دانلود مقاله یادگیری

مقدمه :

« براستی که دلها خسته می شوند همان طور که بدنها خسته می شوند پس نوبرانه ها و تازه یافته ها ی حکمت را برای این دل ها بجویبد ».

                                                              حضرت علی (ع )

آینده ای که امروز پیش بینی می شود از راه خواهد رسید اگر ما بدانیم که آینده چگونه باید باشد می توانیم بر آن تأثیر بگذاریم ، فرزندان ما در کلاس های درس از روشهایی بهره می گیرند که پنجاه سال پیش بکار می رفت و اگر ما آنان را برای آینده آماده کنیم باید درک درستی از روشهای آموزشی نوین پیدا کنیم « پس در اینجا به برسی دو شیوه نوین تدریس می پردازیم » .

1 – آموزش و پرورش به شیوه پیشرو

2-  یادگیری مشارکتی

نخست به برسی آموزش و پرورش پیشرو می پردازیم

این نظام که بر بنیان علم روان شناسی ، جامعه شناسی ، اصول یادگیری و تدریس استوار است ، نقش اصلی و اساسی را در فرایند آموزش و یادگیری را به عهده دانش آموزان می گذ ارد .

همه برنامه ها و فعالیتها ی آموزشی آن با توجه به نیازها، علایق و توانایی های فراگیرندگان در هر دوره سنی تهیه و اجرا می شود در این دیدگاه یادگیری عبارت است از : « ایجاد تغییرات نسبتاً ثاب در رفتار بالقوه یادگیرنده مشروط بر این که این تغییر بر اثر اخذ تجربه حاصل شده باشد ، نه این که حاصل عواملی چون خستگی ، استعمال داروها و تغییرات ناشی از بلوغ باشد .»

منظور از تغییر رفتار در اثر تجربه ، تغیراتی است که در اثر برخورد و تعامل فرد با محیط در طرز تفکر ، عادتها ، تمایلات و اطلاعات وی روی می دهد همان که ملاحظه می شود در این تعریف به نقش تجربه و فعالیت یادگیرنده در جریان یادگیری اهمیت داده شده است در نتیجه نقش علم در فرایند تدریس به کمک یادگیرنده است تا بتواند تغییرات مطلوب را در رفتار خود بوجود آورد .

معلم می کوشد شرایطی فراهم آورد که دانش آموزان به طور فعال در جریان آموزش شرکت داشته باشند او برای این کار به طور اصولی و برنامه ریزی شده عمل می کند برای هر جلسه آموزش طرح درس مناسبی تهیه می کند که در آن هدف های اصلی درس ، هدفهای جرئی و هدفهای رفتاری مشخص شده اند .

معلم با توجه به هدفهای تنظیم شده می داند که در نهایت می خواهد چه تغییراتی را در رفتار فراگیران به وجود آورد و دانش آموزان نیز می دانند که در پایان درس معلم چه انتظاری از آنها دارد .

معلم به عوامل مؤثر در یادگیری دقیقاً توجه دارد و در جریان تدریس خود آنها (دانش آموزان ) را بکار می گیرد .

او کاملاً آ گاه است که میان دانش آموزان از نظر توانایی های جسمی ، عقلی و عاطفی تفاوت وجود دارد ، به همین  سبب مورد آموزشی و روش تدریس خود را به گونه ای انتخاب و سازماندهی می کند که با توانایی ها و قدرت یادگیری آنان هماهنگی داشته باشد او مرتباً دانش آموزان خود را زیر نظر دارد و از طریق مطالعه  وضعیت خانوادگی ، سابقه تحصیلی و مشاهده رفتار طبیعی آنها می کوشد مشکلات تربیتی و آموزشی آنان را کشف و برای رفع آن ها چاره جویی کند .

در این نوع آموزش ، معلم به یادگیری ها و تجربیات قبلی دانش آموز که پایه و اساس یادگیری های جدید او را تشکیل می دهند ، توجه دارد .

به همین  سبب قبل از تدربس هر درس به نوعی به ارزشیابی تشخیصی می پردازد تا کیفیت رفتار ورودی و میزان آمادگی دانش آموزان را برای یادگیری درس جدید معین کند .

چنانچه نتایج حاصل از این کار معلوم کند دانش آموزان پیش دانسته های لازم را برای یادگیری درس جدید ندارند ، به تمرین و تکرار درس گذشته یا مطالبی می پردازد که برای یادگیری درس جدیدضروری بنظر می رسد .

 همان طور که گفته شد در آموزش پیشرو ، معلم در روند آموزش نقش راهنما و تسهیل کننده دارد .

در نتیجه روشهایی را برای تدریس خود انتخاب می کند که در آن ها فرصت های مناسب برای انواع فعالیتها ی یادگیری ماند :

بحث و گفتگو

انجام آزمایش

حل مسأله

پژوهش

گزارش درسی

و ...

