بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد روش ازمون مجموعه سوپاپ هیدرولیکی ترمز خودروها که بوسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در سی و چهارمین کمیته ملی استاندارد مکانیک و فلزشناسی مورخ 67/9/27 مورد تائید قرار گرفته , اینک باستناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تاسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب اذر ماه 1349 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استاندارهای ایران باید همواره از اخرین چاپ و تجدیدنظر انها استفاده نمود .
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتیالمقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای ازمایشهای لازم این استاندارد با استفاده از منبع زیر تهیه گردیده است :
SAE J 1118 1983
Hydralic valves for motor vehicle brake systems test procedure
روش ازمون مجموعه سوپاپ هیدرولیکی سیستم ترمز خودروها
1 هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش ازمون مجموعه سوپاپ 1 در دستگاه ترمز خودروها اعم از سوپاپهای تولید تجارتی و بازرسانی شده میباشد این روش ازمون جهت حصول اطمینان از عملکرد رضایتبخش مجموعه سوپاپ میباشد .
2 دامنه کاربرد
این دستورالعمل جهت مجموعه سوپاپ هیدرولیکی ترمز خودروهای سبک و سنگین که از مایع ترمز طبق استاندارد ملی ایران به شماره 363 استفاده میکنند میباشد , این استاندارد شامل سوپاپهای اخطار تفاضلی 2 نگهدارنده 3 یا متعادل کننده 4 و یا ترکیبی از انها میگردد .
3 دستگاه ازمون
به استثنا ازمونهای جریان ( بند 5-2) نگهداری ( بند 5-4-2) و متعادل کردن ( بند 5-4-3) دستگاه ازمون باید مطابق مدار نشان داده شده در شکل شماره یک یا معادل ان باشد تمام لولهها و اتصالات هیدرولیکی نباید از اندازه قطعاتی که در وسیله نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد کوچکتر باشد دستگاه ازمون باید مطابق دستورالعمل زیر و در صورت نیاز مطابق بند (5) مورد استفاده قرار گیرد .
3-1- راهانداز فشار هیدرولیکی غیر از مواردی که دستورالعمل دیگری داده شده راهانداز فشار هیدرولیکی باید قادر به اعمال فشار 1380±245 کیلو پاسکال در ثانیه به سوپاپ هیدرولیکی و ازاد کردن ان باشد .
برای عملکرد به صورت انفرادی دستگاه مزبور باید قادر به تولید فشاری تا KPa 20680 باشد ضمنا باید دارای سیستم تنظیم کنندهای باشد که فشار را در حال سکون بعد از هر بار ترمز کردن روی 138 تا 20680 کیلو پاسکال ثابت نگهدارد .
جهت عملکرد به صورت سیکلی ( متعدد ) دستگاه راهانداز فشار باید قادر به تولید فشارهایی تا 6900 کیلو پاسکال باشد و نیز دارای تنظیماتی باشد که بتوان از ان فشارهای 3450 و 6900 کیلو پاسکال را دریافت نمود
3-1- راهانداز فشار هیدرولیکی ـ غیر از مواردی که دستورالعمل دیگری داده شده راهانداز فشار هیدرولیکی باید قادر به اعمال فشار 1380±245 کیلو پاسکال در ثانیه به سوپاپ هیدرولیکی و ازاد کردن ان باشد .
جهت عملکرد به صورت سیکلی ( متعدد ) دستگاه راهانداز فشار باید قادر به تولید فشارهایی تا 6900 کیلو پاسکال باشد و نیز دارای تنظیماتی باشد که بتوان از ان فشارهای 3450 و 6900 کیلو پاسکال را دریافت نمود .
دستگاه باید فشار را به طور یکنواخت در مدت 1/6 تا 2 ثانیه به حد مزبور برساند .
