پس از مارچ 2008 با انتشار گزارشی از چشماندازها و مسیر زنجیره تأمین گزارشگری مالی به همراه پیشنهادات و توصیههای صورت گرفته توسط هیأت مدیره فدراسیون بینالمللی حسابداری (IFAC) در این گزارشات با کسب و کار مالی پروژه بمنظور بررسی پیشرفت پروژه گزارشگری مالی و حسابداری در سطح جهانی برای اولین گام در این پروژه و جهت اجرا و دستیابی به نتایج آن یک مطالعه تحقیقاتی در سطح بینالمللی توسط فدراسیون بینالمللی حسابداری صورت پذیرفت که در آن تحقیق عملاً 740 عضو نهاد IFAC از 59 کشور مختلف جهان از جمله کشورهای دارای اقتصادهای بزرگ در حوزههای قضایی و اقتصادی شرکت نمودهاند.
این مطالعه در اواسط سال 2008 انجام شده است و این موضوع دقیقاً قبل از بروز بحران مالی در سطح جهان صورت گرفت.
لذا در این شرایط عملاً اثرات بحران مالی نیز که اقتصاد جهان را دچار چالش و تزلزل عمدهای نموده بود میبایست مورد توجه دقیق قرار میگرفت.
بنابراین نتایج این تحقیق عملاً خروجیهای مؤثری را برای اخذ نتایج مثبت از گامهای بعدی در بهبود فرآیندهای گزارشگری مالی را به همراه داشته است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که در بسیاری از کشورهایی که پیشرفتهای زیادی در حوزههای قضایی داشتهاند عملاً در زمینههای متعددی از جمله اداره سازمانها، فرآیندهای گزارشگری مالی و حسابرسی همانند تبیین کدهای جدید و تجدید نظر شده در افزایش همگرای در استانداردهای حسابداری را به همراه داشتهاند.
با این حال این مطالعه همچنین بیانگر وجود مسائل و موارد مهم و مداوم در چرخه زنجیره تأمین گزارشگری مالی برای رسیدن به یک سطح رضایتبخش برای استفادهکنندگان میباشد.
الف) مدیریت شرکت: در این ارتباط مدیریت بدنبال مدیریت ریسک و کنترل سیستمهایی که بیش از حد محدود و متمرکز هستند میباشد.
عملاً بدون توجه به شرایط مذکور امکان یکپارچه سازی مدیریت شرکت با مدل کسب و کار بصورتی فراگیر امکانپذیر نمیباشد.
به طوری که مدیریت هزینههای آن بیش از منطق را برای مدیریت ریسک و کنترل سیستمها و یکپارچهسازی آن با مدل کسب و کار خرج مینماید و از طرفی دیگر این امر منجر به عدم حفاظت و ایجاد حاشیه امن برای مدیریت رشد و مدیران اجرایی میباشد.
ب) گزارشگری مالی: تصویب استانداردهای گزارشگری مالی بصورت مناسب برای سازمانها و نهادهای کوچک و متوسط و همچنین سایر نهادهای مربوط از جمله نهادهای انتفاعی و غیرانتفاعی در بخش دولتی و خصوصی و ایجاد همگرایی بیشتر با استانداردهای حسابداری با ایجاد چالش در بکارگیری حسابداری ارزشهای منصفانه خصوصاً در زمینه صورتهای مالی پذیرفته شده و اثرات مرتبط با آن میباشد.
ج) حسابرسی مالی: چالشهای مربوط به شیوهها و فرآیندهای انجام حسابرسی خصوصاً برای مشتریان چند ملیتی، بهبود و افزایش میزان تفاهم بین سهامداران درخصوص فرآیند گزارشگری مالی و مزایای حسابرسی آن میباشد بطوری که افزایش حجم دادخواهی از حسابرسان در محیط پرتلاطم اقتصادی امروز و سایر چالشهای موجود در حسابرسی از مفاهیم و الگوهای حسابداری ارزشهای منصفانه برآورد میشود.
د) سودمندی گزارشهای مالی: وجود گزارشات کافی و مناسب مربوط به شاخصهای غیرمالی، خطرات و ریسکهای عملکردی و پایداری سازمانها، چه در ارتباط با گزارشات مالی سازمان و گزارشگری محیط زیست، استراتژی و اجرای استراتژی با استفاده از اندازهگیری رویدادها با ارزشهای منصفانه معضل اصلی در شرایط فعلی بازار است.
همراه با تلاشهای لازم بمنظور مقابله با بحران مالی جاری است که عملاً نتایج حاصل از مطالعات مربوط نشان میدهد که امروزه نیاز به افزایش حوزه عملکردی در مورد این مسائل از فدراسیون بینالمللی IFAC و اعضاء اصلی آن در انجام همکاری با سایر ذیفنعان در زنجیره تأمین گزارشگری مالی است.
گام بعدی که توسط فدراسیون بینالمللی حسابداری IFAC که در بعد گزارشگرش منطبق با کسب و کار میباشد که شامل: الف) سرمایهگذاران، مصاحبه شوندگان، بنگاهها و نهادهای مرتبط با تدوین استانداردها و سایر تنظیم کنندگان آن در سراسر جهان که در ارائه راه حلهای عملی جهت تهیه گزارشات مالی مناسب با فرآیندهای کسب و کار میباشند.
