شمشیر مهمترین اسلحه بشر، طی چندین هزار سال بوده است.
در دوران باستان و در تمدنهای بزرگی همچون ایران، روم، یونان و مصر، جنگجویان و دلاورمردان در مبارزات خود از شمشیر بیشترین استفاده را می‌کردند و برای قدرت یافتن در مبارزه به آموزش فنون شمشیربازی زیر نظر مربیان و استادان با تجربه می‌پرداختند.
شمشیر مهمترین اسلحه بشر، طی چندین هزار سال بوده است.
در معابد مصر باستان نقشهای برجسته‌ای بر روی سنگ وجود دارد که تاریخ آن ۱۱۹۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد و شمشیربازهایی را در حال شمشیر زدن و مسابقه نشان می‌دهد.
در بیشتر مجسمه‌ها و حجاریهای مربوط به تمدنهای باستانی، جنگاورانی مسلح به شمشیرهای گوناگون دیده میشوند.
این شمشیرها بیش از کشف آهن، از جنس مفرغ و برنز و اغلب به شکل کوتاه و پهن ساخته می‌شدند.
با کشف آهن، شمشیرها وزن بیشتری پیدا کردند و انواع شمشیرهای کوتاه و بلند و پهن و کج به دست جنگاوران نقاط مختلف جهان افتاد.
اما با گذشت زمان به تدریج از وزن شمشیرها کاسته شد و به استحکام آن افزوده گردید تا جنگجویان بتوانند با سهولت بیشتری از آن استفاده کنند و کمتر خسته شوند.
در موزه ژاپن مجموعه‌ای از شمشیرهای قدیمی نگهداری می‌شود که حدود دو هزار سال از زمان ساختن آنها می‌گذرد.
در این گنجینه شمشیری وجود دارد به نام روزانازینو که توسط پرنس پامانومیگوتو آخته شده است.
البته در افسانه‌ها آمده است که لبه تیغ شمشیر به اندازه‌ای آخته شده که با یک ضربه سطح چمن باغ ملکه را صاف می‌کرده‌اند.
در این کشور، همچنین ورزشی با سابقه چند هزارساله متداول است به نام کندو که در آن به کمک قطعه چوبی بلند از جنس نی خیزران، به حمله و دفاع می‌پردازند و این در حقیقت شیوه‌ای برای آموزش فنون و اصول شمشیربازی و مهارت یافتن در آن است.
در مسابقات امروزی کندو شرکت کنندگان از لباس محلی و ماسک توری مخصوص استفاده می‌کنند تا بدن و ناحیه سر و صورت آنها در برابر ضربه‌های حریف آسیب نبیند.
ولی با این تفاصیل کهن‌ترین آثار در دنیای قدیم از ایام سلطنت پادشاه ساراگون قدیم به جای مانده است.
از آن زمان تا قرن ۱۲ و ۱۳ شمشیری که دارای تیغه برنزی باشد دیده نشده است.
ورزش شمشیربازی در ابتدای قرن چهارم میلادی در اروپا متولد شده است.
کشور آلمان پیش‌قدم این ورزش بوده است و در ابتدای قرن پانزدهم، شمشیربازی از آلمان به ایتالیا راه یافت و در قرن بعدی در اروپا متداول گردید و مدارس شمشیربازی به آموزش علاقمندان این ورزش پرداختند.
البته انگیزه اصلی برای کسب مهارت در شمشیربازی آن بود که افراد خود را مهیای دوئل (جنگ تن به تن) کنند.
در اواخر قرن هفدهم میلادی که بسیاری از کشورها دوئل را ممنوع اعلام کردند، زمینه بسیار بیشتری برای گسترش شمشیربازی به عنوان یک ورزش فراهم شد و باشگاههای زیادی تأسیس شد تا به تربیت شمشیربازان بپردازند.
در اواخر قرن نوزدهم این ورزش به قدری در اروپا متداول بود که حتی قبل از تصویب مقررات مربوط به آن، جزو برنامه رسمی اولین دوره بازیهای المپیک (آتن- ۱۸۹۶) قرار گرفت.