راهانداز فشار در زمان رها کردن ترمز فشار هیدرولیکی را به طور کامل باید ازاد نماید , دستگاه راهانداز فشار سیکلی باید دارای تنظیماتی باشد که بتوان به کمک ان ترمز را با سرعت 1000 سیکل بر ساعت گرفته و رها نماید .
3-2- قید نیرو ـ قید نیرو نشان داده شده در شکل شماره 2 باید دارای تغییر مکان میلیمتر در هر محفظه نیرو بوده در حالیکه افزایش فشار در سیلندر چرخ در محدوده نشان داده شده در شکل شماره 3 باشد , قید نیرو باید سیلندرهای ترمز چرخ را همانگونه که روی دستگاه ترمز اتومبیل نصب میشوند در خود جای دهد .
یاداوری ـ به جای استفاده از دستگاه ازمون فوق میتوان از مجموعههای ترمز واقعی طبق استاندارد ملی ایران به شماره 363 یا معادل ان استفاده نمود طوری که نیازهای ازمایش بند 5 را براورد سازد .
3-3- ابزارهای اندازهگیری ـ برای هر بخش از مجموعه سوپاپ باید از فشارسنج هیدرولیکی یا دستگاه اندازهگیری دیگر و یک سوپاپ قطع جریان استفاده گردد .
یکی از فشارسنجها که فشار سنج ضعیف به شمار میرود باید دارای مقیاس صفر تا 207 کیلو پاسکال و دیگری که فشارسنج قوی محسوب میگردد باید دارای مقیاس صفر تا 34500 کیلو پاسکال باشد .
هر دو فشارسنج باید از نوعی باشند که تغییر مکان هیدرولیکی قابل اغماض داشته باشند طرحهای اندازهگیری فشار به غیر از فشارسنجهای بکار رفته باید دارای دقت ±0/5 درصد باشد .
برای شمارش تعداد ترمز کردنها باید از دستگاه شمارهانداز , مکانیکی یا الکتریکی استفاده گردد .
در زیر هر یک از نقاط اتصال مجموعه سوپاپ باید یک ظرف نشتیگیر قرار داد .
این طرف باید دارای حداقل سطح تماس با هوا را داشته باشد تا تبخیر سطحی به حداقل برسد در مدار هیدرولیکی باید از یک لوله قائم به ارتفاع 610 میلیمتر مطابق شکل شماره یک استفاده شود .
به کلیه لامپ اخطار باید به ولتاژ 12 تا 14 ولت DC متصل نمود تا با روشن شدن لامپ از اتصال کنتاکتهای کلید اطلاع حاصل گردد .
3-4- وسایل مورد نیاز در محیط ازمایش 3-4-1- محفظه اوزون 5 ـ این محفظه باید غلظت اوزون را روی PPhm 50 حجمی در دمای 37/7±3 درجه سلسیوس نگه دارد .
3-4-2- محفظه هوای گرم ـ کوره عایقبندی شدهایست با ظرفیت کافی که گنجایش سوپاپ ازمون را در خود داشته باشد .
و دارای یک سیستم کنترل دمای ترموستاتیکی که بتواند دمای هوای جاری داخل کوره را روی 100±5 درجه سلسیوس ثابت نگهدارد باشد مجموعه سوپاپ باید به وسیله حفاظتی در برابر تشعشع حرارت المنتهای حرارتی محافظت گردد .
3-4-3- محفظه هوای سرد ـ محفظه هوای سرد باید گنجایش کافی جهت جای دادن سوپاپ ازمون را در خود داشته باشد این محفظه باید تسهیلاتی داشته باشد که بتوان بدون برداشتن سوپاپ ان را به کار انداخت یا بازرسی نمود و باید توانایی نگهداری هوا را با فشار محیط و دمای درجه سلسیوس داشته باشد .
3-5- اتصالات ازمون و مایع ترمز , مایع ترمز هیدرولیکی باید مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره ....
باشد لولهها و اتصالات به کار رفته در دستگاه ازمون باید از نوع لولهها و اتصالات بکار رفته در وسیله نقلیه باشد .
