دانلود مقاله تعریف مالیات و انواع آن

دولتها عموماً مالیات را برای رسیدن به اهداف مختلفی وضع می کنند که از این اهداف می توان به موارد زیر اشاره کرد: تحقق بخشی از درآمد های دولت تعدیل توزیع درآمد و ثروت جامعه کنترل و هدایت مخارج و هزینه ها در اقتصاد کنترل حجم واردات و صادرات بر اساس قوانین مالیاتی کشور انواع مالیاتها به شرح زیر می باشد: 1) مالیاتهای مستقیم که دولت به طور مستقیم بر دارایی و درآمد افراد و موسسات وضع می کند و شامل مالیات بر دارایی و مالیات بردرآمد می باشد.

الف) مالیات بر دارایی، مانند 1.

مالیات بر ارث 2.

حق تمبر ب) مالیات بردرآمد، مانند: 1.

مالیات بردرآمد املاک 2.

مالیات بردرآمد حقوق 3.

مالیات بردرآمد مشاغل 4.

مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی 5.

مالیات بردرآمد اتفاقی 2) مالیاتهای غیر مستقیم که بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و به مصرف کننده تحمیل می گردد و شامل مالیات بر واردات و مالیات بر مصرف و فروش می باشد: الف) مالیات بر واردات، مانند: 1.

حقوق گمرکی 2.

سود بازرگانی 3.

مالیات واردات اتومبیل ب) مالیات بر مصرف و فروش: مانند : 1.

مالیات نوشابه های غیرالکلی 2.

مالیات برفروش سیگار 3.

مالیات اتومبیل 4.

مالیات برفرآورده های نفتی 5.

مالیات تولید الکلی طبی و صنعتی 6.

مالیات نقل و انتقال اتومبیل 7.

مالیات حق اشتراک تلفنهای خودکار خدمات مخابرات بین المللی 8.

مالیات نوار ضبط صوت و تصویر 9.

مالیات فروش خاویار.

اشخاص مشمول مالیات ماده 1.

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند؛ کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.

هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.

هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند.

هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.

هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که درایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی و یا واگذاری فیلمهای سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می گردد) از ایران تحصیل می کند.

ماده 2.

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند: وزارتخانه ها و موسسات دولتی دستگاههایی که بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می شود.

شهرداریها تبصره 1.

شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسه های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود.

حکم این تبصره مانع استفاده شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون حسب مورد، نیست.

تبصره 2.

درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.

مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود.

در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

مالیات بر ارث ماده 17.

هرگاه در نتیجه فوت شخصی اعم از واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به شرح زیر مشمول مالیات است: در صورتی که متوفی یا وارث یا هردو ایرانی مقیم ایران باشند نسبت به سهم الارث هر یک از وارث از اموال مشمول مالیات بر ارث موضوع ماده 19 این قانون واقع درایران یا در خارج از ایران پس از کسر مالیات بر ارثی که بابت آن قسمت از اموال واقع در خارج از ایران به دولت محلی که مال در آن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون در صورتی که متوفی و وارث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند سهم الارث هر یک از وارث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد.

در مورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلاً مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون برای وارث طبقه دوم.

وارث متوفی ماده 18.

وارث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می شوند: وارث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.

وارث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها وارث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، دایی، خاله و اولاد آنها.

ما ترک مشمول مایات ماده 19.

اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه ما ترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیر منقول و مطالبات قابل وصول و حقوقی مالی پس از کسر هزینه کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی.

تبصره.

بدهی که متوفی به ارث خود دارد در صورتی که مستند به مدارک قانونی بوده و اصالت آن مورد تأیید هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد قابل کسر از ما ترک خواهد بود.

در مورد مهریه و نفقه ایام عده، تأیید هیأت مذکور لازم نیست و در مورد وارث طبقه دوم و سوم کسر دیون منوط به آن است که متوفی تا تاریخ فوت خود دارای وارث از طبقه ما قبل حسب مورد بوده باشد.

از سهم الارث هر یک از وارث طبقه اول مبلغ سی میلیون (30.000.000) ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخهای مذکور مشمول مالیات می باشد.

