آموزشکده فنی شهید یزدان پناه سنندج
عنوان:
گزارش کارآموزی
رشته تحصیلی:
معماری
مدرس:
استاد منجمی
نام و نام خانوادگی دانشجو:
حمید گچی لو
شهریور 1385
فهرست:
مقدمه....................................................................................................................5
فصل اول
اجرای سقف ساختمانهای بتنی...................................................................................6
اجزای تشکیلدهنده سقف تیرچه...............................................................................8
تیرچه پیشساخته خرپایی.........................................................................................11
میلگردهای عرضی..................................................................................................13
میلگرد بالایی.........................................................................................................13
تیرچه پیشساخته پیش تنیده....................................................................................14
محدودیتها و ویژگیهای فنی سقف تیرچه و بلوک و اجزای آن.....................................16
ویژگیها و مشخصات فنی تیرچه پیش ساخته خرپایی.....................................................17
جزئیات اجرای سقفهای تیرچه و بلوک......................................................................19
تیرچه و بلوک.......................................................................................................24
نصب تیرچهها .......................................................................................................32
نصب تکیهگاههای موقت.........................................................................................34
فصل دوم
شناخت زلزله و چگونگی اثر آن بر ساختمانها:............................................................37
اثر زلزله بر ساختمانهای سنتی خشتی آجری و سنگی غیرمهندسیساز............................40
نحوه خرابشدن دیوارها......................................................................................45
نحوه اثر زلزله بر دیوارهای باربر.............................................................................47
نحوه خرابشدن سقفها..........................................................................................49
فصل سوم
نتیجه کار.............................................................................................................51
منابع و ماخذ........................................................................................................52
مقدمه
بدرستی قدمت استفاده بشر از سر پناه و یا به طور کلی به مفهوم امروزی قدمت استفاده بشر از سر پناه
معلوم نیست ولی تقریباًآنرا می توان همزمان با پیدایش بشریت دانست زیرا چنین گمان می رود که بشر از همان
ابتدا برای مصون ماندن از برف و بارآن و سرما و گرما و حمله حیوانات و همچنین حکله سایر اقوام .
به غار پناه بر ده و این غارها را می توان اولین محل سکونت برای بشر دانست و از آن زمان تا کنون انسانها
همیشه بفکرآن بو ده اند که مسکنی راحت تر و بهتر برای خود تهیه نما یند .درقرن اخیر که رشد جمعیت در
دنیا و به طور چشم گیری رو به ازدیاد نها د و بشر از لحا ظ علمی و فنی مشکلات بسیا ری را حل نمود در
سا ختن مسکن نیزمانند سایر امور تحولا ت عمده ای به وجود آورد ودیگر ساختن خانه های تک واحدی
جوابگو ی احتیاجات جوا مع بشری نبوده وبه همین علت سیستم خانه سازی به کلی دگرگون شده واستفاده
ازمصا لح مقا وم نیز مانند فولاد وسیمان در ساختمان رایج گردید ودر اثر دسترسی به این مصالح وامکانات
دیگرگستر ش شهر ها از افقی به عمودی تبدیل شد و امر آپا رتمان سازی در ساختمان های چندین طبقه
متداول گردید .با وجود اینکه هر سال به مقدار زیادی به تعداد مسکن اضافه می شود ودر بیشتر مما لک
پیشر فته تخریب ساختمان های قدیمی نیز در شرایط معمو لی مجاز نمی باشد.به عبارت دیگر به جای چند
واحد مسکن جدید یک واحد مسکن قدیمی را خراب نمی کنند .هنوز در هیچ یک از ممالک دنیا مشکل
مسکن حل نشده بلکه هر روزه به تعداد متقاضیان مسکن اضافه می شود و هنوز حتی در پیشرفته ترین ممالک
دنیا قسمت عمده ای از درامد خانواده صرف سکونت میگردد .بدین لحاظ در تمام دنیا خصو صادر مملکت
ما می یابد به امر ساختن مسکن واستفا ده ی هر چه بهتر و بیشتر از مصا لح سا ختمانی تو جه مخصوص بشود
و برای رسیدن به این هدف ابتدا باید به طور دقیق سا ختمان و انواع آن و اجزا ی تشکیل دهنده ی آنرا
بشنا سیم .
