دانلود مقاله الفبای تجارت الکترونیکی - مزایا و مدل های تجارت الکترونیک

قدمت تجارت الکترونیکی یا ecommerce به قبل از پیدایش شکل کنونی اینترنت برمیگردد، اما به علت هزینههای سنگین این شیوه از تجارت، امکان استفاده از آن تا چند سال گذشته فقط در اختیار شرکتهای بزرگ تجاری و مؤسسات اقتصادی مانند بانکها و دولتها بوده است.

قدمت تجارت الکترونیکی یا ecommerce به قبل از پیدایش شکل کنونی اینترنت برمیگردد، اما به علت هزینههای سنگین این شیوه از تجارت، امکان استفاده از آن تا چند سال گذشته فقط در اختیار شرکتهای بزرگ تجاری و مؤسسات اقتصادی مانند بانکها و دولتها بوده است.

با همهگیر شدن اینترنت و امکان استفاده همه اقشار جامعه در کشورهای مختلف جهان این فرصت پیدا شد که ساختار تجارت الکترونیکی تغییر کند، از حالت اختصاصی بودن برای طبقه خاصی خارج شود و به پدیدهای برای همه تبدیل شود.

در کشور ما نیز مدتی است که بحث تجارت الکترونیکی و راهکارهای عملی پیاده سازی آن به طور جدی مطرح شده است.

به لحاظ اهمیت این موضوع و کاربردهای گستردهای که در شبکه اینترنت دارد قصد داریم طی سلسله مقالاتی که از این پس در ماهنامه شبکه شاهد آن خواهید بود، به ابعاد گوناگون فنی، اقتصادی و کاربردی تجارت الکترونیکی بپردازیم.

در اولین قسمت، ابتدا به مزایای استفاده از این نوع تجارت میپردازیم و سپس مروری بر انواع مدلهای تجارت الکترونیکی خواهیم داشت و پارهای از مفاهیم مقدماتی در این زمینه را مرور خواهیم کرد.

در قسمتهای بعدی به تدریج کاربردهای عمده تجارت الکترونیکی از جمله فروش آنلاین و مسائل فنی پیرامون آن را مورد توجه قرار خواهیم داد.

لازم به ذکر است که برای قسمت نخست این مجموعه مقالات که به کلیات اختصاص دارد، از مطلب آقای شمسزاده استفاده شده و برای قسمتهای بعدی، مطلب به شیوه کاربردی و با ذکر مصادیق ادامه خواهد یافت.

چشمانداز
موضوع تجارت الکترونیکی را میتوان از دو منظر نگریست.

نخست دیدگاه تئوریک و کلی به موضوع است که دربرگیرنده تعدادی از مفاهیم اقتصادی و رابطه آن با فناوری اطلاعات است.

مدلهای معروف B۲B و B۲C از آن جملهاند.

دیدگاه دوم موضوع تجارت الکترونیکی را از منظر کاربردهای عملی و صورتهای واقعی آن بررسی میکند.

بهعنوان مثال میتوان درباره چند و چون تبلیغات و بازاریابی آنلاین، روشها و تکنیکهای فروش اینترنتی کالا، معاملات بازرگانی و تبادل اطلاعات تجاری، حراج آنلاین و حتی بانکداری آنلاین )که البته خود موضوع پیچیده و مفصلی است( سخن گفت.

واقعیت این است که یک بینش کلی نسبت به صورت مسأله تنها با اشراف نسب به تمام جوانب تئوریک و عملی آن بهدست میآید و اگر بخواهیم نگاه جامعی پیرامون تجارت الکترونیکی داشته باشیم، گریزی از مطرح کردن ابعاد هریک از این جنبهها نیست.

در کنار اینها باید سه موضوع مهم دیگر را نیز مورد توجه قرارداد.

توجه به این سه موضوع برای موفقیت هر شکلی از تجارتالکترونیکی بسیار مهم است.

در وهله نخست باید تاکید کرد که موفقیت در تجارت الکترونیکی بدون داشتن یک شناخت عمومی نسبت به کلیت تجارت و کسبوکار هرگز حاصل نمیشود و نباید تصورکرد صرف دانستن جنبههای تئوریک و عملی تجارت الکترونیکی میتوان کسی را به یک تاجر موفق در اینترنت تبدیل کرد.

