ترمز
کمپرسور:
یکی از سیستم های ترمز معمول در راه آهن ترمز هوایی است که از انرژی هوای فشرده جهت تأمین نیروی ترمز استفاده میشود تلمبه ای که هوای فشرده جهت ترمز قطارها تهیه مینماید کمپرسور نام دارد و برای تهیه هوای فشرده مورد نیاز جهت ترمز و دستگاههایی از قبیل : شن پاش، کلیدهای هوایی مغناطیسی ، برف پاک کن ها و دریچه ها از یکدستگاه کمپرسور سه سیلندر استفاده شده که توسط کوپل انعطاف پذیر به میللنگ موتور متصل میگردد کمپرسور دارای پمپ روغن و سیستم روغنکاری منتقل میباشد و پس از روشن شدن موتور همزمان شروع به کار میکند و با توقف موتور از کار میافتد.
حال به بررسی مشخصات کمپرسور در لکوموتیوهای GE و ALSTOM میپردازیم.
در لکوموتیو GE:
این لکوموتیوها مجهز به یک دستگاه کمپرسور WABCO-3CD از نوع پیستونی دومرحله ای است و دارای آرایش سیلندر w میباشد.
دو سیلندر جانبی این کمپرسور فشار ضعیف و سیلندر میانی آن فشار قوی میباشد.
کمپرسور مزبور هوای فشرده مورد نیاز در سیستم ترمز لکوموتیو و قطار، همچنین تجهیزات الکتروپنوماتیکی مانند بوق، زنگ ناقوسی، سیستم شن پاش، برف پاک کن ها و دریچه خنک کننده رادیاتور ، زبانه کنتاکتورهای مارش و نظایر آنها را تأمین میکند.
این کمپرسور به وسیله هوا خنک میشود.
از نظر روغنکاری نیز دارای کارتل و پمپ روغن منتقل میباشد و ظرفیت روغن آن 5/60 لیتر است.
نوع روغن مصرفی از نوع پارس ویژه (بهران 68) و نشان دهنده روغن آن گیج روغن میباشد که برای نشان دادن باید شمشیرک را در جای خود پیچاند تا ساچمه عمل کرده و روغن را نشان دهد.
قطر سیلندرهای فشار ضعیف بزرگتر است و هر سیلندر مجهز به یک سرسیلندر جداگانه و قابل دمونتاژ میباشد که در هر کدام از آنها دو سوپاپ ورود و دو سوپاپ خروج تعبیه شده که عمل باز و بسته شدن آنها در اثر مکش و فشار پیستون ها انجام میشود.
بر روی سوپاپ های ورودی تجهیزات سیستم بی بار کننده پیاده شده که به شیر مغناطیسی CMV مرتبط میگردد.
در صورت رسیدن فشار مخازن اصلی به PSI140 کلید هوایی برقی ACPS عمل مینماید که در اثر آن جریان فشار ضعیف را برای تحریک نمودن شیر مغناطیسی CMV ارسال میکند در نتیجه شیر مزبور باز میشود و هوای مخزن اصلی را به سیستم بی بار کننده انتقال میدهد.
در اثر حرکت پیستون های خلاص کننده و انتقال نیروی حاصل به سوپاپ های ورودی انها را به طور نیمه باز نگه میدارد.
در این صورت عمل کمپرس انجام نمیگیرد و کمپرسور بی بار کار میکند و بر عکس وقتی فشار هوا به PSI130 رسید ACPS قطع و تا CMV از تحریک میافتد و فشار هوا از پشت سوپاپ های بی بار کننده برداشته میشود کمپرسور مجدداً فعال میشود.
این کمپرسور مستقیماً به میل لنگ موتور کوپل میباشد و هوای خود را از صافی های 20 تایی توربوشارژ میگیرد.
دبی هوای تولیدی این کمپرسور در دور RPM1050 حدود 236 فوت مکعب در دقیقه میباشد این کمپرسور دارای 2 عدد رادیاتور خنک کننده هوا میباشد.
