در هر گوشه از سرزمین پهناوردرایران راکه می نگریم آثاری ازتمدن عظیم جهانی نیاکان خود را می بینیم ، آثاری که واقعاً بی بدیل وبی همتاست که تحسین هربیننده ای را بدنبال دارد شگفتی هایی معماری نظیر تخت جمشید و ارگ بم وموارد مشابه وشگفتی های عملی مانند بوعلی سینا و فارابی ودیگر اندیشمندان این سرزمین پهناور وشاعرانی چون حافظ وسعدی و فردوسی ومولوی و..
همه وهمه نشان ازعظمت والای این سرزمین ،وتمدن کهن ودیرینه اجداد ونیاکان ما دارد .
« چو ایران نباشد تن من مباد »
دراین میان رشته کوههای البرز وسرزمینهای واقع شده دراین منطقه نیز ازاهمیت بسزایی برخوردار می باشد وتمدنهای کهن کشف شده دراین منطقه ازایران نشانگروجود عقاید وآداب و رسوم خاص می باشد .
وجود قلعه های مختلف همچون قلعه الموت که پایگاه قدرت اسماعیلیان بوده ووجود آثار باستانی وتاریخی در پهنای این رشته کوه همه وهمه اهمیت این منطقه رابه هراندیشمندی نشان می دهد .
دراین میان کرج نیز با داشتن آثار باستانی همچون کاروانسرای شاه عباسی واقع در میدان قدس کنونی که اکنون محل فعالیت اداره میراث فرهنگی شهرستان گشته ، وهمچنین پل قدیمی کرج درغرب کلاک ( جنوب حصار ) وجود بقعه ها وامامزاده های متعدد همچون امامزاده محمد (س) درحصارک، امامزاده حسن (س) درمیدان شاه عباسی وامامزاده طاهر (س) درمهرشهر ودیگر اماکن مقدس ، خود را درمیان شهرهای قدیمی بطور برجسته نمایان می سازد .
اما با این همه فقط این تمدن وشاعران واندیشمندان این مرز وبوم نیستند که اهمیت ایران بزرگ را در جهان نمایان می سازند بلکه طبیعت زیبای این سرزمین نیز درجهان از مسائل منحصر به فرد می باشد ، قرار گرفتن ایران در جنوبی ترین نقطه نیمکره شمالی وداشتن چهارفصل زیبا ، باعث شده تا این کشور محل مناسبی برای کشت و زرع و داشتن هر گونه درخت و نباتات باشدواین طبیعت زیبا را نمی توان منحصر به نقطه ای از این کشور نمود شهرستان کرج که بواسطه نزدیکی به شهرهای شمالی وبالاخص پایتخت ، مسیر پیشرفت وتوسعه را در کمتر از چند دهه تجربه نموده ، خود ، دارای طبیعتی زیبا ودل انگیزاست اما از آنجا که هر نقطه ای ازا ین شهرستان دارای جذابیتهای خاص طبیعی وتوریستی می باشند ، ما را بر آن داشت تا درخصوص قریه ای زیبا وجذاب در این شهرستان بپردازیم که به جهت نزدیکی به مرکز شهر وقرار گرفتن در بخش مرکزی دردهه گذشته پیشرفت چشمگیری داشته ، هر چند این پیشرفت برگرفته از عواملی اقتصادی ،اجتماعی و،سیاسی و بالاخص حضور و وجودمدیریت دولتی و همت مردمی بوده است .
موقعیت ومحل جغرافیایی روستای آتشگاه
روستای آتشگاه یکی ازروستاهای زیبای شهرستان کرج واقع درشمال غربی ، جزء بخش مرکزی شهرستان می باشد که دردل کوههای زیبا وکشیده رشته کوههای البرز واقع شده است ، این روستا ازسمت شمال و شمال غرب به روستاهای نوجان ، خوارس ودروان وازسمت غرب به روستای برغان و رستای اطراف برغان از سمت شرق به کوهها وروستای سیاه کلاهان وازسمت جنوب به منطقه باغستان شهرستان کرج منتهی می گردد .
