مقدمه هزاران سال پیش ، انسان با انگشتانش می شمرد .
او برای شمارش گاو و گوسفند و مرغ و خروس ، و نیز برای شمردن مردمی که در ده او زندگی می کردند ، از انگشتانش استفاده می کرد .
اما وقتی کسی می خواست چیزهایی را بشمارد که از ده تا بیشتر بود با شمارش با انگشتان کاری دشوار می شد .
او ناگزیر بود راههای تازه ای برای شمردن پیدا کند .
یکی از این راهها این بود که برای هر چیز شمرده شده ، علامتی روی دیوار یا چوب بگذارد .
برای علامت گذاشتن روی چوب از سنگی نوک تیز با چاقو استفاده می شد .
برای علامت گذاشتن روی دیوار ، تکه چوبی سوخته بکار برده می شد .
این روشهای قدیمی شمارش ، چندان کارساز نبود .
باید راه بهتری برای شمردن پیدا می شد .
انگاه انسان «میز شنی» را اختراع کرد .
«میز نشینی» عبارت بود از سه شیار موازات و گود ، که به طور عمومی بر شن رسم می شد .
هرگاه چیزی شمرده می شد .
سنگریزه ای در یکی از شیارها ، جای داده می شد .
به مرور ، «میز نشینی» نیزکفایت خود را برای شمردن همه مقادیر و چیزهای انسان از دست داد ، بنابراین او چرتکه را ساخت .
چرتکه ، اندکی به «میز نشینی» شبیه است .
با این تفاوت که در چرتکه به جای شیار در شن از چند میله که در قابی چوبی قرار گرفته اند ، استفاده شده است ، و به جای آحاد شمارش میزشنی ، یعنی سنگریزه ها ، در این شمردن به کمک تعدادی مهره که در میله هایی باریک قرار گرفته اند ، انجام می گیرد .
هر میله در چرتکه ، نشانگر ی واحد اندازه گیری است .
تعداد میله های چرتکه ، از تعداد شیارهای « میز شنی» بیشتر است .
از این رو ، جمع و تفریق اعداد بزرگ روی چرتکه آسانتر است .
از چرتکه می توان برای ضرب و تقسیم اعداد نیز استفاده کرد .
به این ترتیب بود که چرتکه در دنیای قدیم ، اهمیت بسیاری یافت ؛ و روز به روز مردم بیشتری آن را به کار گرفتند .
به موازات آن ، انواع و اقسام چرتکه ساخته شد ؛ و هر بار شکل کاملتری به خود گرفت .
مثلاً چرتکه ی ژاپنی ، مقدار مهره هایش با چرتکه هندی فرق داشت .
چرتکه ژاپنی « سوزوبان» نامیده می شود .
« سوروبان» و انواع دیگرچرتکه ، هنور در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده است .
با این همه ، انسان به هنگام شمردن با چرتکه ، همچنان ناگزیر است از نیروی اندیشه و دستهایش استفاده کند .
انسان خواستار نظام شمارشی دقیقی بود که کار با آن از چرتکه هم آسانتر باشد .
در سال 1642 میلادی ، «بلینر پاسکال» ، نوعی ماشین حساب دستی ساخت .
نظام این دستگاه جدید بر پایه کاربرد چرخ و دنده ها و اعداد بود .
برای استفاده از آن ، تنها کاری که باید می کرد ، این بود که دسته ای را بچرخاند ، تا عمل شمارش به طور خود کار انجام شود .
در حدود سی سال بعد از آن ، ماشینی ساخته شد که اعداد را ضرب می کرد .
پس در حدود صدسال پیش ، یک نوع ماشین جمع کردن ساخته شد ؛ که حاصل جمع را روی کاغذ می نگاشت و تحوی می داد .
دخل ماشین ، با دستگاه ثبت حساب و کتاب ، هم همان زمان ساخته شد .
این دخل با دست کار می کرد .