در گام بعدی آشنایی با مسائل فنی مربوط به طراحی، راهاندازی و نگهداری یک سایت وب در اینترنت از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.

زیرا یک سایت وب حکم پلتفرم و سکوی کاری اصلی یک تجارت الکترونیکی را دارد و بعید است که یک تجارت الکترونیکی بتواند بدون بهرهگیری از امکانات یک سایت اینترنتی خوب به موفقیت چشمگیری دستیابد.

در گام سوم آشنایی با مسائل حقوقی و مالی مرتبط با این شیوه از تجارت اهمیت زیادی دارد.

آگاهی از قوانین موجود در کشور محل اقامت و نیز کشور یا کشورهایی که سایت وب یا دفاتر بازرگانی یک کسبوکار الکترونیکی در آنجا برپا شده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

اینک در ادامه مقاله بحث را با تعدادی از مفاهیم تئوریک و نسبتاً آشنا در این زمینه آغاز میکنیم.

مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی
به طور کلی مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی را میتوان به پنج دسته تقسیم کرد که شامل بستر ارتباطی، از بین رفتن واسطهها، افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان، سفارشی کردن محصولات درخواستی و خدمات پشتیبانی قوی و پیدایش مؤسسات اقتصادی نو پا و رقابت سراسری است.

۱- بستر مناسب اطلاعاتی و ارتباطی
یکی از امکاناتی که اینترنت در اختیار تجارت و بازرگانی قرار میدهد اطلاعات نسبتاً کامل و گستردهای است که در مورد هر کالا چه از نظر فنی و چه به لحاظ تجاری میتوان یافت.

امکانی که در دنیای واقعی، ارزش تجاری بسیار زیادی دارد اما بدون صرف هزینه و زمان زیاد بهدست نمیآید.

ارزش دیگر تجارت الکترونیکی آن است که امکان ایجاد ارتباط با همه افرادی که برای تکمیل یک فرآیند بازرگانی لازم است با آنها تماس گرفته شود، در کوتاهترین زمان از طریق e-mail ،chat و روشهای دیگر امکانپذیر است.

قدمت تجارت الکترونیکی یا ecommerce به قبل از پیدایش شکل کنونی اینترنت برمی‌گردد، اما به علت هزینه‌های سنگین این شیوه از تجارت، امکان استفاده از آن تا چند سال گذشته فقط در اختیار شرکت‌های بزرگ تجاری و مؤسسات اقتصادی مانند بانک‌ها و دولت‌ها بوده است.

با همه‌گیر شدن اینترنت و امکان استفاده همه اقشار جامعه در کشورهای مختلف جهان این فرصت پیدا شد که ساختار تجارت الکترونیکی تغییر کند، از حالت اختصاصی بودن برای طبقه خاصی خارج شود و به پدیده‌ای برای همه تبدیل شود.

به لحاظ اهمیت این موضوع و کاربردهای گسترده‌ای که در شبکه اینترنت دارد قصد داریم طی سلسله مقالاتی که از این پس در ماهنامه شبکه شاهد آن خواهید بود، به ابعاد گوناگون فنی، اقتصادی و کاربردی تجارت الکترونیکی بپردازیم.

در اولین قسمت، ابتدا به مزایای استفاده از این نوع تجارت می‌پردازیم و سپس مروری بر انواع مدل‌های تجارت الکترونیکی خواهیم داشت و پاره‌ای از مفاهیم مقدماتی در این زمینه را مرور خواهیم کرد.

در قسمت‌های بعدی به تدریج کاربردهای عمده تجارت الکترونیکی از جمله فروش آنلاین و مسائل فنی پیرامون آن را مورد توجه قرار خواهیم داد.

لازم به ذکر است که برای قسمت نخست این مجموعه مقالات که به کلیات اختصاص دارد، از مطلب آقای شمس‌زاده استفاده شده و برای قسمت‌های بعدی، مطلب به شیوه کاربردی و با ذکر مصادیق ادامه خواهد یافت.

چشم‌انداز موضوع تجارت الکترونیکی را می‌توان از دو منظر نگریست.

مدل‌های معروف B۲B و B۲C از آن جمله‌اند.

دیدگاه دوم موضوع تجارت الکترونیکی را از منظر کاربردهای عملی و صورت‌های واقعی آن بررسی می‌کند.

