سنگهایی که در ته دریا تشکیل می شوند اغلب آثاری از جانداران قدیمی به نام سنگواره یا فسیل را به همراه دارند .
اگر روی گل نرم مرطوب راه بروید جای پای شما در آنجا باقی می ماند وقتی جانور یا گیاهی می میرد و در میان گل ها یا ماسههای نرم می افتد بدنش فاسد و تجزریه می شود اما آگاهی اثری از جانداران روی سنگ باقی می ماند که نشان می دهد آن جاندار چه شکلی داشته است.
گاهی جای خالی ماندهی بدن جاندار با ماسه ، گل یا کانی پر می شود .
در این صورت قالب جامدی ، از بدن جاندار درست می شود که کاملاً شبیه به صدف برگ یا استخوان جاندار اولیه است .
به این آثار سنگواره میگویند .
سنگواره اطلاعات زیادی دربارهی گیاهان و جانوران قدیمی به ما می دهند .
به کمک سنگواره ها چیزهای زیادی دربارهی دایناسورها و جانوران پیش از تاریخ دریافته ایم .
از دایناسورها علاوه بر سنگواره های جای پا ، مقداری سنگواره استخوان هم یافت شده است .
 
طرح مسئله : فسیل چیست ؟
دیرینه شناسی شاخه ای از علم زمین شناسی است که به مطالعهی حیاط دیرینه به اتکا به سنگواره ها می پردازد .
در اصل واژه ی فسیل به معنای کندن هر چیز جالب توجه از زمین است و از کلمه ای لاتین گرفته شده است .
اما امروزه فسیل به معنای آثار و بقایای موجودات باقی مانده از ادوار زمینشناسی در لابهلای سنگ ها به کار میرود .
فسیل ها انواع بسیار دارند بقایای موجودات نسبتاً جدید ممکن است به کلی از بین نرود بلکه از آن چیزهایی مثل دندان، استخوان و صدفها باقی بماند .
گاهی بدن جاندار بطور کامل همراه گوشت یافت میشود و در این گونه از فسیل ها در شرایط غیر عادی و خاصی حفظ شده اند مانند بقایای فسیلهای ما قبل تاریخ به نام ماهوت که در یخ های سیبری و آلاسکا محفوظ مانده اند و بقایای مومیایی شده تنبهای خاکی در غارهای صحرایی خشک نوادا .
سنگواره های دیگری نیز یافت می شوند که بعضی از آنها شامل آثار موجودات ما قبل تاریخ است نمونه های چنین شواهدی عبارتند از : 
1- ردپا : ردپای جانوران در رسوبات نرم که بعداً سخت شده اند .
2- حفرات : لوله هایی که توسط جانوران در رسوبات چوب یا سنک حفر می شود این حفرات ممکن است بعداً با مواد معدنی پرشده و حفظ شود بعضی از قدیمیترین سنگواره های شناخته شده را حفرات کنده شده توسط کرمها تشکیل میدهد.
3- کوپرولیتها : عبارت از سنگواره مدفوع جانوران و یا محتویات شکم آنها است که در مورد نوع تغذیه موجودات اطلاعات زیادی در اختیار ما می گذارند .
2-1-1 اهمیت موضوع پژوهش 
در پژوهش مسئله ی مهمی که مورد توجه قرار می گیرد اهمیت موضوع آن است .
هر چند که فسیل ها در زندگی روزمره ی ما شاید به نظر بی ارزشی بیایند اما در خیلی مواقع برای ما کاربرد زیادی دارند .
مثلاً ممکن است گاهی با یک فسیل روبرو شویم و بر اساس مطالعاتی که انجام داده ایم آن را مورد بررسی قرار داده و نوع آن را متوجه شویم .
و همانطور که در متن تحقیق بیان شده است سوخت های فسیلی در زندگی آدمی امروزه کاربرد فراوانی دارند و طور یقین می توان گفت بیشتر نیازهای انسان توسط سوخت های فسیلی بر طرف می شود .
سیری در زندگی ویلیام اسمیت 
ویلیام اسمیت میلادی ) زمینشناس انگلیسی بود .
شهرت او به سبب کارهایی که در زمینه نقشه برداری از لایه های زمین انجام داد .
هنگام نقشه برداری از تونلهایی که برای استخراج معدنهای زغال سنگ می کندند و کانالهای آب ، به پژوهش درباره ی لایه ها و چینه های زمین علاقه مند شد .
قدری به این کار دل بست که دوستانش او را «اسمیت چینه» می خواندند .
اسمیت در سال 1816 میلادی کتاب نقشه ی زمینشناسی انگلستان را ، که حاصل سالها تجربه وپژوهشهایش در زمینه ی بررسی لایه ها و چینر های زمین در قسمتهای گوناگون انگلستان بود ، منتشر کرد .
در این کتاب نوشت که هر چینه ای که بر سطح کنونی زمین نزدیکتر باشد جوانتر از چینه های دیگر است .
