درمان افسردگی
داروهای ضد افسردگی
داروهایی که اثر ضد افسردگی دارند، به دو گروه اصلی تقسیم میشوند: داروهای ضد افسردگی های سه حلقه ای و داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیدز، که با حروف اختصاری MAOIs به صورت اختصاری نشان داده میشوند.
ضد افسردگی سه حلقه ای
علت نام گزاری ضد افسردگی سه حلقه ای این است که دارای ساختار شیمیایی سه حلقه ای هستند.ایمی پرامین که در سال 1957 کشف شد اولین داروی سه حلقه ای بود که برای درمان فسردگی مورد استفاده قرار گرفت .
از ان پس دارو های سه حلقه ای متنئع بسیاری عرضه شده اند مانند امی تریپتیلین نورتریپتیلین و کلومیپرامینکه در سطح وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند این داروها به میزان اندک شروع میشود و میزان انها به تدریجافزایش می دهند تا انکه به میزای که تاثیر لازم را بر اجرای می گذارد برسند.
معمولا این مقدار 150 میلی گرم در روز است.
ایا داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای موثرند؟
دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای به خوبی مورد افزایش قرار گرفته اند و در کمک به
افراد افسرده جهت رفع علائم افسردگی موثر واقع شده اند.
با مصرف آنها خلق بهبود می ابد،
الگوی خواب به حالت اولیه خود بر می گردد ، تمرکز ، اشتها، تمایلات جنسی و علایق معمول و دیگر علائم بهبود می ابند.
در کل این داروها بیشتر برای افسردگی هایی که علائم جسمانی در آنها غلبه دارد از جمله اشکال در خواب، اشتها، تمایلات جنسی و کندی حرکات یا تحریک پذیری موثرند.
در مجموع شواهد و قرائن حاکی از آن است که تقریبا 75% این گونه افراد افسرده با تجویز داروهای سه حلقه ای بهبود میابند.
در صورتی که داروها به میزان لازم مورد استفاده قرار گیرند اثرات آنها معمولا دو یا سه هفته بعد از شروع درمان آشکار می شود و غالبا در پایان هفته دوازدهم بهبودی قابل ملاحظه ای مشاهده می شود اثر بخشی داروها بر مصرف روزانه آنها به صورت مرتب مبتنی است.
به منظور بهبودی قطعی و جلوگیری از بازگشت مجدد افسردگی، معمولا توصیه می شود که مصرف دترو به مدت سه تا شش ماه متوالی بعد از بهبودی کامل نیز ادامه یابد.
اثرات جانبی ضد افسردگی سه حلقه ای
مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای اعتیاد اور نیست.
از این رو برای افراد افسرده جای نگرانی وجود ندارد که تصور کنند قطع دارو برایشان مشکل ساز خواهد بود حتی اگر آنها را برای مدتی طولانی مصرف کرده باشند.
این داروها اثرات جانبی نامطلوب اما خفیفی نیز دارند: حالت رخوت یا خواب آلودگی و خشکی دهان شایع است، ولی پس از مدتی اثر آنها به تدریج کاهش میابد، در صد اندکی از افرادی که از داروهای سه حلقه ای استفاده می کنند از تاری دید و یبوست شکایت می کنند .
در صورت بروز چنین اثرات جانبی ، پزشک شما مقادیر مصرف دارو را تغییر خواهد داد و یا داروهای ضد افسردگی دیگری را برایتان تجویز خواهد کرد.
فرد افسرده ای که این داروها را مصرف می کند، می تواند همچنان به رژیم غذایی روزانه خود پایبند باقی بماند، کار کند و فعالیت های عادی روز مره
خود را ادامه دهد.
مهار کننده های مونوامین اکسید از MAOIs)) اینها دومین گروه اصلی داروهای ضد افسردگی را تشکیل می دهند.
مونوامین اکسیداز، MAO نوعی آنزیم است که در بافت های معینی از بدن همین طور در مغز یافت می شود.
