دانلود مقاله بیماری های طیور

در صنعت طیور ناگزیر ازمحافظت پرندگان علیه طیف وسیعی از بیماریها می باشیم پاسخگویی به این سوال که چرا پرندگان قادر به محافظت از خود نیستند؟

آسان نبوده وباید ابتدا از پیچیدگی سیستم ایمنی طیور آگاهی یابیم .سیستم ایمنی جوجه شامل بوریس فابریسیوس ، تیموس ، مغز استخوان ، طحال ،غده هاردین ، لوزه های سکومی ، گره های لنفاوی اولیه می باشد اعمال اصلی سیستم ایمنی به وسیله سلولهای تخصص یافته یعنی لنفوسیت ها که به وسیله سیستم رتیکولواندوتلیال حمایت می شوند انجام می شود سیستم ایمنی با سلولهای دودمان لنفوسیت ها که در خلال اولین هفته انکوباسیون کیسه زرده جنین منشا می گیرند اغاز می گردد سلولهای دودمان به تیموس و بورس فابریسیون مهاجرت میکنند این سلولها در تیموس به صورت سلولهای T و در بورس فابریسیوس به صورت سلولهای B بالغ میگردند تیموس وبورس فابریسیوس به عنوان بافتهای لنفاوی مرکزی تلقی شده و فراهم اوردنده سلولهای B و T برای سایر ساختمانهای لنفاوی می باشند 2 یا 3 روز قبل از خروج جوجه ازتخم سلولهای T شروع به ترک تیموس می کنند ازاد شدن سلولهای T از تیموس تا مرحله بلوغ جنسی ادامه می یابد سلولهای B تقریبا از روز پانزدهم انکوباسیون مهاجرت از بورس را آغاز می کنند مهاجرت اصلی سلولهای B قبل از سن 9 هفتگی به وقوع می پیوندد وفعالیت بورس قبل از بلوغ جنسی از بین می رود متعاقب فرایند بلوغ سلولهای T و B در تیموس وبورس ازهر یک از دونوع سلولهای فوق الذکر در سایر اعضا لنفاوی بذرافشانی می گردد علاوه براین هرکدام ازاین دونوع سلول در جریان خون به گردش در می ایند مقدار لنفوسیت های T و B در جریان خون به ترتیب 70 و 30 درصد می باشد .

ایمنی سلولی
سلولهای T بالغ یک سیستم شناسایی آنتی ژن رابوجود آورده و همچنین دارای توانایی ژن رابوجود آورده و همچنین دارای توانایی تولیدبرخی مواد می باشند که در ایمنی سلولی نقش مهمی ایفا می کنند درضمن ، لنفوسیت های T درفعال ساختن لنفوسیت های B دخیل هستند به دنبال عفونت سلولهای T با تولید مواد زیر به آن پاسخ میدهند :
1- سلولهای خاطره ای
2- سلولهای عمل کننده اختصاصی
3- سلولهای مهار کننده
سلولهای B بالغ تا حدود سن 8 هفتگی به مهاجرت خود از بورس به سایراعضا لنفاوی ادامه می دهند سطح سلول B در زمان خروج از بورس با آنتی بادیهای غیر اختصاصی پوشیده شده است پاسخ این
سلولها در برابر عفونت تولید دونوع سلول می باشد :
1- سلولهای خاطره ای
2- سلولهای تولید کننده آنتی بادی
آنتی بادی تولیدشده در پاسخ اولیه علیه عفونت از نوع Igm می باشد و به دنبال آن IgG تولید می شود در صورت تکرار عفونت توسط عامل عفونی مشابه عمده ترین آنتی بادی تولید شده از نوع IgG می باشد پلاسموسیت های واقع در مناطق زیرین بافتهای پوششی تولید نوع سومی از انتی بادی به نام IgA را به عهده دارند این نوع آنتی بادی درپیشگیری ازتهاجم سطحی موثر می باشد .

