– جهت آماده نمودن محل کار هنگام کار با قطع کامل ولتاژ و یا قطع قسمتی از آن بایستی تدابیر فنی زیر را اتخاذ نمود .
الف ) قطع دستگاههای الکتریکی و اتخاذ تدابیری که مانع رساندن ولتاژ( در نتیجه راه اندازی اتوماتیک یا اشتباهی تجهیزات ) به محل کار گردد .
ب ) نصب تابلوهای اخباری
ج ) کنترل منظور حصول اطمینان از نبود ولتاژ در قسمتهای حامل جریان که اتصال زمین روی آنها باید انجام گیرد .
د ) نصب اتصال زمین بالافاصله پس از کنترل و اطمینان از نبود ولتاژ
ه ) محصور نمودن بقیه مناطقی که تحت ولتاژ قرار دارند بستگی به شرایط محلی دارد و می تواند پیش و یا پس از نصب اتصال زمینها انجام گیرد .
2 – در محل کار قمستهای حامل جریانی که روی انها کار انجام نمی شود و هنگام اجرای کار امکان تماس یا اتصال اتفاقی با آنها وجود دارد بایستی بدون برق باشند .
3 – اگر قسمتهای حامل جیان را که تماس یا اتصال با آنها امکان پذیر است نتوان بی برق نمود .
در آن صورت بایستی آنان را محصور ساخت .
حصارها را باید از مواد عایقی ساخت .
ضرورت و طریقه نصب حصارهای موقتی بستگی به شرایط محل و نحوه کار دارد که توسط مسئول آماده کردن محل کار و سرپرست مسئول تعیین می گردد .
نصب حصارها باید با احتیاط کامل در حضور سرپرست مسئول کار انجام پذیرد .حد فاصل مجاز جهت نزدیک شدن به قسمتهای برق دار در نصب حصارها نیز بایستی رعایت گردد نباید کمتر از ارقام زیر باشد .
| برای ولتاژ تا 12 کیلو ولت | 6/2 متر |
| برای ولتاژ تا 24 کیلو ولت | 8/2 متر |
| برای ولتاژ تا 36 کیلو ولت | 9/2 متر |
| برای ولتاژ تا 72 کیلو ولت | 3 متر |
| برای ولتاژ تا 100 کیلو ولت | 46/3 متر |
| برای ولتاژ تا 145 کیلو ولت | 5/3 متر |
| برای ولتاژ تا 245 کیلو ولت | 5/4 متر |
| برای ولتاژ تا 300 کیلو ولت | 8/4 متر |
| برای ولتاژ تا 362 کیلو ولت | 25/5 متر |
| برای ولتاژ تا 420 کیلو ولت | 5/5 متر |
4 – قطع ولتاژ جهت اجرای کار بایستی طوری صورت پذیرد که قسمتهای بی برق شده دستگاه الکتریکی از هر طرف از قسمتهای تحت ولتاژ جدا باشد .
در این صورت قطع ارتباط از هر طرف باید قابل رویت باشد .
قطع ارتباط ممکن است بوسیله سکسیونر و یا دژنکتور به وسیله برداشتن فیوزها قطع کردن یا برداشتن شین ها یا سیم ها انجام شود .
5 – به منظور احتراز از روشن شدن اتوماتیک یا اشتباهی موتور سکسیونرها یا دژنکتورها که به وسیله آنها امکان رساندن برق به محل کار وجود دارد همیشه باید آنان را به وسیله قفل یا اینترلاک مکانیکی در وضعیت قطع قرار داد .
6 – به مظور جلوگیری از رساندن برق به محل کار در اثر القاء باید تمام ترانسفورماتورهای قدرت ، اندازه گیری و غیره که با تجهیزات برقی آماده برای تعمیر و راه انداز ارتباط دارند هم از طرف فشار قوی و متوسط و هم از طرف فشار ضعیف قطع گردند .
7 – انجام کار روی تجهیزاتی که فقط به وسیله سیکسونر یا دژنکتور ( دارای موتور اتوماتیک قطع و وصل ) از قسمتهای برقدار جدا شده اند ممنوع می باشد .
8- در ایستگاههای با ولتاژ تا 1000 ولت قسمتهای برقدار را که امکان تماس یا اتصال اتفاقی با آنها موجود است .
در صورت ضرورت کار می توان قطع ننمود به شرطی که به وسیله عایق قابل اطمینان محصور شده باشند .
آویختن تابلوهای اخباری و بازدارنده و نصب حصارها :
9 – دستگاههای برق مجاور که دارای حصارهای دائمی نیست و همچنین دارای راههایی است که عبور از آنها برای پرسنل امکان پذیرمی باشد باید به وسیله حصارهای سیار محصور گردند .
حصارهای سیار باید چنان نصب گردند که هنگام بروز خطر مانعی برای خروج پرسنل از ساختمان بوجود نیاورند .
