هنگام انتشار ارزیابیهای گاونر...
زمان تمرکز هر سال 3 بار در ماههای ژانویه ، آوریل و آگوست ، نتایج ارزیابی گاوهای نر منتشر میشوند و شما ممکن است نتایج این ارزیابیها را از طریق این نشریه یا نمایندگی سی ،آر ، آی دریافت نمایید .
اطلاعات مربوط به صفات مهم نظیر تولید شیر ، تیپ ، امتیاز سلولهای بدنی ، باروری ، آسان زایی و طول عمر تولیدی مربوط به میلیونها راس گاو شیری در طی سال جمع آوری میشوند .در هر صورت آنالیز ، این اطلاعات کار بزرگی است .
به همین دلیل متخصصین تنها 3 بار در سال آن را انجام میدهند .
رکوردهای عملکرد برای اثرات سن گاو و مرحله شیردهی تصحیح میشوند و آنگاه هر گاو با سایر گاوها که دریک دوره زمانی و در یک گله قرار دارند مورد مقایسه قرار میگیرد .
نتایج ارزیابی شامل یک سری ارقام PTA یا برآورد توانایی انتقال ژنتیکی برای هر یک از حیوانات میباشد .
این ارقام برآوردهایی از برتری ( یا فروتری ) ژنتیکی آن حیوان خاص است که به فرزندان خود منتقل خواهد کرد .
اطلاعات ژنتیکی هم برای گاوهای نر و هم برای گاوهای ماده تولید میشوند ولی از آنجاییکه تعداد کمی از گلهها این ارزیابیها را برای انتخاب تلیسههای جایگزین از میانگین همه تلیسههای تولیدی خود استفاده میکنند ، در این مقاله به نحوه استفاده از این اطلاعات برای انتخاب گاوهای نر میپردازیم .
بیش از 30 صفت در نظر گرفته میشوند هر یک از گاوهای نر برای تولید شیر ، چربی ، پروتئین ، درصد چربی ، درصد پروتئین ، طول عمر تولیدی ،امتیاز سلولهاب بدنی ، نرخ آبستنی دختران ،قدرت باروری گاونر ، آسان زایی پدران ، آسان زایی دختران ، درصد مردهزایی پدران ، درصد مردهزایی دختران ، امتیاز نهایی تیپ و 18 صفت خطی تیپ مورد ارزیابی قرار میگیرند .
این بدان معنی است که شما می توانید برای 32 صفت در مورد 800 گاونر فعال در صنعت تلقیح مصنوعی ( حدود 600 راس آنها هلشتاین هستند ) در هر زمان خاص اطلاعات داشته باشید هیچ کس وقت ندارد همه همه این اطلاعات را مورد استفاده قرار دهد پس یک گاودار منطقی چه کار باید بکند ؟
یک روش معمول ولی نادرست این است که تعدادی صفت را انتخاب کرده و برای هر یک از صفات سطوح حذف مستقلی را برگزینید .
برای مثال ممکن است تصمیم بگیرید که تنها از گاوهای نری استفاده کنید که حداقل ارزیابی آنها برای شیر 1200 + پوند ، درصد پروتئین 05/0 + ، ترکیب ستان 25/1+ و ترکیب دست و پا 00/1+ باشد .
شاید به نظر برسد که این روش منطقی باشد ولی تعیین این سطوح مستقل کار مشکلی است و تمایل بیشتر این افراد این است که تعداد بسیار زیادی صفت را مدنظر قرار دهند.
چگونه می توانیم امتیاز سلولهای بدنی ، درصد چربی ، طول عمر تولیدی یا قامت حیوان را نادیده بگیریم ؟
همین که به تعداد صفات مورد نظر می افزایید تعداد کمتری گاونر وجود خواهند داشت که دارای معیارهای تعیین شده شما باشند .
و به احتمال زیاد تعدادی گاونر را انتخاب خواهید کرد که برای اکثر صفات در حد معتدل هستند .
به عبارت دیگر گاوهای نری نصیب شما خواهند شد که به اصطلاح « همه کاره هیچ کاره » خواهند بود .