ب) با در نظر گرفتن توسعه میبایست هدایت و برنامهریزی لازم در سطح بینالملل درخصوص ارزیابی و بهبود گزارشگری کسب و کار در سازمانها صورت پذیرد.
1)مقدمه: در ماه مارچ سال 2008 فدراسیون بینالمللی حسابداری در گزارشی اقدام به ارائه نقطه نظرات منتج از تحقیقات انجام شده در سطح بینالمللی درخصوص گزارشگری مالی و زنجیره تأمین آن نمود که این گزارش حاصل از نظرسنجی جهانی صورت گرفته در تمام بخشهای مالی صورت پذیرفته است و شامل سرمایهگذاران، تهیه و تأمین کنندگان منابع، مدیریت سازمان و مدیران اجرایی، حسابرسان، استانداردهای مرتبط با بنگاهها و تنظیم کنندگان بوده است که نتیجهگیری از ارائه گزارشگری مالی مطابق با گزارشگری زنجیرهای و منطبق با زنجیره تأمین در مدلهای تولیدی و بازار (فرآیندهای کسب و کار) میباشد بطوریکه تمام شرکت کنندگان در زنجیره تأمین گزارشگری مالی با نگرش انتقادی به تولید گزارشات مالی و دستیابی به اهداف گزارشگری مفید برای سرمایهگذاران که با وجود تقویت در فرآیند گزارشگری مالی و ایجاد بسیاری از پیشرفتهای لازم در گزارشگری را منجر شده است، میبایست برای رفع نیازهای سرمایهگذاران و سایر ذینفعان منتج شود.
لذا در این پروسه توصیه و تأکید لازم جهت توجه به اهمیت مسائل و موضوعات در زنجیره تأمین شامل مواردی از قبیل: الف) دستیابی به اهداف مدیریت سطح بالا با دسترسی به اطلاعات واقعی و مناسب ب) افزایش استدلال حسابرسان برای هیأت مدیره ج) پیاده سازی سیستمهای مدیریت ریسک و کنترل مستمر در سازمان د) متوازن سازی بودجه با عملکرد و متوازن سازی عملکرد سازمان در بخش درونی و برونی سیستمها ه) هماهنگی و متناسب سازی پاداش در قبال عملکرد و) ایجاد شفافیت بیشتر و قابلیت اطمینان بخشی در تعاملات و ارتباطات سازمان ح) همگرایی اصول عملکردی مبنی بر استاندارد حسابداری و حسابرسی انستیتوی بینالمللی حسابداری به عنوان عضو اصلی و همکاران و گروههای ذیربط جهت بررسی پیشرفتهای کشورهای متبوع خود و یا حوزه قضایی در زمینههای مدیریت، گزارشگری مالی و حسابرسی اقدام به بررسی موضوعات و ارائه توصیههای تحت عنوان فرآیند گزارشگری و زنجیره تأمین گزارشگری مالی نمودهاند.
نتایج حاصل از تحقیق انجام شده مذکور بمنظور کمک به فدراسیونهای بینالمللی و سایر نهادهای عضو و همکاران خود در جهت شناسایی مشکلات و معضلات مربوط به فرآیند گزارشگری مالی و توجه به پیشنهادات و توصیههایی که نیازمند توجه بیشتر در سطح بینالمللی، منطقهای بمنظور رفع نیازهای اطلاعاتی سرمایهگذاران و سایر ذینفعان میباشد.
1-1) حوزههای مورد بررسی در این مطالعه: پیگیری تحولات پروژه زنجیره گزارشگری مالی در چهار بخش کلیدی: ساختار مدیریت شرکت روند گزارشگری مالی حسابرسی گزارشات مالی حسابرسی گزارشات مالی سودمندی گزارشات مالی علاوه بر گزارشات مربوط به زنجیره تأمین مالی گزارشگری انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC) اقدام به انتشار تعداد دیگری از گزارشات مهم در ارتباط با تمرکز بر بهبود کیفیت گزارشگری مالی از محل لینکهای مرتبط با گزارش زنجیره تأمین مالی نموده است که اهم این موارد عبارتند از: الف) بازسازی اعتماد عمومی به گزارشگری مالی تحت عنوان چشمانداز بینالمللی مربوط به چالشها و موفقیت در پیاده سازی استانداردهای بینالمللی حسابداری و دستیابی به همگرایی استانداردهای حسابداری ISA و انستیتوی بینالمللی حسابداری.
این بخش از این جهت در زنجیره تأمین گزارشگری مالی مورد توجه قرار میگیرد که اجازه میدهد برای مقایسه بین دیدگاههای شرکت کنندگان در این تحقیق اقدام به آزمون و بررسیهای لازم را نسبت به دیدگاههای آنها صورت دهد.
بر همین اساس مقایسه نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده بین دیدگاههای شرکت کنندگان در پژوهش نشان دهنده ایجاد تحولات واقعی و یا در حال وقوع در کشورهای مختلف و حوزههای قضایی در این کشورها بوده است.
توضیحاً اینکه این مطالعه در یک دوره 11 ماهه در بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا صورت پذیرفته است.
نتیجه این آزمون بیان میدارد که: از میان 157 عضو انستیتوی بینالمللی حسابداری از مجموع 74 کشور عضو در 59 کشور جهان و حوزههای قضایی آنها در مسیر تحولات جهانی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی بیان میدارد.