فصل اول
اجرای سقف ساختمانهای بتنی
ساختمانهای بتنی
ساختمان بتنی ساختمانی است که برای اسکلت آنها از بتن آرمه ( سیمان ، شن ، ماسه وفو لاد بصورت میلگرد
ساده وآجدار )استفاده شده باشد .
در ساختمانهای بتنی سقفها به وسیله تا وه ( دال) های بتنی پو شیده می شوند
و یا از سقفهای تیرچه و بلوک ویا از سایر سقفها پیش ساخته استفاده می شود و برای دیوارهای جداکننده
( پارتیشن ها )ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغای ، آجر ماشینی سو راخ دآر، آجر معمولی کوره ای
ویا تیغه گچی و یا چوب استفاده شده و ممکن است از دیوار بتن آرمه هم استفاده می شود .در هر حال در این
ساختمانها شاه تیر ها از بتن آرمه ( بتن مسلح ) ساخته می شود .
اجزای تشکیلدهنده سقف تیرچه و بلوک و نقش آنها در مراحل دوگانه باربری
سقف اجرا شده با تیرچه و بلوک از انواع سقفهای با پشت بند ( تیرکدار ) بتنی است که تحمل فشار به بتن بالایی یا ضخامت حداقل پنج سانتیمتر واگذار میگردد و کشش توسط میلگردهای کششی تیرچه (میلگردهای تحتانی تیرچه) تحمل میشود.
بتن بالایی، همچنین ، همانند یک دال نازک با دهانهای برابر فاصله دو تیرچه، خمش موضعی را در محل بین دو تیرچه تحمل میکند.
در این نوع سقف، تیرچهها به فاصله حداکثر 70 سانتیمتر ( محور تا محور کنار هم و در امتداد دهانه کوتاهتر سقف قرار میگیرند و با بتن پوششی که در محل ریخته میشود و ضخامت آن حداقل پنج سانتیمتر است، تیرهای T شکل چسبیده و مجاور هم را تشکیل میدهند.
برای پر کردن فاصله تیرچهها، از عناصر گوناگون، مانند آجرهای توخالی، بلوکهای بتنی و حتی پلاستیک و چیزهای دیگر استفاده میشود.
این عناصر پرکننده در سقف تحمل نیرو نمیکنند.
بنابراین، سقف تیرچه و بلوک از اجزای اصلی، به شرح زیر تشکیل میشود:
1.
تیرچه
2.
بلوک
3.
میلگرد حرارتی و افت و میلگرد منفی
4.
بتن پوششی (درجا)
که نقش هر یک از این اجزا در مراحل دوگانه باربری، یعنی مرحله حمل و نقل تیرچه و اجزای سقف و مرحله بهرهبرداری را، به ترتیب زیر میآوریم:
تیرچه : عضو پیش ساختهای است، متشکل از بتن و فولاد به مقطع تقریبی T، که در دو نوع تیرچه خرپایی و تیرچه پیش تنیده، تولید میشود و مانند همه قطعههای پیش ساخته در هر دو مرحله تحت اثر نیرو قرار میگیرد.
این دو مرحله به علت اهمیت آنها باید به دقت مورد ملاحظه قرار گیرند: الف) مرحله اول باربری : در این مرحله باید تیرچه به تنهایی قادر به تحمل بار ناشی از وزن خود در هنگام حمل و نقل بوده و همچنین قادر به تحمل وزن مرده سقف ( وزن تیرچه، بلوک و بتن پوششی) بین تکیهگاههای موقت (شمعبندیها) در زمان اجرای سقف باشد.
ب) مرحله دوم باربری : این مرحله در تیرچه پس از حصول مقاومت بتن پوششی فرا میرسد که تکیهگاههای موقت اجرایی برداشته شده و تیرچه به عنوان عضو کششی مقطع تیر T تحمل نیرو مینماید .
