دانلود تحقیق ارزشیابی تحصیلی

چکیده ارزشیابی وسیله ای برای تحقیق اهداف آموزشی به شمار می آید و یکی از فنونی است که آشنایی با آن برای معلمان ضروری است .در این پژوهش « چگونگی تاثیر ارزشیابی در بهبود یاد دهی یادگیری و اصلاح برنامه ها وروش ها » مورد بررسی قرار گرفته است و با استفاده از شیوه ها و تبیین مسائل ارزشیابی این نتیجه به دست آمده ا ست که ارزشیابی ، معلم و دانش آموز را در دستیابی مطمئن به هدفهای تربیتی و آموزشی کمک می کند و با نشان دادن نقاط قوت وضعف فرایندهای تدریس و یادگیری موجبات اصلاح و بهبود به موقع آنها را فراهم می سازد .بنابر این برای نیل به این هدف باید مسائلی همجون افزایش کیفیت ارزشیابی ، ایجاد تنوع در شیوه های ارزشیابی ، تاکید بر نحوه استفاده از نتایج امتحان و ....

مورد توجه واقع شود .

کلید واژه ها : آزمون – ارزشیابی – اندازه گیری – سنجش – یادگیری مقدمه یکی از اهداف اساسی آموزشی و پرورش ، آشنا کردن دانش آموزان با مسائل مختلف زندگی اجتماعی در کشور و یادگیری مواجهه منطقی با آن مسائل است .

این نگرش و مواجهه منطقی باعث بهبود کیفی زندگی افراد جامعه می شود .

بنابر این یکی از فنون مورد مطالعه معلمان فن ارزشیابی از آموخته های دانش آموزان است اگر ارزشیابی در درس به کار رود معلمان را قادر می سازد که یادگیری های دانش آموزان را به نحو چشمگیری بهبود بخشد .ارزشیابی صحیح و آگاهی از نتایج آن باعث می شود دانش آموزان بیاموزند که چگونه یا د بگیرند و معلمان می آموزند که چگونه و با چه روشی یاد بدهند اگر مربی از همان آغاز به انتقال یک طرفه دانش و معلومات رو کند و دانش آموز هیچ تفکری در مورد معلومات نداشته باشد و آنها را بیان نکند .

امر یادگیر ی به نحو مطلوب انجام نخواهد گرفت .هدف از ارزشیابی تشخیص وضعیت دانش آموز در امر یادگیری – رشد ، پیشرفت و بهبود است .

پس ارزشیابی و تدریس نباید هیچ گاه جدا از یکدیگر باشند .

بیان مسأله نقش تعلیم و تربیت جدید آن است که استعدادها و توانایی های دانش آموزان را شکوفا نموده و برای شرکت در فعالیت های جامعه آماده سازد .

نیل به اهداف مستلزم تغییر مطلوب در رفتار دانش آموزان است .

آموزش وپرورش در رسیدن به اهداف خود داری مشکلات فراوانی است .

یکی از معضلات نظام آموزشی کشور در زمینه امتحان است .

علل زیادی باعث می شود که دانش آموزان به هدفهای آموزشی خود نرسند که از آن میان می توان به مواردی مثل : «عدم آمادگی یاد گیرندگان برای یادگیری هدفهای آموزشی ، عدم انگیزه لازم برای یادگیری ، عدم تلاش لازم برای یادگیری ، عدم برخورداری روش آموزش از کیفیت مطلوب و ...

اشاره کرد .» ( متین 1383 ص 3) اما سئوال اینجاست که میزان وسهم امتحانات در پیشرفت نظام تعلیم و تربیت چیست ؟

ارزشیابی یادگیریهای دانش آموزان ، یکی از اساسی ترین و در عین حال پیچیده ترین ارکان نظام آموزشی است و امتحان عامل مهمی در جهت شناخت دانش آموزان ، تعیین میزان اهداف ، کشف نارسایی ها و مشکلات دانش آموزان و پیشرفت و بهبود روش های تدریس محسوب می شود که معلمان در آن نقش مهمی دارند.بنابر این معلمان باید از این گونه ارزشیابی حداکثر استفاده را بنمایند و برای تجدید نظر در روش کار خود از نتایج آن سود ببرند .

چرا که آگاهی معلم از استفاده از ارزشیابی گامی موثر در کیفیت مطلوب فرآیند یادگیری است و تاثیری مثبت در تغییر روش های نا مطلوب تدریس دارد .

معلم با آگاهی از نتایج روش تدریس و یاددهی می تواند روش های صحیح را بشناسد و در تایید و تداوم آنها بکوشد و از شیوه های نامطلوب خود مطلع شده و آن را متحول کند .

استعدادها را می شناسد و به تفاوتهای فردی اهمیت می دهد که نتیجه همه این اموربهبود کیفیت آموزشی و تعلیم و تربیت خواهد بود .

این پژوهش قصد دارد به این پرسش ها پاسخ دهد .