این روستا به دلیل اینکه میان کوه واقع شده ، فقط از یک مسیر میتوان به وسیله خودرو از شهر به داخل روستا دسترسی پیدا کرد که مشهور بر جاده آتشگاه است که در قسمت شمالی منطقه اشتراکی واقع در شمال غرب کرج می باشد ، راههای دسترسی به این روستا به روستاهای اطراف قبلا مال رو بوده که پس از انقلاب شکوهمنداسلامی ایران وبه همت مدیران ادارات مربوطه بالاخص جهادوهمچنین همت مردم منطقه وتلاشهای شوراهای اسلامی روستا وایجاد هماهنگی های لازم درچندین سال اخیر این روستاحال حاضر از جنوب منتهی به جاده روستای زیبای برغان از طریق راه آسفالته واز شمال به نوجان ودروان وخوارس میباشد که البته مسیر رسیدن به روستاهای خوارس ودروان هنوز خاکی است ومی طلبد تا مسئولین ومدیران محلی درآسفالت کردن این راه تلاش نمایند ، چنانکه مسیر آتشگاه به نوجان آسفالت شده است .
در عکس فوق جاده ورودی آتشگاه از باغستان به روستا را مشاهده می کنید (2)
در عکس زیرنیز مسیر ورودی اولیه روستا را می بینید که آسفالت بوده و زیبایی طبیعت روستا را نمایان می سازد .(3)
درکتاب کرج نامه به قلم دکترپرویز نیلوفری موقعیت آتشگاه اینچنین به رشته تحریر در امده است:
« دهکده آتشکده ( آتشگاه ) کرج وتل مهدیخان محل یک آتشکده باستانی متعلق به دوره ساسانی است که ازفراز این تل آتشگاه ، تخت رستم ، تخت کیکاوس شهریار وجاده قزوین کرج بویژه حسین آباد افشار ،حصارک ، شنبه دژ و روستاهای اشتهارد ( اشترود ) بخوبی نمایان است ودر روزگار باستان بوسیله آتش افروزی حتی از نواحی دوراز حمله هجوم دشمنان باخبر می شوند» .
البته ناگفته پیداست که این خصوصیات یعنی دیدن نواحی و روستاهای دور دست در زمانی بود ، که روستای کرج به شکل کنونی یعنی کلان شهر نبوده ودارای طبیعتی پاکیزه و آسمانی روشن بوده است واکنون با توجه به درنظر گرفتن مسائل ناشی از بزرگ شدن شهرستان به راحتی می توان فهمید که اکنون دیدن حتی شهر کرج از روستای آتشگاه با توجه به دود آلود بودن آسمان خود مقوله ای است .
البته ناگفته پیداست که این خصوصیات یعنی دیدن نواحی و روستاهای دور دست در زمانی بود ، که روستای کرج به شکل کنونی یعنی کلان شهر نبوده ودارای طبیعتی پاکیزه و آسمانی روشن بوده است واکنون با توجه به درنظر گرفتن مسائل ناشی از بزرگ شدن شهرستان به راحتی می توان فهمید که اکنون دیدن حتی شهر کرج از روستای آتشگاه با توجه به دود آلود بودن آسمان خود مقوله ای است .
اشتغال در روستا قبل از توسعه شهرستان کرج زمانی که کرج خود یک روستایی بیش به شمار نمی آمد، امور کشاورزی وباغداری ودامداری دراین روستا شبیه به دیگرروستاهای اطراف بوده است که ، شغل عمده مردم را تشکیل می داد .
جالب است بدانید که رشته کوههای البرز درواقع محل رشد واجتماع درختان خودرو از قبیل بادام کوهی وسروکوهی بوده است اما امروزه با گسترش شهر نشینی وتوسعه آن وشدت تاثیر آن در روستاومتاسفانه قطع انها برای سوخت ، ویا عواملی طبیعی همچون فرسایش وکندن گیاهان ، این رشته کوه زیبا عاری از اینگونه نباتات گشته وتقریباً خالی از درخت شده اند هر چند به خاطر داشتن مراتع دراین محل همواره دامداری از مشاغل مهم مردم بشمارمی رفته وهنوز هم این شغل ادامه دارد .