یک راه بهتر این است که اطلاعات مربوط به تمام این صفات را با هم ترکیب کرده و یک شاخص اقتصادی تشکیل دهیم در این روش تک تک صفات مطابق اهمیت اقتصادیشان ضریب مناسب گرفته و روابط ژنتیکی بین صفات نیز منظور خواهد شد .
مهمترین شاخص از این نوع « شایستگی خالص طول عمر » است این شاخص معرف سود خالص مورد انتظار در طول عمر دختران یک گاو در مقایسه با میانگین نژاد میباشد .
هر یک از انجمنهای نژادی شاخص خاص خود را دارد ولی در اکثر قسمتها این شاخصها خیلی شبیه به هم هستند .
بنابراین من بحث خودم را به سه شاخص ارائه شده توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده محدود میکنم : (LNM$) شایستگی خالص طول عمر ، (LCM$) شایستگی پنیر طول عمر ، (LFM$) شایستگی حجم شیر طول عمر .
برای اکثریت مطلق تولید کنندگان LNM$ شاخص هدف خواهد بود .
این شاخص ، صفات تولیدی ، سلامت، باروری ، توانایی گوساله زایی و تیپ را مدنظر قرار می دهند .
وزنی که به صفات تولیدی یعنی شیر ، چربی و پروتئین داده میشود تابعی از متوسط قیمت شیر در کشور هستند .
حدود 50 درصد تاکید بر صفات تولیدی (یعنی منابع درآمد) و 50 درصد بقیه مربوط به صفات عملکردی ( یعنی هزینه ها ) میباشد توجه داشته باشید که امتیاز سلولهای بدنی ، ضریب منفی به خودش میگیرد، زیرا به دنبال کاهش مقدار آن هستیم .
همچنین یک ضریب منفی کوچک برای اندازه دام در نظر گرفته شده است تا اختلافات مربوط به نیازهای نگهداری برای گاوهای بزرگ جثه را در مقابل گاوهای کوچکتر منظور نماید .
بر اطلاعاتی که واقعاً نیاز دارید دو آلترناتیو در اختیار تولید کنندگانی که شیر تولیدیشان به طور ویژهای قیمت گذاری می شود قرار دارد .
برای تولیدکنندگانی که شیرشان را تنها براساس محتویات آن میفروشند و هیچ پولی از بابت حجم شیر دریافت نمیکنند شاخص LCM$ مناسبت بیشتری خواهد داشت .
تاکید این شاخص بیشتر بر میزان پروتئین تولیدی است و حجم زیاد شیر هم امتیاز منفی میگیرد .
از طرف دیگر تولیدکنندگانی که شیرشان را تنها براساس حجم آن می فروشند بهتر است از شاخص LFM$ استفاده کنند .
در این شاخص تاکید بیشتری بر حجم شیر داشته و در واقع پروتئین ضریب صفر می گیرد .
به عبارت دیگر وقتی که پولی از بابت آن دریافت نمیکنید پس چرا آن را تولید کنید ؟
قیمت اسپرم چطور ؟
قطعاً باید این را هم مدنظر داشت ولی باید توجه داشت اسپرمهای ارزانتر برای دلیلی ارزان هستند .
در واقع اگر دارای برنامه تولید مثل خوبی هستید متوجه خواهید شد که استفاده از گاوهای نر دارای LNM$ بالا بهترین راه صرفه جویی می باشد .
این نکته قطعاً برای تلیسه مصداق خواهد داشت زیرا درصد باروری در آنها خیلی بالاست .
همواره باید گرانترین اسپرم را در جایی استفاده کنید که احتمال تبدیل آن به گوساله ماده حداکثر باشد .
تعداد دز اسپرم مورد نیاز برای تولید یک گوساله زند از یک گاو بالغ پر تولید دو برابر تعداد آن در تلیسهها میباشد .
نکته آخر اینکه به یاد داشته باشید که تعداد زیادی گاونر خوب وجود دارد .
تنها با استفاده از یک گاونر « مشهور » که اسپرمش نیز کمیاب است تمرکز نکنید .
