فصل اول دوره پیدایش نظریه های مکتب کلاسیک در ا.واخرسال 1800 میلادی مجموعه ای ازمفاهیم تازه درباره سازمان وهم اکنون به عنوان نظریه کلاسیک شناخته شده است به گونه ای وسیع گسترش یافت تا ثیر نظریه کلاسیک سا زمان هم اکنون نیز با رز وبرجسته است چندان اثار ان دربسیاری از سازمانهای پیچیده مشا هده می شود درواقع مفا هیم کلا سیک سازمان در مقیاس وسیعی ازسازمانهای بزرگ وپیچده مصداق پیدا میکند تا ثیر بسزایی درتکا مل تمدن نوین داشته است نظریه کلاسیک سازمان را سا ختاری ازروابط قدرت نقش ماه فعا لیتها وارتباط تلاش بین افراد وجود دارد تعریف میکند بطور کلی طبق این نظریه سازمان یک ساختار مکانیستی بیروح وغیرقابل انعطاف است نظریه کلاسیک درسه مسیرتحول یافت بورد کراسی اداری ومدیریت علمی اساس این سه جریان با فرضیات مشابهی پایه ریزی شده وتاثیر علمی اساس انها یکسان است همچنین هر سه جریان در مقطع زمانی رشد وتوسعه یافتند (1950 –1900میلادی ) در اینجا این سه نظریه را به افتخارشرح می دهیم ( گوئل کهن 1371) نظریه بورد کراسی برای جاوگیری ازهرج ومرج حفظ ساختار نظم وثبا ت درسازمانهای گوناگون سیاسی نظامی تجاری یا فرهنگی بورد کراسی پدید امده وبرای نخستین بار توسط ماکس وبر طرح سند ازبورد کراس تعاریف مختلفی بعمل امده است بعضی ان را معادل دیوا نسالاری می دانند بعضی ان را حکومت مقامات اداری نامیده اند بطورکلی بورد کراسی عامل نظم ترتیب سازماندهی وبرنامه ریزی است بشرط انکه به عامل انسانی دران توجه بیشتری میشود بی تردید عناصربورد کراسی جزیی حیاتی ازسازمانهای فرهنگی دولتی تجاری ودیگرسا زمانهای نوین وپیچیده امروزی را تشکیل می دهنداین عناصرتوضیح دهنده یک بورد کراسی کا مل یا ایده ال هستند مهمترین این عناصربصورت زیرخلاصه میشوند 1- ایجاد سلسه مراتب اداری 2-استخدام کارکنان متخصص بنابر اصول شایستگی کارکنان 4- تدوین قوانین ومقررات وایین نا مه های اجرایی 5- اختیارقدرت قانونی ورعایت اصول روابط رسمی در جریانات اداری جنبه های منفی بوردگراسی عبارتند از 1- خشکی وانعطاف ناپذیری 2- -شخصیت 3 – جا بجا یی اطراف فصل دوم: نیاز به مدیریت ورهبری در همه زمینها ی فعالیت اجتما عی محسوس وحیاتی است این نیاز بویژه در نظامهای اموزش وپرورش اهمیت بسیارداردزیراآموزش وپرورش نقش اساسی از لحاظ گردش امور جامعه وتداوم وبقای ان برعهده دارد ورهبری ومدیریت اثر بخش لازم تهیه واجرای برنامه های آموزشی وپرورشی نتیجه بخش وکیفی است.درنیم قرن اخیر شیوه های مدیریت ورهبری درنظام های آموزشی دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای شده است .طرح نظرات واندیشه های جدیدومتفاوت از سوی صاحب نظران رشته های مدیریت واموزش وپرورش از یک سو ونیازبهبودکیفی عمل کردها ونتایج اموزش وپرورش از سوی دیگر ضرورت وامنیت تحول ودگرگونی تکنولوژی ومدیریت اموزشی را به مرور برگردانندگان نظا مهای اموزشی اشکار کرده است امروزه تقریبا در همه نظا مها ی اموزش وپرورش نگرش مثبتی نسبت به امر اموزش وبازاموزی معلمان و مدیران اموزشی و ترویج و به کار گیری روشها ی موثر اموزشی ومدیریت ملا حظه می شود د ر کشورما توجه به مسئله مدیریت اموزشی تقریبا از سی سال پیش ابتدا از طریق ارائه دروس وسپس ایجاد رشته های تحصیلی دا نشگاهی دراین زمینه اغا ز گردید اخیرا درپی گسترش روز افزون نظا م ا موزشی ضرورت بهسازی کیفیت نتایج آموزشی مسئله مدیریت ورهبری