آلرژی، واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلف است.
کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای سیستم ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهراً بی ضرر موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان میدهند.
 برای مثال گرده گیاهان، میتواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است.
حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریباً از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.
 هنگام وقوع یک عکس العمل آلرژیک چه اتفاقی روی می دهد ؟
 هنگامی که یک سیستم ایمنی افراطی در معرض یک ماده حساسیت زا قرار میگیرد، چند اتفاق میافتد: 
 1.
بدن برای مبارزه با ماده مذکور، شروع به تولید نوع خاصی پادتن یا آنتی بادی (Antibody) میپردازد که IgE نام دارد.
 2.
آنتی بادیها به نوعی سلول خونی که مست سل mast cell نام دارد متصل میشوند.
این سلولها در دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی، که محل اصلی ورود عوامل آلرژی زا است، فراوانند.
 3.
مست سلها با انفجار خود مواد شیمیایی مختلفی از جمله هیستامین histamine آزاد میکنند که عامل اصلی بروز بسیاری از علایم آلرژی است که از جمله این علایم میتوان به خارش گلو و آب ریزش بینی اشاده نمود.
 اگر ماده حساسیت زا در هوا باشد، عکس العمل آلرژِیک در چشمها، بینی و ریه رخ میدهد و اگر این ماده خورده شود، عکس العمل آلرژیک در دهان، معده و سایر بخشهای دستگاه گوارش بروز میکند.
 گاهی مواد شیمیایی تولید شده در بدن به قدری زیاد است که علایم بسیار حادی نظیر کهیر، کاهش فشار خون، شوک یا بیهوشی نیز به وجود میآیند.
 علایم آلرژی : 
 نشانههای آلرژی را میتوان به سه دسته خفیف، متوسط و حاد تقسیم نمود.
 • عکس العمل خفیف، شامل نشانههایی است که یک ناحیه از بدن را تحت تأثیر قرار میدهد، مانند التهاب، خارش و آبریزش از چشم.
علایم خفیف به بخشهای دیگر بدن منتقل نمیشوند.
 
 • نشانه عکس العمل متوسط، در بخشهای مختلف بدن منتشر میشوند و خارش چشم ممکن است به خارش گلو و تنگی نفس هم منجر شود.
 • عکس العمل حاد که آنافیلاکسیس (anaphylaxis) نام دارد، نادر است و یک موقعیت خطرناک و از جمله مواردی است که درمیان فوریتهای پزشکی قرار دارند.
در چنین مواردی، آلرژی در تمام بدن منتشر میشود.
این حالت ممکن است با مجموعهای از حملات خارش چشم و صورت آغاز شود و در عرض چند دقیقه، به سرعت در تمام بدن پخش شود و علایم جدیتری چون درد معده، گرفتگی عضلات، تهوع و اسهال را به دنبال داشته و در عین حال درجه التهاب مجاری تنفسی و گوارشی به حدی برسد که تنفس و بلع بسیار مشکل شود.
 • اغتشاش ذهنی و سرگیجه نیز از جمله علایم حساسیت هستند زیرا مشکل آنافیلاکسیس باعث کاهش شدید فشار خون نیز میشود.
 
 
 
 
 
 آلرژی فصلی : 
 شرح بیماری 
 آلرژى فصلى یکى از شایعترین آلرژیهاست.
آلرژى فصلى یا به عبارت دقیقتر التهاب بینى ناشى از آلرژى معمولاً در بهار و تابستان به وجود مىآید و ناشى از گردههاى گیاهى است.
این بیمارى ناشى از استنشاق گردههاى گیاهى و نیز وارد شدن آن به چشم است.
زمان بروز علائم بیمارى ممکن است از اوایل بهار تا اواخر تابستان بر حسب گرده گیاهى که به آن حساسیت دارید و زمان معین گرده افشانى آن گیاه متفاوت باشد.
معمولاً یک زمینه خانوادگى هم در مبتلایان وجود دارد.
افراد داراى آلرژى به گردههاى گیاهى ممکن است همزمان به میوهها و سبزیجات خاص و نیز به بعضى آجیلها و مغزهاى خوراکى هم حساسیت داشته باشند .