(جدول شماره 1) نتایج حاصل از مطالعه انجام شده که توسط آقای چالز به عنوان رئیس گروه پژوهش و اعضای مؤسسه حسابداران خبره مدیریت (CIMA) نیز در آن نقش داشتهاند بیانگر این موضوع است که در جلسه سالیانه انستیتوی بینالمللی حسابداری که در نوامبر سال 2008 در شهر رم ایتالیا برگزار گردید موضوع زنجیره تأمین گزارشگری مالی از دیدگاههای مختلف و مطابق با دستورالعملهای تبیینی مورد بررسی قرار داده که نتایج تحلیل مربوطه بیان میدارد که: 1-2) گزارش پروژه کسب و کار از نقطه نظر انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC): شرکت کنندگان در پروژه عبارتند از: آقای چالز به عنوان مدیر ارشد مؤسسه حسابداران خبره مدیریت و به عنوان مدیر پروژه ادوارد چو، مدیر اجرایی و رئیس اداره بنادر یانگ تسه چین و رئیس سابق فدراسیون حرفهای حسابداران رسمی امریکا نوامن لاین، بازنشسته و مدیر امور مالی جاردین ماستون و رئیس قبلی فدراسیون زنجیره تأمین گزارشگری مالی ریچارد مالت، مدیر فنی مؤسسه حسابداران خبره مدیریت امی پارلیچی، مدیر کسب و کار و تعیین خدمات مشاورهای جامعه حسابداران رسمی امریکا گراهام گتس، شریک ارشد قبلی مؤسسه حسابداری کوپرژ و مدیر انستیتوی بینالمللی حسابداری این مقایسه از مسائل و پیشنهادات اصلی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی با تحولات واقعی که در حال وقوع در حوزههای اقتصادی کشورهای مختلف صورت میپذیرد به عنوان اولین محصول انستیتوی بینالمللی حسابداری گزارشگری مطرح میباشد.
2) قسمت دوم- اداره امور شرکتها: در این بخش از مطالعه به دنبال تحولات و گامهای بعدی در بهبود مدیریت اداره شرکت و حوزههای قضایی در سراسر جهان خواهیم بود.
به تعبیری دیگر در ادبیات قدیم اشاره شده است که "آدم دانا خانه خود را بروی سنگ میسازد".
مشابه این موضوع بیان میدارد که حاکمیت شرکتی عملاً به بنیاد گزارشگری مالی با کیفیت بالا نیاز دارد.
بر همین اساس این موضوعی بسیار سخت و غیرممکن است که پیشبینی و برآورد شود که یک گزارشگری مالی مطلوب از یک ساختار حاکمیت شرکتی نامطلوب بروز پیدا کند.
بنابراین نقش حاکمیت شرکتی بطور مستقیم به دنبال بالا بردن و افزایش سطح کیفیت گزارشگری مالی به یک سطح مطلوبتر میباشد.
1-2) تحولات عمده در ابعاد حاکمیت شرکتی: پاسخ دهندگان شرکتکننده در مورد تحقیق بیان داشتند که دولتها سیاستگذاران، بنگاهها و نهادهای استاندارد، سرمایهگذاران و بسیاری دیگر از کشورها و حوزههای قضایی بیان میدارند که در کشورهای آنه برخی از اقدامات مثبت با توجه به استقرار و تأکید حاکمیت شرکتی در بهبود گزارشگری مالی آنها صورت پذیرفته است که در این ارتباط توجه به مفهوم توسعه پایدار به عنوان مهمترین عامل در این فرآیند توسط بیش از 50 نفر از 74 شرکت کننده در این مطالعه تحقیقی اعلام شده که نیازمند ایجاد کدهای جدید و یا تجدید نظر شده و بروزآوری آن در مدیریت شرکتها میباشد.
شرکت کنندگان همچنین اشاره مینمایند که چارچوب قانونی و نظارتی مشخص برای بهبود در اداره امور شرکتها در کشورهای آنها و حوزههای قضایی آن کشورها تبیین و ایجاد شده است.
همچنین بسیاری از شرکت کنندگان به صراحت اشاره مینمودند که آنها در کشورهای خود با موضوع ورود حوزه قضایی به شرکت آنها تحت عنوان حیطه قضایی اداره امور شرکتها به عنوان یک مانع که در اداره امور شرکتها مؤثر باشد توجه نداشتهاند و همچنین در استفاده از مفاهیم حاکمیت شرکتی که گاهی اوقات در آن کشورها از آن نام برده میشود بدان توجه زیادی شده است.
علاوه بر آن شرکت کنندگان نشان دادند که مسائل و مشکلات مربوط به گزارشگری مالی که تا به حال شناخته شده است در زنجیره تأمین گزارشگری مالی تا به حال همچنان حل نشده باقی مانده است.
(جدول شماره 2-2) بسیاری از نهادها و افراد عضو انستیتوی بینالمللی حسابداری (IFAC) را پذیرفته و یا در حال اقدام در بهبود حاکمیت شرکتی سازمان و یا اخلاق در سازمان برای خود یا سازمانی که در آن کار میکنند مینمایند و عمدتاً از طریق تفکر رهبری درخصوص مسائل مربوط به مدیریت به عنوان پاداش و یا شناسایی، اندازهگیری و مدیریت ریسک از طریق آموزش و پرورش موضوعات صورت میپذیرد.
برای مثال ارتباط بهتر حسابرسان با کمیتهها و برنامههای اطلاع رسانی از طریق مدیریت برای حسابداران و مدیریت و دیگران صورت میپذیرد.