بنابراین ، میتوان از چینه ها برای طبقه بندی سنگواره بر حسب زمان نیز استفاده کرد .
او عقیده داشت که هر چه چینه های زمین پایینتر باشد ، سنگواره هایی که در آن یافت می شود قدیمیتر است و بنابراین ،اختلاف آنها با صورتهای زندگی امروزه بیشتر است .
از این رو ، با مطالعه ی چینه ها ،می توان به گذشته ی کرهی زمین و موجوداتی که بر آن زیسته اند پی برد و تغییرهایی را که به تدریج در شکل و ساختمان زمین روی داده است دریافت .
پژوهشهای اسمیت در چینه شناسی ، که قسمتی است از علم زمینشناسی ، یعنی شناخت لایه ای از سنگ که سرتاسر آن کمابیش یکسان و نسبت به لایه های زیر و روی آن مشخص باشد و شرایط تشکیل آن و سن نسبی و پراکندگی و ویژگی های دیگر لایه ، تأثیر فراوان داشت .
ما نیز به پاس زحمات ارزشمند این دیرینه شناس نام گروه تحقیقاتی خود را ویلیام اسمیت نهادیم 
 1-3-1 نخستین سنگواره ی حیوانی در کجا پیدا شد و از چه زمای مطالعه درباره فسیل ها آغاز شد ؟
طی دو یا سه هزار میلیون سال گذشته انواع موجودات حیوانی و نباتی بر سطح زمین زیست می کرده اند که سپس فسیل آنان منقرض شده و از بین رفته اند ما آنچه اطلاع درباره ی سرگذشت آنان حاصل می کنیم از طریق مزالعه در بقایای فسیل شده ی آنهاست .
اجسام فسیل که امروز به ما رسیده است بقایای گیاهان و حیواناتی هستند که در دل سنگ ها نگهداری شده اند .
سنگواره ها یا فسیل ها به اشکال مختلف در می آیند .
گاهی به صورت گوش ماهی ، استخوان ، فلس و سایر قسمت های سخت حیوان باقی مانده اند ولی اغلب اوقات مواد شیمیایی جای قسمتهای سخت را گرفته است جای پای باقی مانده از حیوانات هم به صورت سنگواره در آمده ان .
فسیل ها بقایای جاندارانی است که میلیونها سال پیش از آنکه اسان از سرگذشت زندگی آنان آگاهی حاصل کند در زمین می زیستند با اینحال شواهدی نیز در دست است که برخی از انسان های اولیه فسیل های مزبور را می شناخته اند و برای آنان ارزش قائل بودند و از همین رو نتیجه گیری کردند که در اعصار گذشته این کوه ها زیر آب دریا بوده اند دانش مندان در حقیقت ، تحقیقات راجع به فسیل ها را در اواخر قرن هفدهم میلادی آغاز کردند (جان ری) طبیعی دان انگلیسی که او را پدر تاریخ طبیعی انگلیستان نامیدهاند از نخستین دانشمندانی بود که که در این مورد به تحقیقات جالبی دست یافت همچنین «بارون ژرژکو ویر» طبیعی دان بزرگ فرانسوی ودانشمندان دیگری همچون ویلیام اسمیت به این کار همت گماشتند .
1-4-1 اهدافی که در این تحقیق دنبال می شود : با توجه به عواملی متعدد که در فرآیند تشکیل فسیل ها نقش دارند ، این تحقیق در در نظر دارد تنها به بررسی مهم ترین عوامل در تشکیل فسیل ها و کاربرد آن ها بپردازد هر چند دیگر عوامل درجای خود حائز اهمیت بوده و شناخت آنان نیز به جست و جو و مطالعات دیگر داشته بنابراین این تحقیق به دنبال شناخت و درک مناسب از عوامل مؤثربه وجود آمدن فسیل ها خواهد بود به هرجهت این تحقیق اهداف زیر را دنبال می کند : آشنایی بیشتر با فسیل ها .
شناخت عواملی که در تشکیل آنها تأثیر دارند .
شرایط مناسب برای تشکیل فسیل ها کاربرد سوخت های فسیلی فواید فسیل ها و مضراتی که در پی استفاده از سوخت های فسیلی وجود دارد.
2-4-1 فرضیات تحقیق با توجه به ماهیت و اهداف این پژوهش فرضیاتی به شرح زیر بیان می شود این تحقیق با استفاده از مطالعات ، آزمایشات و مشاهدات سعی در تأیید یا رد آنها مینماید این فرضیات عبارت است از : از جانورانی فسیل به وجود آمده دارای اضایی مانند اسکلیت سخت داخلی یا خارجی و اعضای سخت مانند صدف ، کیتین ، ساخت چوبی ، استخوانو یا … داشتهاند .
یکی از عوامل ایجاد فسیل محفوظ ماندن از عواملی است که مانع تشکیل فسیل می شوند .
یکی از این عوامل ایجاد فسیل محفوظ ماندن از عواملی است که مانع تشکیل فسیل دریاها و دریاچه ها است .