به‌عنوان مثال می‌توان درباره چند و چون تبلیغات و بازاریابی آنلاین، روش‌ها و تکنیک‌های فروش اینترنتی کالا، معاملات بازرگانی و تبادل اطلاعات تجاری، حراج آنلاین و حتی بانکداری آن‌لاین )که البته خود موضوع پیچیده و مفصلی است( سخن گفت.

واقعیت این است که یک بینش کلی نسبت به صورت مسأله تنها با اشراف نسب به تمام جوانب تئوریک و عملی آن به‌دست می‌آید و اگر بخواهیم نگاه جامعی پیرامون تجارت الکترونیکی داشته باشیم، گریزی از مطرح کردن ابعاد هریک از این جنبه‌ها نیست.

در کنار این‌ها باید سه موضوع مهم دیگر را نیز مورد توجه قرارداد.

توجه به این سه موضوع برای موفقیت هر شکلی از تجارت‌الکترونیکی بسیار مهم است.

در وهله نخست باید تاکید کرد که موفقیت در تجارت الکترونیکی بدون داشتن یک شناخت عمومی نسبت به کلیت تجارت و کسب‌وکار هرگز حاصل نمی‌شود و نباید تصورکرد صرف دانستن جنبه‌های تئوریک و عملی تجارت الکترونیکی می‌توان کسی را به یک تاجر موفق در اینترنت تبدیل کرد.

در گام بعدی آشنایی با مسائل فنی مربوط به طراحی، راه‌اندازی و نگهداری یک سایت وب در اینترنت از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

زیرا یک سایت وب حکم پلتفرم و سکوی کاری اصلی یک تجارت الکترونیکی را دارد و بعید است که یک تجارت الکترونیکی بتواند بدون بهره‌گیری از امکانات یک سایت اینترنتی خوب به موفقیت چشمگیری دست‌یابد.

آگاهی از قوانین موجود در کشور محل اقامت و نیز کشور یا کشورهایی که سایت وب یا دفاتر بازرگانی یک کسب‌وکار الکترونیکی در آنجا برپا شده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

اینک در ادامه مقاله بحث را با تعدادی از مفاهیم تئوریک و نسبتاً آشنا در این زمینه آغاز می‌کنیم.

مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی به طور کلی مزایای استفاده از تجارت الکترونیکی را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد که شامل بستر ارتباطی، از بین رفتن واسطه‌ها، افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان، سفارشی کردن محصولات درخواستی و خدمات پشتیبانی قوی و پیدایش مؤسسات اقتصادی نو پا و رقابت سراسری است.

۱- بستر مناسب اطلاعاتی و ارتباطی یکی از امکاناتی که اینترنت در اختیار تجارت و بازرگانی قرار می‌دهد اطلاعات نسبتاً کامل و گسترده‌ای است که در مورد هر کالا چه از نظر فنی و چه به لحاظ تجاری می‌توان یافت.

امکانی که در دنیای واقعی، ارزش تجاری بسیار زیادی دارد اما بدون صرف هزینه و زمان زیاد به‌دست نمی‌آید.

ارزش دیگر تجارت الکترونیکی آن است که امکان ایجاد ارتباط با همه افرادی که برای تکمیل یک فرآیند بازرگانی لازم است با آن‌ها تماس گرفته شود، در کوتاه‌ترین زمان از طریق e-mail ،chat و روش‌های دیگر امکان‌پذیر است.

۲- حذف نسبی واسطه ها حذف واسطه‌ها یکی دیگر از ارزشمندترین دستاوردهای تجارت الکترونیکی می باشد که باعث کاهش بی‌سابقه قیمت کالاها و خدمات در جهان شده است.

براساس برآوردهای انجام شده، حذف واسطه‌ها و ایجاد ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان بین ۱۵ تا ۵۰ درصد موجب کاهش قیمت تمام شده کالاها و خدمات برای مشتریان شده است.

۳- افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان ارتباط اینترنتی فرصتی را در اختیار خریداران قرار می‌دهد که بتوانند با طیف گسترده‌ای از تولیدکنندگان در سرتاسر جهان ارتباط برقرارکنند و از این طریق به تقاضای مورد نظر خود از بین پیشنهاد‌های مختلف برسند و در مقابل فروشندگان قدرت چانه‌زنی بیشتری برای کسب امتیاز و مزایای بیشتر داشته باشند.