10 – قسمتهای برقدار که امکان تماس اتفاقی با آنها وجود دارد هنگام کار اجرایی باید به وسیله ورقه هایی لاستیکی و غیره عایق شده باشند .
نصب و برداشتن چنین حصارهایی باید با احتیاط کامل تحت نظر شخص دومی انجام پذیرد .
11 – روی حصارهای دائمی دستگاههای برق که در مجاورت محل کار قرار دارند و همچنین روی حصارهی موقتی باید تابلوهای (ایست خطر مرگ) ( برای دستگاههای برق با ولتاژ تا 100 ولت ) و (ایست ، ولتاژ قوی ) ( برای دستگاههای با ولتاژ بیش از 1000 ولت ) را آویزان نمود .
12 – روی کلیدهای فرمان ، موتور سکسیونرها و دژنکتورها و دیکر تجهیزات و وسائلی که به وسیله آنها امکان برق رسانی به محل می باشد تابلوی (روشن نکنید – کارگران مشغول کار می باشند ) را باید آویزان کرد .
13 – هنگام کار روی خط ، روی موتور سکسیونر خط باید تابلوی ( روشن نکنید روی خط مشغول کار هستند ) را آویزان نمود .
14 – هنگام کار در ارتفاع روی اسکلت فلزی یا نردبانی که از ان برای بالا رفتن به محل کار استفاده می کنند باید تابلوی (بالا رفتن از اینجا ) را آویزان نمود .
15 –در پائین روی اسکلت های فلزی مجاور محل بالا رو باید تابلو (بالا نروید – خطر مرگ دارد ) را آویزان نمود .
16 – در تمام محل های آماده کار تابلوی (دراینجا باید کار کرد ) را آویزان نمود .
17 – درزمان اجرای کار ، پرسنل تعمیراتی نباید تابلوها و حصارها را جابجا و یا اقدام به برچیدن آنها نماید و به قسمتهای محصور شده قدم بگذارد .
17 – درزمان اجرای کار ، پرسنل تعمیراتی نباید تابلوها و حصارها را جابجا و یا اقدام به برچیدن آنها نماید و به قسمتهای محصور شده قدم بگذارد .
کنترل نبود ولتاژ 18 – قبل از شروع انواع مختلف کار در ایستگاههای برق با قطع ولتاژ در محل کار بایستی فقدان ولتاژ بین کلیه فازها و هر فاز نسبت به زمین و سیم نول را در تمام ورودی ها کنترل نمود .
19 – کنترل نبود ولتاژدر دستگاههای برق تا ولتاژ 400 کیلو ولت باید به کمک نشان دهنده ولتاژ (فاز متر) انجام گیرد .
قبل ازاستفاده از فازمتر ، صحت و درستی کار آنرا باید مستقیما در قسمت های برقدار کنترل نمود .
در صورتی که قسمت های برقدار در اطراف و نزدیکی موجود نباشد می توان کنترلفازمتر را به طور مقدماتی در محل های دیگر انجام داد .
در چنین حالتی اگر فازمتر سقوط کند یا به آن ضربه وارد آید در آن صورت بکار بردن آن بدون کنترل مجدد مجاز نمی باشد .
20 – اتصال فاز به زمین مجاز نمی باشد مگرزمانی که کمترل نبود ولتاژ به وسیله فازمتر انجام شده باشد .
21 – کنترل نبود ولتاژ تا 1000 ولت نیز به سویله نشان دهنده ولتاژ یا ولت مترهای سیار انجام می گردد (استفاده از لامپهای کنترل فقط تا ولتاژ 220 ولت مجاز می باشد ) نصب اتصال زمین 22 – اتصال زمینهای سیار باید از سیمهای لخت مسی افشان و قابل انعطاف ساخته شده باشند و دارای استقامت حرارتی لازم هنگام اتصال کوتاه باشند .
سطح مقطع سیم اتصال زمین سیار از فرمومل زیر محاسبه می شود : S : سطح مقطع هادی بر حسب میلیمتر مربع I : حداکثر جریان پایدار اتصال کوتاه دستگاه بر حسب امپر T : بیشترین زمان عملکرد رله های دستگاه بر حسب ثانیه به هر حال سطح مقطع مذکور نباید از 25 میلیمتر مربع کمتر باشد .
تمام هادیهای اتصال زمین سیار (جهت اتصال کوتاه تمام فازها و وصل به سیستم زمین) باید دارای گیره های مخصوص باشند .
23 – مجموعه اتصال زمین های سیار باید شماره گذاری شده و در محلهای مشخص نگهداری شوند .
