چکیده
این کتاب راهنما به عنوان یک ابزار دستوری و آموزشی برای کارآموزان توان بخشی سطح متوسط و پرسنل مراقب اولیه تهیه شد و تا از آن در کارشان با افرادی که دچار ضربه مغزی شده اند، خانواده های آنها و اعضای جامعه شان استفاده کنند.
توالی های رایج پزشکی، فیزیکی، شناختی رفتاری صدمه مغزی یاد آوری شده اند.
برای درک بهتر صدمه مغزی و حمایت از پروسه توان بخشی فرد صدمه دیده، کتاب راهنما روی اطلاعات پایه تاکید میکند تا از این طریق به پرستاران و اعضای جامعه که شامل معلمان و کارفرمایان بالقوه میشوند کمک کند.
دستورات ایمنی و راهنمای های مراقبتی تهیه شده اند، و همچنین تکنیک های آموزشی به فرد برای با آزمونی مهارتهای عملکردی در زمینه های حرکتی، ارتباطی و مراقبت شخصی کمک میکند.
نویسندگان میدانند که تجهیزات پزشکی ویژه همیشه در دسترس نیستند، بنابراین پیشنهاد میشود که از مواد قابل دسترس برای ساخت وسایلی استفاده کنندکه به پشگیری از ایجاد بد شکلی ها کمک کرده و به فردی که نواقض فیزیکی دارد در انجام فعالیت های روزانه یاری برساند.
تصاویری هم تهیه شده اند تا به یادگیری بهتر راهنمایی های ایمنی، دستورات آموزشی و مراحل موجود در ساخت وسایل تطابقی ویژه کمک کنند.
فهرست مطالب
پیش گفتار
توانبخشی پس از ضربه مغزی (TBI) یک پروسه چالشی و پیچیده برای شخص صدمه دیده، خانواده و تمام پرسنل توانبخشی که در این پروسه شرکت میکنند می باشد.
در بلایای طبیعی و جنگ ها که احتمال وجود افرادی که دچار ضربه مغزی شده اند زیاد است، به یک رویکرد جامع جهت برخورد با توانائی های متعددی که هر فرد صدمه دیده تجربه میکند نیاز است، همچنین پرسنل توانبخشی در کشور های در حال توسعه در مورد کارشان به اطلاعاتی درباره رویکرد جامع برای کار با فردی که دچار ضربه مغزی شده است نیاز دارند.
این کتاب راهنما مسئول این نیازها میباشد.
کتاب راهنما برای کار فرد هم در زمینه خدمات مراقبت سلامتی کلی و هم در زمینه سرویس های توانبخشی، هم در سرویس های اضطراری و هم در سرویس های روزانه اختصاص داده شده است.
این کتاب راهنما میتواند برای آموزش پرسنل و به عنوان یک راهنما در هنگام کار با فرد ضربه مغزی شده استفاده شود.
همچنین ممکن است پرسنل بخواهند این کتاب راهنما را به اعضای خانواده فردی که ضربه مغزی شده است بدهند به این منظور که به خانواده ها برای درک محدودیت های متعددی که در عملکرد فرد در اثر ضربه مغزی به وجود می آید کمک کنند، و به آنها راهنمایی های در مورد شیوه های کمک در پروسه توانبخشی بدهند.
ما از افرادی که نیازهای این کتاب راهنما را تشخیص داده اند و برای تهیه آن تلاش کرده اند بی نهایت تشکر می کنیم.
آقای Amit Pandya، به عنوان سرپرست، اداره Humanitarian Assistance، سازمان دفاع ایالت متحده (در حال حاضر یکی از اعضای کارمندان طراح امنیتی، اداره امنیت ایالت، دولت ایالات متحده) حمایت های بی دریغی از طرف سازمان دفاع ایالت متحده برای برقراری امنیت بودجه تخصیص داده شده به این کتاب راهنما نموده است.
با قدر دانی ویژه از Lyn Grakome، و دیگر نویسندگان.