2-2) پیشرفتهای صورت گرفته درخصوص موضوعات مربوط به حاکمیت شرکتی: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بسیاری از کشورها در حوزههای قضایی، توسعه قوانین اجرایی جدید و یا انجام موارد اصلاحی در حوزه مدیریت و نیز به عنوان دیگر اقدامات مربوط به حاکمیت شرکتی تا حدود بسیار زیادی در حل و فصل مسائل مربوط به حاکمیت شرکتی مؤثر بوده است بخشی از آنها که در فرآیند زنجیره تأمین گزارشگری مالی مؤثر هستند عبارتند از: الف) وجود تفکر حاکمیت در سطح سازمان امانه در روح سازمان ب) توسعه یک مدل ذهنی برای چک لیست ج) وجود حاکمیت شرکتی به عنوان موضوعی ماوراء قانون د) وجود ریسکهای شخصی/ فردی و مسئولیت برای مدیریت مدیران اجرایی و ...
هـ) وجود نگرانی و استرس از هزینه و منفعت با توجه به حاکمیت در سازمان همانگونه که در جدول (1- 2) نشان داده شده است حدود نیمی از کشورهای شرکت کننده در مطالعه حوزههای قضایی آنها تحولاتی را داشتهاند که دارای اثرات مثبت در استقبال از وجود یک روح در یک مدیریت خوب درخصوص اداره شرکتهای بزرگ است که میتواند به دور از موارد ذهنی با دارا بودن یک چک لیست کامل نسبت به موضوعات فرمان تخصصی دهد.
درخصوص دیگر شرکت کنندگان آنها در ارتباط با حوزههای قضایی کشورهای خود بیان میداشند که عملاً اثرگذاری این مفهوم بر گزارشات این شرکتها بیاثر و یا حتی باعث اثرگذاری در بدتر شدن مجموعه اقدامات انجام شده توسط آنها و در نهایت منجر به ایجاد تحولات مثبت بسیار کم با در نظر گرفتن اینکه نگرش آنها به حاکمیت شرکتی بیانگر فراقانونی بودن حاکمیت شرکتی در آن کشورها میباشد و عملاً در آن کشورها و پیشرفت بسیار کمی در فرآیند گزارشگری مالی و حوزههای قضایی آنها صورت پذیرفته است و در مواردی نیز نتایج بیانگر عدم اثرگذاری و یا کاهش خطرات شخصی و ریسک بر مدیریت اشخاص و مسئولیت مدیران شده است که در نهایت اکثریت پاسخدهندگان بر این عقیده بودهند که تحولات صورت گرفته تا به حال هیچگونه تأثیری نسبت به هزینه – منفعت- شرکتها و دولتها نداشته و حتی در مواردی در حال بدتر شدن میباشد.
جدول شماره (1-2) شرکت کنندگان همچنین مواردی مربوط به مسائل و موضوعات حاکمیت شرکتی که نیازمند اطلاع به کشورهای خود و یا حوزههای قضایی آنها بودهاند را مطرح نمودند که اهم آنها عبارتند از: ریسک مربوط به کنترل سیستمها عملاً سازمانها بیش از حد تمرکز خود را بر زنجیره تأمین گزارشگری مالی خود معطوف نمودهاند به عنوان مثال چشمپوشی از خطرات گستردهتر برای شرکتها که در حال حاضر بقاء بسیاری از سازمانها را تهدید میکند.
یکپارچه سازی نامناسب در استفاده از مدلهای فراگیر در فرآیندهای کسب و کار توسط دولتها به طوری که این فرآیند منجر به تحمیل هزینههای بیشتری به دولتها خواهد شد.
متهم کردن دولت برای عدم حفاظت و ایجاد حاشیه امن برای کارکنان سازمانها بطوریکه این امر منجر به جذب و حفظ افراد صالح و کارا در سازمان خواهد شد.
نیاز به استقرار و توسعه ساختار با نگرش دولتی در سازمانهای بخش دولتی توجه بیشتر به پاداش برای مدیران با توجه به اینکه بسیاری از مصاحبه شوندگان در مطالعه در این خصوص درخواست به این مهم را بصورت ضروری اعلام نمودند و بیانگر عدم توجه دولتها و سازمانها به این امر میباشد.
بسیاری از این مسائل مربوط به حاکمیت شرکتی بویژه در شرایط بحران مالی فعلی میباشد و این شرایط عملاً باعث توجه و پیگیری بیشتر در سطح جامعه برای رفع معضلات مذکور میباشد.
3-2) پیگیری توصیهها و پیشنهادات ارائه شده حاکمیت شرکتی: پایه اصلی زنجیره تأمین گزارشگری مالی با در نظر گرفتن راهبری و حاکمیت شرکتی پیگیری توصیهها و پیشنهاداتی بشرح زیر میباشد: ادامه توجه به فرهنگ تمرکزگرایی و توجه ویژه به رفتارهای فرهنگی در حاکمیت شرکتی بررسی قوانین و مقررات موجود با توجه به اینکه این موارد به عنوان عوامل اصلی در ایجاد بحران مالی اخیر توسط مصاحبه شوندگان مطرح گردیده است بهبود بخشی در نگرش و جایگاه مدیریت متناسب سازی پاداش پرداختی در قبال عملکرد و بازدهی بازنگری در فرآیندهای کسب و کار حاکمیتی و پیروی از فرآیندهای کسب و کار در سازمانها غالباً شرکت کنندگان در بررسی پاشخهای ارائه شده در تحقیق نشان دادند که مدیریت شرکتها عملاً دارای توصیههایی برای کشور یا دادگاهها صلاحیتدار به عنوان دستگاههای قضایی کشور خود میباشد.