این آنزیم به در هم شکستن ناقل های عصبی همچون نور آدرنالین و هیدروکسی تریتپامین-5 کمک می کند که در تنظیم هیجان و کار کرد های دیگری که افسردگی را متاثر می سازند نقش دارند،مهارت کننده های MAOIs باعث مهار یا کند شدن این فرایند می شوند.
فنلزین و ترانیل سایپرومین دو نمونه از این داروها هستند.
در حال حاضر این داروها نسبت به داروهای سه حلقه ای، کمتر برای درمان به کار می روند.
آیا MAOIs موثرند؟
انواع خاصی از افسردگی تشخیص داده شده اند که به MAOIs پاسخ بهتری می دهند بخصوص زمانی که اضطراب و تنش به میزان زیادی موجود باشد .
گاهی اوقات ، افرادی که درمان توسط داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای آنان مفید واقع نشده، با تجویز MAOIsبهبود می یابند.
MAOIs نیز مانند داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای باید پیش از چندین هفته متوالی به طورروزانه مورد استفاده قرار گیرند.
مدت زمان مصرف این داروها تا دستیابی به بهبودی،همانند داروهای سه حلقه ای است.
اثرات جانبی MAOIs مهارت کننده های MAOI نیز نه اعتیاد آورند و نه باعث ایجاد عادت می شوند.
اما برخلاف داروهای سه حلقه ای، MAOIs را نباید همراه با داروهای مخصوص و همچنین غذاهای مشخصی که سرشار از ماده شیمیایی تیرامین هستند، مصرف کرد.
ازجمله مواد غذایی که میزان تیرامین در آنها زیاد است می توان برخی انواع پنیر، شراب، مواد پروتئینی بو داده، نمک سودو ترشی را ذکر کرد، علاوه بر این مواد غذایی، غذاهای بسیار دیگری نیز با این ویژگی وجود دارند.
در صورتیکه پزشکتان یکی از انواع MAOIs را برایتان تجویزکند، فهرست کامل از مواد غذایی و دارویی را که باید از مصرف آنها پزهیز کنید، دراختیارتان قرار خواهد داد.
مصرف غذاهای تیرامین دار همراه با MAOIs باعث می شود که فشار خون فرد بطور خطرناکی افزایش یابد.
داروهای ضد افسردگی جدیدتر داروهای ضد افسردگی جدیدتری وجود دارند که نه سه حلقه ای هستند و نه به دسته MAOIs تعلق دارند اما درعین حال، به همان میزان موثرند و اثرات جانبی کمتری دارند، میانسرین و ترازادون از این دسته هستند.
لیتوم لیتوم، دارویی است که کاملا از دو گروه ضد افسردگی مورد استفاده قرار نمی گیرند بلکه بیشتر برای جلوگیری از عود افسردگی مفید واقع می شود.
لیتیوم در حقیقت سبکترین عنصر فلزی شناخته شده است و در جریان خون همه ما به مقدار کمی وجود دارد .اگر چه اثربخشی لیتوم در دهه 1940 مشخص شد اما تنها از اواخر دهه 1960 این دوره به کار گرفته شد.
لیتوم نیزبه صورت روزانه مصرف می شود و میزان آن به تدریج افزایش داده می شود و تا حدی که غلظت لیتوم در جریان خون به میزان ثابتی برسد که برای موثرواقع شدن درمان ضرورت دارد.
در حالی که درمان بالیتوم ادامه دارد میزان آن در خون بطور مرتب اندازه گرفته می شود گاهی در برخی افسردگی های شدید لیتوم همراه با داروهای ضد افسردگی دیگر تجویز می شود تا آنکه اثر بخشی درمان افزایش دهد.
آیا لیتیوم موثراست؟
اگر چه نحوه کارکرد لیتیوم دقیقا شناخته شده نیست ، ولی این دارو اثر بخشی خود را به میزان زیادی ، به خصوص در بیماری دو قطبی یعنی شیدایی افسردگی نشان داده است .