محلهای مخصوص نگهداری نیز باید طبق شماره مجموعه ها نمره گذاری شوند (بدین ترتیب اگر در پایان کار اجرایی یا تعمیراتی فراموش شده باشد اتصال زمین برداشته شود ف مشخص می گردد ) 24- وصل و قطع کردن سکسیونرهای اتصال زمین و همچنین اتصال زمین های سیار باید طبقه نقشه اجرایی یا راهنما ( در ژورنال اجرایی یا دستورالعمل شماره ها و محل های استقرار آنها مشخص می شود ) انجام گیرد .
25 – بستن و باز کردن اتصال زمین های سیار در ایستگاههای با ولتاژ بالای 1000 ولت باید توسط دو نفر انجام پذیرد که یکی از پرسنل اجرایی و دیگری می توند از پرسنل تعمیراتی نیز باشد .
ضروری است شخص دوم نیز با مداردستگاههای برق آشنا باشد .
26 – در صورتی که فقط یکنفر عهده دار سرویس اجرایی دستگاههای برق باشد ، در آن صورت مجاز به اجرای کارهای زیر می باشد : الف ) بستن و باز کردن اتصال زمین های سیار دستگاههای با ولتاژ تا 1000 ولت ب ) قطع و وصل سکسیونرهای اتصال زمین .
ج ) در ایستگاههای توزیع روباز تا ولتاژ 35 کیلوولت نصب اتصال زمین سیار روی سکسیونرهای خطوط هوایی قطع شده که دارای تیغه های اتصال زمین نمی باشند .
در این حالت نصب اتصال زمین بایستی به کم میله عایق مخصوص انجام پذیرد .
با این میله ها می توان اتصال زمین را نصب و محکم نمود .
27 – بستن اتصال زمین را بایستی بلافاصله پس از کنترل نبود ولتاژ انجام داد .
قبل از کنترل ولتاز بایستی اتصال زمین سیار را در محل نصب قرار داد و گیره زمین را وصل کرد نگاه فقدان ولتاژ را کنترل نموده و در اخر قسمتهای حامل جریان (قبلا بی برق شده ) را به کمک میله و دستکشهای عایق اتصال زمین کرد .
محکم کردن گیره ها باید به وسیله دست با دستکشهای عایق انجام شود .
28 – باز کردن اتصال زمین ها به صورت معکوس بند قبل انجام می گردد .
بدین ترتیب که ابتدا باید اتصال زمین رااز قسمتهای حامل جریان جا و پس از آن از شبکه زمین جدا نمود .
29 – اگربه خاطر انجام کاری خاص در مدارها و شبکه های برق نیاز به قطع موقت اتصال زمین ها باشد ( آزمایش تجهیزات ، کنترل عایقی و غیره ) برداشتن اتصال زمین فقط باید تا آن زمان که کار مزبور انجام می شود ادامه داشته باشد .
باز کردن موقت و بستن مجدد اتصال زمین ها باید توسط یا زیر نظر پرسنل اجرایی انجام گیرد .
شخص صادر کننده دستورالعمل بایستی امکان برداشتن اتصال زمین ها و دلیل آن را در دستورالعمل ذکر نماید .
اجازه شروع کار گروه طبق دستورالعمل 30 – قبل از شروع کار سرپرست مسئل یا مجری کار باید به اتفاق اجازه دهنده ، اجرای تدابیر ایمنی فنی مربوط به آماده کردن محل کار را ضمن ثبت در دستورالعمل کنترل نماید .
31 – پس از کنترل اجرای تدابیر ایمنی فنی ، و انجام مراحل زیر به وسیله اجازه دهنده اجازه شروع کار داده می شود : الف ) مطابقت ترکیب گروه با دستورالعمل ب ) بر اساس کار محوله به گروه و شرایط اجرای آن ( توضیح داده شود چه قسمتهایی برق دارند و کدام نقاط اتصال زمین شده اند ) آموزش لازم را به افراد بدهید .
ج 9 به وسیله تماس دست با قسمتهای حامل جریانی که تعمیرات باید روی انها انجام گیرد (البته پس از کنترل مقدماتی به وسیله نشان دهنده ولتاژ به منظور اطمینان از نبود ولتاژ ) به گروه کارگران نشان دهد که برق وجود ندارد .
د ) ضمن ثبت در هر دو نسخه دستورالعمل که به امضای خود او و مجری کار و دیگری در پوشه دستورالعمل های جاری نزد پرسنل اجرایی باقی می ماند .
33 – اگر هنگام دریافت دستورالعمل ، برای پرسنل اجرایی مسئله مبهم ایمنی فنی وجود داشته باشد موظف هستند جهت روشن شدن مسئله توضیحات لازم را از سرپرست مسئول کار و یا شخصی که دستورالعمل را صادر نموده است بخواهند .
34 – پرسنل اجرایی بدون اطلاع سرپرست مسئول و مجری کار مجاز نیست در مدار دستگاههای برقی تغییراتی که باعث اختلال در شرایط اجرای کار ( از جهت ایمنی فنی) می شود بوجود آورد .
تنظیم ساعات استراحت در حین کار