این موضوعات تا حدود بسیار زیادی در حال حاضر قابل طرح و یا در آینده نزدیک مطرح خواهد شد.
پاسخهای ارائه شده در این تحقیق در جدول شماره 2-2 نشان داد که در اغلب موارد توصیههای ارائه شده که اجرایی گردیدهاند دارای نتیجه اثربخش بوده است اما توجه ویژه به بهبود کیفیت مدیریت و توجه به جنبههای رفتار فرهنگی حاکمیتی برای نتیجهبخشی مؤثر و اثربخشتر مورد تأکید بوده است.
مضافاً اینکه پیشرفتهای صورت گرفته در بخشهایی از قوانین و مقررات سازمان از جمله متناسبسازی پاداش در مقابل عملکرد و همچنین متعادل سازی نمودن عملکرد و بودجه و یا عملکردهای دورن بخشی سازمان که در حال حضار بیش از همیشه در پرتو بحران مالی کنونی میباشد نیز مورد توجه میباشد.
جدول شماره (2-2) 4-2) مراحل بعدی درخصوص بهبود حاکمیت شرکتی: شرکت کنندگان در مطالعه ما اهمیت موضوع بهبود مستمر در حاکمیت شرکتی در اتحادیه اروپا را خصوصاً در ارتباط با شرکتهای بزرگ مورد تأکید قرار دادهاند و دولتها نیازمند نگهداشتن سطح پاداش برای عملکرد اجرایی متناسب، عملکرد و بکارگیری رویههای مناسب منطبق با قوانین و مقررات جهت انجام ممیزی مستمر در این فرآیند بمنظور جلوگیری از بروز شکستهای آتی ناشی از بروز بحران مالی جدید میباشد.
شرکت کنندگان همچنین فرصتهای متعددی را برای فدراسیون و نهادهای عضو آن در اتحادیه اروپا ذکر کردند که بمنظور ارتقاء سطح شرکتها در بخش حاکمیت شرکتی بوده است.
اهم موارد ذکر شده در توسعه همکاری بینالمللی در بهبود حاکمیت شرکتی توسط مدیریت دولتی بشرح موارد فوق مطرح گردیدهاند.
3- فرآیند گزارشگری مالی: در این بخش از مطالعه ما بدنبال بررسی سیر تحولات و مراحل بعدی در بهبود روند گزارشگری مالی خصوصاً در حوزههای قضایی در سراسر جهان هستیم.
1-3) عمده تحولات صورت گرفته در گزارشگری مالی: اکثریت شرکت کنندگان در این مطالعه خواستار همگرایی بیشتر بین استانداردهای گزارشگری در سطح بینالمللی با استانداردهای مالی به عنوان نقطه مثبت در روند توسعه گزارشگری مالی بودند.
این امر در کشورهای پیشرفته و یا کشورهایی که در حیطه قضایی و نظارتی خود بدان توجه نمودهاند بیشتر مد نظر بوده است.
تقریباً این حرکت جهانی در حرکت به سمت انستیتوی استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی (IFRS) به همراه خود چالشهای متعددی را به همراه داشت هر چند برخی از این چالشها بسیار آهسته بودند ولیکن برخی از آنها عملاً بسیار سریع و پردامنه بودهاند.
این امر در برخی از کشورهای پیشرفته بصورت واقعی مشکلاتی را به همراه داشته است.
به عنوان نتیجه یک نیاز بسیار بزرگ در این ارتباط ارائه رهنمودهای بیشتر بویژه در شیوهها و استانداردهای حسابداری مؤسسات کوچک و متوسط بوده است.
برخی دیگر از افراد مورد مطالعه در این تحقیق اقدام به ارائه رفتارهای نامطلوب و یا اعلام مخالفت نسبت به اجرا و توسعه این فرآیندها بودهاند.
شواهد این امر نشان میدهد که آن ها غالباً تمرکز خود را بصورت مستمر بر ابعاد تاریخی گزارشگری مالی معطوف داشتهاند.
2-3) پیشرفتهای انجام شده در موضوعات و مسائل مربوط به گزارشگری مالی: در بخش زیر فهرستی از موضوعات مرتبط با روند گزارشگری مالی بمنظور شناسایی زنجیره تأمین گزاشگری مالی را مطرح میشود: الف) مشکلات مربوط به تغییر و انتقال استانداردهای مالی در کشورها به استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی ب) اجرای طرح هماهنگ سازی و پذیرش استانداردهای مالی مختلف ج) پیچیدگی در سطح استانداردهای گزارشگری مالی د) مسئولیت در محدودسازی فرآیندهای گزارشگری مالی جدول شماره 1-3 نشان میدهد که چگونه گزارشگری مالی تحت تأثیر تحولات بوجود آمده در سطح کشورهای مختلف و حوزههای قضایی آنها بوده است.
بسیاری از کشورها و حوزههای قضایی آنها در حال حاضر عضو انستیتوی استانداردهای بینالمللی حسابداری مالی (IFRS) میباشد و آنها اقدامات لازم را در اجرای بهینه، این تحولات را بعمل آوردهاند.