فدراسیون جهانی شمشیربازی تأسیس و شروع به کار کرد.
درباره شمشیربازی
ورزش شمشیربازی که قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای مردان و زنان انجام می شود.
مسابقات شمشیربازی، هم بصورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد.
شمشیربازها در موقع مسابقه می بایست لباس های مخصوصی بپوشند و از دستکش، زیرپوشهایی از پارچه ضخیم و یک ماسک با تور فلزی استفاده نمایند تا صورت و بدن از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند.
ورزش شمشیربازی که قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای مردان و زنان انجام می شود.
به لباس شمشیربازها یک کابل سیم متصل است، این سیم به دستگاه مخصوصی ارتباط پیدا می کند که می تواند ضربه های وارد را ضبط و محاسبه کند.
محوطه مسابقه شمشیربازی که به آن پیست می گویند، چهارده متر طول و ۸/۱ تا دو متر پهنا دارد.
این پیست با هفت خط افقی به نواحی مختلف تقسیم می شود و می تواند از چوب، لینولئوم، لاستیک، پلاستیک و توری فلزی باشد.
● اصطلاحات شمشیربازی
▪ امتیاز: هر ضربه ای که به هدف وارد شود و شرایط لازم را داشته باشد یک امتیاز به حساب می آید و برنده کسی است که به امتیاز ۵ برسد و در حالت مساوی، برنده کسی است که در ادامه بازی اولین امتیاز را به دست آورد.
▪ آپل: آپل عبارت از کوبیدن پای راست به زمین.
این عمل برای ترساندن حریف و برهم زدن تمرکز حواس او انجام می شود و باید به طور ناگهانی و شدید انجام گیرد.
▪ آتاک: گرفتن حالت حمله به خود را آتاک می گویند.
در این حالت، شمشیرباز دست را پیش می گیرد و حمله می کند و طرف دیگر دفاع کننده است.
▪ سپر: قسمتی از شمشیر است که دست را در مقابل حریف حفاظت می کند.
▪ فول: خطا و نقض قانون بازی است.
عمده خطاها عبارتند از:
۱) بی ادبی و توهین به حریف.
۲) اعتراض به داور یا حریف پس از اعلان رأی داوران.
۳) گرفتن بدن حریف و جلوگیری از بازی وی.
۴) نداشتن وسایل کامل مسابقه.
۵) پرتاب کردن شمشیر به طرف حریف.
۶) خشونت پس از اخطار.
۷) تکرار حمله به حریف بعد از فرمان ایست داور.
● رده های سنی مسابقات ـ نونهالان (زیر ۱۴ سال).
ـ نوجوانان (زیر ۱۷ سال).
ـ جوانان (زیر ۲۰ سال).
ـ بزرگسالان (سن آزاد است).
▪ تعداد نفرات: یک تیم شمشیربازی از ۴ نفر تشکیل می شود که شامل ۳ نفر اعضای اصلی و ۱ نفر ذخیره می باشد، البته مسابقات به شکل انفرادی و تیمی انجام می شود.
▪ مدت مسابقه: زمان هر مسابقه ۴ دقیقه می باشد و وقت های تلف شده در حین مسابقه محاسبه می شود.
با دستور سرداور بازی شروع می شود و بعد از هر ضربه امتیازدار، دو شمشیر باز به وضع سابق خود در پشت خط گارد باز می گردند.
● وسایل شمشیربازی ۱) لباس کاملاً سفید (جلیقه و شلوار).
۲) ماسک صورت و دستکش.
۳) جلیقه کوتاه در رشته سابر.
۴) جلیقه بلند در رشته های فلوره و اپه.
(البته جلیقه بلند قابل استفاده در هر سه رشته است.) شمشیربازی مختصری از ورزش و اصول بازی: شمشیر بازی یک ورزش مهارتی است که نیازمند هوشیاری فراوان و کار دقیق با پا و زبدگی قدرت مچ دست می باشد.
