دانلود مقاله دلفین ها

چکیده:

مطالب این مقاله مجموعه ای از اطلاعات درزمینه ی خانواده ی دلفین ها می باشدو دربرگیرنده ی کلیاتی پیرامون رده بندی؛ فیزیولوژی؛ بیولوژی؛ رفتارهای آنهاومعرفی بعضی گونه های این خانواده وبخصوص گونه هایی که درخلیج فارس یافت می شوندوافسانه هاواسطوره های مربوط به آنهااست.

- مقدمه:

دراولین نگاه یک دلفین بسیار شبیه یک ماهی می باشد.اما دلفین هاهمانندماپستاندار هستند؛خون گرم(HOMOEOTHERMIK) بوده وبه بچه های خودشیرمی دهند.

فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو2400  سال قبل وال هارا جز‍‍ءپستانداران معرفی کرد.ارسطوحتی دریافته بود که وال ها به بچه های خودشیر می دهندوازهواتنفس می کنند.

شباهت زیادی بین جمجمه ی کشف شده ازprosqualodon dovidi که 25میلیون سال پیش زندگی می کرد وجمجمه ی یک دلفین امروزی وجوددارد.سوراخ بینی dovidi دربالای سرش می باشد.

گروه معینی از cetaceasهاکه نامشان ازلغت یونانی ketasبه معنی هیولای دریایی گرفته شده شامل دلفین هاویورپویزهامی باشند.

دلفین هابا17جنس و36 گونه بزرگترین خانواده ی وال هابوده که درهمه ی اقیانوس ها به جزآبهای سرد اقیانوس منجمد شمالی وجنوبی زندگی می کنند.

دلفینهایک جفت اندام پیشین پارویی داشته امافاقداندام های عقبی اند.دلفین ها  شنا گران پر قدرتی هستند؛بابدن دوکی ودم لنگری قوی که با حرکات بالاوپایین آن حرکت می کنند.

این حرکات نیرویی را تولید کرده که به یک باره شتاب زیادی می یابندوسرعت آنها گاهی بهkm\h40می رسد.

درمیان وال ها ؛ دلفین هاباله ی پشتی مشخصی دارندودراین میان دلفین های رودخانه ای باله ی پوششی کوژدارند.

تفاوت جالب شاید ازفاصله ی دور دلفین هاوکوسه هاتقریبا مشابه هم باشنداماشکل دم دلفین هاوبه طورکلی نهنگ ها مسطح بوده وحرکت دم روبه بالاوپایین است درحالی که دم کوسه ماهی هاعمودی ومانندسایرماهی هاحرکت باله ی دمی آنهابه صورت جانبی است. 

درجمجمه ی دلفین هامنقارکاملامشخص می باشدوهمه ی دلفین ها به استثنایrissos منقار دارند.استخوان بینی پیش فکی وفکی تاحدودی نامتقارن هستندودرهرفک تعدادزیادی دندان کوچک ونوک تیزوجوددارد که تعدادآنهادرهر نیمه فک 40تا50عددمی باشدودرفک بالامعمولاَتعداددندان هابیشتراست ودربعضی گونه هاتعداددندان هابه 260عددنیزمی رسد.فاقدمینااست وبهآنهاجوردندان یاهمودونت می گویند.

تعداددندان هاوتیزی آنهادلفین هارا برای تغذیه ازماهی هاسازگارساخته ودندان های دلفین هابرای جویدن طراحی نشده اندوآنهابا ضربه ی زبان خود ماهی رادرسته قورت می دهند.

دلفین هاگروهی زندگی می کنند وگله های بزرگی ازآنها برای شکار ماهی دورازساحل وگاهی نزدیک ساحل می شوند .مراسم شکارشان بسیاردیدنی است.

دلفین ها درمسیر امواج به دور گله های ساردین حلقه زده ویکی ازآنها ماهی هارابه طرف بقیه می فرستد وسپس جای خودرابادیگری عوض می کند.ماهی هابه هواپریده ودرست به دهان دلفین ها می افتند مراسم شکار در پایان مُد خاتمه می یابد.پوست بدن دلفین ها معمولا صاف وبرهنه است .

اپیدرمشان چند لایه بوده ودرزیردرم لایه ی هیپودرم قراردارد لایه ی چربی در همین قسمت است ضخامت این لایه گاهی تا50سانتی مترهم می رسد این لایه به حفظ گرماوشناوری آنها کمک می کند.