بطوریکه عملاً در حال حاضر حسابرسان، کاربران مالی و دیگر گزارشگران مالی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی به عنوان اعضای زنجیره تأمین و همچنین استانداردهای بینالمللی پذیرفته شده حسابداری در مجموع قادر به حل بسیاری ازمشکلات مربوط به فرآیندهای گزارشگری و اجرای صحیح چرخه زنجیره تأمین گزارشگری مالی خود میباشند.
بر همین اساس همگرایی با استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی در سطح جهان عملاً باعث کاهش بار تنوع گزارشگری مالی مطابق با استانداردهای متعدد در کشورهای مختلف خواهد شد.
از طرفی دیگر پیچیدگی مربوط به مسائل استانداردهای گزارشگری مالی و مسائل مربوط به مسئولیت بخشی در تهیه این گزارشات هنوز هم به عنوان بخشی از مشکلات جامعه حرفهای و دولتها به شمار میروند.
در نتیجه تحقیق انجام شده بیش از نیمی از افراد مورد مطالعه با اشاره به اینکه تحولات انجام شده تا به حال هیچگونه تأثیری بر فرآیندهای گزارشگری مالی آنها نداشته و حتی وضعیت آنها را بدتر نیز ساخته است.
وضعیت جامعه حرفهای خود را در این خصوص بصورت شفاف مطرح نمودند.
جدول شماره (1-3) شرکت کنندگان همچنین مسائل دیگری را با توجه به ماهیت گزارش مالی بشرح زیر ذکر نمودند بطوری که مطابق با آن، آنها نیازمند هستند که فرآیندهای گزارشگری و سایر موضوعاتی که در یا حوزههای قضایی نیازمند تغییر میباشد را اجرایی نمایند.
اهمیت اتخاذ، بکارگیری و اجرای استانداردهای گزارشگری مناسب برای شرکتها و نهادهای کوچک و متوسط (SMS) و سایر نهادهای دیگر، از جمله موضوعاتی غیر از سود برای سازمانهای غیرانتفاعی و بخش عمومی ادامه توجه به اصولی به بحث قوانین همانطور که در گزارش زنجیره تأمین گزارشگری مالی به روشنی قابل مشاهده است که هیچگونه حرکتی روشنی به سمت یک راه حل صحیح صورت نپذیرفته است چالشهای مربوط به حسابداری ارزش منصفانه که قطعاً در زمینه بحران مالی کنونی بیتأثیر نبوده است 3-3) پیگیری توصیههای گزارشگری مالی: فهرستی از توصیهها مربوط به گزارش زنجیره تأمین گزارش مالی که در بررسی روند توسعه گزارشگری مالی مطرح بوده است بشرح زیر میباشد: ادامه همگرایی به عنوان یک مجموعه جهانی در استانداردهای گزارشگری مالی تبیین استانداردهای ساده و روشن در گزارشگری مالی با تمرکز بیشتر بر اصول و قوانین اطمینانبخشی از اینکه هیأت مدیره بدنبال گزارشات مالی با کیفیت میباشد برای توسعه سطح عملاً این فرآیند، آموزش اضافهتری را نیاز خواهد داشت همانطور که در جدول 2-3 نشان داده شده شرکت کنندگان برای بوجود آمدن پیشرفتهای قابل توجه در فرآیند گزارشگری مالی و بهبود آن توصیههایی را در مورد همگرایی استانداردها، ساده نمودن استانداردها، توجه به نگرش هیأت مدیره و انجام آموزشهای اضافی را مطرح نمودهاند.
بطوری که بسیاری از شرکت کنندگان اعلام نمودند که در کشورهای آنها در حال حاضر استانداردهای حسابداری اجرایی همگرا با IFRS نمیباشند و روند انجام این کار نیازمند انجام راهنماییهای لازم و یا آموزش مستمر میباشد ولیکن امکان تفسیر و حرکت به این سمت کاملاً قابل دسترسی میباشد.
قابل توجه به ساده نمودن استانداردهای حسابداری یکی دیگر از موارد قابل توجه است که در این ارتباط بنظر میرسد که در تضاد با یافته قبلی میباشد بطوری که در بسیاری از کشورها و حوزههای قضایی، آنها این فرآیند فاقد هرگونه توسعه و یا حتی یک اثرگذاری مهم در حل و فصل مسائل میباشد .
عملاً وجود پیچیدگیها نتیجهای جز وخامت بیشتر اوضاع را در بر نخواهد داشت.
اما آنچه موضوعی مهم در این مطالعه و بدون پرسش باقی مانده است این است که معلوم نیست که دقیقاً این فرآیند ساده نمودن چگونه قابل انجام است و یا اینکه این امری محتمل است و انتقال به IFRS کمک کرده است.
حداقل نتیجه از این مطالعه این است که این مسئله به رسمیت شناخته بسیاری از کشورها و حوزههای قضایی آنها در حال کار در جهت بهبود این فرآیند میباشند.
جدول شماره (2-3) قسمت چهارم- مراحل بعدی در بهبود گزارشگری مالی: شرکت کنندگان با ارائه مواردی از فرصتها که توسط (IFAC) برای تسهیل همکاریها در سطح بینالمللی و بمنظور ارتقاء سطح فرآیند گزارشگری مالی مطرح است را مورد توجه قرار دادهاند.
