دانلود تحقیق مبادلات تجاری ایران و اروپا از نگاه آمار

توقف رشد صادرات
اما در نیمه نخست سال جاری میلادی روند رو به رشد واردات اتحادیه اروپا از کشورمان متوقف شده و واردات ۷/۶ میلیارد یورویی این اتحادیه از کشورمان در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییری نداشته است.

با این وجود، ایران همچنان بیستمین صادرکننده بزرگ به ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و در خاورمیانه نیز پس از عربستان در جایگاه دوم قرار گرفته است.

● کاهش محسوس صادرات اروپا به ایران
در حالی که واردات اروپا از ایران در نیمه نخست امسال تغییر مسیر داده و رشد چند ساله آن متوقف شده، تغییر روند صادرات کشورهای اروپایی به کشورمان از سال گذشته آغاز شد.

پس از چند سال روند صعودی صادرات اروپا به ایران، این فرآیند در سال گذشته منفی شد و واردات ایران از اروپا نسبت به سال قبل از آن بیش از ۱۳ درصد کاهش یافت.

این روند نزولی در نیمه نخست سال جاری میلادی نیز ادامه پیدا کرده به طوری که در این مدت واردات ۶/۴ میلیارد یورویی ایران نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹ درصد افت کرده است.

این در حالی است که صادرات اروپاییان به ایران در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به طور متوسط ۱۶ درصد افزایش یافته بود.

به هر حال ایران در رتبه ۲۸ بزرگترین واردکنندگان از اروپا قرار دارد.

● تراز، منفی‌تر می‌شود
تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا در ۶ ماه نخست سال ۲۰۰۷ حدود ۲ میلیارد یورو به نفع ایران بوده، یعنی صادرات ایران به این اتحادیه از واردات آن بیشتر بوده است.

تا سال ۲۰۰۵، تراز تجاری ۲ کشور به نفع اروپا بود.

مثلاً در سال‌ ۲۰۰۳ صادرات اروپا به ایران ۱/۳ میلیارد یورو بیش از واردات آن از کشورمان بود.

این رقم در سال ۲۰۰۴ نیز ۷/۳ میلیارد یورو و در سال ۲۰۰۵ حدود ۴/۱ میلیارد یورو به نفع اروپا بود، اما در سال قبل به ناگهان، این روند کاملاً‌ معکوس شد و صادرات ایران ۳ میلیارد یورو از صادرات متقابل اروپا پیشی گرفت.

● بزرگترین صادرکنندگان به ایران
بزرگترین اروپایی صادرکننده به ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی کشور آلمان بوده به طوری که ایران در این مدت پذیرای یک میلیارد و ۶۴۲ میلیون یورو کالای آلمانی بوده است.

ایتالیا با ۷۹۷ میلیون یورو، فرانسه با ۷۰۴ میلیون یورو و هلند با ۲۸۷ میلیون یورو به ترتیب دیگر صادرکنندگان بزرگ کالا به ایران بوده‌اند.

انگلستان، بلژیک، اسپانیا، اتریش و سوئد نیز دیگر صادرکنندگان مهم به ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی محسوب می‌شوند.نکته جالب آن که صادرات کشورهای بلغارستان، استونی، یونان، اسلوواکی، پرتغال، مالت، لوکزامبورگ، لتونی، لیتوانی و قبرس به ایران در سال ۲۰۰۷ تقریباً صفر بوده است.

● بزرگترین واردکنندگان کالا از ایران
بر خلاف صادرات اروپا به ایران که کشورهای متعددی به ایران صادرات قابل توجه دارند، واردات این اتحادیه از ایران تقریباً منحصر به ۵ کشور ایتالیا، فرانسه، یونان، هلند و اسپانیاست.

این ۵ کشور در نیمه نخست ۲۰۰۷ مجموعاً ۵ میلیارد و ۸۶۳ میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده‌اند که بیش از ۸۷ درصد کل صادرات ایران به اتحادیه اروپا را شامل می‌شود.

در این مدت، ایتالیا با وارد کردن ۲ میلیارد و ۸۴ میلیون یورو بزرگترین بازار کالاهای ایرانی در اروپا بوده و پس از آن فرانسه، یونان و هلند قرار دارند که هر یک بالای یک میلیارد یورو از ایران واردات داشته‌اند و واردات اسپانیا از کشورمان نیز حدود ۶۴۵ میلیون یورو بوده است.