در مورد اعتماد پذیری (Reliability) چطور ؟
اعتماد پذیری بیانگر درستی اطلاعات ژنتیکی برای یک گاونر خاص میباشد و بنابراین نشان خواهد داد که فرزندان تولیدی این گاو نر حول میانگین مورد نظر چقدر تنوع خواهند داشت .
گاوهای نری که دارای تعداد کافی دختر در تعداد زیادی گله هستند به طور معمول اعتماد پذیری 80 درصد یا بیشتر را دارند .
اگر چه نباید اعتماد پذیری را معیاری برای انتخاب یا حذف یک گاونر در نظر بگیرید ولی میتوانید از آن به عنوان معیاری که بگوید چه مقدار اسپرم از یک گاو خریداری نمایید استفاده کنید .
در مورد گاوهای نر جوان چطور ؟
شایستگی ژنتیکی گاوهای نر جوان به خوبی مستند شده است .
میانگین شایستگی ژنتیکی گاوهای نر جوان در یک شرکت عمده اصلاح نژادی کمی بهتر از یک گاو نر پروف شده میانگین میباشد ولی قیمت اسپرمهای آنها خیلی کمتر خواهد بود و گلههایی که تحت مدیریت خوب هستند معمولاً برای استفاده از اسپرم گاوهای نرجوان مورد تشویق مالی نیز قرار خواهند گرفت .
از طرف دیگر یک گاو نر جوان به طور میانگین از گاو نر پروف شده ممتاز بهتر نخواهند بود .
استفاده از اسپرم گاوهای نر جوان در حدود 25 تا 30 درصد گلهتان یک استراتژی منطقی است ولی گلههایی که از بهترین LNM$ استفاد میکنند .پیشرفت ژنتیکی سریعتری خواهند داشت .
آمیزش تصحیحی را در نظر داشته باشید پس از آنکه گروهی از گاوهای نر برتر را انتخاب نمودید کارتان تقریباً انجام شده است .
اگر این گاوهای نر انتخاب شده را بطور تصادفی با گاوهای ماده گلهتان آمیزش دهید نتیجه خوبی خواهید گرفت .
اما با وجود این ممکن است در صورت استفاده از یک نرم افزار آمیزش مقداری هم به سودتان بیافزایید این برنامهها به این منظور طراحی شدهاد تا نقایص ظاهری گاوها را در فرزندانشان برطرف کنند و ظاهراً مشکلی در استفاده از این نرمافزارها وجود ندارد .
البته مهمترین نکته در استفاده از اینگونه نرمافزارها این است که اکثر این برنامهها به مدیریت آمیزش خویشاوندی (Inbreeding) در گله کمک میکنند اکثر دامداران فرصت یا علاقه لازم جهت جستجو در شجرهها برای پیدا کردن اجداد مشترک را ندارند .
برنامههای آمیزشی هزینه زیادی را تحمیل نمیکنند و اکثر شرکتهای تولید کننده اسپرم میل دارند که اینگونه نرم افزارها را در اختیار دامداران قرار دهند .
به طور خلاصه نکات کلیدی زیر را به یاد داشته باشید تا با مشکلی در استفاده موافق از اطلاعات منتشره در مورد ارزیابی گاوهای نر مواجه نشوید .
1- هدف انتخابتان را مشخص نمایید .
برای اکثر دامداران این هدف همان LNM$ خواهد بود .ولی تولید کنندگانی که شیر تولیدشان براساس محتویات پروتئین قیمت گذاری میشود ممکن است بخواهند از LCM$ استفاده نمایند و آنها که شیرشان را براساس حجم شیر به فروش میرسانند ممکن است استفاده از LFM$ را مد نظر قرار دهند .
2- یک گروه 5 تا 10 تایی گاونر را شناسایی کنید که از نظر شاخص مورد نظرتان بهترین امتیار ممکن را کسب نمودهاند .
