تاریخچه قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش قانون مذکور در تاریخ بیست وششم دی ماه سال 1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که با توجه به محتوای آن می توان گفت در بیش از یکصد تجربه قانونگذاری در کشورمان، قانونی با این جامعیت و با نگاه تمرکز زدایی به تصویب نرسید و این از مصوبات تاریخی دوره چهارم مجلس است.
مطابق ماده یک قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش ، اهداف این قانون عبارتند از : تحقق مشارکت مردم .
نظارت آنها در امر آموزش و پرورش ، بهره گیری از کلیه منابع و امکانات جهت تاسیس ، و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی و ایجاد تسهیل در فعالیت های اجرایی آموزش و پرورش.
علاوه بر اهداف فوق که در یک ماده از قانون لحاظ شده است با دقت در سایر موارد می توان اهداف دیگری را نیز رصد و فهرست کرد، از جمله: تحقق عدالت آموزشی، تمرکز زدایی در تصمیمات، توجه به مدرسه محوری، تامین منابع مالی غیر دولتی برای برنامه ریزی و ...
.پس از تصویب قانون و تدوین آیین نامه ها و دستورالعمل ها، اقدامات اجرایی برای راه اندازی شوراها آغاز شد و اولین شورای برنامه ریزی کشور در تاریخ 8/3/1374 در استان کرمان شکل گرفت که تا پایان سال 1385 تعداد 699 شورای آموزش و پرورش در استان ها، شهرستان ها و مناطق آموزشی کشور تشکیل شد.
باید توجه داشت قبل از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 1348 نیز قانونی تحت عنوان شوراهای مناطق برنامه ریزی به تصویب مجلسین دردوره طاغوت رسید که نه تنها در ترکیب اعضا و شرح وظایف و ظرفیت ها در سطح بسیار نازلی بود بلکه همان حد نازل نیز هیچگاه به اجرا در نیامد.
سیاست راهبردی برای تحقق ظرفیت های متعدد و نیل به اهداف قانون عبارتند از: الف.
معرفی، تشریح و تبیین قانون ب.
محقق ساختن ظرفیت های قانون (زمینه های درون سازمانی) ج.
محقق ساختن ظرفیت های قانون ( زمینه های برون سازمانی) د.
رفع محدودیت ها و ارتقاء ظرفیت های قانون در راستای تحقق این سیاستهای راهبردی و متناسب با هر یک از آنها اقداماتی انجام گرفت که برخی از آنها، تقویت و تعمیق فعالیتهای گذشته بوده و تعداد کثیری از آن ها نیزبرای نخستین بار انجام شده است.
نقش شورا های آموزش و پرورش در مشارکت و توسعه و تسهیل فعالیت های آموزشی : شوراها به منظور تحقق مشارکت و نظارت مردم در امر آموزش و پرورش و بهره گیری از منابع و امکانات موجود در کشور در جهت ارتقای کمی و کیفی آموزش و پرورش و تسهیل در اجرای فعالیت در استان ها، شهرستان ها و مناطق کشور تشکیل شده است این شوراها با ترکیبی بسیار مناسب و قانونی به عنوان یکی از مهمترین مراکز تصمیم گیری و برنامه ریزی در امور مختلف آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شده اند.
شوراهای آموزش و پرورش در مقایسه با دیگر فعالیت ها که تحت عنوان مشارکت های مردمی در آموزش و پرورش صورت می گیرد جامع ترین شکل مشارکت منطقه ای در آموزش و پرورش است.
با تشکیل این شوراها این پیام تجلی یافت که از بین بردن مشکلات دانش آموزان، معلمان، و مدارس فقط به عهده ی آموزش و پرورش نیست.
بلکه مردم و مسئولان اجرایی نیز سهم عمده ای از این وظیفه را به عهده دارند.
لذا اگر در کلیه شهرستانها، نواحی ومناطق این قانون اجرا شود می تواند بهترین مصداق مشارکتها در آموزش و پرورش تحقق پیدا کرده و تحولی بنیادین بوجود آورد.
استفاده از منابع و امکانات مالی و فکری منطقه ای و نظارت های مردمی و محلی در پاسخ گویی به نقایص و برطرف نمودن تنگناها و مشکلات مالی آموزش و پرورش از مهمترین دستاوردهای شوراهای آموزش و پروش است .
مهمترین اهدافی که کشورها آن را دنبال نموده اند در مرحله ی اول حرکت کردن به سوی غیر متمرکز نمودن تصمیم گیری ها و داشتن اختیاراتی است که بتواند خود در کار و برنامه ریزی ها مجری باشد درمرحله دوم تامین منابع مالی است که این امر به روش های زیر صورت می گیرد.
1.
سازماندهی و نهادینه نمودن خود یاری اولیاء در آموزش و پرورش 2.
حمایت از خیرین مدرسه ساز و تشویق مردم جهت واگذاری زمین و ساختمان به آموزش و پرورش، استفاده از منابع بخش خصوصی، دریافت ها ، مالیات ها، و ...
.
3.
هدف دیگری که شوراها دنبال می کند ایجاد نظارت عمومی آموزش و پرورش است .