اما اکثریت مردم و بالاخص جوانان معتقدند که در این روستا باید تعدادی کارگاه های اشتغال زا احداث شود تا جوانان روستا بتوانند نسبت به تامیت معاش خویش بدون خروج از روستا اقدام نمایند ، هرچند قرار گرفتن این روستا در محیطی آرام و دل انگیز باعث جذب مهمانانی و توریست گشته و همین امر موجبات اشتغال زایی را برای عده ای از اهالی فراهم نموده است .
طبیعت ومراتع روستا با توجه به اینکه ازدحام اهالی روستا درنزدیکی تجمع درختان یعنی درمیان دوکوه قرار گرفته ، هنوزدرختانی را حفظ نموده است تا بتواند طراوات و شادابی را به اهالی خودو بازدید کنندگان هدیه کند .
بیشترین درختان وباغات این روستا دربخش مرکزی قریه واقع شده است ومردم به راحتی به آن دسترسی دارند .
لیکن در چندین سال اخیر متاسفانه مشاهده شده است که به دلیل بالا رفتن قیمت اراضی ، بعضی از مردم درختان را دربخشی از اراضی خود از بین برده تا شاید بنایی بیشتر را بنانهند ، غافل ا ز اینکه هجوم شهرنشینان جهت خرید وساخت بنا فقط بخاطر خوش آب وهوا بودن منطقه که ناشی از طبیعت زیبا ووجود درختان است بوده وگرنه کوههای بدون درخت وبوته طبیعت دل انگیز قطعا جایی مناسب جهت زندگی و آرامش نخواهد بود .
درحال حاضر دراین روستا درختانی چون توت ، گردو ، بادام ،انگور ، گیلاس ومحصولاتی چون نخود دراین روستا کشت ونگهداری می شود .
آبیاری این درختان معمولا از چشمه های موجود در روستا نشات می گیرد که با برنامه ریزی بزرگان روستا ، تمامی باغات بطور مرتب آبیاری می شوند.
چشمه های موجود در فصول بارندگی پر آب می باشند که بعضی از آنها فقط در فصلهای بارندگی دارای آب بوده و بعضی دیگر با توجه به شرایط جوی پایداری بیشتری دارند که می توان آنها در طول سال جاری دید .
درشکل فوق کوههای سربه فلک کشیده اطراف روستا را می بینید که پوشیده از برف بوده که موجبات جاری شدن آب در چشمه ها می گردند .
ساکنان اولیه برای شناختن ساکنان اولیه این روستا باید به تاریخ ایران مراجعه کنیم همانطوریکه از نام آتشگاه بر می آید .آتشگاه محل تجمع وعبادت زرتشتیان بوده است .وبراساس پژوهش ها وبررسی های انجام شده زمان ظهور و زندگی زرتشت از 1500 تا 3000 سال پیش ازمیلاد بوده است .
در خصوص زرتشت بایدگفت که اندیشمندان بزرگی از جهان باستان همچون فیثاغورس ، ارسطو ، افلاطون و....
با افتخار و غرور اززرتشت وفلسفه وی یاد کرده اند .
زرتشت پیامبری بوده که در آن دوران کهن خدای واقعی را شناخت ویکتاپرستی را مطرح کرد پس براحتی می توان ادعا کرد که نیاکان و اجداد ما ایرانیان مردمانی بودند خداپرست که حتی قبل ا زمیلاد مسیح (ع) نیز به یگانه پرستی اعتقاد داشتند .
پس از زرتشتیان مردمانی دراین روستا سکونت داشتند که به دراویش مشهور بودند ، آنها نیز به یگانه پرستی وعبادت خداوند یکتا اعتقاد داشتند .