تیرچه پیشساخته خرپایی : تیرچه پیش ساخته از خرپای فولادی و پاشنه بتنی تشکیل شده است و در صورتی که دارای قالب سفالی باشد، تیرچه کفشکدار نامیده میشود.
تیرچه پیشساخته خرپایی برای تحمل مراحل دوگانه باربری ، از اجزای زیر تشکیل میشود : عضو کششی میلگردهای عرضی میلگرد بالایی بتن پاشنه تیرچه عضو کششی : در مرحله اول باربری تیرچه، فولاد زیرین خرپا به عنوان عضو کششی خرپای تیرچه باید قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل از لنگر خمشی) ناشی از وزن خود تیرچه در زمان حمل و نقل باشد و همچنین قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل از لنگر خمشی) ناشی از وزن مرده سقف در فاصله محور تیرچهها و بین دو تکیهگاه موقت (شمعبندی) باشد.
در مرحله دوم باربری تیرچه، فولاد زیرین خرپا به عنوان عضو کششی تیر T عمل میکند.
میلگردهای عرضی : در مرحله اول باربری، میلگردهای عرضی همانند عضو مورّب خرپا عمل میکنند و به کمک اعضای کششی و بالایی ، ایستایی لازم را جهت تحمل وزن خود تیرچه (در هنگام حمل و نقل) و وزن مرده سقف بین تکیهگاههای موقت (در هنگام اجرا) تأمین مینمایند.
در مرحله دوم باربری تیرچه، میلگردهای عرضی، پیوستگی لازم بین میلگرد کششی خرپا و بتن پوششی (بتن در جا) را تأمین میکنند.
همچنین مقابله با نیروی برشی تیر T به وسیله میلگردهای عرضی انجام میگیرد.
در بعضی از انواع تیرچههای پیش ساخته ، در خرپا به جای میلگرد، از ورق خمکاری شده به جای عضو کششی – میلگردهای عرضی – میلگرد بالایی استفاده میشود میلگرد بالایی : در مرحله اول باربری، فولاد تعبیه شده در قسمت بالای تیرچه، به عنوان میلگرد بالایی خرپا عمل مینماید و به کمک دیگر اعضای خرپا، وزن تیرچه را هنگام حمل و نقل و همچنین وزن مرده سقف را در فاصله دو تیکهگاه موقت (هنگام قالببندی و بتنریزی پیش از به مقاومت رسیدن بتن پوششی) تحمل میکند.
در مرحله دوم باربری تیرچه اگر میلگرد بالایی در ضخامت بتن پوششی و بالاتر از سطح بلوکها قرار گیرد، در نقش فولاد افت و حرارتی مقطع مرکب سقف عمل میکند ( در مقطع تیر T)، و در صورتی که پایینتر از سطح بلوکها قرار گیرد، نقشی نخواهد داشت.
بتن پاشنه تیرچه پیشساخته : برای تأمین تکیهگاه بلوکها و نیز برای پرهیز از قالببندی قسمت زیرین جان تیر T در موقع اجرا، بتن پاشنه تیرچه در کارخانه ریخته میشود.
حسن دیگر این عمل این است که به علت فراهم بودن شرایط بهتر اجرا در کارخانه، پوشش آرماتورهای کششی به صورت مطمئنتری تأمین میگردد.
این پوشش در مقاومت سقف در برابر آتشسوزی اثر بسزایی دارد.
برای جلوگیری از خرد شدن هنگام حمل و نقل و جاگذاری (مرحله اول باربری) و همچنین تأمین مقاومت لازم در برابر آتشسوزی ( پوشش روی میلگرد) بتن یاد شده باید مقاومتهای مندرج در فصل دوم را داشته باشند.
تیرچه پیشساخته پیش تنیده : این نوع تیرچه که فقط در کارخانههای مجهز تولید میشود، از مقطع بتنی T و سیمهای فولادی با مقاومت بالا (17500 تا 19000 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) تشکیل میشود.