پاسخ ایمنی مکانیسم پاسخهای ایمنی فقط هنگامی فعال می گردد که بافتهای میزبان توسط یک انتی ژن خارجی نظیر عفونت ویروسی یا باکتریایی مورد تهاجم واقع شود سرعت پاسخ ایمنی به تعداد دفعات مواجه شدن با انتی ژن بستگی داشته درحالی که شدت پاسخ ایمنی به کفایت ایمنی جوجه ارتباط دارد با این حال کفایت ایمنی خود به موارد زیر بستگی دارد : 1- تکامل سیستم ایمنی 2- وجود عوامل تضعیف کننده ایمنی 3- شدت عفونت 4- وضعیت تغذیه ای 5- عفونتهای مختلط 6- عفونتهای اضافه شده 7- سایر موارد در شرایط تجارتی درگله هایی که در معرض عفونتهای درمانگاهی یا تحت درمانگاهی ناشی ازموارد ذیل می باشند پاسخ ایمنی کمتراز حد مطلوب به دفعات مشاهده می گردد 1- بیماری بورس عفونی 2- سندرم سوجذب 3- عفونتهای ناشی از رئوویروس ها 4- عفونتهای ناشی از آدنوویروس ها 5- عفونت ناشی از ویروس رتیکولواندوتلیوز 6- مسمومیت با سموم قارچی 7- کوکسیدیوز تحت شرایط ایجاد کننده استرس از قبیل گرما، سرمای شدید ، تراکم زیاد گله ، غلظت زیاد آمونیاک و نوسانات شدید جوی نیز پاسخ ایمنی کمتراز میزان مطلوب می باشد عفونتهای مختلط رایج: تحت شرایط تجاری ، بروز عفونت های مختلط بیش از ان که یک استثنا باشد معمولا به عنوان یک قاعده مطرح است در برخی از موارد عوامل استرس زا از طریق ممانعت نمودن از بروز پاسخ ایمنی ، قادر به مستعد نمودن از بروز پاسخ ایمنی قادر به مستعد کردن جوجه نسبت به عفونت هستند متداولترین دلائل پذیرفته شده برای بروز پاسخ ایمنی کمتر از حد مطلوب عبارتند از : 1- تخریب نسبی یاکامل سیستم ایمنی 2- هضم ضعیف مواد مغذی 3- جذب ضعیف مواد مغذی 4- اجرای بیش از حد برنامه های واکسیناسیون 5- عفونت های مختلط یا اضافه شده 6- عدم کفایت ایمنی 7- عفونتهای مزمن 8- برخی ترکیبات داروئی برخی از بیماریهایی که از نظر اقتصادی حائز اهمیت زیاد می باشند در میان گله های طیور تجارتی حالت آندمیک دارند عوامل ایجاد کننده این بیماری ها به طور شایع در محیط مزرعه یافت می شوند و به اسانی بین گله ها انتقال می یابند بعضی ویروسها و باکتریها از طریق تخم مرغ به جوجه تازه خارج شده از تخم انتقال می یابند بعضی از عوامل عفونی ، جدا از ایجاد واگیری و مرگ و میر، به علت گرایش به سیستم ایمنی ، تضعیف کننده این سیستم می باشند .

برنامه های واکسیناسیون: به منظور کنترل موثر بیماریهای عفونی ، انواع برنامه های واکسیناسیون اجرا می گردند با بکار بردن واکسن حاوی ویروس زنده ، عفونتی خفیف آغاز می شود که واکنش ایمنی و تولید آنتی بادی های اختصاصی را به دنبال دارد تجویز واکسنهای زنده به جوجه هایی که در دوره کمون بیماری به سر می برند و یا مبتلا به بیماری تحت درمانگاهی هستند با بروز یک واکنش شدید همراه می باشد گله هایی که بدین ترتیب تحت تاثیر قرار میگیرند نشانه های درمانگاهی اختصاصی برای نوع ویروس واکسن را بروز می دهند علاوه براین دوره عفونت به طول خواهد انجامید موفقیت یک برنامه واکسیناسیون به سطح انتی بادی مادری ، کفایت ایمنی ، عفونتهای همراه و عوامل استرس زا بستگی دارد .

ردیابی عوامل وازدگی وتلفات اولیه درگله گوشتی: مقدمه : نحوه برخورد باتلفات اولیه مرغداریها ، ازمعضلات جـدی این حرفه است که بعضا“ باتبعـات ونتـایج حقوقی ودرگیریهای مربوط بدان نیـز همراه می شود .

متأسفانه ، علیـرغم اهمیت این مقوله ، تاکنون کار مدون ومنظمی دراین زمینه،صورت نگرفته است.به دلیل ضرورت وجودیک راهنمای عملی ، برای قضاوت صحیح درمورد منشأ وعوامل تلفات ، مقاله حاضـربه عنـوان ورودومقدمه ای دراین موضوع ، تقدیم می گردد بدان امیدکه جزئیات فنی این مباحث به کمک اهل نظر،تفصیل وتعمیق بیشتری پیدا کند .

روش شناسی : بیش ازهرچیزبایدمتدلوژی مناسبی برای تحقیق وبررسی موردنظرمان داشته باشیم.این متدلوژی بـایدبـه گونه ای تنظیم شـودکه حتی الامکان ، کلیه عـوامل دخیل درتلفات اولیه راپوشش دهـد.روش برگزیده این مقاله تبارشناسی(دودمان پژوهی)خواهدبود.