سوراخ بینی دلفین هاووال هادر بالای سرشان قرارگرفته که وال های دندان دار فقط یک سوراخ بینی دارند اما وال های فیلتر کننده دو سوراخ بینی دارند.

(شکل1)

هواازبینی وارد ریه های آن ها می شود وبه قفسه ی سینه ی ارتجاعی آنهاامکان تنفس های عمیق را می دهد.  سوراخ بینی دلفین‌ها به صورت هلالی بوده و تا زمانی که در حال نفس‌گیری است باز و زمانی که به داخل آب شیرجه می‌روند به وسیله نیروی ماهیچه‌ای بسته می‌شود در واقع نفس خود را حبس کرده و حدود 2 ساعت نیز می‌توانند زیر آب بمانند و هنگامی که دوباره برای نفس‌گیری به سطح می‌آیند به علت برخورد هوای گرم درون شش‌ها و هوای سرد خارج فواره‌هایی ایجاد می‌شود که از فاصله دور نیز دیده می‌شود.

1- دلفین‌ها هم می رقصند!

قبل از جفت‌گیری دلفین‌ها؛مرحله‌ای برای ابراز عشق در بین آنها وجود دارد.

آنها ساعت‌ها همدیگر را دنبال کرده و به نوازش هم می‌پردازند به صورتی که شکم‌هایشان در تماس با هم می‌باشد در واقع می‌توان گفت که دلفین‌ها حیوانات بی‌بند و باری هستند آنها با هم جفت نمی‌شوند و در عوض هر دلفین در دفعات زیاد با یکی بعد از دیگری جفت‌گیری می‌کنند.

جفت‌گیری معمولاً در تابستان و یا پاییز صورت می‌گیرد و دوره آبستنی تقریباً حدود 10 ماه می‌باشد.

بیضه‌ها به صورت کشیده و در محوطه شکمی قرار دارند.

آلت تناسلی نر در جیب پوستی مخصوصی قرار دارد که در هنگام تحریک خارج می‌شود.
توله‌ها از دم متولد می‌شوند و بلافاصله بعد از قطع بند ناف نوزاد باید برای اولین نفس کشیدن به سطح‌‌ آب بیاید.

توله‌های متولد شده نمی‌دانند چه کاری باید انجام دهند،اما مادران به توله‌های خود کمک کرده و آنها را به طرف سطح هل می‌دهند.

توله‌ها که بعد از تولد 95cm طول دارند و می‌توانند شنا کنند به همراه مادر خود به هر جایی می‌روند و از شیر پرچرب مادر خود که 10 برابر شیر یک گاو ارزش کالریک دارد می‌نوشند و در عرض 1 هفته دو برابر می‌شوند.دلفین مادر گاهی تا 1 سال و 6 ماه به توله خود شیر می‌دهد.

توله‌ها زمانی که مادر شنا می‌کند شیر می‌خورند البته در این هنگام مادر آهسته حرکت می‌کند؛پستان‌های مادر 1 جفت بوده و در ناحیه شکمی در نزدیکی مهبل در داخل جیب پوستی (pauch) قرار دارد.

تنها در زمان شیردهی نوک پستان‌ها خارج می‌شود و مادر برای اینکه زمان شیردهی کوتاهتر شود به مخزن مخصوص ذخیره شیر خود فشار وارد می‌کند ، تا توله سریعتر برای تنفس به سطح آب باز ‌گردد.

دلفین‌ها ی دیگر زمانی که توله‌ای به گلّه اضافه می‌شود به دقت از آن محافظت می‌کنند و زمانی که مادر توله به جستجوی غذا می‌رود دور بچه دیوار دفاعی تشکیل می‌دهند تا از گزند حمله کوسه‌ها در امان باشند حتی این حس فراتر رفته و سعی در نجات توله‌ها از تورهای ماهیگیری نیز می ‌کنند. 

سوراخ گوش دلفین‌ها به فاصله کمی در پشت چشمانشان قرار گرفته و این قسمت در پایین محل اتصال آرواره به جمجمه می‌باشد.

گوش میانی دارای سه استخوانچه چکشی، سندانی و رکابی است.

