همان طور که مستحضر هستید، صفحات وب به دو دسته ایستا (Static) و پویا (Dynamic) تقسیم می شوند.
صفحات Static صفحاتی هستند که همواره ثابت بوده و تغییر پیدا نمی کنند.
اما صفحات Dynamic، بر خلاف آنها، همواره به صورت دینامیکی در حال تغییر هستند.
علاوه بر تقسیم بندی بالا، صفحات وب را به دو دسته صفحات سمت کاربر (Client Side) و سمت سرور (Server Side) نیز تقسیم می کنند.
کد اصلی صفحات Server Side، از دید کاربران مخفی می ماند و کاربران به کد اصلی این گونه صفحات دسترسی ندارند.
این صفحات بر روی سرور جرا می شوند.صفحات Client Side، صفحاتی هستند که بر روی کامپیوتر کاربر اجرا می شوند و در نتیجه، کاربر به کد اصلی دسترسی دارد.
کدهای جاوااسکریپت از این گونه صفحات هستند.
برای ایجاد نمودن صفحات دینامیکی، از تکنولوژیهای مختلفی نظیر ASP, PHP, ASP.NET, JSP و ...
استفاده می کنند.
ASP تکنولوژی است که توسط شرکت Microsoft ایجاد شده و می بایست بر روی سرور ویندوز (Windows) اجرا شود.
ASP مخفف عبارت Active Server Pages به معنای صفحات فعال سرور می باشد.حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اگر صفحات Server Side نظیر ASP، بر روی سرور اجرا می شوند، پس چگونه آنها را بر روی کامپیوتر خود اجرا نمائیم؟
مایکروسافت برای حل این مشکل، از IIS در ویندوزهای 2000,XP و PWS در ویندوزهای 98,ME استفاده می کند.
این نرم افزارها به شما این اجازه را می دهند که در حقیقت، یک سرور مجازی بر روی کامپیوتر خود ایجاد نمایید.
PWS مخفف عبارت Personal Web Server و IIS هم مخفف Internet Information Services می باشد.
برای نصب و راه اندازی IIS در ویندوزهای 2000,XP، می بایست مراحل زیر را دنبال کنید:
1- بر روی منوی Start و سپس Settings -> Control Panel کلیک نمایید.
2- در پنجره Control Panel، بر روی اپلت Add or Remove Programs دوبار کلیک نمایید.
3- سپس بر روی گزینه Add/Remove Windows Components موجود در سمت چپ صفحه، کلیک نمایید تا پنجره Windows Components Wizard نمایان شود.
4- در لیست Components، بر روی گزینه Internet Information Services (IIS) کلیک کنید تا مربع کنار آن، علامت تیک بخورد.
اگر رنگ داخل مربع، به صورت خاکستری در آمد، بدین معناست که تنها قسمتی از IIS بر روی کامپیوتر نصب خواهد شد.
پس بر روی گزینه Details کلیک کنید تا جزئیات IIS نمایان شود.
حال گزینه هایی را که بدون علامت باقی مانده اند را تیک بزنید تا تمامی جزئیات نصب شوند.
در نهایت بر روی دکمه OK کلیک کنید.
حال می بایست رنگ داخل مربع کنار Internet Information Services (IIS)، به صورت سفید (به همراه یک علامت تیک) در آمده باشد.5- حال بر روی دکمه Next کلیک کنید.
6- اگر که ویندوز خود را از روی CD نصب کرده باشید، در این مرحله می بایست CD ویندوز را درون درایو قرار دهید.
در غیر این صورت نیازی به انجام این کار نیست.
پس از تنظیم IIS، نوبت به معرفی دایرکتوری مجازی (Virtual Directory) به آن می باشد.
به وسیله این دایرکتوری مجازی، شما قادر خواهید بود صفحات Server Side (نظیر ASP) را بر روی کامپیوتر خود اجرا کنید.