مردم باید در مسائل آموزش و پرورش و حتی در مسائل تخصصی اظهار نظر کنند و این لازمه ی پویایی در رشد آموزش و پرورش خواهد بود.
از نظر حقوقی نیز این حق مردم است که نظارت داشته باشند و نظر بدهند زیرا آنها بهترین سرمایه های خود را که فرزندانشان می باشند به مدرسه سپرده اند و این شوراهای آموزش و پرورش هستند که می توانند نظرات مردم را دریافت و اعمال کنند.
امید است شوراهای آموزش و پرورش در سطوح مختلف با همکاری و همگامی اولیا دانش آموزان و مدرسه با همفکری و تشریک مساعی و استفاده از کلیه امکانات ومنابع بتوانند گام های موثری در راه توسعه و پیشرفت برنامه های آموزشی و پرورشی کشور بردارند.
شورای آموزش: کمیته تدوین برنامه‌های آموزشی: تعیین چارچوب نظام‌مند و مؤثر آموزش و توسعه منابع انسانی نیازسنجی آموزشی و تدوین استانداردهای آموزشی تدوین برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی ارزیابی اثربخشی آموزشی و انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه زمینه‌سازی و ترغیب دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور برای طراحی و اجرای دوره‌های کارشناسی و مقاطع بالاتر تحصیلی با گرایش‌های مدیریت و مهندسی لجستیک کمیته اجرایی آموزش: برقراری ارتباط موثر با مراکز آموزشی داخلی و بین‌اللملی تأمین مدرسین صلاحیت‌دار داخلی و بین‌اللملی تبادل استاد و دانشجو با دانشگاههای داخلی و بین‌اللملی هدایت، اداره و توسعه بورسیه‌های آموزشی داخلی و بین‌اللملی اجرای دوره‌های آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت اجرای تورهای آموزشی تخصصی صنعت لجستیک در ایران و خارج از کشور اجرای پروژه‌های ویژه آموزش و پرورش مدیران ارشد ( VIP و CIP ) اعضا ووظایف شوراهای آموزش وپرورش مناطق در تصمیم گیری ها و ارائه طرح ها در آموزش و پرورش و حل مشکلات دانش آموزان به مشارکت و یاری مردم نیز نیازمندیم.
شورای آموزش و پرورش یزد در سال 86 تاکنون 10 جلسه با 55 مصوبه داشته که از این مصوبات 60 درصد آن اجرایی شده است به طوری که بخشی از آنها به صورت درازمدت در حال اجرا است و برخی دیگر به دلیل مشکلات مالی و تامین اعتبار طرح ها و مصوبات هنوز اجرایی نشده است ضمن این که در شهرستان مناطق هم 134 جلسه با 360 مصوبه تشکیل شده است.
اجرای طرح بهبود کیفیت در مدارس متوسطه، طرح بهبود کیفیت مدارس ابتدایی، تقویت درس هنر در مدارس ابتدایی و راهنمایی، طرح توسعه موزه علوم طبیعی، طرح مدارس شاد، برگزاری جشنواره کشوری پژوهشگران برتر و غیره در سال جاری است.
هر ساله شوراهای استان ها توسط دفتر شوراها در وزارتخانه مورد ارزیابی قرار گرفته و عملکرد شوراها رتبه بندی می شوند که جایگاه شورای آموزش و پرورش استان یزد در سال 86 بسیار مطلوب بوده است جایگاه شوراهای آموزش و پرورش گفت: از 26 دی ماه سال 72 در مجلس دوره چهارم تشکیل شوراها به تصویب رسید که می توان آن را یکی از قوانین مترقی کشور که پس از انقلاب در آموزش و پرورش وضع شده، دانست به طوری که این قانون تحول اجرایی عظیمی در سطح آموزش و پرورش بوجود آورد و مسائل آموزش و پرورش به حالت عمومی درآمده و از تصمیم گیری فردی خارج شد.
شهرستان و منطقه شورایی تعریف شده است ادامه داد: رئیس همه شوراها استاندار، فرماندار و بخشدار هستند و با تعیین اعضای شورا تمام مدیران دستگاه های دولتی و عموم مردم بر تصمیماتی که برای آموزش و پرورش اخذ می شود سهیم بوده و مشارکت می کنند به امید آن که به سوی عدم تمرکز تصمیم گیری ها از وزارتخانه، استان و شهرستان خارج و حل و فصل به صورت منطقه ای صورت گیرد.
اعضای شورای آموزش و پرورش استان از امام جمعه یا نماینده وی، استاندار، رئیس سازمان آموزش و پرورش، معاون پرورشی سازمان، مدیرکل نوسازی مدارس، شهردار مرکز استان، رئیس سازمان مدیریت و برنامه و بودجه استان، 2 نفر از منتخبین روسای آموزش و پرورش، یک نفر استاد دانشگاه و 3 تا 5 نفر از معتمدان و نمایندگان اولیا و مربیان دانش آموزان ترکیب یافته است.