4 ـ نمونههای ازمایشی مجموعههای سوپاپ ازمایشی پس از تولید نباید مورد استفاده قرار گرفته و نباید قبل از ازمایش قطعات ان مجزا شده باشد .
5 ـ دستگاه ازمون و دستورالعمل ازمایش باید به ترتیب نشان داده شده و در دمای 44 تا 16 درجه سلسیوس انجام گیرد مگر اینکه روش دیگری ارائه شده باشد .
قبل از تکمیل تمام ازمونها نباید مجموعه سوپاپ باز شود .
5-1- مقاومت واشرها یا گردگیرهای الاستومری 6 در برابر اوزون ـ دهانههای هیدرولیکی را نسبت به دمای محیط اببندی نمائید و مجموعه سوپاپ را تحت محفظه اوزون 50±5 حجمی در دمای 37±3 درجه سلسیوس برای مدت 50 ساعت قرار دهید .
5-1-1- مجموعه سوپاپ را از محفظه اوزون بیرون بیاورید و بدون باز کردن قطعات , مجموعه اببندی یا گردگیرها را معاینه کنید .
5-2- جریان جبران کننده و برگشت برای دستگاه ترمز جلو و عقب 5-2-1- در حالیکه یک مجرای خروجی از دستگاه ترمز جلو باز شده ( در صورتیکه سوپاپ بیش از یک دهانه خروجی داشته باشد ) و به هوای محیط مربوط گردیده است و تمام دهانههای خروجی دیگر به وسیله درپوشهای مناسب بسته شدهاند فشار 14±3 کیلو پاسکال را به دهانه ورودی اعمال نمائید و شدت جریان را در دهانه خروجی اندازهگیری کنید .
5-2-2- ازمون بند 5-2-1 را تکرار نمائید با این تفاوت که این بار فشار هیدرولیکی را به دهانه خروجی اعمال کرده و شدت جریان را در دهانه ورودی اندازه بگیرید .
5-2-3- ازمون بند 5-2-1 را تکرار نمائید با این تفاوت که این بار فشار هیدرولیکی را به دهانه ورودی دستگاه ترمز عقب اعمال کرده و شدت جریان را در دهانه خروجی اندازه بگیرید .
5-2-4- ازمون بند 5-2-3 را تکرار نمائید با این تفاوت که این بار فشار هیدرولیکی را به دهانه خروجی اعمال کرده و شدت جریان را در دهانه ورودی اندازه بگیرید .
5-2-5- ازمونهای بند 5-2-1, 5-2-2, 5-2-3 و 5-2-4 را تکرار نمائید با این تفاوت که این بار فشار هیدرولیکی 345±3 کیلو پاسکال را پس از قرار دادن سوپاپ نگهدارنده در وضعیت برگشت همان طوری که توسط کارخانه سازنده خودرو تعیین شده است اعمال نمائید .
مدت 15 تا 20 ثانیه تامل نموده تا فشار مجموعه سوپاپ به 1900±3345 کیلو پاسکال تعادل یابد .
سپس فشار را در فواصل زمانی 30±1 ثانیه یادداشت کنید .
5-4- مشخصههای عملی ـ رابط هیدرولیکی دستگاه ازمایش را به مجموعه سوپاپ متصل و تمام اتصالات را با گشتاور اسمی مشخص شده از طرف کارخانه سازنده خودرو محکم نمائید .
دستگاه ازمون را با مایع ترمز جدید پر کنید در صورت لزوم دستگاه را از چهار نقطه هواگیری کنید .
تمام پیچهای هواگیری را با گشتاور اسمی مشخص شده از طرف کارخانه سازنده محکم نمائید .
فعالیت اخطار تفاضلی را یادداشت نمائید .