به طور پیش فرض، آدرس این پوشه به صورت X:\Inetpub\wwwroot خواهد بود که در آن، X نام پارتیشنی است که ویندوز 2000,XP شما در آنجا نصب شده است...برای ایجاد نمودن صفحات ASP، می بایست همانند فایلهای HTML عمل کنید.
یعنی از یک نرم افزار WYSIWYG و یا یک نرم افزار متنی ساده نظیر Notepad استفاده نمایید.
برای اینکه کارتان طولانی نشود، نرم افزار Front Page را باز کنید تا یک فایل HTML ساده که دارای تگهای پایه می باشد، ایجاد شود.
آن را در مسیر X:\Inetpub\wwwroot و با پسوند asp ذخیره کنید (مثلا HelloWorld.asp).
حال برای نوشتن اولین صفحه ASP خود، فایل ذخیره شده را با Notepad باز نمایید.
حال قبل از تگ ، یعنی در بالای صفحه، عبارت زیر را تایپ نمایید:
سپس در بین تگهای و ، عبارتهای زیر را تایپ نمایید: حال شما می بایست کدی شبیه به کد زیر را داشته باشید: Hello World این قطعه کد سبب نمایش عبارت Hello World در صفحه وب شما می شود و اما تجزیه و تحلیل کد...
عبارت در تمامی صفحات ASP وجود دارند.
این عبارت بدین معناست که زبان به کار رفته در این فایل ASP، زبان اسکریپتی VBScript می باشد (از JavaScript هم برای درست کردن فایلهای ASP استفاده می کنند).
تمامی قطعه کدهای ASP می بایست در بین کاراکترهای قرار بگیرند.
این کاراکترها سبب می شوند که عبارتهای موجود بین آنها، ترجمه شده و به صورت خروجی HTML در بیاید.
از عبارت Response.Write هم برای نوشتن بر روی صفحه استفاده می شود.
حال برای تست این صفحه وب، مرورگر IE خود را باز کنید و یکی از دو عبارت زیر را در آن تایپ کرده و کلید Enter را فشار دهید: http://localhost/HelloWorld.asp http://YourComputerName/HelloWorld.asp (من فرض کرده ام که شما نام فایل را به صورت HelloWorld.asp ذخیره کرده اید).
در عبارت دوم، به جای عبارت YourComputerName می بایست نام کامپیوتر خود را که در هنگام نصب ویندوز، آن را وارد نمودید، وارد کنید.
چنانچه این نام را به خاطر ندارید، می توانید با دنبال کردن مراحل زیر، آن نام را به دست آورید: 1- بر روی My Computer کلیک سمت راست ماوس را زده و از منوی ظاهر شده، گزینه Properties را انتخاب کنید.2- به قسمت Hardware بروید.3- بر روی دکمه Device Manager کلیک کنید تا پنجره Device Manager نمایان شود.4- در بالای این پنجره، نام کامپیوتر خود را می توانید مشاهده کنید.
هیچ فرقی نمی کند که از کدام یک از روشهای بالا برای مشاهده صفحه وب ASP خود استفاده کنید.
چنان چه صفحه وب خود را مشاهده نکردید، مطمئن شوید که آن را در مسیر X:\Inetpub\wwwroot ذخیره کرده اید.
یعنی آدرس اصلی فایل می بایست به صورت X:\Inetpub\wwwroot\HelloWorld.asp باشد.
پس از مشاهده صفحه، از منوی View گزینه Source را انتخاب کنید تا کد صفحه نمایان شود.
مشاهده می کنید که از هیچ یک از کدهای ASP خبری نیست و کد خروجی آن که به صورت HTML می باشد، مشاهده می شود.
این کد چیزی شبیه به کد زیر می باشد: HelloWorld Hello World!
آموزش ASP 3.0 برای مبتدیان - قسمت دوم + در این درس مروری بر متغیرها و VBScript خواهیم داشت...+ در نوشتن این آموزشها، از کتاب Sams Teach Yourself Active Server Pages 3.0 in 21 Days استفاده شده است.