پیش بینی شده باشد چنین معلمی به منظور تأ مین محیط آموزشی مناسب و فراهم آوردن شرایط بهتر یادگیری ، از وسایل و مواد آموزشی گوناگون مانند انواع تصویرها ؛اسلایدها ، چارتها ، پوسترهای آموزشی ، وسایل آزمایشگاهی ، نوارهای صوتی و فیلم های آموزشی و نظایر آن ها کمک می گیرد .

او می داند به کارگیری چنین وسایلی نه تنها جریان یادگیری را تسهیل می کند ، بلکه شوق و انگیزه فراگیرندگان را به مطالب و مفاهیم درسی افزایش می دهد .

 افزون بر این معلم تلاش می کند با ارائه مثال و شواهد عینی مطالب و مباحث آموزشی را به زنگی روزمره دانش آموزان پیوند بزند و با طر ح پرسش های مناسب در کلاس ، اندیشه خلاق آنان را به منظور کشف پاسخ های صحیح به کار گیرد و به این ترتیب ، فدرت تخیل و تفکر منطق را در آنان افزایش دهد .

ارزشیابی از میزان پیشرفت تحصیلی فراگیرندگان به امتحانات چند نوبته منحصر نمی شود .

معلم از طریق ارزشیابی تکوینی ، مرتباً در جریان تغییراتی که در اثر یادگیری در رفتار یادگیرنده ها روی می دهد قرار می گیرد .

پرسشهای امتحانی با تو جه به هدف های هر درس بر اساس محتوا و مطالب تدریس شده ، تنظیم می شوند .

هدف از هر امتحان ، پی بردن به میزان پیشرف تحصیلی دانش آموز ان و کشف نارسایی های آنان در یادگیری است .

پس از هر ارزشیابی ، دانش آموز در نتیجه کار خود قرار می گیرد و معلم او را برای پیشرفتهایی که داشته است تشویق می کند .

اما اگر در مواردی ضعف داشته باشد با راهنمایی های معلم و تلاش خود برای جبران آن اقدام می کند او هرگز برای عدم موفقیت هایش در یادگیری مورد سرزنش و توبیخ قرار نمی گیرد و به همین سبب در نظام آموزشی دانش آموز محور ، ترس از امتحان از بین می رود و نتایج حاصل از آن به معلم و دانش آموز کمک می کند ، نواقص و نارساییهای موجود در فرایند یاد دهی – یادگیری را بازشناسند و برای رفع آن بکوشند .

منابع استفاده شده : رشد معلم مهرماه 1383

کلید واژهها : فرهنگ یادگیری ، تعامل گروهی ، عناصر یادگیری  مشارکتی ، الگو های یادگیری مشارکتی .

 اشاره

یادگیری مشارکتی راهبرد تدریس موفق در گروههای کوچک است .

در این روش هر یک از دانش آموزان با سطوح توانایی متفاوت ، گونه های متمایزی از فعالیتهای یادگیری را در راستای بهبود فهم خود به کار می برند .

هر یک از اعضای گروه نه فقط در برابر یادگیری آموخته ها مسئولند ، بلکه برای کمک به یادگیری هم گروهی های خود نیز احساس مسئولیت می کنند .

بنابراین ، نوعی فضای پیشرفت به وجود می آید و دانش آموزان تا زمانی که همه اعضای گروهها به طور موفقت آمیز به درک کامل تکالیف دست یابند کار خواهند کرد .

ویژگیهای  فرهنگی یادگیری مشارکتی

کوشش های مشارکتی به رقابت های مشترکی در راستای سود متقابل منتج می شود ، به طوری که همه اعضای گروه :

( از تلاش های دیگران سود می برند ( موفقیت شما برای من مفید است و موفقت من برای شما ) . 

( تشخیص می دهند که تمام اعضای گروه در سرنوشت مشترکی سهیم اند ( یا همه با هم غرق می شویم یا همه با هم نجات می یابیم ) .

( می دانند که عملکرد یک شخص به طور متقابل بر عملکرد خود او و اعضای گروه تأ ثیر می گذارد ( ما بدون شما آن کار را نمی توانیم انجام بدهیم ).

( احساس سرافرازی می کنند و وقتی یکی از اعضا موفقیتی به دست آورد ، آن را جشن می گیرند ( ما همه موفقیتان راتبریک می گوییم ).

ضرورت استفده از یادگیری مشارکتی پژوهش ها نشان داده است که فنون یادگیری مشارکتی : ○ یادگیری دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی شان را ارتقا می بخشد .

○ قدرت حافظه ی دانش آموزان را افزایش می دهد .

○ رضایت دانش آموزان از تجارب یادگیری را تقویت می کند .

