دانلود تحقیق طراحی صنعتی

چرا ارتباط را یاد می‌گیریم؟

هر طراح صنعتی جهت خلق مصنوعی که بتوان آن را توسط صنایع ماشینی تولید نموده و در زمانی استفاده کارآیی لازم را از جهت جسمی و روانی برای استفاده کننده خود داشته باشند ناچار است قبل از خلق هر نوع مصنوعی نحوه ارتباطات بین استفاده کنندگان و مصنوعات مشابه را مطالعه نموده و از طریق این مطالعه معایب و محاسبن و کمبودهای احتمالی در نحوه ارتباط تولید و مصرف کننده را بشناسد زیرا با شناخت این نقایص و کمبودها می‌توان ایده‌های خلاقانه‌ای برای ایجاد مصنوعی جدید ارائه کرد که مصنوع جدید این نقایص ارتباطی را نداشته باشد.

به طور مثال برای طراحی یک ترازوی شیرینی فروشی ابتدا شناخت مفاهیم ارتباطی انسان با چنین ترازویی در وضع موجود کاملاً ضروری است.

آیا فروشنده در خواندن اعداد مشکلی ندارد (که این اشکال ارتباطی می‌تواند کوچکی اعداد، براقی صفحه، تقسیم نکردن فواصل کیلوها و غیره باشد)، آیا خریدار با قیمت و وزن‌های مورد درخواستش کاملاً راحت مرتبط می‌شود؟

یعنی به سادگی آنان را می‌خواند؟

می‌بینیم برای طراحی چنین وسیله‌ای حداقل شناخت این ارتباطات در وهله اوّل قرار می‌گیرد.

چارلز کولی در کتاب مفهوم به معنای ارتباط در سازمان‌های اجتماعی “ارتباط را چنین تعریف کرده است: «ارتباط مکانیزمی است که روابط انسان بر اساس و به وسیله آن به وجود می‌آید و تمام مظاهر فکری و وسایل انتقال و حفظ آن در مکان و زمان بر پایه آن توسعه پیدا می‌کند.

ارتباط حالات چهره، رفتارها، حرکات، طنین صدا، کلمات، چاپ ، راه‌آهن ، تلگراف، تلفن، اینترنت و … تماماً وسایلی هستند که در راه غلبه انسان بر مکان و زمان ساخته شده است.»
یکی از دانشمندان در مورد ارتباط می‌گوید: «ارتباط عبارت است از انتقال اطلاعات در محدوده سه چیز:‌ انتشار- انتقال- دریافت پیام.»
میلر در کتاب … چنین اظهار می‌دارد : ارتباط هنگامی روی می‌دهد که یک منبع پیام علائمی را از طریق کانال به دریافت کننده‌ای که مقصد محسوب می‌شود ارسال کند.

بابک احمدی در کتاب “از نشانه‌های تصویری تا متن”؛ یک پیام دارای عناصر زیر می‌باشد:
1- عنصر فرستنده پیام
2- گیرنده
3- خود پیام
4- خبری که از زمینه می‌دهد
5- در پیکره یک سری بندهایی وجود دارد که باید آنها را کنار زد و به مقصود نهایی رسید.

6- تماس واکنشی در مقابل پیام نشان دادن حاکی از برقرار شدن تماس است.

در مقوله ارتباط بایستی چهار اصل را مد نظر قرار دهیم:
- شدت ارتباط
- اهمیت ارتباط
- کیفیت ارتباط
- محتوای ارتباط
شدت ارتباط
شدت ارتباط بر اساس واحد زمان محاسبه شده و مقدار ارتباطی است که از نظر زمانی هر فرد یا گروه با تولید صنعتی به هنگام استفاده پیدا می‌نماید.

چنانچه در یک ساعت استفاده از وسیله‌ای مانند کیف در حال حمل که بیشترین ارتباط به لحاظ زمانی با دستگیره صورت می‌پذیرد، نتیجه گرفته می‌شود که از مجموعه ارتباط با کیف، شدت ارتباط دست با دستگیره بیشتر است.

این را بدان لحاظ باید بدانیم که به هنگام طراحی یک کیف دانشجویی از طریق شدت ارتباطات مقدار تفکر و دقت خود را بر روی تک تک گروه‌های ساختاری یک مصنوع داشته باشیم تا بدین نسبت تفکرات خود را ارزشیابی نموده و میزان دقت خود را بر روی طراحی پیکره جدید نشان دهیم.