در صورتی‌که در دنیای حقیقی به علت محدودیت‌های ناشی از فاصله جغرافیایی، مشتریان چنین قدرت انتخابی ندارند.

البته این ساختار برای تولیدکنندگان هم دارای مزایا و امتیازات فراوانی است.

از جمله می‌توان به امکان عرضه و فروش محصولات به تمام مردم جهان اشاره ‌کرد.

در واقع تجارت الکترونیکی به تولیدکنندگان امکان جهانی شدن محصولاتشان را با صرف هزینه کم (نسبت به آنچه که در مقابل به‌دست می‌آید) می‌دهد.

شاید جالب باشد که بدانید به عنوان مثال، جلد پنجم کتاب داستانی هری‌پاتر توانسته است با استفاده از شیوه فروش آن‌لاین در شب اول انتشار خود فروشی معادل یک میلیون جلد را در جهان داشته باشد.

امکان وقوع چنین حادثه شیرینی برای ناشر این کتاب در دنیای حقیقی، آن‌ هم در مدت زمانی کوتاه، یا اصلاً محال بود یا به امکانات گسترده مالی و تبلیغاتی و توزیع نیاز داشت که هر سازمانی توانایی انجام آن را دارا نیست.

۴- سفارشی کردن محصولات و خدمات پشتیبانی قوی مزیت دیگر تجارت الکترونیکی آن است که شما قادر خواهید بود که محصولات مورد درخواست خود را به صورت سفارش و مطلوب خود خرید کنید.

به عنوان مثال ما می‌توانیم هنگام مراجعه به سایت شرکت Dell کامپیوتر مورد درخواست خود را با همان خصوصیاتی که مایلیم، سفارش داده و خریداری کنیم.

در این فرایند روش کار شرکت دل برای قبول سفارش در خواستی به این صورت است که ابتدا امکان انتخاب و ارائه پیشنهاد در اختیار مشتری قرار می‌گیرد.

سپس پیشنهاد مشتری با توجه به امکانات شرکت مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً مورد قبول یا عدم قبول قرار می‌گیرد.

در صورت قبول درخواست، مراحل بعدی ثبت سفارش و دریافت مبلغ طی می‌شود و اعلام ارسال کالا و شیوه پیگیری محموله در مدت ارسال از طریق فرستادن e-mail‌های متعدد انجام می‌شود.

مشتری نیز به نوبه خود می‌تواند زمان دریافت را اعلام نماید.

نهایتاً مشتری می‌تواند با دادن اطلاعات مختلف در‌مورد کالاهای خریداری شده و برقراری ارتباط الکترونیکی با شرکت تولیدکننده نسبت به رفع نقص کالای مورد نظر اقدام نماید.شرکت‌هایی که از این طریق به فروش محصولات و خدمات خود اقدام می‌کنند به طور دائم از طریق روش های مختلف، سریع و کم هزینه در ارتباط با مشتریان خود هستند و پشتیبانی قوی باعث ترغیب مردم به خرید از اینترنت می‌شود.

در سال‌های نخست رواج شیوه الکترونیکی فروش کالا، استفاده از این روش فقط برای کالای کوچک و ارزان مثل ساعت، عروسک، کتاب، لباس استفاده می‌شد اما اکنون با توجه به رشد روزافزون تجارت الکترونیکی، صنایع بزرگی همچون صنعت ماشین سازی نیز به این روش رو آورده‌اند.

مثلا با مراجعه به سایت شرکت فورد می‌توانیم ماشین مورد درخواست خود را از نظر رنگ یا امکانات جانبی به دلخواه انتخاب کنیم.

۵- پیدایش مؤسسات اقتصادی نوپا و رقابت سراسری یکی از پیامدهای تجارت الکترونیکی ایجاد مؤسسات جدید اقتصادی است که توانایی رقابت و حتی در مواردی سبقت گرفتن از شرکت‌های کهنه کار را دارند.

درحال حاضر دو نوع بازار خرید و فروش یعنی بازار سنتی و حقیقی و بازار مجازی و مبتنی بر شبکه به موازات یکدیگر عمل می‌کنند و هر کدام دارای قواعد