تاریخچه روابط عمومی: تاریخچه روابط عمومی: برای نخستین بار در سال 1906 میلادی « آمویی لی » که خبرنگار روزنامه بود اولین دفتر روابط عمومی را در نیویورک تأسیس کرد .
وی در نخستین اقدام خود با صدور اعلامیه ای به نام « اعلامیه اصول » هدف عمده روابط عمومی را اطلاع رسانی به مردم عنوان کرد ، تأکید کرد که هدف آن تبلیغات تجاری نیست .
روابط عمومی در ایران: نخستین واحد روابط عمومی در ایران در سال 1330 توسط دکتر حمید نطقی پدر روابط عمومی ایران در شرکت نفت راه اندازی شد .
تعاریف روابط عمومی: - اسکات ام کاتلیپ صاحبنظر روابط عمومی در جهان ، روابط عمومی ، اداره کردن وظایف ، شناسایی و ایجاد حفظ و نگهداری روابط مطلوب و حسنه بین سازمان و جامعه است .
جامعه ای که توفیق و ناکامی یک سازمان به آن وابسته است .
- ادوارد برنیز از بنیانگذاران رشته روابط عمومی : روابط عمومی عبارت است از دادن اطلاعات به مردم و تلاشهای ترغیبی به منظور تغییر گرایش ها و رفتار مردم و کوشش برای همبسته ساختن نگرش ها و اقدامات یک مؤسسه با مخاطبان خود و متقابلاً نگرش ها و اقدامات مخاطبان با مؤسسه تعریف کامل روابط عمومی: روابط عمومی مجموعه ای از عملیات ارتباطی آگاهانه مبتنی بر برنامه و تحقیق است که با استفاده از شیوه های علمی و هنری به دنبال ارتباط با مردم و اطلاع یابی از نظرهای آنان ، تجزیه و تحلیل گرایش های مخاطبان و افکار عمومی به منظور گفتگو با آنان برای رسیدن به تفاهم با کاربرد روش ها و ابزارهای ارتباطی نوشتاری ، گفتاری ، دیداری و شنیداری است .
وظایف روابط عمومی: مهمترین وظیفه روابط عمومی ، شناخت افکار عمومی و نفوذ در آن برای جلب رضایت افکار عمومی از سازمان است .
الف) ارتباطات درون و برون سازمانی ب) امور فرهنگی و نمایشگاهها ج) انتشارات د) سنجش افکار عمومی و ) آموزش ، پژوهش و برنامه ریزی اصول برنامه ریزی در روابط عمومی 1- شناسایی مخاطبان 2- تعیین اهداف روابط عمومی براساس اهداف مؤسسه 3- تعیین پیام های روابط عمومی 4- تهیه پیش نویس برنامه و مشورت با مسئولان کارکردهای کلان روابط عمومی: - جلب مشارکت مردمی - ایجاد همدلی - کمک به تحقق جامعه مدنی ویژگیهای روابط عمومی مطلوب: - توجه به اصول اخلاقی - توجه به روابط عمومی داخلی - توجه به رهبران فکری - ارتباط با رسانه ها - مشاوره مدیریت - اطلاع یابی - ارتباط مردمی - مدیریت علمی - توجه به بازخورد ویژگیهای کارشناس روابط عمومی: - مهارتهای علمی - احساس مسئولیت اخلاقی - آگاهی از سازمان - آگاهی از جامعه - نوآوری و خلاقیت - آشنایی با علوم اجتماعی و روزنامه نگاری - قدرت نویسندگی - گوش دادن مؤثر و همدلی - ایمان به حقانیت مخاطب وجوه افتراق روابط عمومی و تبلیغات: روابط عمومی و تبلیغات دو مقوله جدا از هم هستند و از نظر هدف ، شیوه ، ماهیت ، الگوی ارتباطی ، توجه به موازین اخلاقی و نقش مخاطب تفاوت فاحشی دارند .