Gray Goldberg, Md Mediline dipasquale, Phd Tessa Hard, Phd Mary fran madde, otrl
هدف کتاب راهنما
هدف این کتاب راهنما کمک به آموزش کار آموزان توان بخشی در حد متوسط (MLRWS) و پرسنل مراقبت های اولیه ای (PHCP) است که با افراد دچار به ضربه مغزی (TBI) کارمیکنند.
بعد از آموزش، جای امیدواری است که این عنوان یک منبع مفید برای مرور ایده های توان بخشی و پزشکی مرتبط با افرادی دچار ضربه مغزی و مراقبان آنها باشد.
این سوال برای پرسنل مراقبت های اولیه و پرستاران، پزشکان و دستیاران پزشک و همچنین کارآموزان توان بخشی تهیه شده است، چون تعداد زیادی از پرسنل در پروسه توان بخشی صدمه مغزی درگیر می شوند.
محتوای این راهنما به تمام پرسنل مراقب سلامت شناخت انواع مختلف ناتوانی های منتج از ضربه مغزی کمک مینماید، بنابراین آنها با افراد، خانواده شان و جامعه به طور موثر تری کارمیکنند.
در همه کشورها ضربه مغزی باعث ناتوانی هایی در مردان، زنان و کودکان میشود.
صدمات توسط تصادفات جاده ای، حوادث مربوط به کار، کارهای سخت و شدید، افتادن و حوادث ورزشی یا فعالیت های بازی، ایجاد میشوند.
بعضی اوقات علل دیگری هم هستند، مثل بلایای طبیعی، جنگ یا مین های زمینی.
در گذشته، برای درمان صدمه مغزی اقدامات کمتری انجام می شد و بیشتر افرادی با صدمه شدید نفری از بین می رفتند.
امروزه، بهبود مراحل پزشکی، زنده ماندن بیشتر افراد حتی بیشتر صدمات مغزی شدید را ممکن ساخته است.
با این حال کسانی که زنده می مانند اغلب ناتوانی هایی در آنها باقی می ماند که زندگی خود و اعضای خانواده شان را تحت تاثیر قرار میدهد.
ناتوانی های ناشی از صدمه مغزی شامل مشکلاتی در حرکت، حافظه، تفکر، ارتباط و رفتار میشوند.
بعضی اوقات تاثیرات صدمه مغزی به وضوح دیده می شوند، مثل زمانی که فرد تغییرات فیزیکی واضح یا مشکل حرکتی دارد.
با این حال، بسیاری از افرادی که دچار صدمه مغزی هستند ناتوانی هایی دارند که به صورت اولیه به حافظ و تفکر مربوط میشوند.
ممکن است این افراد از نظر ظاهری یا توانایی فیزیکی تغییر قابل ملاحظه ای نداشته باشند، بنابراین درک و شناخت ناتوانی های آنها برای خانواده و جامعه مشکل تر است.
نقش مهم پرسنل مراقب سلامت کمک به فرد، خانواده و جامعه برای شناخت ناتوانی های ناشی از صدمه مغزی، آموزش و چگونگی کمک به فرد صدمه دیده برای بهبود توانایی های در حد ممکن میباشد.
تاکید این عنوان بر این است که بیشتر کسانی که دچار ضربه مغزی هستند برای مدت طولانی و شاید برای بقیه زندگیشان به کمک دیگران نیاز دارند.
با این حال، با شناخت، کمک و آموزش، بسیاری از افرادی که دچار ضربه مغزی شده اند میتوانند به نقش ها و فعالیت های مفید باز گردند، که شامل مسئولیت های مربوط به خانه، مدرسه یا کار است.
این عنوان 4 قسمت دارد.
قسمت 1.
توضیح میدهد توضیح یا تشریح اتفاقاتی که در حین صدمه به نفر ایجاد می شود و همچنین اطلاعاتی درباره پیشگیری از صدمات مغزی.
قسمت 2.
دیدگاهی کلی درباره توالی های رایج پزشکی، جسمی، شناختی و رفتاری صدمه مغزی ارائه میدهد که شامل راهنمایی های کلی برای کمک به فرد است تا مهارت های عملکردی را دوباره یاد بگیرد.