سیمها را پیش از بتنریزی تیرچه توسط جکهایی تحت کشش قرار داده و پس از حصول مقاومت لازم بتن، آنها را آزاد میکنند.
در نتیجه، بتن تیرچه تحت تنش فشاری قرار میگیرد .
با توجه به اینکه طرح و محاسبه تیرچه پیش ساخته پیش تنیده موضوع نشریه جداگانهای را تشکیل خواهد داد، در اینجا به همین شرح مختصر بسنده میکنیم.
2.
بلوک : برای پر کردن محلهای خالی بین تیرچهها، از بلوکهای توخالی استفاده میشود که جنس آنها از سفال یا بتن و حتی پلاستیک و یونولیت است .
بلوکها علاوه بر خصایت پرکنندگی فضای خالی در حکم قالب بتن پوششی نیز هستند.
بلوکها علاوه بر خاصیت پرکنندگی فضای خالی، در حکم قالب بتن پوششی نیز هستند.
بلوکها در سقفهای اجرا شده با تیرچه و بلوک، تحمل نیرو نمیکنند و فقط خاصیت پرکنندگی دارند.
3.
میلگردهای افت و حرارتی : جهت مقابله با تنشهای متفرقه در بتن پوششی و به منظور جذب تنشهای ناشی از افت و تغییر حرارت، میلگردهایی در دو جهت عمود بر هم و در قسمت بالایی تیر نواری T و روی بلوکها نصب میگردند، که میلگرد افت و حرارتی نامیده میشوند.
محدودیتها و ویژگیهای فنی سقف تیرچه و بلوک و اجزای آن 1) فاصله محور تا محور تیرچهها نباید از 70 سانتیمتر بیشتر باشد.
2) بتن پوششی قسمت بالایی تیر ( بتن روی بلوک) نباید از 5 سانتیمتر، یا فاصله محور به محور تیرچهها کمتر باشد.
3) عرض تیرچه نباید از 10 سانتیمتر کوچکتر باشد و همچنین نباید از برابر ضخامت کل سقف کمتر باشد.
4) حداقل فاصله دو بلوک دو طرف یک تیرچه ، پس از نصب نباید کمتر از 5/6 سانتیمتر باشد.
5) ضخامت سقف برای تیرهای با تیکهگاه ساده نباید از دهانه کمتر باشد.
در مورد تیرهای یکسره (تکیهگاههای گیردار) نسبت ضخامت به دهانه، به کاهش مییابد.
در سقفهایی که مسئله خیز مطرح نباشد، این مقدار تا دهانه نیز کاهش مییابد.
6) حداکثر دهانه مورد پوشش سقف ( در جهت طول تیرچه پیش ساخته خرپایی) با تیرچههای منفرد، نباید از 8 متر بیشتر شود.
توصیه میشود برای اطمینان بیشتر، دهانه مورد پوشش، بیشتر از 7 متر نباشد و در صورت وجود سربارهای زیاد، و یا دهانه بیش از هفت متر، از تیرچههای مضاعف استفاده شود.
حال به توضیح ویژگیهای هر یک از اجزای تشکیلدهنده سقف، یعنی تیرچه پیشساخته، بلوک، میلگردهای افت و حرارتی و بتن پوششی میپردازیم.
1.
ویژگیها و مشخصات فنی تیرچه پیش ساخته خرپایی : پارهای از محدودیتها و ویژگیهای فنی سقف تیرچه و بلوک که در بالا گفته شد شامل تیرچه پیش ساخته نیز میشود.
در زیر، ویژگیهای مهم اجزای تشکیل دهنده خود تیرچه، مورد بحث قرار میگیرد.
همان گونه که پیشتر توضیح داده شد، تیرچه پیشساخته خرپایی از قسمتهای زیر تشکیل مییابد: 1-1 عضو کششی 1-2 میلگردهای عرضی 1-3 میلگرد بالایی 1-4 بتن پاشنه 1-1 عضو کششی : حداقل تعداد میلگرد کششی دو عدد بوده و