متغیرها متغیرها (Variables) را می توان همانند جعبه ای در نظر گرفت که محتوی یک مقدار می باشند.
حال این مقدار می تواند یک عبارت رشته ای، یا یک عدد و یا یک مقدار درست (True) یا غلط (False) باشد.
از متغیرها، می توان برای نگه داشتن اطلاعات ورودی که از کاربر گرفته شده است، استفاده نمود (در درسهای بعدی در مورد چگونگی انجام این کار، توضیح خواهم داد).
برای تعریف یک متغییر، از کلمه کلیدی Dim استفاده می شود.
بدین صورت که ابتدا کلمه Dim آمده و سپس، بعد از گذاشتن یک جای خالی (Space)، نام متغیر مورد نظر خود را می نویسیم: Dim NameOfVariable برای مقداردهی به متغیرها، می بایست نام متغیر را نوشته، سپس علامت تساوی (=) را گذاشته و بعد از آن، مقدار مورد نظر خود را به متغیر بدهید: NameOfVariable = "Hello!
World" کد فوق، رشته عبارت Hello!
World را به متغیر NameOfVariable نسبت می دهد.
چنان چه بخواهید یک مقدار عددی را به متغیر خود نسبت دهید، می بایست از استفاده از علامت کوتیشن (") پرهیز کنید: NameOfVariable = 17 همان طور که گفته شد، متغیرها دارای انواع مختلفی می باشند: اعداد صحیح (Integer) رشته ها (Strings) درست یا غلط (Boolean) ...
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که دانستن انواع متغیرها به چه دردی می خورد.
در زبانهای برنامه نویسی دیگر، (به عنوان مثال در ASP.NET)، علاوه بر تعریف کردن یک متغیر، می بایست نوع آن متغیر را نیز تعریف کنید.
به عنوان مثال اگر بخواهید یک متغیر را که حاوی یک رشته باشد، تعریف کنید، می بایست از کد زیر استفاده نمایید: Dim NameOfVariable As String اما در ASP، نیازی به این کار نیست و فقط کافیست که متغیر را تعریف کنید، نه نوع آن را.
به این نوع متغیرها، Variant Variables (متغیرهای قابل تغییر) می گویند...
در VBScript امکان آن وجود دارد که شما، بدون آنکه متغیری را تعریف نمایید، از آن در کد برنامه استفاده نمایید.
و این کار هم سبب بروز هیچ گونه خطایی نمی شود.
اما بهتر است این کار را نکنید (در آینده نه چندان دور و با کسب تجربه، علت آن را خواهید فهمید).
برای اینکه متوجه شوید که در کجا، از متغیری که قبلا آن را ایجاد نکرده اید، استفاده کرده اید، می توانید بعد از عبارت ، عبارت زیر را قرار دهید: این عبارت سبب می شود که در صورت استفاده از متغیری که قبلا ایجاد نشده است، پیغامی بر روی صفحه نمایش داده شود.
به عنوان مثال، قطعه کد زیر را در نظر بگیرید: Hello World!
این صفحه را با پسوند asp ذخیره کرده و به وسیله IIS، آن را اجرا کنید.
با انجام این کار، پیغامی همانند پیغام زیر دریافت خواهید کرد: Error Type: Microsoft VBScript runtime (0x800A01F4) Variable is undefined: 'NameOfVariable' /HelloWorld.asp, line 13 همان طور که مشاهده می کنید، در خط سوم این پیغام، عبارت Variable is undefined به معنای متغیر تعریف نشده می باشد، نشان داده شده است.
ثابتها علاوه بر متغیرها، VBScript دارای نوع دیگری از داده ها به نام ثابتها (Constants) نیز می باشد.
اگر بخواهید ثابتها را در ذهن خود تصور کنید، می توانید بگویید متغیری که فقط یک بار مقدار می گیرد و در طول کد ثابت می ماند...
برای تعریف ثابتها، از کلمه Const استفاده می کنیم: Const Telephone = "000-00-00" از ثابتها، معمولا برای داده هایی استفاده می کنند که در طول برنامه، نیازی به عوض شدن ندارند.