بعدها ، دخلهای ماشینی پیچیده تر شدند ، و موتوری آنها را بکار می اندخت .
امروزه ، میلیونها دخل ماشینی ، در تمام دنیا ، برای ثبت فروشهای روزانه کسبهای مختلف ، بکار می روند .
انواع گوناگون حسابگر های مکانیکی ، ماشینهای جمع ، دخلهای برقی ، ماشین های حساب ، و کیلومتر شمارهای اتومبیل از جمله ماشینهای خود کار حساب و کتابهای انسان امروزند .
با وجود این ، هر چه زندگی جدید پیچیده تر می شد ، نیاز انسان به نوع دیگری از دستگاه محاسبه گر نیز افزایش می یافت .
او ماشینی لازم داشت که محاسبات بسیار دشوار را بسادگی انجام دهد .
او ماشینی لازم داشت که این محاسبات را خیلی سریع انجام دهد .
او همچنین ماشینی لازم داشت که اطلاعات را ضبط کند ، و به خاطر بسپارد .
انسان نیازمند ماشینهایی بود که « حافظه» داشته باشند .
در حدود صد سال پیش ، نوع جدیدی ماشین حساب ساخته شد .
این ماشین تازه ، پیشاهنگ کامپیوتر یا نفر الکترونیکی امروزی بود .
آن را برای ثبت سرشماری سال 1890 ایالات متحد امریکا بکار بردند .
«دستگاه کارت پانچ شده» سریعتر از افرادی که با ماشین جمع و تفریق کار می کنند ، عمل می کرد .
کار و صنعت ، بهره برداری از ماشین کارت پانچ شده را آغاز کردند .
بزودی ، ماشینهای کارت پانچ شده پیچیده تری توسعه پیدا کردند .
این ماشینها با موتورهای برقی بکار می افتادند .
آنها دارای چرخ ، دنده و کلیدهای برقی بودند .
همچنین قسمتهای متحرک بسیاری داشتند .
اگر چه این ماشینهای الکترومکانیکی در انجام محاسبات سریع بودند ؛ اما سرعتشان آن طور که باید و شاید کافی نبود .
دانشمندان راه حلهای سریعی برای مسائل دشوار و پیچیده ی ریاضی خود می خواستند.
بنابراین ، انسان امروزی ، جستجوی راهی را آغاز کرد که بتواند ماشینهای محاسبه سریعتری بسازد .
در اوایل سال 1940 کامپیوتر الکترونیکی ساخته شد .
ساخت و عرضه ی این دستگاه جدید ،آغاز رشته ی تازه ای از علم بود .
این رشته ی تازه از علم « محاسبه ی الکترونیکی اطلاعات » یا « E .
D .
P » نامیده می شود .
« محاسبه الکترونیکی اطلاعات » روش بکارگیری دستگاههای الکترونیکی است ؛ به نحوی که اطلاعات تجزیه و تحلیل شده مورد استفاده قرار گیرد .
اولین کامپیوتر الکترونیکی بسیار بزرگ بود ؛ و بیش از سی تن وزن داشت .
این دستگاه ، نه چرخ دنده های پیچیده داشت و نه تقویت کننده های الکترونیکی .
قسمتهای متحرک آن الکترونهایی بودند که بسرعت حرکت می کردند .
بزودی کامپیوترهای الکترونیکی بهتر و سریعتری ساخته شد .
در اواخر دهه 1950 ، کامپیوتر هایی ساخته شد که دارای ترانزیستور و مدارهای مجزا از هم بودند .
ترانزیستورها و مدارهای مجزا ، قسمتهای ریز الکترونیکی هستند .
ترانزیستورها و مدارهای مجزا ، این توانایی را به کامپیوتر می دارند تا سریعتر از پیش کار کند .
بعضی از کامپیوتر های مدرن می توانند محاسباتی را در یک بیلیونیم ثانیه انجام دهند .