بعضی از مبتلایان که به عود مکرر افسردگی یا شیدایی دچارند،هنگامی که به صورت مداوم لیتیوم مصرف کنند دره ههای بیماری انها قطع میشود یا به طور مشهودی کاهش میابد.
وی این رفته ، پس از پیگیریهای بسیاری از مبتلایان مشاهده شده است که عود بیماری به طور چشم گیری کاهش یافته است .
اثرات جانبی لیتیوم لیتیوم هم مانند دارو های سه حلقه ای و MAOIs اعتاد اور نیست و ایجاد عادت نمیکند ولی میتواند اثرات جانبی نا مطلوبی به بار بیاورد.
به مجرد اغاز مصرف لیتیوم احتمال خواب الودگی جزیی افزایش تحریک پذیری ضعف عصبی و لرزش وجود دارد.این اثرات پس مدت کوتاهی از بین میرود.بعضی افراد درپی مصرف لیتیوم ممکن است اشفه وزن پیدا کنند.چنانچه غلظت لیتیوم در خون بیش از حد افزایش یابد ، احتمال دارد اثرات مسموم کننده ای در بدن به وجود اید از جمله :حالت تهوع ، استفراغ و اسهال؛لکنت زبان ، تلو تلو خوردن اغتشاش فکری ، و بی نظم شدن ضربان قلب .
با این حال پزشک معالج شما با تجویز آزمایش خون به فواصل زمانی منظو به منظور کنترل میزان لیتیوم خون مانع از بروز این اثارمسمومیت خواهد شد.
همچنین بخاطر انکه این دارو سابقه طولانی دارد معمولا پزشکان به خوبی از میزان صحیح مصرف این دارو اگاهند.
درمان بوسیله شک الکتریکی (ect) شک درمانی ect اولین بار در دهه 1930 به عغنوان روش درمانی برای بیماریهای روانی مطرح شد اگر چه طی 10الی 15 سال گذشته مورد تائید کمتری بوده است ولی اثر بخشی آن در مورد انواع خاصی از افسردگی های بسیار شدید تجویز میشود مانند مواردی که فرد مبتلا دارای هذیان باشد و یا حرکاتش کند شده و بی تابی شدیدی داشته باشد وزنش به شدت کاهش یافته و بیخوابی شدید بخصوص سحر خیزی غیر عادی داشته باشد و همچنین خلق ناشاد یکنواختی پیدا کرده و به موقعیتهای شاد واکنش نشان ندهد همچنین ect زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که فرد به درمانهای داروی ضد افسردگی هیچگونه پاسخی ندهد.
یا در صورتی که به دلیل وجود بیماری جسمانی دیگر همچون وضعیت وخیم قلبی نتوان دارویی برای او تجویز کرد.
Ect بی خطر، بی درد و بطور قابل ملاحظه ای دارای اثرات جانبی کمی است باید با استفاده از داروهای بیهوشی بیمار را به خواب میبرند و سپس بر روی شل شدن ماهیچه های بدن داروی دیگری به او تزریق می کنند زمانی که شخص کاملا به خواب رفته باشد و حرکات او را مهار کرده باشند بوسیله الکترودها جریان الکتریکی را به سر فرد وارد میکنند.
جریان الکتریکی به مدت بسیار کوتاهی، یعنی در حدود 0.1 تا 0.5 ثانیه وارد میشود و واکنشی بنام حمله ناگهانی یا حمله تشنجی ایجاد میکند.
از آنجایی که بیمار تحت تاثیرداروی شل کننده قرار دارد هیچ قسمتی از بدن او بر اثر این حمله تشنجی به حرکت نمی افتد.
حمله در حدود یک دقیقه به طول می انجامد آنگاه تاثیر داروهای شل کننده عضلات از بین میرود و شخص بیدار میشود.