به خاطر اینکه این عنوان برای پرسنل مراقب سلامتی مثل کارآموزان توان بخشی سطح متوسط جهت داده شده، این قسمت شامل اطلاعاتی درباره مراقبت های پزشکی که اغلب فوراً بعد از صدمه مغزی مورد نیاز است، میباشد.
قسمت 3.
پیشنهاداتی برای مراقبت و امنیت فرد در خانه و در جامعه ارائه می دهد.
که شامل اطلاعاتی است که میتواند در اختیار افراد جامعه قرار بگیرد تا افراد صدمه دیده را در پروسه توان بخشی بهتر درک و حمایت کنند.
همچنین پرسنل مراقب سلامت به طور مستقیم با افراد جامعه روبرو نمی شود تا در مورد تک تک شرایط بحثکند، اطلاعات می تواند در اختیار خانواده های مرتبط قرار گیرد تا آنها را با همسایگان خود یا اعضای یک جامعه بزرگتر سهیم کنند.
قسمت 4.
طولانی ترین قسمت این کتاب راهنما است که پیشنهادات مفصل و شرح و توضیح راهکارها و تکنیک هایی را ارائه می دهد که به افراد در باز آموزی مهارت های ویژه کمک کند.
این ها شامل مهارت هایی هستند که برای مراقبت از خود، مسائل ارتباطی، حرکت و شرکت در امور منزل، فعالیت های کار و مدرسه مورد نیازند.
هم زنان و هم مردان میتوانند دچار ضربه مغزی شوند بنابراین اطلاعات موجود در این کتاب راهنما در منبع مربوط به هر دو بخش به طور متناوب آورده شده است و نمونه ها نشان دهنده درگیری هر دو جنس هستند.
ممکن است بعضی از خوانندگان اطلاعاتی مضاعف و کلی درباره ناتوانی ها بخواهند، تا به اعضای خانواده یا دیگران در جامعه ارائه دهند.
این کتاب راهنما از یک منبع که شامل سیستمی از مواد WHO است ناشی میشود که مربوط به موضوعاتی است که به توان بخشی افرادی که دچار ضربه مغزی شده اند، مرتبط میشود.
1- معرفی توان بخشی برای افرادی با ضربه مغزی 1.1.
اطلاعات پایه در مورد مغز شناختن ضربه مغزی از اطلاعات پایه درباره مغز شروع میشود.
مغز مرکز کنترل در بدن است.
مغز همه فعالیت ها و عملکرد های بدن را کنترل و هدایت میکند.
مغز از 4 ناحیه اصلی تشکیل شده است.
ساقه مغز.
ساقه مغز، مغز را به طناب نخاعی وصل میکند.
ساقه مغز عملکرد ارگان های داخلی ما، شامل تنفس، فشار خون و ضربان قلب را هدایت میکند.
همچنین ساقه مغز توانایی ما برای بیدار شدن، به هوش بودن و هوشیاری را کنترل میکند.
مخچه.
مخچه عضلات ما را کنترل و هماهنگ میکند تا حرکت کنیم و تعادلمان را حفظ کنیم.
سیستم لیبیک.
سیستم لیبیک گروهی از ساختارهایی است که در عمق مغز قرار گرفته اند.
سیستم لیبیک قوی ترین احساسات و پایه ای ترین نیازهای انسانی ما مثل غذا، آب، مسائل جنسی و محافظت شخصی را کنترل میکند.
قشر مغز.
قشر مغز ناحیه ای از مغز است که توانایی ما برای جمع آوری اطلاعات از محیط و استفاده از آنها در فعالیت های روزانه را کنترل میکند.
قشر مغز از 4 ناحیه تشکیل شده است، که لوب های مغز نامیده میشوند.
لوب آهیانه.
آگاهی جسمی ما مثل حس لمس، درد و حرارت را کنترل میکند.
این لوب به ما کمک میکند تا محیط اطرافمان را بشناسیم.
لوب آهیانه به ما کمک میکند تا راه خود را از یک مکان به مکان دیگر پیدا کنیم و به ما اجازه میدهد تا مکان، شیئی یا شخص خاصی که در جستجوی آن هستیم، را تشخیص دهیم.