معافیت مذکور برای هر یک از وارث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور یا معلول از کارافتاده باشند مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال خواهد بود.

ماده 21.

اموالی که جزء ما ترک متوفی باشد و تا یکسال پس از قطعیت مالیات و غیرقابل رسیدگی بودن پرونده امر در مراجع مالیاتی طبق قوانین یا احکام خاص مالکیت آنها سلب و یا به موجب گواهی سازمان ذیربط بلاعوض در اختیار وزارتخانه ها، موسسه های دولتی، شهرداریها، نهادهای انقلاب اسلامی یا شرکتهایی که صددرصد (100%) سهام آنها متعلق به دولت باشد قرار گیرد، از مشمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر است جزء اموال مشمول مالیات بر ارث محسوب و در هر حال چنانچه مالیاتی اضافه پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد.

حکم این ماده در مواردی که وارث تمام یا قسمتی از اموال را که جزء ما ترک باشد به طور رایگان به یکی از اشخاص مذکور در ماده (2) این قانون واگذار کنند نیز جاری است.

ماده 22.

در صورتی که به موجب رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی مطالبات متوفی غیر قابل وصول تشخیص داده شود، مطالبات مذکور جزء ما ترک منظور نمی شود و اگر مالیات آن قبلاً وصول شده باشد مسترد خواهد شد و در صورت وصول احتمالی این گونه مطالبات ورثه ملزم به پرداخت مالیات متعلق خواهد بود.

درهر صورت وزارت امور اقتصادی و دارایی از نظر تأمین مالیات متعلق می تواند به عنوان ثالث در دعوی مربوط شرکت و یا رأساً اقامه دعوی نماید.

معافیتهای مالیاتی ماده 24.

اموال زیر از مشمول مالیات این فصل خارج است.

وجود بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی و استفاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه گزار ویا کارفرما از قبیل بیمه عمر، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یکجا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می گردد.

اموالی که برای سازمانها و موسسه های مذکور در ماده (2) این قانون مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد به شرط تأیید سازمانها و موسسه های مذکور.

هشتاد درصد (80%) اوراق مشارکت و سپرده های متوفی نزد بانکهای ایرانی و شعب آنها.

در خارج از کشور و موسسه های اعتباری غیر بانکی مجاز، همچنین پنجاه درصد (50%) ارزش سهام متوفی در شرکتهایی که سهام آنها طبق قانون مربوط در بورس پذیرفته شده باشد و چهل درصد (40%) ارزش سهام یا سهم الشر که متوفی در سایر شرکتها و نیز چهل درصد (40%) ارزش خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی.

مثال 1.

آقای رضائی منش در 12/12/1380 فوت نموده است و همسر نامبرده که همراه سه فرزند خود مقیم ایران هستند اظهارنامه مالیاتی را به شرح زیر تحویل حوزه مالیاتی داده است: وارث طبقه اول: مانی 30 ساله و میترا 23 ساله و مهسا 16 ساله لیست ما ترک متوفی: حساب سپرده بانکی 1090 بانک سپه زنجان به مبلغ 258.000.000 ریال ساختمان مسکونی واقع در زنجان به مساحت عرصه 500 متر مربع با ارزش معاملاتی 350.000.000 ریال و مساحت اعیانی معادل 300 متر مربع به ارزش معاملاتی 500.000.000 ریال سهام شرکت گرجی مورد پذیرش در بورس دویست سهم به مبلغ 70.000.000 ریال سهام شرکت نکیسا که توسط حوزه مالیاتی معادل 50.000.000 ریال ارزیابی شده است.

با توجه به اینکه مهریه همسر ایشان 50.000.000 ریال می باشد و هزینه کفن و دفن ایشان که مورد تأیید حوزه مالیاتی است 6.000.000 ریال می باشد و هزینه واجبات عبادی ایشان که مورد تأیید حوزه مالیاتی است 8.000.000 ریال است.

توضیح اینکه طبق قانون مدنی سهم الارث پسر دو برابر دختر و سهم الارث همسر 8/1 ماترک می باشد سهم مالیاتی هر یک از وارث را حساب کنید.