Ect معمولا در هفته یک بار یا دو بار اعمال میشود برای درمان افسردگی شدید معمولا در حدود 5 الی 10 جلسه درمان مورد نیاز است.
Ect چگونه عمل میکند و اثرات جانبی ان کدامند؟
جنبه مثبت ect در آن است که بسیار سریع موثر واقع میشودو در مقایسه با بسیاری از داروهای ضد افسردگی ، اثر منفی کمتری روی قلب باقی میگذارد.
جنبه منفی ect در آن است که اسیبی جزیی به حافظه کوتاه مدت وارد میکندکه بیشتر از یک یا دو هفته بطول نمی انجامد.
افسردگی خود عاملی برای آسیب به کار کرد حافظه شناخته شده است، بنا بر این امکان دارد اثر ect بر حافظه، با اسیب پذیری حافظه به علت افسردگی اشتباه گرفته شود.
دوم آنکه بلافاصله پس از درمان امکان دارد نوعی گیجی به مدتی کوتاه که معمولا تا یک ساعت به طول می انجامد،پیش بیابد.
شخصی که تازه از زیر دستگاه ect بیرون آمده، ممکن است که تشخیص ندهد که در کجاست و نتواند وقایع اطرافش را درک کند.
در هر حال، این سر در گمی پس از مدتی کاملا از بین می رود و صرفا به علت تشنج هایی است که بوسیله جریان الکتریکی ایجاد شده اند.
روان درمانی روان پویشی این نوع روان درمانی اولین بار بوسیله زیگموند فروید، در اوایل قرن بیستم در وین بوجود آمد.
در گونه کلاسیک این شیوه که به نام روان کاوی ( تحلیل روانی) معروف است، درمان بصورت فردی طی دورهای طولانی که ممکن است تا چند سال به طول بینجامد، انجام میگیرد.
این شیوه بدین علت به روان درمانی روان پویشی معروف است که در پی آن است که علل ناراحتی های فرد را در انگیزه ها و تعارضهای درونی وی جستجو کند که از تجربیات دوران کودکی در او شکل گرفته است.
برای مثال،فروید افسردگی را خشمی در نظر میگرفت که به جای آنکه فرد را نسبت به یکی از نزدیکانس که به او حالت دو سو گرایی داشته، یعنی هم به او عشق می ورزیده و هم از او منزجر بوده است،ابراز کند،آن را به درون خویش برگردانده است.
مفهوم دو سو گرایی در نظزیه پردازی تحلیل روانی در مورد افسردگی، جایگاه عمده ای دارد که متضمن تعارض میان هیجان های متضاد است.
طرفداران این مکتب معتقدند که افسردگی از نارضا مندی ها و ناکامی های دوران کودکی نشات میگیرد و تاثیری پایدار و با دوام درسرتا سرزندگی فرد افسرده از خود به جای می گذارد.
بر این اساس، روان درمانی به شیوه تحلیل روانی، مستلزم درمانی طولانی است که در آن از طریق حل و فصل کردن تعارض های عمیق که از دوران کودکی فردسر چشمه میگیرند،تلاش میشود تا تغییرات شخصیتی مهمی در فرد بوجود آید.
روان درمانی های رفتاری و شناختی هر دو شیوه روان درمانی های رفتاری و شناختی روشهای درمان کوتاه مدتی هستند و از روان درمانی روان پویشی متفاوت که به گذشته و تعارض های دوران کودکی میپردازند این 2 -شیوه درمانی به شرایط زمانی و مکانی فعلی فرد توجه میکنند.
نوعا درمان رفتاری یا ساعته نیاز دارد .شناخت درمان رویکرد جدیدی است که که بویژه برای درمان افسردگی بوجود می اورد .
این شبوه ها در بر دارنده روش هایی هستند که مستقیما روی افکار متمرکز میشوند اما حیطه فعالیت لذت بخش