واما درخصوص ساکنان کنونی این روستا ی آتشگاه روایات بسیاری است که باید به این موضوع اشاره ای کرد که بعد از زرتشتیان افرادی دراین منطقه زندگی می کردند که درویش بوده وبصورت ساده ای می زیسته اند که بعضی از بزرگان روستا براین باورند که امامزاده پیران (س) ، بزرگ این درویشان بوده که در محل کنونی امامزاده سکنی می گزیده است ، علی ایحال درخصوص این امامزاده مورد احترام اهالی در مباحث بعدی سخن به میان خواهد آمد .
بنابر برروایات پس از این گروه از دراویش ، مهاجرینی به این منطقه وارد شده اند که در اصل ، ا زخرم آباد لرستان بوده که آباء واجداد روستائیان کنونی راتشکیل می داده اند که مهاجرت این طایفه درزمان کریم خان زند ، و پیش از 400 سال از زمان آن می گذرد .
زبان زبان اصلی واساسی ما ایرانیان پارس دری بوده که بعدها لهجه ادبی پهلوی جایگزین آن شد ، زبان پهلوی یا پهلوانی زبان اشکانیان یا پارت هاست که آثار زیادی از آن در حومه کرج یافته شده است .
به نقل از کتاب کرج نامه در حوالی قریه آتشگاه ، آتشکده های زرتشتیان وهمچنین آرامگاه آنان وجود دارد و نوشته و آثاری ازخط کوفی در آن مشاهده گردیده است واز طرفی آثار خط میخی نیز بر روی سنگ دراین ناحیه رویت شده است که نشانگر قدمت طولانی آن است .
مردم روستا در حال حاضر به زبان فارسی باگویش ولهجه آمیخته به تاتی سخن می گویند ، در برخی ازکتب آمده است که تات قومی پارسی است که در مازندران واسترآباد ساکن بودند زبان تاتی درکل به زبانی گفته می شود که در ان اختلاط وگویش وجود دارد ، زبان تاتی زبانی است مختلط از زبان فارسی ، دری ، گیلکی ، وترکی که غلظت این زبان در مناطق بوئین زهرا ، شال ، اسفرورین ، سگزآباد ، اشتهارد و تاکستان بسیار بوده وهرچه به سمت شرق رشته کوههای البرز به پیش می رویم ، از غلظت آن کاسته شده و از لهجه های ترکی و لری وگیلکی آن کاسته و به فارسی می گراید .
آثار باستانی ودینی درکتاب کرج نامه ، یک مکانهای تاریخی و آثار باستانی کرج که به طورمشخص نامبرده شده است دربند 107 آن از آثار روستای آتشگاه با این عنوان ذکر گردیده که آثار دفینه درگلو دره قریه آتشگاه – آثار آتشکده در تل مهدیخان آتشگاه و سنگ یک پارچه تخت خان ،آثار آرامگاه زرتشتیان با خط کوفی ، آثار حسن بک چشمه وچال بند آتشگاه ، آثار خط میخی در سر راه چشمه بر روی سنگ از نقاط جالب این خطه می باشد ، همچنین آب کشمش گله وآب حسن چشمه .
در قریه آتشگاه وحوالی آن آثار آتشکده های زرتشتیان وهمچنین آرامگاه آنان وجود داشته و همانطوریکه قبلاً گفته شد آثاری از خط کوفی در آن مشاهده گردیده است امامزاده پیر پیران نیز در جنوب این روستا یکی دیگر از آثار باستانی این قریه بشمار می رود .
دین ومذهب در کتاب کرج نامه به نوشته دکتر پرویز نیلوفری در قسمت « نگاهی برادیان و آئین های سرزمین کرج » آمده است که « آثار باستانی بدست آمده در گوشه ودر کنارسرزمین کرج نشان می دهد که در دوران ما قبل تاریخ این سرزمین دارای آئین مهر پرستی بوده و آفتاب را بعنوان مظهر حیات و روشنایی پرستش می کردند