حل: مجموع ماترک متوفی: سپرده بانکی 258.000.000 ارزش معاملاتی عرصه ساختمان 350.000.000 ارزش معاملاتی اعیانی ساختمان 500.000.000 سهام مورد پذیرش در بورس 70.000.000 (ارزیابی توسط حوزه مالیاتی) – سهام غیر مورد پذیرش در بورس 50.0000.000 مجموع ماترک متوفی 1.228.000.000 مجموع ماترک مشمول مالیات متوفی: سپرده بانکی 51.600.000 =20%×258.000.000 عرصه ساختمان 350.000.000 اعیانی ساختمان 500.000.000 سهام مورد پذیرش در بورس 35.000.000=50%×70.000.000 سهام غیر مورد پذیرش در بورس 30.000.000=60%×50.000.000 مهریه همسر (50.000.000) هزینه کفن ودفن (60.000.000) هزینه واجبات عبادی (8.000.000) مجموع ماترک مشمول مالیات 902600.000 سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات: سهم الارث همسرازماترک مشمول مالیات 69.075.000=8/1×350.000.000-902.600.000) سهم الارث همسر- مشمول مالیات 39.075.000=30.000.000-69.075.000 مالیات سهم همسر 1.953.750=5%×39.075.000 ماده 20 39.075.000 سهم الارث فرندان از ما ترک مشمول مالیات: 833.525.000=69.075.000-902.600.000 سهم الارث پسر از ماترک مشمول مالیات 416.762.500=4/2×833.525.000 سهم الارث مشمول مالیات پسر: 386.762.500=30.000.000-416.762.500 2.500.000=5%×50.000.000 ماده20 386.762.500 22.500.000=15%×150.000.000 46.690.625=25%×186.762.500 مالیات سهم پسر 71.690.625 سهم الارث هر یک از دختران از ماترک مشمول مالیات: 208.381.250=4/1×833.525.000 سهم الارث مالیات میترا 178.381.250=30.000.000-208381.250 2.500.000=5%×50.000.000 ماده20 178.381.250 19.257.188=15%×128.381.250 مالیات سهم میترا 21.757.188 سهم الارث مشمول مالیات مهسا 158.381.250=50.000.000-208.381.250 2.500.000=5%×50.000.000 ماده20 158.381.250 16.257.188=15%×108.381.250 مالیات سهم مهسا 18.757.188 حق تمبر مواد 44 تا 51 قانون مالیاتهای مستقیم ماده 44.

از هر برگ چک که از طرف بانکها چاپ می شود دویست (200) ریال حق تمبر اخذ می شود.

ماده 45.

از اوراق مشروحه زیر نسبت به مبلغ آنها معادل سه در هزار حق تمبر اخذ می شود: برات، فته طلب (سفته) و نظایر آنها.

حق تمبر مقرر در این ماده بابت کمتر از هزار ریال معادل حق تمبر هزار ریال خواهد بود.

ماده 46.

از کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر و یا معامله و مورد استفاده قرار داده می شود ( به استثنای اوراق مذکور در مواد 45 و 48 این قانون) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مال التجاره از قبیل بارنامه دریایی و هوایی و همچنین اوراق بیمه و مال التجاره، پنج هزار (5000) ریال و بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری یک هزار (1000) ریال حق تمبردریافت خواهد شد.

موسسه های حمل و نقل مسئول تنظیم دقیق بارنامه هستند و باید هویت و نشانی صحیح صاحب کالا و سایر اطلاعات مربوط را در آن درج نمایند و نسخ کافی اوراق مذکور را حداقل تا پنج سال از تاریخ صدور نگاهداری کنند.

از اوراق و مدارک زیر به شرح مقرر در این تبصره حق تمبر اخذ می شود: از کارت معافیت هر یک از مشمولان که به انحای مختلف از انجام دادن خدمت وظیفه معاف می شوند، بابت صدور کارت معافیت مذکور، مبلغ ده هزار (10000) ریال.

از هر گونه گواهینامه رانندگی بین المللی مبلغ پنجاه هزار (50000) ریال.

از هر پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین از شماره گذاری هر وسیله نقلیه که به صورت موقت وارد کشور می شود مبلغ دویست هزار (200000)ریال.

از گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدت اعتبار مبل یک هزار