دراموزش و پرورش را بیش ا ز پیش اهمیت بخشیده است مع هذا با ید اعتراف کرد مدیریت اموزشی هنوز جایگاه شا یسته خود را در نظا م اموزشی احراز ننموده است در ارتبا ط با مسا ئل مد یریت اموزشی جز مختصری مطا لعات اما ری با توصیفی تحقیق در خور اعتنایی دردست نیست مطا لعه تطبیقی تا ریخ مدیریت اموزشی درنظا مها ی اموزش وپر ورش کشورها به وضوح نشان می دهد در اموزش و پرورش نیز مثل سا یر زمینه ها ی فعا لیت اجتما عی تحول اندیشه های مدیریت اموزشی در سه مر حله ا تفاق افتا ده است می توا ن انها را مراحل – انسانی و اداراکی نامید مدیریت آموزشی در هرکشوری در فرا گرد شکل گیری و تحول خود در مرحله اول به جز ئیات امور مسا ئل و مشکلا ت روز مره رو شها ی انجام کار نهید و اجرای ضوابط واستا ندارهای فنی واداری پردا خته مها رتها ی فنی را مشکل گشا ی مدیریت میداند کا فی نبودن این شیوه مد یریت در مرحله دوم موجب عطف توجه به مسا ئل کا رگردیده تا کید به انگیزه های فردی وروابط انسانی و از این رو ترویج مها رتها ی انسانی کا ر حلال مشکلا ت مدیریت تلقی می کند ودر مرحله سوم مدیریت اموزشی به کل نظا م وا جزا وروابط پیچیده درونی وبرونی ان توجه کرده به مطالعه و درباره پیچیدگیها ی سا زمانها ی اموزش می پردا زد وبا توضیح وتبین وا قعیات سا زما نها ی امو زش امر مدیریت ورهبری درسطح مختلف نظام اموزشی امرمدیریت ورهبری درسطوح مختلف نظا م اموزشی را به مدلها ونظریه های علمی استوار میسازد تعا ریف مدیریت ظهورسازمانهای ا جتماعی وگسترش روز افزون انها یکی ازخصیصه های بارزتمدن بشری است ما درعصری زندگی میکنیم شاید بهتربا شد ان را عصر سا زمان نامید زیرا معمولا درسازمان ( بیمارستان ) متولد می شویم سند موجودیت ( شنا سنا مه ) خود را از سا زمان (اداره امار ثبت احوال ) میگر یم وبرای اموزش به سازمان ( کورکستان دبیرستان دبیرستان دانشکاه وغیره می رویم سپس اغلب عضو سازمان ( ادارات دولتی بنگاههای خصوصی شرکتهای زراعی وغیره ) می شویم وحتی بعدازفوت نیز ابطا ل سند مو جودیت وصدور جواز – با سا زما ن ( اداره امار وثبت احوال وشهرداری ) خواهد بود به این ترتیب وبا توجه به عوامل گوناگون مکانی وزمانی وویژگیها و نیا زها ی خاص هر جامعه هر روز بر تکا مل وتوسعه این سازمان ها افزوده میشود بدیهی است هرسا زمان اجتما عی برای نیل به اهدافی طراحی شده وبا تو جه به سا ختا رش نیا زمند نوعی مدیریت است گفتینی است ظهور پد یده اداره کردن مربوط به روزگار اخیرنیست بلکه از دیرباز شد متوجه شده است برای رسیدن به هدف لازم است به بسیج امکا نات ورهبری این امکانات بسوی ان حرف شخص اقدام کند البته با ید توجه داشت شیوه رهبری و مدیریت در هر تمدنی بستگی به سا خت فرهنگی ان تمدن دارد مد یریت را به گونه های متفا وت تعریف کرده اند صا حب نظری مد یریت – اجزای امر بوسیله دیگران توصیف کرده و برنقش دیگران وقبول هدف از سوی انان تاکیدورزیده ا ست گروهی دیگرمدیریت را علم دهد هما هنگی کوشسها – اعضای سا زمان واستفا ده از منا بع برای نیل به هدف رفتن توصیف کرده اند برخی مدیریت را درقا لب اجزای وظا یفی مدیریت را تصمیم گیری دانست واین وظیفه را بهترین وا صیلترین نقش مدیر قلمداد نموده است عالم دیگری برنقش های مدیر ا ز دید گاه تا زه تری نگریسته وبرای مدیر وظایف ونقشها ی چون رهبری سا زمان منبع اطلاعاتی عامل تصمیم گیری وروابط با سا یر سازما نها برشمرد ه است.