روابط عمومی در پی ارتباط دو سویه با مخاطب است و مخاطب در آن با آگاهی کامل ایفای نقش می کند .
روابط عمومی صرفاً به دنبال اطلاع رسانی نیست بلکه فرایند اطلاع یابی را نیز باید دنبال کند .
اما در تبلیغ ، یکسویه بودن ارتباط مبلغ با مخاطب ، توجه صرف به منافع مؤسسه یا مبلغ ، دستکاری اطلاعات ، تحمیل عقاید به مخاطب و مشروعیت استفاده از راهها و ابزارهای مختلف برای رسیدن به هدف مد نظر است .
باید اضافه کرد در تبلیغات غرایز طبیعی مورد هدف است ولی در روابط عمومی ، هدف عقلانیت ارتباطی بوده و غایت فعالیتهای روابط عمومی ، آگاهی بخشی به مخاطب و دستیابی به اجماع و نظر مشترک ضمن گفتگو و بحث استدلالی و بهره گیری از دیدگاههای مخاطب است .
باتوجه به اینکه تبلیغات در پی ارتباط یکسویه و منظم وحده بودن است بهتر است به جای تبلیغات از امور فرهنگی استفاده کرد .
ویژگی یک نوشته مطلوب در روابط عمومی: - اصل مخاطب شناسی - اصل زمان و مکان - انتقال سریع پیام - جامعیت - روشنی و صراحت - درست نویسی و نگارش مناسب - توازن - وحدت موضوع - سلامت قلم - نظم و ترتیب و طبقه بندی مناسب مباحث نوشته - انتخاب سبک مناسب ارتباطات نوشتاری در روابط عمومی: - مکاتبات اداری ( نامه ، گزارش اداری ) - مقاله نویسی - گزارش نویسی برای مطبوعات - خبرنویسی - مصاحبه - پاسخگویی به رسانه ها ( تکذیب ، توضیح ، اصلاح ، تأیید ) - متون خاص ( سخنرانی ، متن آگهی ، گزارش آگهی ، بروشور ، کاتالوگ ، تبریک و تسلیت ) خبر: خبر یکی از اشکال عمده فعالیت روابط عمومی است و جایگاه ارزنده ای در فعالیت های روابط عمومی دارد .
در واقع خبر اعلام و بیان چگونگی وقایع جالب ، غیرمعمولی و عینی زندگی اجتماعی و نقل عقاید و افکار عمومی است .
ویژگیهای خبر : - اعلام واقعه - بیان چگونگی واقعه - عینیت واقعه - جالب بودن واقعه - عمومی و اجتماعی بودن واقعه کاربردها خبر: - اطلاع رسانی - برجسته سازی رویدادهای مختلف - آگاهی بخشی و پیشگیری از بحران ارکان خبر: - که ( چه کسی ) - کجا - کی ( چه وقت ) - چه ( چه چیزی ) - چرا چگونه تاریخچه تاسیس روابط عمومی در ایران و تاسیس دانشکده علوم ارتباطات شیوه نوین روابط عمومی در ایران با ملی شدن صنعت نفت همزمان است ، سپس وزارتخانه ها و سازمانهای زیادی به منظور نشر اخبار و ارائه عملکرد انجام شده و ارتباط مردمی و تسلط برافکار عمومی و ایجاد ارتباط با رسانه های همگانی نیاز خود را در این زمینه احساس کرده و روابط عمومی را به شکل نخستین آن آغاز کردند.
نخستین روابط عمومی در ایران به طور رسمی در مرداد ماه سال 1332 شمسی در شرکت سابق نفت ایران آغاز به کار کرد واولین گردانندگان آن دکتر نطقی استاد علوم ارتباطات و شاعر ونویسنده معاصر مرحوم ابوالقاسم حالت بودند که بعدا استاد ابوالفضل مرعشی نیز به این جمع پیوست .