این متدلوژی منسوب به“نیچه” وبخصوص “ میشل فوکو ” فیلسوف معروف ومعاصرفرانسوی است .

تفاوت این روش با روش تاریخ شناسانه آن است که درروش تـاریخی ، سابقه تـاریخی مسئله ازابتـدا به انتـها مـرورمی شودحـال آنکه درروش تبارشناسی جستجو ازحال به گذشته سیرمی کند.یعنی ما گزارشی ازوضعیت موجود(ودراین مـورد از تلفات غیرعادی اولیه درگله ای معین ) داریم .

درمحل حضورمی یابیم وباروش تبارشناسانه ازوضعیت حال حاضر گله گوشتی گزارشی تهیه می کنیم .اگرصحت گزارش،دال برتلفات غیرعادی موردتأییدمان قرارگرفت ،آنگاه به ردیابی عوامل آن ازحـال به گـذشته می پردازیم وقدم به قدم به حـذف عوامل غیرمؤثربـرتلفات اقـدام می کنیم .هدف آن است که بتدریج حلقه محاصره عامل یـا عـوامل اصلی را تنگتر ونهایتا“ آنها راشناسایی نمائیم .

گام اول : بررسی صحت وسقم گزارش پس ازحضوردرمحل،اولین کار،تحقیق صحت وسقم اصل گزارش است.بارها اتفاق افتاده که مرغدار بدلیل عدم اطلاع کافی ازطبیعی بـودن درصدی ازتلفات اولیه ، یـا بدلایل دیگـر ، دروخـامت وضع گله دانسته یاندانسته مبالغه کـرده است .

میزان استاندارد یـا طبیعی تلفات اولیه ووازدگی گله درکشور ما تاسقف 3% تعیین شـده است .البته این رقم سالیانی طولانی است که مبنای قضاوت وداوری قرارگرفته وظاهرا“ بیش ازآنکه نوعی اتکـا بردلایل علمی داشته باشد، عمـدتا“ بدیل جنبه بخشنامه ای آن ملاک عمل قـرارمی گیرد.

بـاتوجه به ارتقاء وضعیت بهداشتی مـرغـداریها وسـوادوآگـاهی مـرغـداران و تولیـدکنندگان جوجه ، شابسته است مقدمـات تجدید نظـرعلمی دراین رقم بـاتوجه به واقعیات جدید صنعت مرغداری فراهم گردد.

نخستین گام دراین زمینه می تواند برآوردی واقعی ازآمار تلفات اولیه جوجه های تولید شده درسراسرکشورباشد.علی ایحال تاآنزمان،ناچاریم رقم 3% رامبنای کارقراردهیم مشکل دیگـر عدم توافق درمحـدوده زمانی تلفات است که اغلب 7 روز ذکـرشده ولی بعضـا“ ده روز راواقعی ترمی دانند وبندرت هم تا15 روز راملاک قرارمی دهند.دربخشنامه های اداری تـأکید برتلفات هفته اول است ولی به نظرنگارنده اگرمنشأوازدگی وتلفات عواملی غیراز بیماریهای eggborn ( عفونت نـاف ـ سالمونلا وآسپرژیلوس ) بـاشد.محاسبه تلفـات هفتـه اول عــادلانه است چـون دراین شـرایط منحنی تلفات بین روزهـای 3و6 به اوج می رسدوسپس دفعتا“سقـوط می نمـاید.امـادرمورد بیماریهای egg born داوری باید باتوجه به دوره کمون ودوره خودبیماری صورت گیرد.مثلا“درعفونت ناف ناشی ازآلودگی هجری این مدت تا10 روزاول ادامه داردودرموردسالمونلوز باتوجه به اینکه اوج تلفات درهفته دوم است حـداقل 15 روز بـایدملاک محاسبه باشد.

درمـوردآسپرژیلوس های مادری هم درست است که اوج تلفـات درهفته اول متمـرکزاست ولی تلفات مراحل غیرحاد بیماری هم تا 15 و20 روزگی وبعضا“ بیشتر می تواند طول بکشدکه طبعا“ بایستی دربرآورد خسارات وارده، موردتوجه قرارگیرد.

نکته مهم دیگرآن است که دراین برآورد صرفا“نباید تلفات اولیه لحاظ گرددبلکه بایدوضع عمومی گله، میزان جوجه های وازده،روند بهبودی وتلفات احتمالی گله درآینده هم موردنظر قرارگیرد ودر محاسبه نهایی اعمال گردد.

گام دوم : بررسی مشکلات مدیریتی چنانچه درگـام اول اصل وجودمشکل منتفی نگردید وموردتائیدواقع گشت،درگام دوم بایدوضعیت مدیریتی گله بررسی شود.