هوای خروجی از سیلندرهای فشار ضعیف وارد رادیاتور خنک کننده اولیه که توسط یک فن پلاستیکی کوچک خنک میشود، شده و پس از خنک شدن وارد سیلندر فشار قوی شده و از آنجا پس از رسیدن به فشار نهایی PSI140 وارد رادیاتور خنک کننده دومین که روی مخزن اصلی هوا زیر پروانه خنک کننده رادیاتور حالت فرستاده و از آنجا به مخازن هوا فرستاده میشود.
در لکوموتیو ALSTOM :
این لکوموتیوها مجهز به یک دستگاه کمپرسور مدل WLNAGCE از نوع پیستونی دو مرحله ای است و دارای آرایش سیلندر W میباشد.
کمپرسور مزبور هوای فشرده مورد نیاز در سیستم ترمز لکوموتیو و قطار همچنین تجهیزات الکتروپنوماتیکی مانند بوق، سیستم شن پاش و نظایر آن را تأمین میکند.
سیال خنک کننده این کمپرسور آب میباشد که از طریق یک انشعاب به مدار خنک کننده آب LT ارتباط دارد.
از نظر روغنکاری نیز دارای کارتل و پمپ روغن منتقل میباشد و ظرفیت روغن آن 40 لیتر است نوع روغن مصرفی از نوع شل کرونا P100 و نشان دهنده روغن آن به دو صورت است: 1- گیج روغن موجود بر روی کمپرسور 2 نشان دهنده سطح روغن کمپرسور بر روی صفحه نمایش اصلی.
قطر سیلندرهای فشار ضعیف بزرگتر است و هر سیلندر مجهز به یک سرسیلندر جداگانه و قابل مونتاژ میباشد که در هر کدام از آنها یک سوپاپ ورود و یک سوپاپ خروج تعبیه شده که عمل باز و بسته شدن آنها در اثر مکش و فشار پیستون ها انجام میشود بر روی سوپاپ های ورودی تجهیزات سیستم بی بار کننده پیاد شده که طرز کار آنها تفاوت چندانی با سایر لکوموتیوها ندارد و به صورت الکتروپنوماتیکی عمل میکند.
این کمپرسور مستقیماً به میل لنگ موتور کوپل میباشد و هوای خود را از صافی های 4تایی کاغذی میگیرد.
دبی هوای تولیدی در دور RPM1000 حدود 6500 لیتر بر دقیقه است.
محدوده کنترل فشار عادی آن 9-8/7 بار میباشد و سوپاپ ایمنی آن در 11 بار عمل میکند سازنده این کمپرسور GARDENDENEVER میباشد و مجهز به سنسور کنترل فشار روغن کمپرسور میباشد و هوای خروجی از آن نیز با آب خنک میشود.
مخازن اصلی: جهت ذخیره هوای فشرده تولیدی کمپرسور از آن استفاده میشود و به تعداد 2 عدد در هر لکوموتیو وجود دارد.
در لکوموتیو GE: این لکوموتیو دارای دو مخزن اصلی میباشد.
مخزن شماره یک با ظرفیت 600 لیتر در بالا و پشت کمپرسور قرار گرفته و مخزن شماره 2 با ظرفیت 200 لیتر در زیر شاسی قرار گرفته و هوای فشرده مورد نیاز لکوموتیو در این مخازن ذخیره میشود.
فشار مخزن اصلی هوا معمولاً بین PSI125 تا PSI145 میباشد.
برای حمل سرد لکوموتیو از مخزن شماره 2 استفاده میشود.
دلکوموتیو ALSTOM : این لکوموتیو مجهز به دو مخزن اصلی هوا میباشد.
مخزن اصلی (RP) با ظرفیت 400 لیتر در طرف A موتور زیر شاسی و مخزن ذخیره (RCA) با ظرفیت 400 لیتر در طرفB موتور زیر شاسی قرار گرفته است.
مخزن اصلی مجهز به سیستم تخلیه دستی و اتوماتیک و مخزن ذخیره با روش تخلیه دستی تخلیه میشود.
لازم به ذکر است برای حمل سرد لکوموتیو ALSTOM از مخزن RCA استفاده میشود.
لوله اصلی ترمز: جهت انتقال هوای فشرده به سرتاسر قطار در زیر شاسی لکوموتیو لوله ای نصب شده است که آن را لوله اصلی هوا میگویند.