(در دوزیستان خزندگان، پرندگان 1 عدد به نام کلوملا) دلفین‌ها فرکانس‌هایی حدود 5 تا 150 کیلوهرتز را تولید کرده و فرکانس‌های تا 80 کیلوهرتر را می‌شنوند و در واقع قدرت شنوایی آنها 4 برابر انسان است آنها با ایجاد اصوات و دریافت انعکاس آنها دقیقاً همه چیز را بررسی می‌کنند به این عمل Echo- location می‌گویند.

صدای آنها همانند وزوز کردن و گاهی غژغژ کردن در می‌باشد این صداها در حفره بینی در زیر سوراخ بینی و بخشی هم توسط جنجره تولید می‌شود و در حنجره‌ ماهیچه‌های ظریفی برای کنترل امواج عبوری از آن وجود دارد Echo- locate حس فوق‌العاده قوی می‌باشد به طوری که دلفین‌ها به راحتی با چشم بسته فرق میان دو توپ را کمی اندازه آنها با هم فرق داشته باشد تشخیص می‌دهند و با استفاده از این حس قوی مکان دقیق ماهی‌ها را تعیین می‌کنند دلفین‌ها برای دریافت صدا از آرواره تحتانی خود استفاده می‌کنند و اعتقاد دانشمندان بر این است که آرواره تحتانی دلفین‌ها و نهنگهای دنداندار توخالی و شامل پوسته استخوانی بسیار نازک است در اطراف حفره ای پر از روغن قرار دارد که برای انتقال صوت مناسب است.

بخش عقبی آرواره پایینی به گوش میانی خیلی نزدیک است.

(شکل2) وزن مغز دلفین‌ها تقریباً برابر وزن مغز انسان می‌باشد البته این تشابه به معنی هوش برابر با انسان نیست اما در این که دلفین‌ها حیوانات باهوشی هستند شکی وجود ندارد.

دلفین‌ها از آموختن لذت می‌برند و برای آنها آموختن سرگرم کننده و جالب است.

(شکل3) 2-پریدن برای بازی گوشی: قرن‌هاست که انسان توسط مناظر سحرانگیز و بی‌نظیر دلفین‌های در حال پریدن و شنا کردن مجذوب گشته.

به این پرش‌ها زمان شنا کردن Porpoising می‌گویند.

دلفین‌ها به صرف شوخی و بازی به هوا می‌پرند و اغلب کشتی‌ها را تعقیب می‌کنند و ممکن است تا عمق m70 هم به داخل آب شیرجه بزنند.

یکی از راه‌های تعیین سرعت دلفین‌ها اندازه‌گیری بلندی پرش آنهاست برای مثال: در پرش 5/5 متری سرعتی معادل Km/h36 دارند.

آنها برای افزایش سرعت نمی‌پرند آنها به قصد بازی و سرگرمی این کار را انجام می‌دهند.

جامعه دلفین‌ها بسیار پیچیده است هر کدام از آنها نامی دارند و همدیگر را با نام‌های خود صدا می‌زنند.

دلفین‌ها به هم احترام ‌گذاشته و با هم تصمیم‌گیری می‌کنند.

مانند هر حیوان اجتماعی دلفین‌ها نیز اختلافاتی پیدا می‌کنند و برای حل آن رو‌به‌روی هم با دهان‌های باز به نوبت جیغ می‌زنند و تصمیم می‌گیرند.

این اختلافات به ندرت به درگیرهای فیزیکی ختم می‌شود.

3-دلفین‌ها آب نمی‌نوشند!

پستانداران دریایی از جمله دلفین‌ها آب موردنیاز خود را از غذا و از رطوبت هوایی که تنفس می‌کنند بدست می‌آورند آنها کلیه‌های پر قدرتی برای خلاصی از نمکی که به‌طور اجتناب‌ناپذیر همراه غذا وارد بدنشان می‌شود دارند.

4-دلفین ها هم می خوابند!

دلفین ها بطور گروهی و غوطه ور در زمان های کوتاه می خوابند بطوریکه در هر دفعه نیمی از مغز آنها خوابیده ، به عبارت دیگر نیمکره های مغز آنها به نوبت استراحت می کند.

5-تعیین سن : والهای دندان دار مانند دلفین ها بر روی دندانهای شان حلقه های طولی درست شبیه حلقه های تنه درخت وجود دارد ، بطوریکه حلقه های جدید در جلوی حلقه های قدیمی می باشد.

با برش طولی دندان و شمارش دندان سن دلفین ها را تعیین کرده از روی ظاهر حلقه ها به درجه ی کیفیت غذا و سلامتی وال ها در طول زندگی شان پی می برند.