1 - استفاده از ارزشیابی چه تاثیری در بهبود فرآیند یاددهی و آموزش دانش آموزان دارد ؟

2 – استفاده از ارزشیابی چه تاثیری در بهبود فرآیند یادگیری و آموزش دانش آموزان دارد ؟

3 – چگونه می توان با استفاده از ارزشیابی برنامه ها و روش های یادگیری و یاد دهی را تغییر داد ؟

ضرورت پژوهش اگر چه ارزشیابی تحصیلی آخرین فعالیت آموزشی معلم به نظر می رسد .

یکی از اساسی ترین فعالیت های معلمان است .

ارزشیابی به معلمان کمک می کند تا علت و چگونگی پیشرفت و یا عدم پیشرفت دانش آموزان را بررسی کنند و در جهت مطلع شدن از نقاط قوت و ضعف فعالیتهای آموزشی خود از آن استفاده کنند بنابر این هدف اصلی ارزشیابی کمک به معلم در بهبود شیوه های آموزشی خود و تشخیص و رفع نواقص یادگیری دانش آموزان است .

درصورتیکه یادگیری و یاد دهی بدون ارزشیابی باشد فعالیت دانش آموزان به حفظ مطالب و کسب مهارتها خلاصه می شود بدون اینکه معلم از کم و کیف آن مطلع شود .

در صورت نبود ارزشیابی معلم هیچ گاه از نحوه یادگیری دانش آموزان مطلع نمی شود و همچنان به ارائه مطالب با روش های خود ادامه می دهد .

اما نتیجه ارزشیابی می تواند به تغییر کیفیت روش تدریس و مطلع کردن دانش آموزان با روش های مختلف یادگیری بینجامد .

بنابر این بی توجهی به این نکته در حقیقت بی توجهی به کیفیت آموزشی و بهبود آن است اگر معلم خود و دانش آموزان را محک نزند نمی تواند به آثار مثبت فرایند آموزشی و تاثیر آن در دانش آموزان پی ببرد .

اهداف پژوهش هدف کلی : استفاده از ارزشیابی در بهبود فرآیند یاددهی ، یادگیری و اصلاح برنامه ها و روش ها اهدف جزیی : الف – بهبودفرآیند یادگیری دانش آموزان با استفاده از ارزشیابی و نتایج آن ب – اصلاح و تغییر شیوه ها و روش های تدریس و یادگیری با استفاده از نتایج ارزشیابی ج – تغییر و اصلاح فرآیند یاد دهی و آموزشی با استفاده از ارزشیابی و نتایج حاصل از آن د – کمک به معلمین جهت استفاده از ارزشیابی در بالا بردن کیفیت آموزش تعریف کلید واژه ها و اصطلاحات : آزمون [1][1] : « مجموعه ای از پرسش ها یا سئوالات که به یک یا چند نفر در تحت شرایط خاص و برای مقاصد اندازه گیری داده می شود »( وایرز ، وجورز[2][2] 1375 ص 502) ارزشیابی [3][3] : «ارزشیابی عبارت است از فرآیندی منظم برای تعیین و تشخیص میزان پیشرفت یادگیرندگان در رسیدن به هدفهای آموزشی »( سیف 1376ص 20) اندازه گیری[4][4] : «توصیف کمی رفتار ، اشیاء و و قایع و تعیین کمیت و خصوصیتی که یک چیز یا یک واقعه دارای آن است .

اندازه گیری صرفاً یک جریانجمع آوزی اطلاعات است که با استفاده از آنها به تعمیم و ارزشیابی و داوریمی پردازیم .» ( لطف آبادی 1374 ص 36) سنجش [5][5] : « سنجش عبارت است از به دست آوردن اندازه ها و اطلاعات مربوط به یک رفتار خاص » ( رشد تکنولوژی آموزشی 1368 ص 3) یادگیری : « یادگیری یک جریان فعال است که به کمک اصول و قواعدی دانش آموز به فهم یک موضوع دست می یابد .» ( لطف آبادی 1374 ص 270) بحث ارزشیابی در حقیقت قضاوت در مورد اصول ، امور و اطلاعات یاد گرفته دانش آموزان است .

« انسان پیوسته درصدد ارزیابی کارها و تجربه های گذشته خود است تا عملکردش را رضایتبخش کند و یا با بهبود بخشیدن به عملکرد آینده ، رضایت بیشتری به دست آورد .

در واقع ارزشیابی قسمتی از فراگرد بقای انسان است .» ( کارشناس دفتر همکاری های علمی بین الملل 1379 ص 7)بنابر این ارزشیابی به معلم کمک خواهد کرد که هم از چگونگی موفقیت یا شکست یادگیرندگان در یادگیری و هم از نقاط قوت وضعف فعالیتهای آموزشی خود آگاهی حاصل کند و در جهت بهبود آنها گام بردارد ارزشیابی در حقیقت قضاوت در مورد اصول ، امور و اطلاعات یاد گرفته دانش آموزان است .