اهمیت ارتباط
بستگی به عملکرد یک نوع مصنوع دارد که به طور مثال بیشترین ارتباط استفاده گر با یک چاقوی آشپزخانه دسته و عمل کرد تیغه آن بوده که می‌بایست کاملاً راحت و درست طراحی شده باشد.

در یک آنکوباتور بیشترین توجّه طراح به طراحی المان‌هایی است که هشدار دهنده بوده تا از این طریق وضعیت کودک را به پرستاران ابلاغ نماید.

کیفیت ارتباط
کیفیت ارتباط بدین معناست که بر ارتباط وضع موجود می‌تواند درست یا ناقص و یا کاملاً غلط باشد.

مثال:‌ ارتباط استفاده گر به هنگام استفاده با یک دستگاه چرخ گوشت خانگی می‌تواند به دلیل درست بودن مخزن گوشت و همچنین ارتفاع چرخ گوشت و … کاملاً به درستی فکر شده باشد یعنی استفاده گر از هنگام شروع کار دستگاه تا اتمام آن بدون هیچ مشکلی کار خود را انجام دهد.

حال اگر همین چرخ گوشت به نحوی باشد که از طریق کودکان متعلق به خانواده با انداختن وسایلی و یا احتمالاً دست خود در داخل چرخ گوشت و … باعث صدمه زدن به آنان شود، مسلم است طراح فقط مسائل ارتباطی را برای والدین در نظر گرفته و ارتباط کودکان را مد نظر قرار نداده است.

در مورد یک سماور درجه تنظیم وجود داشته باشد ولی اگر این درجه تنظیم هنگام اتومات شدن یا جوش را به درستی نشان ندهد، مسلم است که ارتباط استفاده کننده با این کلید ناقص خواهد بود.

محتوای ارتباط
در محتوای ارتباط ما می‌توانیم رابطه‌های فیزیولوژیکی، رابطه‌های احساسی، استتیک و سمبلیک داشته باشیم که از نظر شخصیتی طراحی صنعتی برایمان از سایر ارتباطات مهم‌تر بوده و می‌بایستی دقت لازم را در تجزیه و تحلیل این نوع ارتبااطت داشته باشیم.

تعریف رفتار
رفتار آن چیزی است که می‌توانیم بگوییم یا انجام دهیم.

کارکرد (function) : همانطور که گفتیم ارتباطات انسان با مصنوعات می‌تواند عامل تعیین کننده‌ای جهت طراحی طرح‌های جدید باشد.

برای اینکه این ارتباطات را بهتر درک کنیم از اصطلاحی به نام کارکرد استفاده می‌کنیم که عمل اصلی ارتباط انسان با مصنوعات می‌باشد بنابراین از اصطلاح functionجهت توزیع و تشریح بهتر ارتباط می‌توان کمک گرفت.

انواع کارکرد (function) : معمولاً کارکردها دارای یک اسم و یک محتوی می‌باشند.

از انواع اسمی کارکردها می‌تواند عملکرد تکی، زنجیره‌ای یا خطی و مرکب یا پیچیده نام برد.

از نظر محتوایی هر عملکرد تکی می‌تواند با توجّه به رشته تحصیلی دارای کارکرد فنی، جسمی، استیتیکی، سمبلیک و عملی باشد.

باید بدانیم کارکردها بسیار متنوع بوده که هر حرفه و تخصص بحث جداگانه خود را نسبت به کارکردها از نظر محتوایی دارد.

به طور مثال:‌ یک کارگر مونتاژگر در کارخانه بیشترین توجهش به لحاظ ارتباطی، توجّه به کارکردهای راحت و قابل فهم سیستم مونتاژ با حرکات ساده می‌باشد.

یک اقتصاددان توجّه بیشترش نسبت به یک تولید مورد استفاده به عملکردهای اقتصادی آن می‌باشد.

کارکرد تکی- هرگاه بخواهیم از یک سماور برقی استفاده کنیم، مجبوریم به لحاظ ارتباطی هدفی را که دنبال می‌کنیم‌ (طبخ چای) و تعدادی فونکسیون‌های تکی را انجام دهیم تا به طبخ چای برسیم.

دو شاخه را داخل پریز کردن، کلید سماور را در درجه مطلوب قرار دادن، منتظر ایستادن جوش آمدن آب از طریق ارتباطات صوتی، برداشتن قوری، ریختن چای، ریختن آب، در پوش گذاشتن، گذاشتن روی سماور، انتظار جهت آماده شدن چای و … فونکسیون‌های تکی می‌باشند که در رابطه با هم قرار گرفته و منجر به طبخ چای می‌گردد.