 علل بیماری 
 از علل مهم افزایش حساسیت یا آلرژی فصلی ، گردههای گلها و گیاهان است که در اثر گردهافشانی ایجاد میگردد.
گردهافشانی درختانی مانند نارون ، گردو ، تبریزی ، افرا ، چنار ، زبان گنجشک در اسفند ماه شروع شده 
 تا اواسط بهار ادامه مییابد ولی علوفهها از ماههای اردیبهشت و خرداد گردهافشانی میکنند که تا اواسط مرداد ماه ادامه مییابد و علفهای هرز در اواخر تابستان تا اوایل پائیز گرده افشانی می کنند .
از گلها ، گیاهانی مثل شمعدانی و گل سرخ حساسیت زا هستند .
 علائم اصلى بیمارى علائم اصلى بیمارى حملات مکرر عطسه ، آبریزش بینى ، خارش و آبریزش چشمها، احساس خارش در گلو ، سقف دهان و گوشها، کاهش تمرکز و احساس ناخوشى کلى است.
آلرژی فصلی یا آلرژی بینی؟
تحقیقات نشان میدهد، التهاب مخاط بینی ناشی از آلرژیهای فصلی میتواند در طول همه ماههای سال ایجاد شده و افراد را با مشکل مواجه کند.
طبق نظریهای که بین مردم رایج است، آلرژیهای فصلی تنها در فصل بهار اتفاق میافتد و شدت مییابد، اما در عین حال پژوهشهای جدید نشان میدهد التهاب مخاط بینی ارتباط به فصل خاصی ندارد و به خصوص در افراد مبتلا به آسم نباید نادیده گرفته شود.
آمارها نشان میدهد که از هر 10 فرد مبتلا به آسم 8 نفر از آلرژیهای فصلی رنج میبردند.
به اعتقاد پژوهشگران، عوامل مختلفی در بروز آلرژیهای فصلی موثر است که به فصل خاصی ارتباط ندارد و برای درمان این دو بیماری به صورت همزمان استفاده از کورتیزون استنشاقی (بکلومتازون بینی) میتواند، التهاب مجاری بینی و برونشیتها را کاهش داده و درمان موثری محسوب شود.
پیشگیری در صورتى که مىدانید به چه گرده گیاهى حساس هستید سعى کنید در فصل گرده افشانى آن گیاه از رفتن به محلهاى رویش آن گیاه خوددارى کنید.
از عینکهاى آفتابى براى جلوگیرى از وارد شدن گردهها به چشمهایتان استفاده کنید.
داخل بینىتان را با سرم نمکى (نرمال سالین) شستشو دهید یا اندکى وازلین داخل بینىتان بمالید.
اگر در محل زندگیتان گردههاى گیاهى در فضا پراکنده مىشوند، درها و پنجرههاى اتاق خوابتان را در وسط صبح (حدود ساعت ۱۰) و ابتداى غروب (حدود ساعت ۷) بسته نگه دارید چرا که معمولاً در این ساعتها اوج گرده افشانى گیاهى صورت میگیرد.
از رفتن به پارکها یا مزارع به خصوص به سمت غروب خوددارى کنید.
براى تعیین کردن این که به کدام گردههاى گیاهى حساسیت دارید مىتوانید به یک کلینیک آلرژى مراجعه کنید.
درمان درمان دارویی براى درمان علائم از قرصهاى آنتى هیستامین و اسپریهاى ضد التهابى بینى استفاده مىشود.
اسپرىها یا قطرههاى بینى ضد التهاب، با کاهش تورم پوشش درون بینى گرفتگى بینى را برطرف مىکنند.
اسپرىها یا قطرههاى بینى ضد آلرژى با پوشش بینى و چشم مانع اثر عامل آلرژیزا مىشوند.
همچنین در موارد مقاوم از اسپریهای بینی کرومولین سدیم استفاده میشود که با جلوگیری از آزاد شدن هیستامین در بدن از بروز علائم آلرژی ممانعت میکند.
اگر گرفتگى بینى باعث ناراحتى چندانى نشود، قرص یا اسپرىهاى ضداحتقان خیلى مفید نیستند.