در نیمه نخست سال ۲۰۰۷ کشورهای قبرس، لیتوانی، لتونی، لوکزامبورگ، مجارستان، مالت، لهستان،‌ اسلوونی، اسلوواکی، فنلاند، بلغارستان، چک، دانمارک، استونی و ایرلند وارداتی نزدیک به صفر از ایران داشته‌اند.

● مبادلات صفر با ۸ کشور
با مقایسه آمار واردات و صادرات کشورهای اروپایی به ایران به نکات قابل توجهی می‌رسیم.

مثلاً مشاهده می‌شود که مبادلات تجاری ایران با ۸ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپایی شامل بلغارستان، استونی، اسلوواکی، مالت، لوکزامبورگ، لتونی، لیتوانی و قبرس تقریباً صفر است.

همچنین روابط تجاری ایران با برخی کشورها همچون یونان کاملاً یک‌طرفه است، به طوری که در نیمه نخست سال ۲۰۰۷ صادرات یونان به ایران فقط ۵ میلیون یورو، اما واردات این کشور از ایران یک میلیارد و ۵۱ میلیون یورو بوده است.

● نفت،در صدر واردات اروپا از ایران
همانطور که انتظار می‌رود آمار هم نشان دهنده آن است که اروپا نیز همچون سایر کشورهای جهان، بیش از هر کالای دیگری، نفت از ایران وارد می‌کند.

۸۷ درصد کل واردات ۷/۶ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا از ایران در نیمه نخست ۲۰۰۷ را نفت و فرآورده‌های نفتی تشکیل داده است.

۲۷ عضو اتحادیه اروپا در این مدت ۵ میلیارد و ۹۰۸ میلیون یورو نفت از ایران وارد کرده‌اند که نسبت به سال قبل تفاوتی نشان نمی‌دهد، اما با توجه به رشد قابل توجه قیمت نفت خام طی یک سال اخیر، کاهش میزان وزنی واردات نفت این اتحادیه از ایران، محسوس است.

ایران در سال جاری میلادی پس از روسیه، نروژ، لیبی و عربستان سعودی، پنجمین تامین‌کننده نفت خام اروپا بوده است.

اتحادیه اروپا در نیمه اول سال ۲۰۰۷ بالغ بر ۹۱ میلیارد یورو نفت خام از کشورهای مختلف وارد کرده که حدود ۶ درصد آن را نفت خام ایرانی تامین کرده است.

ایران در سال جاری میلادی پس از روسیه، نروژ، لیبی و عربستان سعودی، پنجمین تامین‌کننده نفت خام اروپا بوده است.

اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال ۲۰۰۷ میلادی بالغ بر ۱۴۴ میلیون یورو مواد غذایی و کشاورزی، ۱۳۸ میلیون یورو مواد شیمیایی، ۴۵ میلیون یورو لوازم ماشین‌آلات و ۳۵۱ میلیون یورو کالاهای صنعتی از ایران وارد کرده است.

در این مدت، واردات مواد شیمیایی ۱۰۶ درصد رشد داشته و در مقابل واردات کالاهای صنعتی ایرانی ۲۲ درصد کمتر شده است.

● اقلام عمده صادراتی اروپا صادرات اروپا به ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل افت قابل توجه ۱۹ درصدی داشته و آمارها نیز بیانگر آن است که این کاهش در اکثر اقلام صادراتی اروپا به ایران وجود دارد.

مهمترین کالای صادراتی اروپا به ایران لوازم، تجهیزات و ماشین‌آلات حمل‌ونقل محسوب می‌شود که بیش از نیمی از کل صادرات این اتحادیه به ایران را تشکیل داده اما نسبت به سال قبل ۲۳ درصد کاهش یافته و به ۲ میلیارد و ۵۳۱ میلیون یورو رسیده است.

صادرات کالاهای صنعتی که دومین منبع صادراتی عمده اتحادیه اروپا به ایران محسوب می‌شود، نیز در نیمه نخست سال ۲۰۰۷ میلادی نزدیک به ۱۳ درصد افت کرده و به یک میلیارد و ۱۹ میلیون یورو رسیده است.