محتوای فونکسیون‌ها از نظر حرفه ما می‌تواند روابط جسمی یعنی کلیّه ارتباط فیزیولوژیکی ما انسان‌ها با مصنوع باشد و ارتباطات احساسی که محتوای عوالم روانی ما را با مصنوع تشکیل می‌دهد که اصطلاحاً به آن استیتیک یا علم به محسوس یا دانش دریافت‌های حسی می‌گوییم.

هرگاه محتوای فونکسیون تکی یا زنجیره‌ای ما را به تفکرات سوای آنچه که دیده می‌شود وا دارد از یک کارکرد سمبلیک بهره‌مند می‌شود.

مانند: پرچم، که علاوه بر محتوای استیتیکی نشان دهنده تعلق خود به یک کشور یا گروه و … می‌باشد.

تمرین 1- یک تولید مورد استفاده صنعتی را در فضای زندگی خود انتخاب نموده و معرفی نمایید.

سپس در ساعات معینی از استفاده افراط مرتبط با آن را معرفی و ارتباطات آنان را در هنگام استفاده از تولید به کمک فونکسیون‌های تکی و زنجیره ای توضیح دهید.

نظرات خود را نسبت به محاسن، معایب و کمبود هر ارتباط در صورت وجود نشان دهید.

- تذکر: سعی نمایید بیشتر از تصاویر برای ابراز منظور خود استفاده کرده و با عبارات توضیحی کوتاه در صورت نیاز ارتباطات را مشخص کنید.

کارکردهای تولیدات صنعتی همانطور که قبلاً گفته شد، با استفاده از اصطلاح کارکرد توزیع و تشریح ارتباطات انسان با مصنوعات راحت‌تر شده و می‌دانیم این عملکردها به هنگام استفاده توسط استفاده گر تجربه گشته و سبب ارضاء نیازهایش می‌شود.

هر تولیدی دارای کارکردهای متفاوتی می‌باشد که این موضوع با مقایسه یک شیء مورد استفاده واضح‌تر می‌گردد.

غالباً انسان‌ها ارتباط چندانی با صخره‌های طبیعی ندارد امّا در جریان درک چنین صخره‌های تحت تأثیر عناصر استیتیکی مشهود در صخره قرار گرفته (کارکرد استیتیکی) و می‌تواند او را به یاد جغد یا عقاب و یا … بی‌اندازد (کارکرد سمبلیک).

از این مثال معلوم می‌شود که این صخره دارای کارکرد استاتیکی و کارکرد سمبلیک می‌باشد.

مثال یک تولید صنعتی مورد استفاده: غالباً استفاده‌گر با یک تولید صنعتی ارتباط با کارکرد عملی آن می‌باشد.

به طور مثال: یک ماشین ریش‌تراش برقی دارای کارکردهای عملی زیر است: به وسیله موتور تیغ آن به حرکت در آمده و موهای انسان را می‌تراشد.

هماهنگ با حرکات دست استفاده‌گر موها تراشیده شده ودر مخزنی انباشته می‌شود.

در کنار این کارکرد عملی ماشین ریش‌تراش دارای بعدهای استیتیکی مثل: فرم، رنگ، جنس، رویه و … می‌باشد.

از توضیحات مثال‌های فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که اولاً تولیدات صنعتی دارای کارکردهای متفاوت بوده که درجه اهمیت هر یک از این کارکردها می‌تواند در تولیدات مختلف متفاوت باشد (تقدم و تأخر داشته باشد) ثانیاً همراه با مهمترین کارکردهای اصلی، کارکردهای دیگر نیز همراه بوده و می‌تواند برای استفاده گر به صورت ناآگاهانه باقی می‌ماند.

وقتی طراحان فنی یک تولید صنعتی را طراحی می‌نمایند نمی‌توانند به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه به همراه کارکرد فنی تولید، کارکردهای استیتیکی تولید را نیز مشخص سازند.

به هنگام طراحی و ساخت یک چرخ دنده مسأله کارکرد فنی آن در درجه اوّل اهمیت قرار داشته و مسأله کارکرد استیتیکی آن به دلیل آنکه چرخ دنده در حین استفاده در جریان مستقیم استفاده قرار نمی‌گیرد، به صورت ناآگاهانه باقی مانده و اغلب شکل دهد آنان بدون منظور فوق انجام می‌پذیرد.