همچنین سرعت و تعادل فراوان بعلاوه متانت ، بردباری از عوامل پیروزی در این بازی می باشد .
این بازی بین دو حریف انجام می شود .
در این بازی هدف تماس بیشتر شمشیر با بدن حریف و جلوگیری از برخورد شمشیر حریف بابدن است .
ورزشکار شمشیر خود را بر روی شمشیر حریف به حرکت در می آورد تا برای حمله خود یا جلوگیری از ضربه های احتمالی حریف ، فضای خالی و مطمئن ایجاد نماید .
مسابقات در این رشته ورزشی بر روی مسیر مشخص که آن را پیست بازی می نامند ، انجام می شود و بازیکنان مجاز به خروج از این مسیر میسر نیستند.
در مسابقات المپیک وجهانی به موجب قوانین و مقررات مسابقات ، سه نوع اسلحه مورد استفاده قرا می گیرد که عبارتند از : فلوره ، آپه ، سابر.
این نوع سه سلاح از حیث مدل و ساختمان به سه نوع فرانسوی ، ایتالیایی ، آناتومیک تقسیم می شوند که طرز در دست گرفتن هر یک از آنان از دیگری متفاوت است .در مسابقات جهانی و المپیک برای آقایان با استفاده از اسلحه فلوره ، آپه ، سابر و برای خانمها با اسلحه فلوره انجام می شود .
فلوره (فویل): اسلحه ای است که مبنای پیدایش آن فقط برای تمرین و قوی کردن دستها برای استفاده دو سلاح دیگر بوده ، لیکن به مرور زمان همراه دو اسلحه دیگر وارد مسابقات شده است .
هدف از بازی با شمشیر فلوره ، وارد کردن ضربه با نوک شمشیر به قسمتهایی از بدن است .
این قسمتها شامل دست و پا و سر نبوده و فقط ضربه هایی که به بدن ، سینه ، شکم ، پشت و سایر محلهای مجاز وارد می شود ، دارای ارزش می باشد.
آپه : در این نوع بازی حملات با نوک شمشیر آغاز می شود و هدف تمام بدن حریف شامل سر تا پا یعنی تمام سطوح لباس حریف است .
سابر : شمشیر سابرهم برای وارد کردن ضربه با فشار نوک و هم برای برش با لبه به کار می رود .
هدف دارای امتیاز در مسابقات سابر تمام قسمتهای بدن در بالای خط افقی است که بین بالای آنها و بدن در حالت آن گارد کشیده می شود .
شمشیر بازی بر روی مسیری به عرض 8/1 تا 2 متر و طول 14 متر انجام می شود .
مجموعه ای از مسیر ها که عرضی معادل 8 متر و طولی برابر 17 تا 18 متر را داشته باشد، یک پیست شمشیر بازی را تشکیل می دهد .
در اطراف مسیر ها باید حدفاصل مشخصی پیش بینی گردد .
این مقدار در دو انتهای مسیر 5/1 تا 2 متر .
در پهلوی آن 25/1 تا 5/2 متر می باشد .
هر شمشیر باز باید به فاصله دو متری از خط وسط قرار گیرد و یک فاصله 4 متری برای عقب روی در پیست خود داشته باشد .
ارتفاع مفید این سالنها حداقل 6/3 متر پیشنهاد می گردد.
پیش بینی محل استقرار تماشاچیان در سالنهای شمشیر بازی ضروری است .
تماشاچیان باید در راستای موازی با پیستهای بازی قرار گیرند تا بهترین دید را نسبت به مسابقه داشته باشند .
ظرفیت تماشاچی تابع وسعت عملکرد سالن می باشد و رقمی متغیر است که یبن 500 تا 5000 نفر توصیه می شود.
برای جداسازی محوطه تماشاگران از قسمت برگزاری مسابقه ممکن است از طناب یا موانع دیگر استفاده شود.
تجهیزات مورد نیاز: 1.