یک بیلیونیم ثانیه را یک « نانو سکنه » می گویند .
تعداد نانو سکنه ها در یک ثانیه ، مساوی است با تعداد ثانیه ها در سی سال .
یک کامپیوتر مدرن می تواند در عرض یک ساعت آنقدر محاسبه ریاضی انجام دهد که هزاران دانشمند قادر به انجام آن در تمام طول عمرشان نیستند .
کلمه « input » یا « وارده » کلمه ای است که برای اطلاعاتی که وارد کامپیوتر می شود ، بکار می برند .
صدها نوع اطلاعات را می توان وارد کامپیوتر کرد .
جمعیت یک شهر یا تعداد ماشینهای موجود در آن شهر ، مثالهایی از این نوع اطلاعات هستند .
اطلاعات دیگر عبارتند از : معادلات ریاضی ، سیستمهای حقوق ، و یا ارقام فروش یک شرکت .
انواع مختلف سیستمهای وارده « Input » وجود دارد .
یکی از اینها ، سیستم وارده ی صفحه ی کلیدها « Keyboard» است .
مسئوول صفحه ی کلید ها ، اطلاعات را روی یکی از این صفحه ها ، که مانند صفحه ی ماشین تحریر است تایپ می کند .
گاهی اوقات ، صفحه ی کلیدها مستقیماً به کامپیوتر وصل است .
گاهی نیز صفحه ی کلید ها باکامپیوتر خیلی فاصله دارد ؛ و اطلاعات به وسیله ی سیمهای تلفنی به کامپیوتر فرستاده می شود .
کامپیوتر ، اطلاعاتی را که دریافت کرده ، به یک رمز ( code) کامپیوتری مخصوص تبدیل می کند .
کامپیوتر های مختلف ممکن است از رموز مختلفی استفاده کنند .
کامپیوترها ممکن است اطلاعات را به وسیله ی یک سیستم فشار دکمه ( Butlon push) دریافت کنند .
یاممکناستاطلاعاترابوسیله ی کارتهای سوراخشده (punchedcards) دریافت کنند .
گاه ، اطلاعات روی یک نوار کاغذی پانچ شده ( punched paper Tapes) ثبت می شود .
گاه نیز اطلاعات روی یک نوار مغناطیسی مخصوص (MagneticTapes) ثبت می شود .این نوار مغناطیسی ، مانند نواری است که در دستگاههای ضبط صوت از آنها استفاده می شود .
کامپیوترهایی که در بانکداری بکار برده می شوند ، اطلاعات را توسط علائم مخصوص مغناطیسی ، بر روی چکها دریافت می کنند .
کامپیوتر های دیگر می توانند اطلاعات را مستقیماً از نسخه ی تایپ شده یا دست نویس دریافت دارند .
کارتهای پانچ شده و نوارهای مغناطیسی ، معمولاً برای استفاده در آینده ، بایگانی می شوند .
به هر حال اطلاعات بسیاری در داخل کامپیوتر گذارده می شود و در آنجا می ماند .
این اطلاعات در « حافظه » ( Memory) دستگاه ، یا قسمت « ذخیره ی» ( Storage) آن نهاده می شود .
اطلاعات همچنین ممکن است روی یک صفحه باریک مغناطیسی ضبط شود که این صفحه به کامپیوتر وصل می گردد .
این اطلاعات می توانند بارها و بارها مورد استفاده قرار گیرند .
همچنین می توان در آنها تجدید نظر کرد یا تعویضشان نمود .
اما به کامپیوتر باید دستوراتی داده شود که با اطلاعات ذخیره شده چکار کند .
دستورات داده شده به کامپیوتر را ، «برنامه» (program) می نامند.
برنامه به همان شکل اطلاعات وارد کامپیوتر می شود .
برنامه نیز ممکن است در کامپیوتر ذخیره شود .