بررسی سبکهای مدیریت دوره پیش از مدیریت علمی سازمان اداری پدیده ای نو ظهور نیست بلکه از هما ن اغاززندگی اجتماعی بشروجود داشته است زیرا هر نوع زندگی اجتماعی خواه ونا خواه تصادم واصطکاک میان افراد بشرومیان منافع انان را افتضا می کنداز این رو تقریبا طبیعی بنظر می رسد اجتماعات اولیه بشرنوعی مقررات را برسرنوشت خود حاکم کرده باشند براساس این قوانین اولیه یک سلسه اداب ورسوم ابتدایی دیگر بود شالوده سازمانهای اجتماعی و اداره اموراین سازمانها ریخته شد ریشه بسیاری ازمبا حث اداری عصر حاضر را شاید بتوان درعمق مبا حث اداری این دوران مقدماتی از تاریخ مبا حث بشرجستجوکرد متاسفانه تاریخ اداره امور سازمانهای اجتماعی دردوره های اولیه زندگی ملل انقدرها نوشته شده است اما ازخلال تاریخ تمدن بشرمی توان تا حدودی به نوع فعالیتهای اداری پی برد بسیاری ازشیوه های رهبری جدید با هدف تامین منا فع سا زمان اجتماعی وتضمین موفقیت رهبران سازمانی مورد توجه زعمای صدراسلا م بوده است سازمان اداری پدیده ای نو ظهور نیست بلکه از هما ن اغاززندگی اجتماعی بشروجود داشته است زیرا هر نوع زندگی اجتماعی خواه ونا خواه تصادم واصطکاک میان افراد بشرومیان منافع انان را افتضا می کنداز این رو تقریبا طبیعی بنظر می رسد اجتماعات اولیه بشرنوعی مقررات را برسرنوشت خود حاکم کرده باشند براساس این قوانین اولیه یک سلسه اداب ورسوم ابتدایی دیگر بود شالوده سازمانهای اجتماعی و اداره اموراین سازمانها ریخته شد ریشه بسیاری ازمبا حث اداری عصر حاضر را شاید بتوان درعمق مبا حث اداری این دوران مقدماتی از تاریخ مبا حث بشرجستجوکرد متاسفانه تاریخ اداره امور سازمانهای اجتماعی دردوره های اولیه زندگی ملل انقدرها نوشته شده است اما ازخلال تاریخ تمدن بشرمی توان تا حدودی به نوع فعالیتهای اداری پی برد بسیاری ازشیوه های رهبری جدید با هدف تامین منا فع سا زمان اجتماعی وتضمین موفقیت رهبران سازمانی مورد توجه زعمای صدراسلا م بوده است دوره پیدایش نظریه های مکتب کلاسیک در اواخر سال 1800 میلا دی مجموعه ای ازمفاهیم تازه درباره سازمان وهم اکنون به عنوان نظریه کلاسیک شناخته شده است به گونه ای که وسیع گسترش یا فت تا ثیرنظریه کلا سیک سازمان هم اکنون نیز بارز وبر جسته است چندان اثار ان دربسیاری ازسازمانها ی پیچیده مشاهده میشود درواقع مفاهیم کلاسیک سازمان درمقیاس وسیعی از سازمانهای بزرگ وپیچیده مصداق پیدا می کند تاثیر بسزایی درتکامل تمدن نوین داشته است نظریه کلاسیک سازمان را ساختاری ازروابط قدرت نقش ماه فعالیتها وارتباطاتی بین افراد وجود دارد تعریف می کند بطورکلی طبق این نظریه سازمان یک ساختار مکانیستی بیروح وغیرقابل انعطاف است نظریه کلاسیک درسه مسیر تحول یافت بورد کراسی اداری ومدیریت علمی اساس این سه جریان دریک م فرضیات مشابهی پایه ریزی شده وتاثیر عملی انها یکسان است همچنین هرسه جریان دریک مقطع