در واقع ارزشیابی قسمتی از فراگرد بقای انسان است .» ( کارشناس دفتر همکاری های علمی بین الملل 1379 ص 7)بنابر این ارزشیابی به معلم کمک خواهد کرد که هم از چگونگی موفقیت یا شکست یادگیرندگان در یادگیری و هم از نقاط قوت وضعف فعالیتهای آموزشی خود آگاهی حاصل کند و در جهت بهبود آنها گام بردارد .از آنجا که هدف اصلی ارزشیابی اصلاح و بهبود روشهای یادگیری و یاددهی است برای رسیدن به این مهم توجه به نکات زیر ضروری است : 1 - تاکید بر ارزشیابی تکوینی [6] : معلم در هفته های آغاز سال تحصیلی پس از یکی دو جلسه تدریس می تواند امتحان کوچکی ( در حد 1 تا 3 نمره ) از دانش آموزان به عمل آورد .

این ارزشیابی بسیار مفید و مناسب است زیرا به کمک این امتحان معلم در می یابد که آیا دانش آموزان مباحث اولیه را خوب فرا گرفته اند یا نه .

ضمناً هدف اصلی معلم از این امتحان دریافت بازخورد مناسب برای بهبود،اصلاح یا تغییرروش تدریس خویش است.آگاهی معلم از تفاوتهای فردی، کشف دلایل برخی نارسایی هاوعقب ماندگی های دانش آموزان وجستجوی راه وروش جبران آن عقب ماندگی ،سایرمزایای این ارزشیابی برای معلم است.دانش آموزان نیز از این ارزشیابی بهره هایی می برند که از آن میان می توان به آگاهی از میزان یادگیری و نتیجه گیری عملکرد خود ، آشنایی به نقاط ضعف و نارسایی آموخته های خود و اقدام به رفع آنها اشاره کرد .

البته این ارزشیابی نباید ویژگی های منفی همچون گرفتن امتحان بدون اطلاع قبلی و دشواری بیش از حد همراه باشد زیرا در این صورت نه تنها به اهداف اصلی ارزشیابی کمک نخواهد شد بلکه وجود اضطراب و سرخوردگی از درس را نیز به همراه خواهد داشت .

بنابر این می توان گفت « این نوع ارزشیابی بازخورد مناسبی به معلم می دهد تا بتواند فعالیتهایی را طراحی کند که با سطح دانش ، نگرش و مهارت های دانش آموزان تناسب داشته باشد » ( یادگارزاده ، 1384ص 31)معلمان وقتی بدانند دانش آموزان چطور پیشرفت می کنند و در چه جاهایی با دشواری مواجهند می توانند از این اطلاعات برای ایجاد تغییر و اصلاحات لازم در آموزش مثل تدریس مجدد، تلاش برای ارائه رویکردهای آموزشی جایگزین یا پیشنهاد فرصتهای بیشتر برای تمرین استفاده کنند .

2 – تاکید بر چگونگی استفاده از نتایج ارزشیابی در کشف نارسایی های آموزش هر معلم در طول سال تحصیلی به دفعات متعدد به منظور سنجش آموخته های دانش آموزان از مطالبی که تدریس کرده است امتحان به عمل می آورد تا از چگونگی پیشرفت دانش آموزان آگاه شود اما اغلب شنیده ایم که دانش آموزان می گویند : «کتاب را خوانده ام اما نمره ام کم شد » یا «سئوالات مشکل بود » و معلمان می گویند « انتظار بهتری داشتم » و غیره این مشکلات اغلب به علت روش نامناسب تدریس و امتحان می باشد و اغلب بین شیوه و مواد تدریس و ارزشیابی تقارن و تناسب وجود ندارد .

از آنجاکه هدف از امتحان «کمک به یادگیری دانش آموزان ، شناساندن هدفهای تدریس به دانش آموزان ، بهبود و اصلاح روش تدریس به دانش آموزان ، کشف نارسایی های آموزشی دانش آموزان به منظور کوشش در جهت رفع آنها و ایجاد رغبت و عادات صحیح آموزشی در دانش آموزان و تعیین ملاکی برای ارتقای دانش آموزان و طبقه بندی آنها در تصمیم گیری جهت شروع مراحل بعدی تدریس است » ( شریفیان 1378 ص 11) بنابر این معلمان باید بعد از امتحان و تصحیح برگه ها با تجزیه و تحلیل نتایج آن ، نقاط ضعف و دشواری های یادگیری دانش آموزان را کشف کنند و آنها را در جهت رفع مشکل یاری دهند .

برای قضاوتی صحیح تر و عمیق تر باید نتایج امتحان را از ابعاد گوناگونی مثل نتیجه هر دانش آموز نسبت به کل آزمون ، نسبت به انتظار از آموزش وغیره سنجید.

البته در این زمینه معلمان باید اطلاعات تحقیقی و کاربردی صحیح را مطابق با اصول ارزشیابی فراگیرند .

3 - افزایش کیفیت ارزشیابی از آموخته های دانش آموزان ارزشیابی هایی در کلاس درس از دانش آموزان انجام می شود در صورتی که خوب تهیه شده باشد و از آن به عنوان یک ابزار تنبیه کننده استفاده نشود بهترین روش برای ایجاد و افزایش رغبت دانش آموزان به مطالعه و یادگیری است .اگر در تعریف امتحان گفته شود : « تعیین میزان تغییرات حاصل در جنبه های خاص از رفتار دانش آموز در فواصل زمانی