پس از انکه پیستون حداقل یکبار تا انتهای مسیر خود حرکت کرد فشار ورودی سوپاپ متعادل کننده یا نگهدارنده و یا هر دو را در برابر فشاری مشخصه خروجی طوری تنظیم کنید که پیستون تفاضلی مجددا در مرکز قرار گیرد ( بطور دستی یا خودکار ) 5-4-1- ازمون فعالیت اخطار تفاضلی ـ روغنهای اضافی داخل حفره کلید را قبل از ازمون تخلیه نمائید .
فشار 12800 کیلو پاسکال را به مجموعه سوپاپ دستگاه ترمز جلو و عقب اعمال کنید سوپاپ قطع جریان الف و ب سیلندر اصلی و قید نیرو را مسدود کرده و فشار سیلندر اصلی را ازاد نمائید .
5-4-1-1- مدت 15 تا 20 ثانیه تامل نموده تا فشار مجموعه سوپاپ به 13800±345 کیلو پاسکال تعادل یابد .
سپس فشار را در فواصل زمانی 30±1 ثانیه یادداشت نمائید .
مقاومت کلید لامپ اخطار را روی اهم متر بخوانید .
5-4-1-2- در حالیکه فشار در دهانه ورودی دستگاه ترمز عقب به اندازه فشار جو نگهداشته شده است فشار هیدرولیکی کافی به ورودی دستگاه ترمز جلو اعمال کنید تا پیستون تفاضلی حداکثر کورس ( تغییر مکان ) خود را طی کند .
فشار پیستون تفاضلی ( اختلاف فشار ) را ثبت و اتصال سویچ لامپ را بررسی نمائید .
5-4-1-3- دهانه ورودی دستگاه ترمز جلو را به فشار اتسمفر اتصال دهید ( همان طوری که در مورد ترمز عقب اجرا گردید ) در کلید نوع فنری 7 لامپ اخطار باید روشن باقی بماند .
فشار را به طور همزمان به دستگاه ترمز جلو و عقب وارد نمائید تا پیستون تفاضلی دوباره در وسط مسیر قرار گیرد ( هر جا که این دستورالعمل قابل اجرا باشد ) فشار لازم جهت قرار گرفتن پیستون در مرکز را یادداشت نمائید ( هر جا که این دستورالعمل قابل اجرا باشد ) اندازهگیری فشار را در لحظهای که لامپ کلید خاموش میشود انجام دهید .
5-4-1-4- روش بند 5-4-1-2 را تکرار نموده با این تفاوت که مجرای ورودی دستگاه ترمز عقب را تحت فشار قرار داده در حالیکه مجاری ورودی دستگاه ترمز جلو به فشار جو مربوط شده باشد .
فشار ورودی پیستون تفاضلی را یادداشت نمائید اتصال کلید لامپ اخطار را بازدید کنید .
5-4-1-5- روش بند 5-4-1-3 را تکرار نمائید .
5-4-2- ازمون سوپاپ نگهدارنده ـ مشخصات سوپاپ نگهدارنده را که از طرف کارخانه سازنده مشخص شده است عملا مورد ازمایش قرار دهید .
5-4-3- ازمون سوپاپ متعادل کننده ـ مشخصات سوپاپ متعادل کننده را که از طریق کارخانه سازنده مشخص شده است عملا مورد ازمایش قرار دهید .
5-5- ازمون مقاومت فیزیکی ـ تمام مجاری خروجی مجموعه سوپاپ را با درپوش مناسب مسدود نمائید و مجموعه سوپاپ را به سیلندر اصلی ترمز ارتباط دهید فشار 20685±690 کیلو پاسکال را به مجموعه سوپاپ دستگاه ترمز جلو و عقب اعمال نمائید فشار را برای مدت 15±5 ثانیه نگهدارید و بعد ان را ازاد نمائید .
در طول ازمون فشار را مشاهده نمائید و مجموعه سوپاپ را از نظر نشتی و معایب فنی معاینه کنید .
5-6- دوام در دمای بالا ـ راهانداز فشار را برای کار کردن متناوب با سرعت