در بسیاری از سازمانها و ادارات تا سال 1345 اداراتی به نام تبلیغات و انتشارات و یا انتشارات و اطلاعات فعالیت می کردند که از این تاریخ به بعد نام این ادارات به روابط عمومی تغییرکرد.در سال 1345 مسئولان شرکت ملی نفت ایران ، موسسه مطبوعاتی کیهان ، دانشگاه تهران و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت به فکر تاسیس یک مرکز آموزش عالی برای رشته روابط عمومی افتادند .
این مرکز یک سال بعد افتتاح شد و بیش از صد نفر دانشجو از میان فارغ التحصیلان دوره دبیرستان را جهت تحصیل در دوره لیسانس روابط عمومی پذیرفت این مرکز درآغاز نام مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی را برای خود برگزید .
این مؤسسه پس ازچندی نام ( مؤسسه علوم ارتباطات اجتماعی ) را به خود گرفت و بعدها به ( دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ) تغییرنام داد و تا سال 1358 به فعالیت مشغول بود .
درطول 13 سال فعالیت این دانشکده نزدیک به هزار نفر موفق به اخذ مدرک لیسانس روابط عمومی از آن شدند .
وضیعت علمی روابط عمومی بعد ازانقلاب پس ازپـیروزی انقلاب اسـلامی دولتمردان ومدیرانی که در ابتـدا مسئـولیت اداره سازمانها را پـذیرفته بودند ، با توجه به وجود عوامل گوناگون ، چندان توجهی به فعالیتهای روابط عمومی نکردند .
به تدریج که کارها و مؤسسات و سازمانها به روال عادی بازگشت و جریان امور سیر طبیعی خود را در مدیریتها آغاز کرد کمبود فعالیتهای روابط عمومی در آنها احساس شد .
درطول مدت جنگ دوره های کوتاه مدت و بلند مدت آموزش روابط عمومی به وسیله مرکز آموزش مدیریت دولتی برای آموزش کارمندان مشغول به کاردردفاتر روابط عمومی مؤسسات دولتـی و غیردولتی تشکیل شد .
رشته روابط عمومی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از فهرست آموزش عالی حذف شده بود ، درسال 1368 با تلاش دلسوزانه ومجدانه دکتر معتمدنژاد و دکتر حمید نطقی و سایر اساتید این رشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی که نام جدید آن همان دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی بود ، بازگشوده شد .
پس ازچند سال دانشگاه آزاد اسلامی نیز رشته علوم ارتباطات اجتماعی با گرایش روابط عمومی را برای نخستین بار در واحد تهران مرکزی تاسیس کرد .
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز در شاخه ارتباطات بدون گرایش روابط عمومی ، دوره کارشناسی را برگزار می کند که دست اندرکاران روابط عمومی مصرانه از مسئولین این دانشگاه انتظار دارند که به برگزاری رشته روابط عمومی توجه بیشتری در این دانشگاه بشود .
علاوه بردانشگاههای فوق ، دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درمرکز آموزش فرهنگ ، دوره کاردانی روابط عمومی را از سال 1377 آغاز کرده است .
علاوه برمقاطع تحصیلی فوق ، ادارات کل روابط عمومی وزارتخانه ها و سازمانها با همکاری انجمن روابط عمومی ایران به تشکیل دوره های آموزشی روابط عمومی برای کارمندان خود اقدام نموده اند .
پس ازآن که سازمان امور اداری و استخدامی کشور آئین نامه دفاترروابط عمومی را تصویب کرد، در سال 1370 به منظور تشویق مسئولان روابط عمومی نخستین مراسم انتخاب روابط عمومی نمونه در تهران برگزار گردید و به چندین دفتر و واحد روابط عمومی ، جوایزی اهدا شد و ریاست جهموری وقت برای تشویق مدیران نمونه روابط عمومی، جوایز فرهنگی و مادی با ارزش اختصاص دادند .