○ به رشد مهارتهای ارتباط کلامی دانش آموزان کمک می کند .

○ اعتماد به نفس دانش آموزان را تقویت می کند .

○ به تقویت روابط نوع مثبت کمک می کند .

عناصر یاد گیری صرفاً در شرایط خاص ممکن است تلاش های مشارکتی نتایجی بیش از کوشش های فردی و رقابتی به بار آورد .

این شرایط عبارتند از : وابستگی گروهی مثبت ○ برای موفقیت گروه تلاشهای همه ی اعضای گروه لازم و ضروری است .

○ به سبب نقش یا و ظیفه و مسئولیت ، هر یک از اعضاء سهم مستقلی برای ایجاد کوشش مشترک دارند .

2- تعامل چهره به چهره ( تقویت موفقیت دیگران ) ○ توضیح شفاهی نحوه ی حل مسأ له ○ آموختن دانش خود به دیگران ○ برسی درک و فهم خود ○ بحث در باره مطالب آموخته شده .

○ مرتبط کردن یادگیری های کنونی با آموخته های قبلی .

مسئولیت فردی و گروهی ( سربار دیگران نبودن ) ○ اندازه گروه را کوچک نگه دارید ؛ زیرا در گروههای کوچکتر مسئولیت فردی بیشتر می شود .

○ از هر یک از دانش آموزان آزمون فردی به عمل آورید .

○ به طور تصادفی از دانش آموزان آزمون شفاهی بگیرید .

از آنها بخواهید در حضور گروه یا کل کلاس کار گروهی شان را ارائه بدهند .

○ هر یک از گروهها را مشاهده و میزان مشارکت هر فرد را در کار گروهی ثبت کنید .

○ در هر گروه به یکی از دانش آموزان نقش کنترل و نظارت بدهید .

او از اعضای گروه خود خواهد خواست تا دلایل عقلانی پاسخ های اساسی گروه را شرح بدهند .

○ دانش آموزان را وادار کنید آموخته های خود را به دیگران بیاموزند .

4- مهرتهای اجتماعی بین فردی و گروه کوچک ○ رهبری ○ تصمیم گیری ○ اعتماد کردن ○ ارتباط ○ مهارتهای مدیریت تعارض .

5- فرایند رشد گروه ○ اعضای گروه درباره ی چگونگی دستیابی به اهداف و حفظ ارتباطات کاری اثربخش بحث می کنند .

○ موضوع مفید بودن فعالیت های اعضای گروه را شرح می دهند .

○ در باره ادامه یا تغییر رفتار ها تصمیم می گیرند .

فعالیتهای کاربردی کلاسی در یادگیری مشارکتی الگوی پازل – گروه 5 نفری تشکیل می شود ، هر یک از اعضاء موظف می شوند بخشی از مواد آموزشی را یاد بگیرند و آن ها را به سایر اعضای گروه بیاموزند .

برای کمک به یادگیری ، دانش آموزان کلاس بر روی همان بخش با همدیگر کار می کنند و درباره اهمیت مطالب و چگونگی آموزش آن تصمیم می گیرند .

پس از این تمرین دانش آموزان با کسب مهارت در بخش خور به گروههای اصلی بر می گردند و به دانش آموزان دیگر یاد می دهند .

و در پایان از آنها آزمون به عمل می آورند .

تفکر – کار دو نفری – مشارکت گروهی : این روش مستلزم طی سه گام ساختار مشارکتی است .

گام اول تفکر فردی صامت در مورد پرسش مطرح شده از جانب معلم است .

در گام دوم افراد دو نفری به مبادله تفکرات خود می پردازند و د رگام سوم گروه دو نفری در مسئولیت پاسخ گویی با گروههای دیگر و سایر گروههای دو نفری و کل کلاس مشارکت می کنند .

سه گام مصاحبه : در این روش هر یک از اعضای گروه یک عضو دیگر را به منزله ی همیار انتخاب می کنند .

در گام اول افراد با طرح سؤالی روشن و مصاحبه با همیار خود را انجام می دهند .

در گام دوم نقش پرسشگری عوض می شود و سرانجام در گام سوم اعضاء با مشارکت همیاران خود به پاسخ گویی می پردازند .

بارش مغزی : کل کلاس به گروههای 4 تا 6 نفری تقیسم می شود .

یکی از اعضا وظیفه نوشتن نظریات را بر عهده می گبرد .

در این روش برای هر سؤال پاسخ های متعددی مطرح می شود و به دانش آموزان برای پاسخ گویی فرصت تفکر داده می شود .

پس از پایان مهلت تفکر ، اعضای گروه با مشارکت سایرین به پرسش مطرح شده پاسخ می دهند و ثبت کننده ی نظریات ، پاسخ اعضای گروه را