6-خطر دوستی: در بخشی از شرق اقیانوس آرام ماهیان تّن و دلفین ها با هم شنا می کنند.

برای صید تن ها صیادان از تورهای گوش گیر استفاده کرده که در طول 30 سال گذشته حدود شش میلیون دلفین با این تورها کشته شده اند .

بطور کلی میزان صید جهانی دلفین ها هر ساله پانصد هزار رأس می باشد که ده درصد آن توسط ژاپنی ها صورت می گیرد.

به نظر می رسد اقدام جهانی بر علیه ژاپن ضروری می باشد.

زیرا ژاپنی ها به هر بهانه ای مثل نجات ماهیها و در هر فرصتی مثل به گل نشستن وال ها آنها رامی کشند.

7-دلفین تراپی: دلفین تراپی برای اولین بار در سال 1978 توسط یک روانپزشک به نام nathanson توسعه یافت و در چند سال اخیر در میان مردم جایگاه خاصی باز کرده است.

این روش در ارتباط با تراپی های بین المللی مثل فیزیوتراپی و خواب تراپی استفاده می گردد.

دلفین تراپی بهترین روش اصلاح رفتار بوده و برای بهبود بچه هایی با مشکلات معلولیت ، سندرم دان ، عقب ماندگی ذهنی و اوتیسم بکار می رود.

محققین ادعا می کنند که صداهای دلفین ها می تواند امواج مغزی انسان را تغییر داده و باعث تقویت سیستم عصبی شود.

8- معرفی بعضی ازگونه ها: 1-8-دلفین معمولی: دلفین معمولی نهنگی است با جثه کوچک که اندازه آن به ندرت به 5/2 متر می‌رسد.

این دلفین‌ها زیبا و بازیگوش بوده و در گله‌های بزرگ 100 تایی یا بیشتر با هم مسافرت می‌کنند و در 2 نوع باله ی پشتی آنها به طرف عقب خمیدگی دارد.

این دلفین‌ها دارای پوزه ی باریک و منقاری هستند،که به2گروه منقار بلند و منقار کوتاه تقسیم می‌شوند.

دلفین معمولی در خلیج فارس وجود دارد.

دوره ی آبستنی این دلفین‌ها 11-10 ماه می‌باشد.

2-8- دلفین پوزه بطری: صمیمی‌ترین دلفین‌ با انسان : دلفین پوزه بطری بزرگتر از دلفین معمولی می‌باشد و طول آن به m5/3 می‌رسد این دلفین‌ها رابطه ی بسیار صمیمانه‌ای با انسان داشته و فوق‌العاده باهوش هستند و در اغلب باغ وحش‌ها و پارک‌های دریایی نگهداری می‌شوند.وزنی حدود250تا600کیلوگرم دارند.

دلفین‌های پوزه بطری در دسته‌های کوچک سفر می‌کنند و به 2 نوع ساحلی کوچکتر و دور از ساحل بزرگتر تا طول4 متر یافت می‌شود این دلفین ها در خلیج‌فارس وجود دارند.هر2 سال یک باربچه دارمی شوندو دوره ی آبستنی آنها 13ـ12 ماه است.عمری معادل 26 تا30سال دارند.

3-8-دلفین سربی: قهرمان پرش در بین دلفین‌ها؛ این دلفین‌های کوچک که اندازه ی آنها در زمان بلوغ m5/2 می‌باشد بلندترین پرش‌ها را در بین دلفین‌ها انجام می‌دهند.

رنگ بدن آنها به طور یکنواخت خاکستری سربی است و فقط زیر فک پایین سفید است؛ این دلفین‌ها گله‌های 4 تا 6 رأسی تشکیل می‌دهند و زیستگاه آنها در آبهای ساحلی می‌باشند.

در خلیج‌فارس نیز دلفین‌های سربی یافت می‌شوند و دوره آبستنی آنها 9ـ8 ماه است.

4-8- دلفین ساعت شنی : علت نام این دلفین الگوی رنگی سفید و سیاه کناره‌های بدنش می‌باشد با آنکه این دلفین ها خجالتی نیستند ولی اطلاعات زیادی راجع به آنها بدست نیامده و در آبهای دور دست اقیانوسی زندگی می کنند.

5-8-دلفین سیاه : دلفین سیاه گونه ای ازخانواده ی نهنگ