اطمینان حاصل کنید که تعدادی گاونر آسانزا برای استفاده درتلیسهها در لیستتان باشد برنامهریزی نمایید که با ارزشترین اسپرمهایتان را برای تلقیح تلیسهها مورد استفاده قرار دهید زیرا احتمال گرفتن گوساله از این اسپرمها را افزایش خواهید داد .
3- استفاده از آمیزش تصحیحی را برای گلهتان در نظر داشته باشید.
ممکن است صفات تیپ را در گله بهبود بخشید و قطعاً مدیریت بهتری در مورد همخوانی اعمال خواهید کرد .
ترکیبات بهتر شیر میتواند به درآمدها کمک کند .
در شرایطی که قیمت شیر پایینتر از نقطه تعادل سود و زیان قرار میگیرد ، پیدا کردن راههای اضافی برای درآمد بیشتر شیر میتواند یک نقطه مثبت باشد.بیشتر سفارشات برای بازاریابی شیر براساس قیمت گذاری پروتئین شیر ، چربی ، سایر مواد جامد شیر و تعدیل قیمت براساس شمارش سلولهای بدنی است .
سفارشات مبتنی بر میزان مایع ، از موارد استثنایی است .
جدول (1) قیمت ترکیبات شیر و اثر اقتصادی آنها را خلاصه کرده است .
سوالات ذیل میتواند برای پیدا کردن درآمدهای ناپیدا به شما کمک کند .
همه ساله ، مجلهی « هوردزدیری من » مقادیر متوسط هر نژاد را براساس اطلاعات DHI به چاپ میرساند (جدول 2) برای ارزیابی ترکیبات شیر گله خود ، با استفاده از رکوردهای DHI یا خلاصه اطلاعات استحصالی از کارخانه شیر ، نسبت پروتئین شیر به چربی آن و سطح ترکیبات شیر را مورد بررسی قرار دهید .
هر ماه نسبت کل پروتئین شیر به چربی شیر گله را مورد توجه قرار دهید .
این اقدام به شما کمک می کند تا اثرات فصلی راشناسایی کرده و با استفاده از این نسبت مواردی مانند تنش گرمایی ، اثر مصرف علوفهی آبدار مرتع یا تغییرات غذایی را مدیریت و اصلاح کنید .
نسبت پروتئین به چربی شیر را براساس روزهای شیردهی مورد بررسی قرار دهید ( مانند روزهای کمتر از 100، 100 تا 200 و بیش از 200 روز شیردهی ) این روش شما را متوجه میکند که آیا جیره دوره انتقال مطلوب بوده است یا نه ؟
آیا گاوها در مرحله اول شیردهی درحال کاهش وزن هستند ؟
آیا اسید وز اتفاق افتد ه است یا مصرف ماده خشک موجب محدود کردن ترکیبات شیر شده است ؟
نسبت پروتئین شیر به چربی شیر را براساس تعداد دوره شیردهی نیز در نظر بگیرید .
بررسی کنید که آیا سن ، اندازه جثه گاو ،احتیاجات رشد ، تراکم بیش از حد و یا الگوی گروهبندی گاوها منجر به اثرات منفی نشده است .
همچنین به تغییرات ترکیبات شیر در طی 3 سال گذشته نگاه کنید .
سپس مشخص کنید که آیا تولید شیر با سرعت بیشتری از ترکیبات شیر افزایش نیافته است یا اینکه انتخاب ژنتیکی بر ترکیبات شیر تاثیر گذاشته است .( انتخاب گاو نر برای تولید شیر بالاتر یا دورگگیری ) .
تاثیر ژنتیک بر ترکیبات شیر وراثتپذیری ترکیبات شیر بالاست که در خصوص درصد چربی شیر برابر 58/0 ، پروتئین شیر برابر 49/0 و لاکتوز شیر برابر 55/0 میباشد .
وراثت پذیری تولید شیر پایینتر وبرابر27/0میباشد سایر همبستگیها بین اجزاء شیر و تولید شیر به صورت زیر هستند : همبستگی بین درصد چربی درصد پروتئین شیر در دامنه 45/0+55/0+ است .
همبستگی بین درصد چربی و درصد مواد جامد بدون چربی برابر 40/0+ میباشد