به تازگى یک قطره چشمى با نام «اولا پاتیدین» وارد بازار شده است که با جلوگیرى از آزاد شدن موادى که در بدن علائم حساسیت را بوجود مىآورند، مىتواند در موارد حساسیت چشمى بسیار موثر باشد.
این قطره دو بار در روز مصرف مىشود.
درمان به روش حساسیت زدایی در این روش مقادیر کمى از آن گرده گیاهى در طول یک دوره سه ساله به فرد تزریق مىشود تا فرد نسبت آن تحمل پیدا کند و آلرژى درمان شود.
با تزریق مواد آلرژیزاى مختلف به زیر پوستتان و مشاهده واکنش حاصل مىتوان نوع ماده آلرژیزا را تعیین کرد.
آلرژی غذایی : آلرژیهای غذایی شرایطی است که فرد نسبت به ترکیبات غذایی خاص مانند پروتئینها حساسیت پیدا میکند و واکنش سیستم ایمنی بطور خفیف یا شدید خواهد بود که حتی ممکن است موجب حملههای آنافیلاکتیک (شوک حساسیتی) شده و در نهایت منجر به مرگ شود.
این حملهها گاهی به قدری شدید است که راه عبور هوای تنفسی بسته میشود.
مواد غذایی مانند بادام زمینی ، غذاهای دریایی، شیر و تخم مرغ از منابعی هستند که در کودکان موجب حساسیت بالا شده و حملههای آنافیلاکتیک در آنها ممکن است ظاهر گردد.
آلرژنهای غذایی آنتی ژنها، پروتئینها یا مولکولهای بزرگ موجود در غذا هستند که سیستم ایمنی نسبت به آنها واکنش نشان میدهد.
ایمونوگلوبین E نسبت به مواد خارجی واکنش نشان داده تا بدن از آنها عاری شود.
علایم شایع علائم آلرژی غذایی به صورت عطسه، خارش، استفراغ، تهوع، سردرد، انقباض عضلات، آسم، اسهال ، درد شکمی، بثورات پوستی، نفخ و باد شکم، کهیر، تورم صورت (به خصوص لبها)، سرفه، غش یا حالت نزدیک به غش و ...
ظاهر میشود.
آنافیلاکسی (یک نوع آلرژی حاد و خطرناک که حین آن تنفس دچار مشکل شده، ضربان قلب نیر نامنظم شده، و فشارخون کاهش مییابد)، واکنش شبیه کهیر، آسم برونشیال، التهاب رودهها و ضایعات شبیه اگزما از عوارض احتمالی بیماری هستند.
انواع آلرژی دو نوع آلرژی غذایی وجود دارد که عبارتند از: آلرژی فوری : آلرژیهای فوری بلافاصله پس از چند دقیقه ظاهر میشود و معمولا از انواع خطرناک و شدید هستند.
آلرژیهای تاخیری : معمولا تا ۴۸ ساعت پس از صرف آلرژنهای غذایی ظاهر میشوند.
علل هرگونه غذا یا مادهای که بلعیده میشود میتواند باعث بروز واکنش آلرژیک شود.
غذاهایی که بیشتر باعث این حالت میشوند عبارتند از: شیر گاو، زرده تخممرغ، گندم، سویا، بادام کوهی یا همان پسته شامی، ماهی، آجیلهای درختی (مثل گردوی معمولی)، صدف دریایی، خربزه، کنجد، تخم آفتاب گردان، و شکلات.
بیشترین ماده غذایی که آلرژی در افراد را سبب میشود پروتیین تخم مرغ و ترکیب لیزوزیم است که برخی اوقات در تهیه پنیر نیز از آن استفاده میشود و حتی روی برچسبهای غذایی نیز نوشته نمیشود.
تشخیص آلرژی آزمایش تشخیص پزشکی آزمایش پوست که با خراشیدن آن و تماس عصارهای غذا و بررسی میزان حساسیت آن با تظاهر دانههای قرمز رنگ تشخیص داده میشود.
آزمایش رادیوآلرژو سوربنت یا ( RAST) با استفاده از نمونه خون انجام میشود.