لوب پس سری اطلاعات بینایی را درک و تفسیر میکند.
چشمان ما دنیا را می بیند، اما لوب پس سری به ما اجازه میدهد تا آن چیزی را که می بینیم تفسیر کنیم.
لوب گیج گاهی بیشترین کنترل را روی توانایی ما در درک زبان و مسائل ارتباطی دارد.
همچنین لوب گیجگاهی حافظه را برای اطلاعاتی که از دنیای اطرافمان می گیریم آماده می کند.
لوب پیشانی احساسات و توانایی ما در برخورد مناسب با دیگران را کنترل میکند.
این لوب به ما اجازه میدهد تا افکار و کارهای خود را هدایت کنیم.
همچنین لوب پیشانی کنترل بیشتر توانایی ما برای هدایت حرکاتی را به عهده دارد که ما باید در انجام وظایف زندگی روزانه خود، اجرا کنیم.
قشر مغز هم به دو نیمه تقسیم میشود که نیم کره های مغزی نامیده میشوند.
نیمه چپ، سمت راست بدن و نیمه راست، سمت چپ بدن را کنترل میکند.
در بیشتر افراد، نیمه چپ کنترل زبان را به عهده دارد.
نیمه راست ما را قادر به توجه و درک اتفاقات اطرافمان میکند.
نیم کره ها به چهار لوب تقسیم می شوند، به این صورت که نصف هر لوب در هر نیم کره قرار دارد.
قسمت های چپ و راست هر لوب نواحی کنترل مخصوص به خود دارند.
مثلاً، در بیشتر افراد، توانایی صحبت کردن، خواندن و نوشتن در لوب پیشانی کنترل میشود.
(شکل 1و2) 2.1.
ضربه مغزی چیست؟
اتفاقات زیادی میتواند منجر به صدمه مغزی شود: ضربه به سر، افتادن، اصابت گلوله، سقوط با سرعت زیاد، یا انفجار، دو نوع اصلی ضربه مغزی وجود دارند: باز (نفوذ کننده) و بسته صدمه مغزی باز در صدمه مغزی باز، تخریب توسط چیز هایی که جمجمه را می شکنند و بافت مغزی را سوراخ میکند اتفاق می افتد که میتواند یک گلوله یا هر شیئی تیزی باشد.
همچنین بافت مغز می تواند با تکه های استخوان که در طی افتادن یا ضربه به جمجمه شکسته اند، سوراخ شود.
(شکل3) صدمه مغزی بسته در صدمه مغزی بسته، جمجمه به صورت باز نمی شکند و بافت مغزی سوراخ نمی شود، اما ممکن است مغز شدیداً آسیب ببیند.
جمجمه از نمای خارجی صاف است، سطح داخلی آن خیلی نا هموار است.
زمانی که حرکت سریع و قوی در سر اتفاق میافتد، مثلاً درطی سقوط با سرعت بالا، مغز درون جمجمه تاب میخورد یا حرکت میکند.
بافت شکننده مغز میتواند در حین تاب خوردن مغز کشیده شود یا بشکند.
بافت مغز ممکن است حین برخورد با سطح نا هموار استخوان جمجمه ضربه ببیند.
این امر باعث خون ریزی و ورم مغز میشود حتی زمانی که جمجمه نشکند.
در حین صدمه بافت مغز ممکن است به دلیل حرکات درون جمجمه آسیب ببیند یا از بین برود.
صدمه مغزی بسته نسبت به صدمه مغزی باز ممکن است مشکلات بیشتر و شدید تری را ایجاد کند، چون بیشتر بافت مغزی تخریب میشود.
بر خلاف ارگان های دیگر بدن، مغز بعد از صدمه دیدن به طور کامل بهبود نمی یابد.
به همین دلیل، بعضی از عوارض ضربه مغزی دائمی می شوند.
3.1.
پیشگیری از ضربه مغزی این مسئله مهمی است که به افراد در مورد راههایی که صدمه مغزی میتواند اتفاق بیافتد،