محصولات شیمیایی با ۷۰۱ میلیون یورو، مواد خام با ۱۲۳ میلیون یورو و مواد غذایی با ۸۶ میلیون یورو، دیگر اقلام عمده واردات ایران از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا محسوب می‌شوند.

روند مبادلات تجارى ایران و چین حجم مبادلات تجارى ایران و چین از ۳۶۱ میلیون دلار در سال ۱۹۹۰ به یک میلیارد و ۲۱۵ میلیون دلار در سال ۱۹۹۹ افزایش یافته است.

جدول مربوط به حجم مبادلات تجارى دو کشور در ۱۰ سال گذشته براساس همین گزارش، همکارى‌هاى فنى و اقتصادى چین و ایران از سال ۱۹۸۴ آغاز شد و دو کشور جمعاً ۲۸ قرارداد امضاء که مبلغ کل آن ۱۱۰ میلیون دلار بود.

حجم مبادلات تجارى دو طرف در ۴ ماهه اول سال ۲۰۰۰ به ۶۶۶ میلیون دلار و در نیمه اول سال ۲۰۰۰ به ۱/۱ میلیارد دلار بالغ شده است.

در ژوئن سال ۱۹۹۰ صلیب سرخ چین براى کمک به مصیب‌دیدگان ایران یکبار ۵۰۰ هزار یوان دارو و بار دیگر مبلغ ۳ میلیون یوان در اختیار ایران قرار داد.

در ۲۵ آوریل سال ۱۹۹۱، دولت چین بیش از ۵۰ تن اقلام مختلف براى کمک به آوارگان افغانى به دولت ایران هدیه داد.

در ۲۸ ژوییه همان سال سازمان هلال‌احمر ایران ۷۰ تن مواد مورد نیاز براى کمک به مصیبت‌دیدگان چین در اختیار این کشور گذارد.

در سال ۱۹۹۳ دولت چین اقلامى به ارش یک میلیون یوان براى کمک به نواحى سیل زده جنوب ایران ارسال کرد.

در پنجم مارس ۱۹۹۷، صلیب سرخ چین ۵۰ هزار دلار به عنوان کمک براى مصیب‌دیدگان زلزله اردبیل در اختیار هلال‌احمر ایران گذارد.

در ۱۰ مه همان صلیب سرخ چین کمک‌هایى به ارزش ۵ میلیون یوان را براى زلزله‌زندگان در اختیار هلال‌احمر ایران قرار داد.

تعاملی رو به گسترش مبادلات تجاری ایران و کشورهای آسیای میانه همکاری دوجانبه با ترکمنستان جمهوری ترکمنستان با 488100 کیلومترمربع وسعت در شمال کشورمان واقع شده است.

این کشور در 27 اکتبر 1991 رسما اعلام استقلال کرد.

رئیس جمهور بالاترین مقام اجرایی این کشور می باشد که مستقیما با آرای مردم انتخاب می شود.

قانون اساسی ترکمنستان در سال 1992تدوین و تصویب شد.

ترکمنستان دو مجلس (خلق و مجلس) دارد که تعدادی از نمایندگان مجلس خلق از طریق انتخابات مستقیم و تعدادی نیز از طریق انتصاب توسط مقامات و نمایندگان مجلس توسط رأی مستقیم مردم انتخاب می شوند.

بخش اعظمی از این کشور را صحرا دربرگرفته است.

ترکمنستان قبل از استقلال جزو 10 کشور تولیدکننده پنبه جهان بود ولی وابستگی این کشور به درآمدهای نفتی و گازی و عدم مدیریت صحیح باعث شد تا تولیدات این بخش 50 درصد کاهش یابد.

عدم دسترسی مستقیم ترکمنستان به آب های آزاد یکی از معضلاتی است که صادرات کالا و منابع انرژی این کشور را با مشکل مواجه ساخته است.

تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2006 بالغ بر 16 میلیارد دلار (براساس نرخ رسمی ارز) بوده که نسبت به سال قبل 21 درصد رشد داشته است.2 نرخ تورم ترکمنستان در سال 2006 حدود 11 درصد بود.