از آن زمان به بعد تقریبا همه ساله روابط عمومی های برترانتخاب و تشویق می گردند .
ریاست جهموری و اعضای هیات دولت به تبع آن مدیران کشور اکنون به روابط عمومی به عنوان یک رشته فعال درتشکیلات مملکتی می نگرند و با اختصاص امکانات و بودجه به گسترش این واحدها و افزایش توان اجرایی آنها کمک های فراوانی کرده اند .
اکنون درکشور به حرفه روابط عمومی همچون یک حرفه حساس ، مهم ، پر مسئولیت و تعیین کننده نگریسته می شود .
روابط عمومی در ایران (قبل از انقلاب اسلامی) روابط عمومی به مفهوم امروزین آن تا قبل از جنگ جهانی دوم در ایران پدیده و حرفه ای ناشناخته بود.
هر چند که از روش های روابط عمومی در انقلاب مشروطیت ایران بارها استفاده شد ولی به عنوان یک حرفه و فن شناخته شده مطرح نشد.
قبل از جنگ جهانی دوم در ایران اداره کل تبلیغات وجود داشت و بعضی از وزارتخانه ها و موسسه ها واحدی به نام اطلاعات دایر کرده بودند که عمده کار آنان راهنمایی و هدایت ارباب رجوع بود، اما در جنگ دوم جهانی که سالهای اشتغال ایران و دوران هیجان ملت برای ملی شدن صنعت نفت بود، لزوم وجود اداره و واحدی به منظور شناساندن کارها و برنامه های هر موسسه به مفهوم واقعی آن احساس و ثابت شد و در همین ایام بود که اکثر سازمانها و دستگاه ها نسبت به تشکیل ادارات اطلاعات و انتشارات اقدام کردند و خود را به وسایل ارتباط جمعی نزدیک ساختند.
آنچه اکنون به عنوان روابط عمومی چه از نظر اصطلاح و چه از نظر حرفه روابط عمومی باز می شناسیم.
برای نخستین بار در شرکت ملی نفت ایران ایجاد شده است.
در شرکت سابق نفت ایران و انگلیس تا سال 1330 یک دفتر اطلاعات و مطبوعات وجود داشت و این دفتر رابط بین شرکت و مطبوعات بود.
پس از ملی شدن صنعت نفت، دفتری تحت همان عنوان در شرکت ملی نفت ایران تشکیل شد و عنوان همین دفتر بود که بعدا" به روابط عمومی تبدیل شد.
در شرکت سهامی تصفیه نفت وابسته به صنعت نفت ایران بود که دو نفر از افراد سرشناس علم ارتباطات و روابط عمومی چون دکتر حمید نطقی استاد دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و ابوالقاسم راحت شاعر و روزنامه نویس در آن اشتغال به کار داشتند.
تحول روابط عمومی تا آن اندازه بود که ظرف حدود 2 سال انجمنی به نام انجمن روابط عمومی ایران و چند موسسه مشاوره در روابط عمومی به وجود آمد و حتی دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی این رشته را در سطوح لیسانس تدریس کرد.
از تشکیل نخستین روابط عمومی در دستگاههای دولتی، تاریخ دقیقی در دست نیست ولی از سال 1345 شمسی بود که وزارتخانه ها به تدریج اداره اطلاعات، تبلیغات و انتشارات را به نام روابط عمومی برگرداندند.
تعدادی از آنها حتی تا چند سال بعد از انقلاب نیز فعالیت های روابط عمومی را با برخی فعالیت های دیگر تلفیق کرده بودند و بخش هایی نظیر روابط عمومی و انتشارات یا اداره اطلاعات و روابط عمومی را با هم به کار می بردند، در حالی که همین روابط عمومی ها اکنون به عنوان واحدهای مستقل در موسسه ها عمل می کنند، ولی موسسه هایی که در سالهایی اخیر