جانوران تجزیه کننده و هوازدگی از به وجود آمدن فسیل به جلوگیری نمی کنند .
مقدمه : معمولاً بقایای آن دسته از موجودات زنده که که در میان لایه های رسوبی مرفون گردیده اند طی میلیون ها سال به مواد کافی دگرگون شده و گاه و کوچکترین اجزای ساختمان بدن آن هم چنان به شکل اولیه باقی می ماند .
یونانیان باستان نخستین اقوامی بودند که بازمانده موجودات کهن می دانستند و زمین شناسان قزن هجدم میلادی کم و بیش از این را از علمی آگاهی داشتند .
کلید این معما در سال 1796 کشف گردید و از آن به بعد سنگواره ها برای باز شناختن تاریخ زمین به کار رفته شد و دانشمندان از این طریق به گوشه هایی از راز پیدایش و تکامل حیات دست یافتند .
1-1-2-متغیرهای تحقیق جانوران : جانوران در دو تقسیم بندی عمده قرار دارند و آنها یا جزء بی مهره ها و نرم تنها هستند و یا در گروه مهرداران می باشند .
محیط تشکیل فسیل : فسیل ها فقط در مکان هایی خاص امکان تشکیل شدن دارند.
حفظ شدن یا عدم محفوظ ماندن از عوامل تجزیه کننده 1-2-2 روش تحقیقی این پژوهش اهداف و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن مهمترین عوامل تعیین کننده روش تحقیق هستند .
هدف از روش تحقیق آن است که مشخص کنیم چه روش تحقیقی برای بررسی موضوع خاصی لازم است به عبارت دیگر هدف از انتخاب روش تحقیقی آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه وروشی اتخاذ کند تا او در هرچه دقیق تر ، سریع تر و آسان تر و ارزان تر در دست یابی به پاسخ ها برای پرسش تحقیق مورد نظر کمک کند .
مادر در این تحقیق از روش تحقیقی استفاده کردیم که عبارت است از : مصاحبه پژوهشی مشاهده بحث گروهی (استنباط) گزارش نویسی 1-1-3-تجزیه و تحلیل پیرامون فرضیات 1تا4 تحلیل داده ها پیرامون فرضیه 1 ، از جانورانی فسیل بوجود آمده که دارای اعضای سخت مانند اسکلت سخت داخلی یا خارجی بوده اند و یا اعضای سخت مانند صدف، کیتین ، بافت چوبی ، استخوان و … داشته اند .
طبق مطالعات و مشاهدات انجام شده فسیل ها عموماً به یکی از دو طریق زیر تشکیل می شوند .
فسیل شدن قسمت های نرم : این نوع فسیل شدن موقعی صورت میگیرد که جسد جاندار پس از مرگ ودر محیطی دور از هوا قرار بگیرد .
گرچه وجود چنین محیطی در طبیعت بسیار نادر است و موجودات اغلب تحت تأثیر عمل باکتری ها واقع می شوند و گوشت معمولاُ به سرعت فاسد می شود لذا فسیل شدن قسمتهای نرم به ندرت بوده و بسیار کمیاب است .
فسیل شدن قسمت های سخت : بدن اغلب جانوران دارای قسمت هایی سخت مثل : دندان ، استخوان و صدف است .
برخی گیاهان دارای اسکلت مقاوم اند و بعضی از جانداران سلولی نیز پوسته ی سیلیسیی سختی دارند که آنها را در مقابل عوامل فساد وتخریب ، مقاوم میسازد .
از اینرو چنین موجوداتی برای تبدیل شدن به فسیل یا سنگواره مناسب ترند .
با این وصف تنها قسمتی از فرضیه ی اول پژوهش یعنی تشکیل فسیل از قسمت های سخت تأیید می گردد .
چون بر اساس یافته های این تحقیق از قسمت .
بررسی و نتیجه گیری داده ها پیرامون فرضیه 2 : یکی از عوامل ایجاد فسیل محفوظ ماندن از عواملی است که مانع تشکیل فسیل می شوند .
طبق مطالعات کتاب های مختلف که در این تحقیق مورد استفاده و قرار گرفته فقط تعداد معدود از جانورانی که در گذشته ی زمین شناسی زندگی می کرده اند که به صورت فسیل حفظ شده اند .
در حالت عادی بقایای جانوران و گیاهان به کلی از بین می روند .
راستی تحت چه شرایطی موجودات به صورت سنگواره حفظ می شوند ؟
برای این کار دو شرط لازم است : دفن شدن سریع دارا بودن قسمت های سخت معمولاً وقتی موجودی می میرد قسمت های نرم آن به سرعت توسط موجودات لاشه خوار خورده می شود و یا توسط باکتری ها تجزیه می گردد .
قسمت های سخت باقی مانده تحت تأثیر هوازدگی قرار می گیرد و سرانجام پودر می شود ولی گاهی بقایای موجودات در زیر رسوبات مدفون می شودو به این ترتیب دور از دسترس