هر دو آزمایش ممکن است با خطای نسبی روبرو باشد و باید با نظر پزشک انجام شود.
آزمایشهای تشخیص تغذیهای گرفتن تاریخچه مناسب از داشتن سابقه آلرژی غذایی در گذشته حدود ۲ تا ۴ هفته قبل و یا در بین افراد خانواده از میان انواع مختلف غذا و نوشابه ضروری است.
حذف رژیم غذایی: با حذف غذاها عامل آلرژن غذایی شناخته میشود.
این رژیم غذایی برای ۱ تا ۲ هفته به طول میانجامد.
ابتدا با یک رژیم غذایی بسیار ساده و محدود که آلرژنهای غذایی حذف شده است، شروع میشود و به ترتیب هر یک از غذاها، جداگانه برای 2 تا 3 روز داده شده و حساسیت آن بررسی میگردد و با بروز علائم نسبت به هر یک از غذاها، آلرژن یا ماده آلرژیزا شناخته میشود.
پیشگیری اجتناب از غذای مسئول آلرژی یا مصرف آن به مقدار کم.
غذاهای مسئول ایجاد آلرژی در خود را شناسایی نمایید و از آنها پرهیز کنید.
و برچسب غذاها را به دقت مطالعه کنید.
شیرخورانی که غذای جامد برای آنها دیرتر شروع میشود کمتر به آلرژی غذایی دچار میشوند.
آلرژی چشمی : برای اکثر مردم بهار فصلی زیبا و دلپذیر است.
اما اگر هربار که این فصل فرا می رسد دچار خارش و اشکریزش شوید و دیگران مرتباً از شما بپرسند که چرا چشمتان قرمز شده است احتمالاً بهار برایتان چندان خوشایند نخواهد بود.
آلرژی های چشمی یکی از شایعترین علت های مراجعه به چشم پزشک است بطور متوسط از هر 10 تا 15 نفر یک نفر در طول عمر خود دچار علائم حساسیت های چشمی می شود.
علائم آلرژی چشمی در افراد مختلف متفاوت است و طیف وسیعی از علائم از سوزش و خارش خفیف تا علائم شدید و آزار دهنده و گاه خطرناک را در برمی گیرد.
به علاوه، حساسیت های چشمی اغلب با سایر علائم آلرژی مثل تب یونجه (آبریزش از بینی) و حساسیت های پوستی (مثل درماتیت آتوپیک) همرا است.
گرده گل ها و گیاهان، مو و کرک و پر حیوانات، داروها و لوازم آرایش نقش اساسی را در ایجاد آلرژی چشمی دارند.
البته گاهی اوقات هم تحریک چشم ناشی از مواد محرک (مثل دود سیگار یا گرد و غبار) علائمی ایجاد می کند که با آلرژی چشمی اشتباه می شود.
چرا چشم درگیر واکنش های آلرژیک می شود؟
چشم دریچه ای به جهان خارج است.
وقتی چشم ها باز هستند ملتحمه در تماس مستقیم با مواد حساسیت زای موجود در هواست.
ملتحمه که بافت پوششی مخاطی قسمت جلوی کره چشم و سطح داخلی پلک هاست یک سد دفاعی در برابر محیط خارج است.
در ملتحمه تعداد زیادی رگ، سلول های ایمنی و مواد دفاعی وجود دارد که باعث حفاظت لایه های داخلی تر کره چشم در برابر عفونت ها و عوامل بیگانه می شود.
به علاوه اشک چشم نیز دارای سلول ها و عوامل ایمنی می باشد که به دفاع در برابر عوامل خارجی کمک می کند بنابراین بسیاری از واکنش های دفاعی در جلوی کره چشم در سطح ملتحمه اتفاق می افتد.
هرگاه کنترل طبیعی این واکنش های دفاعی به هم بخورد و یا واکنش های دفاعی به جای عوامل بیگانه در برابر عوامل خودی اتفاق بیافتد واکنش های حساسیتی ایجاد می شود.
مهمترین عوامل ایجاد واکنش های حساسیتی ماده ای به نام "هیستامین"