مهمترین عامل سوء مدیریت منتهی بـه تلفات ووازدگی ،آمـاده نبودن سالن درزمان تخلیه جوجه می باشدکه خود شامل سردی سالن وتشنگی است.عـدم تامین حـرارت هفتـه اول فاکتـور بسیـارمهم تلفات اولیه است که به سرماخوردگی جوجه ها(باعلائم پژمردگی وتجمع،رسوب اورات وعفونت ناف) منجرخواهدشد.تشنگی دادن به جوجه ها نیزبه دهیدرا تاسیون ووازدگی می انجامدوهرچه مدت آن طولانی تـرشـود،وضع عمـومی گله وخیم تـر می شـود.مشکل تشخیص این عـوامل درعـدم همکاری احتمالی مـرغـداردر دادن اطلاعـات است که می تـوان کمـابیش آنها را ازکالبـدگشایی تلفات ــ وضع موجودمدیریت ــ روندومنحنی تلفات وبررسی اطلاعات ثبت شده توسط خود مرغدار،بدست آورد.

عامل مهم سـوء مدیریتی دیگرمسئله تغذیه است .

عدم بالانس جیره حداقل درمراحل اولیه نمود محسوسی در تلفـات نـدارد ولی مسموم بـودن دان و TVN بالای آن می تـواندبه افـزایش غیرعادی تلفات اولیه منجرشود.استاندارد TVN برای دان کامل وبرای پودرماهی می باشد.

آلودگی ثانویه دان وبسترباآسپرژیلوس هم ازمواردمشکل آفرین است که به افزایش تلفات ازروز 5و6بخصوص درهفته دوم منجرمی شود.دراین حال ندول های قارچی ازمواردegg born آسپرژیلوس درشت ترواوج تلفات متمرکزدرهفته دوم است .دراین مواردبرداشت نمونه ازدان وبستر وارسال به آزمایشگاه برای ردیابی مسئله ، وتفریق ازدرگیریهای مادری ضرورت دارد.

سایرمواردسوءمدیریت ازقبیل مشکلات تهویه، مشکلات بهداشتی وعـدم بالانس نسبی جیـره تأثیـر خاصی بـرتلفات اولیه ندارندهرچندقطعا“ درسنین بـالاتـرعوارض وعواقب سوء آنها وضع عمومی گله رامتأثرخواهدکرد.نکته مهم دراین موردآن است که شدت وحدت وضعیت گله بـایدبا نـوع عاملی که برای آن قائل می شویم ، متناسب بـاشدومیزان تلفات وحدت مسئله بتواندعلی الاصول ازعامل مورد نظرما ناشی گردد.

گام سوم : بررسی نحوه حمل چنانچه دروضعیت مدیریتی گله عاملی راکـه بتـواندوضع موجودراتوضیح دهـد نیافتیم ، درمرحله بعدی بایدپروسه حمل از بارگیری تاتخلیه جوجه بررسی شود .

مشکلات ناشی ازحمل درگله دونموداساسی دارد: یکی تلفات غیرعادی داخل کارتن هـای جوجه و دیگــربیحالی جوجه های تخلیه شده ، طوری که جوجه ها سینه می زنندوتمایلی به تحرک وجستجوی آب ودان ندارند.

درحمل ، مدت حمل ، نوع بسته بندی ، توقف توی راه وتجهیزات وسیله حمل مؤ ثرند.

افزایش مدت حمل به بالای 24ـ 18 ساعت بـاعث دهیـدراته شدن جوجه ها می شود.هرچه جوجه ازمادرجوانتری تولیدشده باشد ، نسبت به افزایش این مــدت آسیب پذیرمی شـود.دراین حـال برای کنترل ابعادضایعه جوجه باید سریعا“ به آب ودان رسانده شود وازالکترولیت بـرای جبران آب ازدست رفته استفاده شود .

مدت حمل به سادگی ازتفاضل زمان تخلیه وبارگیری بدست می آید .

توقف میان راهی بدلیل خرابی فنی وسیله نقلیه یا استراحت راننده ،باعث واردشدن شوک حرارتی وتهویه ای به جوجه ها ،می شود،که تحقیق وقوع یــا عـدم وقـوع آن راه وروش متعــارفی نداردوبه میزان همکاری راننده دردادن اطلاعات بستگی دارد.

حمل ونقل جوجه ها درفصول گرم وخاصه برای مسافت های دوربایدحتما“ دربسته بنــدیهای 80 قطعه ای وحتی درصورت لزوم کمترازآن صورت می گیرد تامشکل گرمازدگی وخفگی عارض نگردد.

جوجه خفه شده درکالبدگشایی دارای ریه پرخون ونوک تیره(