کامپیوتر ممکن است در پی دریافت دستوری تازه ، آن برنامه را به طور خود کار به یاد آورد .
برنامه توسط شخصی به نام برنامه ریز ( Programmer) تهیه می شود .
برنامه ی او به کامپیوتر گوشزد می کند که چه مراحل را باید طی کند .
برای مثال به کامپیوتر می گوید که اطلاعات ذخیره شده را در کجا می توان یافت .
یا به کامپیوتر می گوید که با آن اطلاعات چکار کند .
یا جواب را به چه شکل بدهد .
و نیز به کامپیوتر می گوید هر وقت در یک مسأله با چند امکان پاسخ گویی مواجه شد ؛ چه باید بکند .
پاسخی که کامپیوتر بیرون می دهد ، « بازده» ( output) نامیده می شود .
گاه پاسخ روی یک تکه کاغذ بیرون داده می شود .
گاه روی یک صفحه تلویزیون ( Viewing Screen) نشان داده می شود .
گاه نیز با یک سیستم صوتی جواب داده می شود ؛ که از قبل با صدای انسان ضبط شده است .
بازده را همچنین می توان روی کارتهای پانچ شده ، نوار کاغذی ، و یا نوار مغناطیسی بیرون داد.
این نوع بازده اطلاعات را می توان دوباره به عنوان وارده داخل کامپیوتر کرد ؛ تا مسائل دیگر یا پیچیده تر را حل کند .
از کامپیوتر ها برای هزاران کار ، در زمینه های مختلف حرفه ای ، علمی ، آموزشی و ارگانهای دولتی استفاده می شود .
متخصص سیستمها یا تحلیلگر روشها ( System Analyst) کسی است که مسائل سازمانی را که می خواهد از کامپیوتر استفاده کند ، بررسی می نماید .
کامپیوتر ها به مدیران کمک می کنند تا در برنامه ریزیهای آینده تصمیم گیری نمایند .
از کامپیوتر ها برای ننظیم و راه اندازی ماشینهای تولیدی استفاده می شود .
کامپیوترها برای تهیه ی وسایل مورد نیاز نیز بکار می روند .
چنین کامپیوتر هایی ، موارد بکارگیری ماده ی مشخصی را ثبت خواهند کرد .
هر وقت آن ماده یا جنس کم شود ، کامپیوتر سفارش جدیدی برای تهیه کننده ی آن می فرستد .
کامپیوتر همچنین اطلاعات مربوط به این خرید را ثبت می کند ؛ مخارج را در لیست قسمت حسابداری وارد می نماید ؛ و ترتیب پرداخت تهیه کننده را می دهد .
حرفه های مختلف و متعددی از کامپیوتر سود جسته اند .
برای مثال ، ماهانه میلیونها صورتحساب بیمه ، توسط کامپیوتر ها محاسبه ، نوشته ، ایسال و ضبط می شود .
کامپیوتر ها در بانکها ، علم پزشکی ، ایستگاههای پلیس ، و برنامه های فضایی بکار برده می شوند .
کامپیوتر ها همچنین در حمل و نقل هوایی و نگاهداری جا نیز بکار برده می شوند .
در بسیاری از کشورهای دنیا ، خرید بلیط هواپیما و قطار و نگاهداری جا ، توسط کامپیوتر انجام می گیرد .
بعضی مردم از کامپیوتر ها می ترسند .
ترسشان به این خاطر است که فکر می کنند روزی کامپیوترها به انسان فرمان خواهند داد که چه بکنند .
ولی انسان توان اندیشیدن دارد .
آیا کامپیوترها می توانند بیندیشند ؟
پاسخ این سئوال منفی است .
درست است که کامپیوترها می توانند بعضی از کارها را سریعتر از انسان انجام دهند ؛ ولی اندیشیدن ، با حل مسایل فرق دارد و نیاز به تجربه ، حافظه و تخیل دارد .
دانشمندی بزرگ گفته است که