این لوله از جنس فولاد و برای اینکه تحمل فشار زیاد داشته باشد بدون درز در نظر گرفته میشود و به وسیله بست های مخصوصی به شاسی متصل میشود در طرفین لوله اصلی شیری جهت انسداد و یا انتقال جریان هوا در نظر گرفته شده اگر دسته شیر در حالت موازی با ریل قرار گیرد حالت بازو در صورتیکه به طرف بالا یا عمود به ریل باشد حالت بسته خواهد بود.
این شیرها دارای سوپاپی است که در موقع بسته شدن شیر، هوای حبس شده در لوله لاستیکی را خارج مینماید.
در لکوموتیو GE : در هر طرف یک عدد میباشد و فشار هوای آن در حدود PSI 70 میباشد و در میان لوله های تعادل قرار دارد.
در لکوموتیو ALSTOM : در هر طرف لکوموتیو دو عدد میباشد و فشار هوای آن در حدود PSI70 میباشد لازم به ذکر است در لکوموتیو آلستوم این لوله CG نام دارد و طرف تامپون قرار دارد.
لوله تعادل مخزن اصلی هوا (لوله تعادل بزرگ) لوله توازن هوای مخازن اصلی هوای بین دو لکوموتیو است.
در لکوموتیو GE : در هر طرف لکوموتیو دو عدد وجود دارد و فشار هوای آن در حدود PSI140 میباشد و در دو طرف لوله اصلی هوا قرار دارد.
در لکوموتیو ALSTOM : در هر طرف لکوموتیو دو عدد وجود دارد و فشار هوای آن PSI 140 میباشد در آلستوم به این لوله CP میگویند و طرف قلاب قرار دارد.
لوله تعادل سیلندر ترمز (لوله تعادل کوچک) لوله توازن هوای سیلندر ترمزهای دو لکوموتیو است.
در لکوموتیو GE : در هر طرف لکوموتیو دو عدد میباشد و فشار هوای آن بین PSI 63 تا PSI 72 در لکوموتیوهای سری پایین و سری بالا تفاوت دارد و در هر طرف لوله اصلی هوا قرار دارد.
در لکوموتیو ALSTOM : این لکوموتوی فاقد لوله تعادل سیلندر ترمز میباشد.
سیلندر ترمز: برای اینکه انرژی هوای فشرده به انرژی مکانیکی اهرم بندی ترمز تبدیل شود از دستگاهی به نام سیلندر ترمز استفاده میشود.
جنس سیلندر ترمز از ورق فولادی است و تشکیل شده از بدنه استوانه ای شکل و درب آن پیستون و دسته پیستون و میله دسته پیستون،فنر برگشت دهنده، واشر لاستیکی، کاسه نمد جلوگیری از ورود گرد و خاک و سوپاپ اسفنجی (جهت جلوگیری از بوجود آمدن خلاء) نیروی ترمز از طریق میله دسته پیستون به اهرم های تخت جلو و عقب سیلندر ترمز منتقل میگردد و فنر برگشت دهنده در موقع آزاد شدن ترمز پیستون را به جای خود برمیگرداند.
اندازه ای از دسته پیستون که هنگام عمل ترمز از سیلندر ترمز خارج میشود کورس پیستون مینامند و در لکوموتیوها اندازه حداکثر باید mm125 باشد در لکوموتیوها یک سوپاپ تنفس برای اینکه پشت پیستون مقاومتی ایجاد نشود وجود دارد.
در لکوموتیوهای GE : در لکوموتیوهای سری پایین هر بوژی 6 سیلندر ترمز با فشار هوای PSI 63 دارد اما در لکوموتیوهای سری بالا هر بوژی 4 سیلندر ترمز دارد که فشار هوای آن PSI72 میباشد.
در ALSTOM : در لکوموتیوهای آلستوم هر بوژی 6 سیلندر ترمز دارد که فشار هوای آن PSI50 میباشد.
کفش ترمز: برای انتقال نیروی مکانیکی کورس پیستون سیلندر ترمزها در حالت ترمز به چرخ و محور از کفش ترمز استفاده میشود.
از کفش ترمز جهت تقلیل سرعت یا توقف لکوموتیو استفاده میشود.