پنبه، غلات، دام، گاز طبیعی، نفت، محصولات پتروشیمی و نساجی و فرآورده های غذایی مهمترین اقلام صادراتی این کشور می باشد.

واحد پول ترکمنستان منات است.

داشتن مرز مشترک با جمهوری ترکمنستان در کنار سایر عوامل ذکر شده در بالا، اهمیت روابط دوجانبه با این کشور را دو چندان نموده است.

داشتن منابع غنی نفت و گاز و موقعیت ویژه به عنوان پل ارتباطی ایران و آسیای مرکزی موجب گشت تا حجم همکاری های اقتصادی نسبت به سایر کشورها نسبتا بالاتر باشد.

حمل و نقل و ترانزیت، انرژی (گاز و الکتریسته)، خدمات فنی و مهندسی و تجارت کالا از مهمترین زمینه های همکاری میان دو کشور محسوب می گردد.

حجم مبادلات تجاری ایران و ترکمنستان طی 5 سال گذشته به شرح زیر می باشد: همانطور که مشاهده می شود در سال 1385 حجم مبادلات تجاری دو کشور با 45 درصد رشد بالغ بر یک میلیارد و 300 میلیون دلار (300 میلیون دلار صادرات و یک میلیارد دلار واردات) شد که نسبت به سال قبل 44.5 درصد رشد داشت.

جمهوری اسلامی ایران بعد از روسیه، دومین شریک تجاری ترکمنستان محسوب می شود.

ساخت مجتمع نمایشگاهی و خدمات پس از فروش ایران خودرو در عشق آباد، پایانه کامیون های ایرانی در عشق آباد، احداث خط لوله گاز کریچه- کردکوی در خاک ترکمنستان، سیلو، واحد تولید بنزین پالایشگاه ترکمن باشی، واحد پالایش گاز کربچه، جاده عشق آباد- باجگیران، پروژه فیبر نوری، تصفیه خانه مرو، جاده عشق آباد- ترکمن باشی، خط انتقال برق بالکان آباد- علی آباد، خط انتقال برق سرخس، ترمینال های گاز مایع، احداث سد دوستی، ایستگاه تقویت فشار گاز کرپچه، طرح جاده بهاردن- آرچمان از جمله طرح های مهمی هستند که توسط جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان اجرا شده اند.

همکاری در بخش حمل و نقل و ترانزیت از مهمترین زمینه های همکاری میان دو کشور می باشد.

در سال 1384 قریب به 29026 دستگاه کامیون ایرانی به مقصد ترکمنستان تردد کردند و 14228 دستگاه کامیون ایرانی از قلمرو این کشور ترانزیت شده اند.

ضمنا در همین سال تعداد 9405 دستگاه کامیون ترکمنی به مقصد ایران سفر کرده همچنین حدود 2 میلیون تن کالای ترکمنی از طریق راه آهن ایران حمل و بیش از نیم میلیون تن کالای ایرانی از طریق راه آهن ترکمنستان به مقصد این کشور حمل یا از قلمرو این کشور به مقصد سایر کشورها ترانزیت شدند.

همکاری در بخش انتقال انرژی ترکمنستان نیز بسیار حائز اهمیت است.

انتقال و سوآپ گاز و نفت ترکمنستان نیز از دو جنبه مهم است.

اول اینکه استفاده از این منابع در شمال کشور هزینه های حمل سوخت مورد نیاز از جنوب کشور را کمتر می نماید.

دوم آنکه سوآپ این منابع درآمد قابل ملاحظه ای را عاید ایران می کند.

در مقابل ترکمنستان نیز منابع خود را به راحتی به بنادر جنوبی ایران جهت ارسال به مقصد مشتریان خود منتقل می کند.

طی سه سال گذشته به طور متوسط سالانه بین 6 تا 7 میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان از طریق ایران منتقل شده است.

طبق قرارداد 10ساله که در سال 1382 میان دو کشور منعقد شد ایران سالانه 50 میلیون دلار الکتریسیته از ترکمنستان خریداری می نماید.

ضمنا سالانه قریب به 300 میلیون کیلو وات برق ترکمنستان از طریق ایران به ترکیه منتقل می شود.

نهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان در تاریخ 1386.5.2 در عشق آباد برگزار شد.

همکاری دوجانبه با قرقیزستان قرقیزستان با