اهم این موارد به عنوان مثال، مربوط به مطالعات موردی بر روی شرکتها میباشد که در صورت وجود فرآیندهای کسب و کار با کیفیت بالا و دارای ماهیت حاکمیت گزارشگری آنها میتوانند با توسعه و ارائه راهنمایی اضافی در بهبود بیشتر فرآیندهای کسب و کار منتج شوند.
مضافاً سایر فرصتهای مطروحه توسط شرکت کنندگان بیان میدارد که آنچه رهنمودها را برای تهیهکنندگان گزارشات مالی فراهم میکند عملاً گزارشهای مالی، میتوانند به درک بهتر حسابرسی مالی است از رفتار و عملکرد شرکت منتج شوند.
4- حسابرسی گزارشهای مالی: این بخش از مطالعه تحولات و مراحل بعدی در بهبود حسابرسی به دنبال گزارشهای مالی در کشورهای مختلف و حوزههای قضایی در سراسر جهان است.
1-4) تحولات عمده حسابرسی مالی: تعدادی از تحولات مثبت در فرآیند گزارشگری مالی و زنجیره تأمین این گزارشگری در ارتباط با توجه به حسابرسی گزارشهای مالی میباشد توجه به این موضوع در این مطالعه نشان داد که شرکت کنندگان با اشاره به همگرایی بیشتر به ISA عملاً باعث افزایش تأکید بر تضمین کیفیت و نظارت میباشد و راهنمایی را در مورد استفاده حسابرسان از ISA برای شرکتهای کوچک و متوسط عملاً پیشرفت در اصلاحات در سطح مسئولیت حسابرسان را افزایش خواهد داد.
شرکت کنندگان همچنین به ذکر مواردی از روندهای نامطلوب حسابرسی مالی در کشور خود و یا صلاحیت واحدهای قضایی خود را مطرح نمودند که این امر به عنوان حرکت نسبت به فراقانونگذار (overregulation) و به دور از توجه به فردگرایی است.
افزایش پیچیدگی و حجم استانداردهای حسابرسی یکی دیگر از نگرانی بوده که بویژه برای مؤسسات ممیزی کوچک و متوسط مطرح میباشد.
چالش موقت ناشی از همگرایی به ISAهای نیاز به تغییر برنامههای آموزشی و انتقال سیر آموزش به مسیری جدید بمنظور شناخت استانداردهای ISA بصورت خاص پس از آن آموزش به همه کسانی که در استفاده از ISA ناتوان هستند.
نهادهای عضو IFAC در سراسر جهان آماده کردهایم و یا در حال آمادهسازی ترجمه از استانداردهای بینالمللی و تطبیق با ISAها به تازگی روشن شده است.
2-4) پیشرفتهای انجام شده درخصوص حسابرسی مالی: فهرستی از مسائل و موضوعات مرتبط با حسابرسی گزارشگری مالی در شناسایی زنجیره تأمین گزارشگری مالی ارائه میگردد: کاهش دامنه قضاوت حرفهای برای حسابرسان وجود مقررات دست و پاگیر حسابرسی ترس از مسئولیت منجر به انجام حسابرسی سنتی تکراری و عدم نوآوری وجود ارتباطات محدود بین حسابرسان مستقل و سهامداران وجود محدوده انتخاب محدود برای انتخاب مؤسسات حسابرسی افزایش هزینههای حسابرسی نسبت به سود تحصیلی از حسابرسی انجام شده همانگونه که در جدول 1-4 بدان اشاره میشود، نتایج این تحقیق بصورت مختلط در زمینههای حسابرسی و افشاء موضوعات مالی مطرح شده است.
برخی از شرکتکنندگان بیان داشتند که پیشرفتهای انجام شده فعلی در حوزه گزارشگری مالی برای افزایش دامنه قضاوت حرفهای و بهبود ارتباط حسابرسان با ساییر ذینفعان خارجی وجود دارد.
با توجه اعداد و ارقام مندرج در جدول شماره 1-4 پیشرفتهای بوجود آمده درخصوص بسیاری دیگر از موضوعات مرتبط با حسابرسی مالی از جمله شامل وجود مقررات دست و پاگیر در حسابرسی، ترسی از مسئولت حسابرسان، وجود انتخاب محدود برای انتخاب حسابرس و هزینههای حسابرسی میباشد.
(جدول شماره 1-4) شرکتکنندگان در تحقیق مسائل و موضوعات دیگری مازاد از موارد مطروحه با توجه به نیاز به انجام حسابرسی گزارشات مالی در کشورهای در حال توسعه و حوزههای قضایی آنها مطرح نمودهاند: چالشهای موجود برای شرکتهای کوچک و متوسط با در نظر گرفتن تغییرات انجام شده در استانداردهای حسابداری آنها وجود مشکلات ناشی از انجام کار با شرکتها و مشتریان چند ملیتی با توجه به وجود استانداردهای متفاوت حسابرسی در کشورهای مربوط نیاز به بهبود سطح تفاهم میان گزارشات مالی مختلف برای سهامداران از جمله مدیران، سیاستگذاران و سایر مزایای حسابرسی افزایش خطر دادخواهی برای حسابرسان در محیط پر تلاطم امروز حسابرسی برآوردهای حسابداری ارزشهای منصفانه و البته با توجه به بحران مالی کنونی ایجاد شده به تازگی کارکنان مؤسسه حسابرسی بینالمللی و هیأت تضمین بخشی استانداردها (IAASB) با انتشار یک هشدارنامه به حسابرسان خصوصاً در زمانی که حسابرسی اطلاعات حسابداری مالی مطابق با ارزشهای منصفانه را بررسی مینمایند نسبت به وجود برآورد و عدم قطعیت موضوع در زمان حاضر در شرایط بازار مطرح نمود.