زمانی رشد وتوسعه یافتند(1950 –1900 میلادی )در اینجا این سه نظریه را به افتضا ر شر ح می دهیم ( گوئل کهن 1371 ) نظریه بوردکراسی برای جلوگیری ازهرج و مرج حفظ ساختارونظم وثبات درسازمانهای گوناگون سیاسی نظا می تجاری یا فرهنگی بورد کراسی پدید امده وبرای نخستین بار توسط ماکس وبرمطرح سندازبوردکراسی تعاریف مختلفی بعمل امده است بعضی انرا معادل دیوانسالاری میدانند بعضی ان را حکومت مقامات اداری نامیده اند بطوری کلی بورد کراسی عامل نظم ترتیب سازماندهی وبرنامه ریزی است بشرط انکه به عامل انسانی دران توجه بیشتری میشود بی تردید عناصر بورد کراسی جزیی حیاتی ازسازمانهای فرهنگی دولتی تجاری ودیگرسازمانهای نوین وپچیده امروزی راتشکیل میدهند این عناصر توضیح دهنده یک بورد کراسی کامل یا ایده ال هستند lil مهمترین این عناصر بصورت زیل خلاصه می شوند 1- ایجاد سلسه مراتب اداری 2-استخدام کا رکنان متخصص بنا براصول شایستگی کاردانی وصلا حیت شی 3- رعایت تطابق اصل تخصص با اصل تقسیم کا ردراستخدام کارکنان 4- تدوین قوانین ومقررات وایین نامه های اجرایی 5- اختیاروقدرت قانونی ورعایت اصول روابط رسمی درجریانات اداری جنبه های منفی بورد کراسی عبارتند از 1- خشکی وانعطاف ناپذیری 2- جمود شخصیت 3- جابجایی اطراف محدودیت های موجود درطبقه بندی 5- خود جاودانگی وساخت امپراطورگونه 6- هزینه های سرسام اور 7- نگرانی واضطراب عملکرد ها وجنبه های مثبت بورد کراسی عبارتند از 1- تخصص گرایی 2- ساختار قوانین ومقررات حاکم به سازمان ) 3- پیش بینی ازطریق قوانین مقررات ودیگر عناصربورد کراسی 4- رفتار عقلایی 5- دموکراسی یا مردم سا لاری نظریه اداری نظریه اداری دومین جز ازنظریه های کلاسیک سازمان ومدیریت به شمارمی رود مونی ویلی دوتن از پیشگامان نظریه پرداز اداری می با شندانها درتشریح رابطه اشکار بین اصول مدیریت وبورد کراسی می نویسند سازمان درشکل رسمی اش مفهوم فرمان راندن ونظم وترتیب دارد ویک را وروش برنامه ریزی شده ودستوری است نظریه بورد کراسی ونظریه اداری هردو بروظیفه مداری 0 عقلایی بودن برخورد اصولی سلسه مراتب وحرفه گرایی پا فشاری می کنند همچنین نظریه اداری عمان جنبه های منفی بورد کراسی را نیز دارد بنابراین در گسترده وسیع بو رد کراسی ونظریه اداری را می توان یکی دانست البته باید توجه داشت این دوجریان فکری به صورت جداگانه وتا حدودی مستقل از یکدیگررشد کرده اند نظریه پردازان اداری افرادی حرفه ای وباتجربه در مقاطع گوناگون مدیریت بودند ؟
اهداف و نیات اصلی آنان شخص کردن اصول ومفاعیم علمی سازمانهای رسعی بود.
اگر نظریه پردازان بورد کراسی میگفتند یک سازمان چگونه باید باشد نظریه پردازان اداری روش وچگونگی رسیدن به ساختار عملی ان سازمان رابیان می کردند دربورد کراسی تاکیدروی سازمان است ودر – نظریه پردازان اداری بیشتربه مدیریت سازمان توجه دارند اکثریت عناصرموجود درنظریه اداری درراستای