در لکوموتیو GE : کفش ترمز در این لکوموتیو از نوع کمپوزیت میباشد و هر چرخ مجهز به یک کفش ترمز میباشد که در مجموع 12 کفش ترمز در این لکوموتیو وجود دارد.
در لکوموتیو ALSTOM : در ALSTOM هر چرخ دو کفش ترمز دارد که در مجموع 24 کفش ترمز در این لکوموتیو وجود دارد لازم به ذکر است که کفش ترمز در این لکوموتیو از نوع کمپوزیت میباشد.
شیرهای قطع هوای موجود در لکوموتیو: در لکوموتیو GE : خروسکی قطع هوای مخزن اصلی 2) خروسکی قطع هوای کنترل 3) خروسکی تخلیه هوای مخزن کنترل 4) خروسکی قطع هوای سیلندر ترمز 5) خروسکی قطع هوای کنترل کمپرسور 6) خروسکی قطع هوای شن پاش 7) خروسکی قطع هوای شیر مغناطیسی کنترل سرعت S.C.M.V 8) خروسکی قطع هوای لکوموتیو سرد 9) خروسکی قطع هوای بوق 10) خروسکی قطع هوای برف پاک کن ها 11) خروسکی قطع هوای زنگ 12) خروسکی های قطع هوا در هر دو انتهای لکوموتیو شامل الف ) لوله های ترمز ب ) تنظیم کننده مخزن اصلی ج ) تنظیم کننده سیلندر ترمز 13) خروسکی جک کرکره ها 14) شیر سیگنال هوشیاری راننده لازم به ذکر است که شیر هوای بوژی بالای محورهای 2 و 5 لکوموتیو قرار دارد.
د) لکوموتیو ALSTOM : شیر قطع هوای بوق های خارجی سمت راست کنترل راننده قسمت پایین 2) شیر حمل سرد ( در کنار ژنراتور اصلی) 3) شیر تخلیه مخزن Rp 4) شیر تخلیه مخزن RCA 5) شیرهای موجود در بلوک B1 (بلوک پنوماتیکی قطار) الف ) شیر هوای اصلی ب) شیرهوای فرعی ج ) شیر قطع ترمز سریع (دستگاه هوشیاری راننده ) د ) شیر کمپرسو شیرهای موجود در بلوک B2 (بلوک پنوماتیکی لکوموتیو) الف ) شیر روغن پاش ب ) شیر شن پاش ج ) شیر سه دنده د ) شیر ترمز پارک یک هـ) شیر ترمز پارک دو و) شیر هوای بوژی یک ز) شیر هوای بوژی دو ح) شیر قطع هوای سراسری ط) دستگیره باری – مسافری تذکر: در لکوموتیو GE شیر حمل سرد به صورت یک سوپاپ یک طرفه است و در زمان حمل سرد لکوموتیو خود بخود باز میشود.
اما در لکوموتیو ALSTOM شیر حمل سرد در زیر ژنراتور اصلی قرار دارد و به صورت دستی است و طرز کار آن بدین صورت است عمود لوله باز و موازی لوله بسته است.
ترمز: در لکوموتیو GE ترمز به صورت مکانی عمل میکند.
در لکوموتیو ALSTOM ترمز به صورت زمانی عمل میکند.
ترمز لکوموتیو: در لکوموتیو GE : (ترمز سه دنده محل SA-20 ) ترمز سه دنده در واقع ترمز لکوموتیو میباشد و بر روی چرخ های لکوموتیو اعمال میگردد.
ترمز سه دنده مدل SA-26 نصب شده روی لکوموتیو GE دارای وضعیت های کنترلی زیر میباشد.
1) هواگیری (آزاد کردن ترمز) 2) میدان ترمز 3) ترمز کامل لازم به ذکر است برای آزاد کردن سریع ترمز یا کاستن از فشار ترمز باید دستگیره سهدنده را به سمت پایین فشار داد.
در لکوموتیو ALSTOM : دستگیره ترمز مستقل (ترمز سه دنده MP.FD ) این دسته یک کنترولر الکتریکی است و این امکان را میدهد که بدون بکارگیری فشار لوله ترمز CG ترمز گیری