شمشیر: کلیه انواع شمشیر های مورد استفاده در شمشیر بازی (فلوره، آپه ،سابر ) که از چهار قسمت اصلی دسته یا قبضه ، یک تیغه انعطاف پذیر فلزی و یک تکمه در نوک شمشیر تشکیل شده اند.
2.
لباس: لباس کامل شمشیر بازی (وست) شامل ژاکت ، شلوار ، دستکش ، جوراب ،کفش ، محافظ زیر زانو و محافظ زیر آرنج است.
3.
ماسک یا کلاه: ماسک مخصوص شمشیر بازی که ناحیه سر و صورت و گردن را می پوشاند و در قسمت صورت از سیمهای حصیری و توری مانند پوشیده شده است.
4.
صفحه لایه دار: این صفحه زیر ژاکت شمشیر بازان قرار می گیرد تا سینه ، پهلو و کمر شمشیر بازان را در مقابل ضربات محافظت نماید.
شمشیربازی در ایران ورزش شمشیربازی برای نخستین بار توسط میرمهدی ورزنده (پدر ورزش نوین ایران) در ایران معرفی و در دارالمعلمین ورزش تدریس شد.
ورزنده چند سالی در ترکیه نزد سلیم سری استانبولی شمشیربازی را فرا گرفته بود.
پس از آن در مدرسه نظام آن روز این ورزش تعلیم داده شد و گسترش یافت.
ورزش شمشیربازی برای نخستین بار توسط میرمهدی ورزنده (پدر ورزش نوین ایران) در ایران معرفی و در دارالمعلمین ورزش تدریس شد.
در سال ۱۳۲۸ سه نفر از جوانان ایرانی که برای تحصیل به اروپا رفته بودند با ورزش شمشیربازی آشنا شدند و پس از بازگشت به ایران کوشش فراوانی در گسترش هر چه بیشتر این ورزش به عمل آوردند و سرانجام موفق شدند فدراسیون شمشیربازی ایران را تأسیس نمایند.
این سه نفر عبارت بودند از ابتهاج، نیرنوری و بصیر.
آندره ماراتزی اولین مربی خارجی بود که از کشور ایتالیا برای آموزش شمشیربازی به ایران آمد.
ماراتزی، با وجود آنکه حدود ۷۰ سال سن داشت اما تلاش و کوشش بسیاری در آموزش جوانان ایران نمود.
در سال ۱۳۲۵ مربی دیگری از ایتالیا به نام ساریلو به ایران آمد و به مدت ۱۰ سال در خدمت شمشیربازان ایرانی و آشنا کردن آنها با شیوه‌های پیشرفته این ورزش بود.
اما در آن زمان مکان مشخصی برای تمرین شمشیرزنها وجود نداشت و زیرزمین خاکی یک ساختمان در خیابان فلسطین کنونی در تهران که محل باشگاه ایران بود، مورد استفاده دوست‌داران شمشیربازی قرار می‌گرفت.
در سال ۱۳۴۵ اولین دوره مسابقات بین‌المللی جوانان در ایران و در تالار ورزشی تازه تأسیس هفت‌تیر (واقع در ضلع شمالی پارک شهر تهران) برگزار شد.
در این مسابقات، پیرفری رئیس فدراسیون بین‌المللی شمشیربازی هم حضور یافت و با کمک او بود که سه شمشیرباز برجسته ایران (شاپور زرنگار، بیژن زرنگار و عباس افضلی) برای گذراندن دوره عالی مربیگری عازم فرانسه شدند و در مؤسسه ملی ورزش فرانسه به فرا گرفتن اصول و فنون پیشرفته این ورزش پرداختند.
این سه نفر پس از بازگشت به عنوان مربیان تیم ملی مشغول به کار شدند.
در سال ۱۳۴۷ سالن ویژه‌ای برای ورزش شمشیربازی در قسمت شمالی ورزشگاه امجدیه بنا گردید و به این ترتیب شمشیربازی در ایران شکل تازه‌ای به خود گرفت.
در نتیجه گسترش و توجه بیشتر به شمشیربازی، تیم ملی مردان و زنان ایران در بازیهای