با استفاده از ثابتها، به راحتی می توانید بر روی سایت خود تسلط داشته باشید.
به عنوان مثال، همان طور که در کد بالا مشاهده می کنید، ثابتی تحت عنوان Telephone ساخته شده است که به آن مقدار 000-00-00 نسبت داده شده است.
فرض کنید که این شماره تلفن شرکت X باشد.
حال این شرکت، به جای دیگری انتقال پیدا کرده است.
برای عوض کردن شماره تلفنهای درج شده در سایت، فقط کافیست که این یک ثابت را تغییر دهید.
به همین راحتی!
آرایه ها علاوه بر متغیرها و ثابتها، VBScript دارای نوع دیگری از داده ها تحت عنوان آرایه (Array) می باشد.
برای ایجاد کردن آرایه ها، می بایست به صورت زیر عمل کنید: Dim NameOfArray(X) به جای حرف X، یک عدد جایگزین می شود.
این عدد تعداد متغیرها را معلوم می کند.
برای دستیابی به متغیر درون آرایه، می بایست نام آرایه را به همراه عدد مورد نظر که به آن اندیس (Index) می گویند، بیاورید.
به عنوان مثال آرایه زیر را در نظر بگیرید: Dim Marks(3) این آرایه دارای چهار متغیر تحت نامهای Marks(0), Marks(1), Marks(2) و Marks(3) می باشد.
معمولا از آرایه ها، برای ذخیره کردن مقادیر مربوط به هم استفاده می کنند.
این کار سبب راحتی مقدار دهی و دستیابی به متغیرها می شود.
به عنوان مثال فرض کنید می خواهید نمرات میان ترم یک دانش آموز را ذخیره کنید.
برای انجام همچین کاری، استفاده از آرایه ها بسیار راحت تر از استفاده از متغیرها می باشد.
برای درک این مطلب دو کد زیر را در نظر بگیرید: Dim Marks(3) Marks(0)=17 Marks(1)=10 Marks(2)=20 Marks(3)=15 Dim Marks0, Marks1, Marks2, Marks3 Marks0=17 Marks1=10 Marks2=20 Marks3=15 همان طور که مشاهده می کنید، استفاده از آرایه ها، کد نویسی را بسیار کم تر و کار با برنامه را بسیار راحت می نماید.علاوه بر روش فوق، می توانید از تابع Array برای مقدار دهی سریع به متغیرهای آرایه، استفاده کنید.
روش این کار به صورت زیر است: Dim NameOfArray NameOfArray = Array(ValueOf1stVariable, ValueOf2ndVariable, ValueOf3rdVariable, ...) به عنوان مثال، آرایه Marks را که در بالا ساخته شد، می توانید به روش زیر بسازید: Dim Marks Marks = Array(17, 10, 20, 15) حال که با انواع متغیرها آشنا شدید، به بررسی عملگرها (Operators) در VBScript می پردازیم...
عملگرها (Operators) همان طور که در ریاضی، چند عدد را با هم جمع یا تفریق، ضرب یا تقسیم می کنید و یا باقیمانده و خارج قسمت یک تقسیم را به دست می آورید، در VBScript هم می توانید همین کارها را انجام دهید...
در بالا از یک عملگر انتساب یا Assigment که آن را با علامت مساوی (=) نمایش می دهند، استفاده کردید.
همان طور که ملاحظه نمودید، از این عملگر برای نسبت دهی یک مقدار به یک متغیر استفاده می شد: Dim MathematicsMark MathematicsMark = 20 عملگر جمع از این عملگر، برای جمع کردن دو عدد و یا ترکیب نمودن دو رشته با هم استفاده می کنند: ترکیب چندین رشته با یکدیگر: عملگر تفریق از این عملگر هم، برای تفریق استفاده می شود: عملگر ضرب علامت ستاره (*) به عنوان عملگر ضرب در