3-4) پیگیری توصیههای حسابرسی مالی: در متن زیر فهرستی از مجموعه توصیههای مرتبط با حسابرسی گزارشات مالی قابل شناسایی در زنجیره تأمین گزارشگری مالی مطرح میگردد.
تمرکز بر ارائه و حفظ استقلال، بیطرفی و صداقت برای حسابرسان تبیین استانداردهای حسابرسی مبنی بر اصول و همگرایی با مجموعه استانداردهای جهانی اطمینان از استفاده مداوم از استانداردهای حسابرسی و توجه به حفظ کیفیت در مؤسسات حسابرسی بهبود ارتباط حسابرسان با هر 2 گروه مشتری و ذینفعان خارجی تعیین محدوده و دامنه متناسب با فرآیند حسابرسی انجام شده حذف موانع مربوط به دامنه محدود انتخاب حسابرس همانگونه که از دادههای اطلاعاتی در جدول 2-4 مشاهده میشود، بنظر میرسد بسیاری از کشورها و حوزههای قضایی آنها در حال توجه و پرداختن به توصیههای مختلف جهت بهبودبخشی هر چه بیشتر حسابرسی گزارشات مالی را فراهم میکند.
اما توصیهها با توجه به حسابرسی گزارشات مالی شامل تمرکز بر استقلال، عینیت و یکپارچگی برای حسابرسات است که تا حدود زیادی مورد خطاب در این بحث قرار گرفته است و بدنبال نزدیکتر شدن و همگرایی بیشتر به یک مجموعه جهانی از اصول مبتنی بر استانداردهای حسابرسی استفاده مداوم (جدول شماره 2-4) با در نظر گرفتن نتایج حاصل از مطالعه مذکور در حوزههای قضایی به بهبود ارتباط حسابرسان و بحث درخصوص مسئولیت حسابرس و همچنین پیشرفتهایی درخصوص حذف موانع مرتبط با محدودیتهای انتخاب حسابرس مورد بررسی قرار گرفته است.
4-4) مرحله بعدی در بهبود حسابرسی مالی: شرکتکنندگان در این مطالعه، بدنبال شناسایی فرصتهای زیرا برای انستیتوی حسابداری بینالمللی و سازمانهای عضو آن بمنظور ارتقاء سطح حسابرسی گزارشات مالی بوده است.
همگرایی بیشتر فیمابین استانداردها و رهنمودهای مرتبط با حوزه اخلاق، حسابرسی و فرصت و اطمینانبخشی مطرح شده است و بدنبال توسعه مشترک بهترین شیوههای اخلاقی و حسابرسی مالی و ارائه رهنمودهای اضافی به حسابرسان مؤسسات مالی کوچک و متوسط بوده است.
بر همین اساس در دسامبر 2007 رهنمود مربوط به استفاده از استانداردهای حسابداری بینالمللی در مؤسسات کوچک منتشر گردید.
قسمت 5) سودمندی گزارشات مالی: در این بخش از مطالعه در بهبود اثربخشی و سودمندی گزارشات مالی بدنبال تحولات و مراحل بعدی گزارشات مالی در کشورهای مختلف و حوزههای قضایی در سراسر جهان میباشیم.
سودمندی گزارشات مالی بدون شک به عنوان مهمترین عنصر مالی گزارشات مالی مطرح میباشد و این گزارشات باید عملاً دارای ویژگیهای مربوط بودن، قابلیت اتکا و قابل فهم بودن به عنوان عناصر و هسته اصلی کل و زنجیره تأمین گزارشگری مالی مطرح میباشد.
1-5) عمده تحولات سودمند ایجاد شده: نتیجهگیری کلی از گزارشات زنجیره تأمین گزارشگری مالی با وجود بهبود در گزارشگری مالی عملاً گزارشات مالی بسیار بهبود یافتهاند و قابلیت اطمینان از گزارشات مالی قطعاً افزایش یافته است.
بنابراین این فرآیند ارتباط اطلاعاتی را فراهم میآورد اما نه براساس فهم خود تعدادی از شرکتکنندگان در این مطالعه از بهبودبخشی گزارشات مالی با توجه به سودمندی گزارشات مالی در کشورها و یا در حیطه قضایی آنها تا حدود زیادی منجر به افزایش سطح تعادل در اطلاعات مبادلاتی بین ذینفعان شده است.
نمونهای از این پیشرفتها عبارتند بوده است از: دسترسی آسانتر به اطلاعات مالی (از جمله پیشرفت در سطح اطلاعات مبتنی بر وب در XBRL و تمرکز بیشتر بر فرآیند گزارشگری با توجه به تضمین بحران مالی کنونی) از طرفی دیگر نتایج حاصله از پاسخهای شرکتکنندگان بیان داشتهاند که گرایش به افزایش سطح گستردهتر گزارشات مالی وجود دارد اما با طرح چالشهای سودمندی در بسیاری از کشورها از جمله در برخی کشورها در حوزههای قضایی آنها در استفاده از حسابداری ارزشهای منصفانه در بازارهای مالی غیرپولی مطرح گردید چالشهایی را برای این نگرشهای بوجود آورده است.