در طراحی یک جاروی برقی خانگی اکثر کارکردهای جسمی و استیتیکی آن نمایان می‌شود.

امروزه به هنگام خرید اتومبیل در کشورهای پیشرفته صنعتی بیشترین توجّه خریداران به کارکردهای استیتیکی و سمبلیک آنان بوده و کارکردهای عملی پس از خرید اتومبیل اتفاق می افتد.

در بیشتر موارد طراح صنعتی مسئول ایجاد کارکردهای استیتیکی و سمبلیک بوده و طراحان فنی فقط جوابگوی کارکردهای فنی وسیله می‌باشند.

طراحی عملکردهای تولیدات صنعتی زمانی می‌تواند به صورتی موفق در تولید مشهود شود که تک‌تک کارکردها بر مبنای نتیجه کلّی تولید هماهنگ و مرتبط باشد که هماهنگ کننده تمامی فاکتورهای تعیین کننده کارکردهای تولیدات می‌تواند در دست طراح صنعتی باشد زیرا او یاد گرفته از لحظه شروع تا اتمام پروژه همیشه ارتباط استفاده گر با تولید را مد نظر داشته و پروسه طراحی را بر اساس آن تعیین کنترل و هدایت نماید.

چنانچه معلوم شده است ارضاء نیازهای استفاده کنندگان تولیدات صنعتی با استفاده از کارکردهای تولیدات صورت می‌پذیری.

بنابراین وظیفه طراح صنعتی و سایر طراحان به وجود آوردن کارکرد هایی است که منطبق بر نیازهای استفاده کننده باشد.

نتیجتاً می‌توان گفت طراحی صنعتی باید شناخت و ارزیابی دقیقی از نیازها و آمال و آرزوهای استفاده کنندگان فردی و گروهی موضوع مورد طرح خود داشته باشد یعنی قبلاً آنان را شناسایی کرده تا قادر به تجهیز طرح تولید صنعتی خود به کارکردهای مناسب باشد.

تمرین 2- سه تولید مورد استفاده صنعتی را (شخصی، گروهی) انتخاب نموده به نحوی که در هر یک از این تولیدات یکی از کارکردهای سه گانه جلوتر از سایر کارکردها باشد.

به طور مثال: موضوع انتخابی شما یک قیچی خیاطی است.

همان طور که می‌دانیم حداقل سه نوع قیچی در زندگی روزمره ما مشاهده می‌شود.

قیچی معمولی خانگی، قیچی که برای تشریفات و … استفاده می‌شود، قیچی حرفه‌ای خیاطی.

با نگاهی به این سه قیچی دیده می‌شود که در قیچی خانگی بیشترین توجّه طراح به کارکرد استیتیکی و سمبلیک بوده و کارکرد عملی آن بعد از آنها قرار می‌گیرد.

در قیچی دیگر بیشترین توجّه طراح به استثناء بودن و داشتن ایده‌های استثناء که از کلاس ویژه‌ای برخوردار باشد، توجّه نموده است.

بنابراین، این قیچی در درجه اوّل دارای کارکرد سمبلیک بوده و سپس کارکردهای استیتیکی و عملی قرار دارد.

امّا در قیچی حرفه‌ای طراح صنعتی توجّه کاملی به راحتی استفاده، سرعت عمل و درستی برش‌ها و تیز بودن ویژه آن دارد زیرا شدت ارتباط خیاطی در طول استفاده از چنین وسیله‌هایی بیشتر رابطه‌ای فیزیولوژیکی است.

بنابراین کارکرد عملی در درجه اوّل و کارکرد استیتیکی قیچی که برای تشریفات و … استفاده می‌شود، قیچی حرفه‌ای خیاطی.

در قیچی دیگر بیشترین توجّه به استثناء بودن و داشتن ایده‌های استثناء که از کلاس ویژه‌ای برخوردار باشد، توجّه نموده است.

امّا در قیچی حرفه‌ای طراح صنعتی توجّه کاملی به راحتی استفاده، سرعت عمل و درستی برش‌ها و تیز بودن ویژه آن دارد زیرا شدت ارتباط خیاط در طول استفاده از چنین وسیله‌هایی بیشتر رابطه‌ای فیزیولوژیکی است.

بنابراین کارکرد عملی در درجه اوّل و کارکرد استیتیکی در درجه دوّم