همین اعضا در شهرستان ها هم تکرار می شود با این تفاوت که امام جمعه یا نماینده ایشان، فرماندار یا بخشدار رئیس شورا، رئیس اداره آموزش و پرورش، شهردار یا رئیس شورای شهر در شهرستان، 3 نفر از نمایندگان مدیران مقاطع ابتدایی، راهنمایی و متوسط، 3 نفر از نمایندگان انجمن اولیا و مربیان و رئیس مرکز بهداشت شهرستان یا منطقه یا دکتر معتمد آن شهرستان با عنوان اعضای شورا محسوب می شوند بر اساس قوانین شورا، باید حداقل یک جلسه در هر ماه در استان یا شهرستان ها تشکیل شد و آگاهی مردم افزایش یابد تا اهداف قانون در راستای افزایش مشارکت مردم در تصمیم گیری ها و امور اجرایی آموزش و پرورش و ارتباط آموزش و پرورش با سایر دستگاه ها و نهادها به ویژه شورای اسلامی شهر و روستا افزایش یابد.
، در تصمیم گیری ها و ارائه طرح ها در آموزش و پرورش و حل مشکلات دانش آموزان به مشارکت و یاری مردم نیز نیازمندیم.
، کمیته های برنامه ریزی شهرستانی و کمیته های توسعه استانی ارتباط داشته و بتواند مشکلات آموزش و پرورش را انتقال دهد به گونه ای که مشکلات به صورت جمعی حل و رفع شود افزایش نقش مردم را در آموزش و پرورش استان دنبال می کنیم و با اطلاع رسانی رسانه های گروهی سعی داریم مردم با شورا آشنا شوند تا این که مردم نیز در تصمیم گیری ها مشارکت و آموزش و پرورش از ایده ها، ابتکارات و مشارکت مالی آنان بهره مند شود و آموزش و پرورش پویا، سرزنده و برتری در استان داشته باشیم.
اینکه بر اساس ترکیب اعضای شورا 30 تا 45 درصد تصمیم گیری های شورا می تواند از سوی نمایندگان مردم اتخاذ شود گفت: رویکرد شورا با توجه به عضویت معاون پرورش سازمان آموزش و پرورش ، دارای اولویت پرورشی بر آموزش است که بتواند سبب رفع مشکلات و معضلات دانش آموزان شود و سپس آموزش.
اعضای انتخابی شورا به مدت 2 سال و اعضای انتصابی تا زمانی که در سمتشان مشغولند عضویت شورا را دارا هستند.
با تاکید بر این که وظایف کلانی برای شورای استان در نظر گرفته شده است اظهار کرد: توزیع اعتبارات استانی آموزش و پرورش بین مناطق یکی از وظایف شورا است به گونه ای که نقاط محروم و کمبودها و عقب ماندگی های آموزش و پرورش مد نظر قرار گیرد و عدالت آموزش را محقق سازد.
ارزیابی عملکرد شوراهای شهرستان مناطق، تصویب تقویم آموزش خاص استان و منطقه براساس شرایط اقلیمی استان، سیاستگذاری ها و تصمیم گیری های کلان آموزش و پرورش در جهت ایجاد تجهیز و توسعه فضاهای آموزش و پرورش از دیگر وظایف شورای استان است برنامه ریزی و بذل مساعی برای بخشی از در آمد بانک ها، شرکت های دولتی و غیر دولتی و کارخانه ها به امر توسعه، تجهیز امکانات آموزشی و پرورشی، ارتقای سطح دانش فرهنگیان و پیش بینی و تدارک وسایل معیشتی آنها و فراهم کردن امکانات لازم، جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان و تلاش در ارتقای کیفیت برنامه های آموزش و پرورشی، تلاش در گسترش آموزش عمومی و تحت پوشش قرار دادن کلیه اطفال واجب التعلیم منطقه به طوری که هیچ یک از آنها از تحصیل باز نمانند از جمله وظایف شورای آموزش و پرورش شهرستان مناطق است از آنجا که آموزش و پرورش یک امر عمومی است و عموم مردم در آن سهیم هستند درخواست می کنیم مردم ما را یاری کرده و در تصمیم گیری ها و ارائه طرح ها و پیشنهاداتشان مشارکت کنند تا در رسالت خطیر تربیت نسل جوان موفق باشیم شورای عالی آموزش و پرورش مرجع سیاستگذاری در حوزه وظایف آموزش عمومی‌و متوسطه در چارچوب سیاستهای کلی نظام و قوانین و مقررات موضوعه است و سازمان اداری آن با بودجه و تشکیلا‌ت مستقل زیر نظر شورای عالی آموزش و پرورش فعالیت می‌کند.
وظیفه دبیرخانه شورا، پشتیبانی علمی، پژوهشی و خدماتی متناسب با وظایف و مسؤولیت شورا، نظارت بر حسن اجرای مصوبات و توسعه ارتباطات با مجریان و مردم است.
تعداد اعضای رسمی این شورا 22 نفر است که ریاست آن بر عهده رییس جمهور بوده و با عضویت 5 تن از وزرای وزارتخانه‌ها، روِسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و...
فعالیت می‌کند جایگاه شورای عالی آموزش و پرورش را بیان کنید؟
براساس قانون تشکیل وزارت آموزش