های اروپا و دروغ آوریل، قرار شد دروغی بنویسیم.

اما به جای یک دروغ،‌ تمام مطالب روزنامه دروغ بود این روزنامه پس از نیم ساعت شماره‎های آن تمام شد، و گمان می‎کنم چند بار چاپ شد.

در این روزنامه، حسن ارسنجانی و اسماعیل پوروالی 9که در بهار و نبرد،‌ و بعدها در ایران ما از عوامل بسیار مؤثر بودند، مطالبی نوشته بودند.

برای نمونه ارسنجانی مطالب مفصلی نوشت که ایران چگونه تقسیم شده است، و من گذشته از مطالبی دیگر در قسمت کوچکی که مخصوص ادبیات بود، سرود شاهنشاهی10 گذشته بودم که : « از پهلوی شد نام ایران صدره ز عهد باستان» و از آن روز به بعد دروغ سیزده را برخی روزنامه‎های دیگر هم تقلید کردند.

در بهار،‌ نبرد و ایران ما، اسماعیل پوروالی که به نام مستعار « بامشاد» مطالبی به عنوان « با من به مجلس بیایید» می‎نوشت که از عوامل پیشرفت این سه روزنامه بود.

نویسندگان مؤثر نبرد و ایران ما ـ در ایران مای روزانه، نه هفتگی ـ‌حسن ارسنجانی،‌اسماعیل پور والی و محمود تفضلی [بودند ،‌به همراه] ترجمه‎های جواد فاضل از نهج البلاغه بود.

[او ] در ایران مای یومیه‌ نوروزی، ‌از نویسندگان حزب و [همچنین از ] هیئت نویسندگان ایران ما بود.

« فریدون توللی11» با اینکه عضو حزب توده بود، اشعار و آثار خود را در ایران ما منتشر می‎ساخت.

هریک از ما نام مستعاری داشتیم .

محمود تفضلی به نام « گرسنه» مقاله می‎نوشت،‌که انقلابی و چپی و تند و گزنده بود.

و اسماعیل … بود حسن ارسنجانی سلسله مقالاتی به نام « دکتر داریا» می‎نوشت که با همه‌ جوانی سن، بسیار پخته و موجب پیشرفت نبرد و ایران ما بود.

مخلص، اشعارش را به نام « آسمان» در گوشه‎ای از صفحه‎های وسط روزنامه چاپ می‎کردم.

سر مقاله‎ها تا وقتی که من بودم،‌ نوشته ‌من بود،‌ و اگر علاوه بر سر مقاله چیزی می‎نوشتم،‌ « مازیار» امضا می‎کردم.

از اوایل شهریور هزارو سیصدو بیست و دو که خسرو اقبال و من، در بند، یا اسارت ارتش « بریتانیا12» گرفتار آمدیم، روزنامه ایران ما به وسیله اسماعیل پوروالی، محمود تفضلی،‌جلال شادمان و « رضا آذرخشی» اداره می‎شد.

در آن وقت « حسن مهری13» و رضا آذرخشی هم جزء‌ کمیته‌ مرکزی حزب شده بودند.

قسمت عمده‌ کار آن روزنامه به وسیله‌ اسماعیل پوروالی و محمود تفضلی اداره می‎شد، و اسماعیل پوروالی که سردبیر ایران ما بود، کار و بار روزنامه ایران ما بیشتر با او بود.

باید یادآوری کنم که در ایران مای هفتگی ، هیچ یک از این عزیزان دخالتی نداشتند.

در آن دوران،‌ ایرا ن ما مدتی با سردبیری « ناصر خدایار اداره می‎شد.

« امید» اخوان ثالث، « سایه14» ابتهاج و « نادر نادرپور»‌ نیز قسمتهای ادبی آن را یاریهای مؤثر می‎دادند .

دوران کوتاهی هم، یعنی از وقتی که من مأمور سرپرستی در اروپا شدم، مدیریت روزنامه هفتگی،‌ با تقی تفضلی،‌ برادرم شد، و سردبیری آن با « شیفته»، و در این دوران، روزنامه به اروپا فرستاده می‎شد،‌و بیشتر برای دانشجویان بود، و در داخل ایران و سیاست ایران، دخالت چندانی نداشت.

در دوران رونق ایران مای هفتگی، « ابوالحسن ورزی» ،‌ « غلامعلی توسلی»،‌ « رسول پرویزی15 » و « ارسلان خلعت بری » ‌نیز جزء‌ نویسندگان بی مزد و منت ایران مای هفتگی بودند.

در [ طول انتشار] ایران مای روزانه، دوبار من از روزنامه دور ماندم، دفعه‌ اول نه ماه بود که من چهار ماه آن را در بازداشت یا اسارت ارتش انگلیس و بقیه را در اسارت ارتش سرخ بودم.

و روزنامه‌ ایران ما به وسیله محمود تفضلی و اسماعیل پور والی اداره می‎شد که به نظر من بسیار خوب هم بود.

و چون خسرو [ اقبال] از بازداشت انگلیسیها زودتر از من آزاد شد و ارتش سرخ با وی کاری نداشت،‌ امور مالی و پایه و مایه انتشار ایران ما را فراهم می‎آورد.

و با ردوم، مسافرت من با « قوام السلطنه16» به « مسکو» [ سال 1324] و از آنجا به اروپا،‌مرا نزدیک به دو سال از ایران مای روزانه دور کرد.

پست هوایی به « پاریس»،‌ از تهران هر پانزده روز یکبار می‎آمد، و ماهی یکی دوبار شماره‎های آن را