شپشه برنج یا سوسک برنج یکی از آفات مهم انباری برنج در دنیا و در ایران می باشد.
در ایران در سال1340گزارش شد و حشره کامل سرخورطومی کوچک است به رنگ قهوه ای که طول بدن آن 3 تا5 میلیمتر است روی پیش گرده فرورفتگی های گردی دیده می شود.
رنگ عمومی بالپوشها قهوهای تیره است و روی هر بالپوش دو لکه بزرگ به رنگ قهوهای روشن است لاروها فاقد پا میباشند.
رنگ آنها سفید مایل به صورتی و رنگ قهوه ای روشن است لارو آن از محتویات دانه تغذیه می کنند و پس از مدتی تبدیل به شفیره می شود و سرانجام حشره بالغ با سوراخ کردن دانه بیرون می آید.
خسارت عمده این حشرات مانند شپشه گندم در درجه اول مربوط به لارو آن است اما خود حشره کامل نیز در طول زندگی از دانه ها تغذیه می کند.
نه تنها روی برنج بلکه به تمام غلات انباری مانند گندم، جو، ذرت، چاودار و ...
حمله می کند(حتی به بغولات نیز حمله می کند) طرز زندگی آن مثل شپشه گندم است.
طول همه حشرات کامل4 تا 5 ماه حتما بیشتر است.
تعداد تخم هایی که حشره کامل که می گذاردبین 400 تا 600 تخم است سوسک نان PUNICEUM STEGOBIUM حشره کامل سوسک بیضی شکل محدبی است به طول 2 تا 3 میلیمتر که به رنگ عمومی زرد مایل به قهوهای و متمایل به قرمز تیره می باشد صفحه پشتی سینه محدب است و سطح آن نقطه های بسیار ریز و موهای خاکستری رنگ پوشیده شده.
بالپوشها به رنگ قرمزحنایی و روی آنها شیارهای نقطه ای منظمی قرار گرفته و از موهای خاکستری زرد پوشیده شده است.
لارو مقداری خمیده به طول 5 میلیمتر است به رنگ سفید مایل به زرد و از موهای زرد طلائی پوشیده شده است که موهای روی سر بلندتر و انبوه تر از موهای سایر بخش های بدن است.
این آفت ها در تمام نقاط دنیا وجود دارد اصطلاحا همه جاگیر( COSMPLITE) منتها وفور آن در مناطق گرم بیشتر از مناطق سرد ومعتدل می باشد.
حشره ماده پس از جفت گیری تخم ها را به صورت منفرد یا بصورت دسته ای در دسته های 4 تا 5 تایی و مجموعا 40 تا 80 عدد تخم روی مواد مختلف غذایی می گذارند.
تخم آن پس از گذشت 8 تا 30 روز با توجه به درجه حرارت محیط تفریخ می شوند و لاروها پس از خروج از تخم موادی را که روی آن قرار دارند سوراخ می کنند و تغذیه کرده و دالانهایی در انها ایجاد کرده که در نهایت لاروها اتاقکی برای خود می سازد و در درون آن تبدیل به شفیره می شود.
به طور معمول دوران تکامل حشره حدوا 7 ماه طول می کشد و در محیط های گرم می تواند 3 تا 4 نسل در سال ایجاد میکند.
طول عمر حشره کامل کوتاه و حداکثر3 هفته است و چون تغذیه چندانی ندارد خسارتی ایجاد نمی کند.
خسارت این آفت مربوط به لارو این آفت است و این همه چیز خوار از چوب، کاغذ، غلات و بغولات و سایر بذور و مواد دیگر انباری تغذیه می کنند به تغذیه از کاغذ و کتاب تمایل زیادی نشان می دهند حشرات ماده تخم ها را بین صفحات کتاب و یا در شکاف های روی جلد میگذارند و لاروهاییکه از تخم ها خارج میشوند با تغذیه ازآن دالانهایی در کتاب ایجاد میکنند.
لاروهای این حشره ا آفات مهم غذایی می باشند و مواد نشاسته دار را بیشتر مورد حمله قرار می دهند.
وخسارت آن علاوه بر مواردی که گفته شد روی نان، آرد، میوه های خشک، قهوه، شکلات، ریشه نباتات دیده شده است همچنین لارو این حشرات از آفات مهم کلکسیون حشرات و گیاهان می باشد و از حشرات مرده وگیاهان خشک شده نیز تغذیه می کند.
سوسک توتون LASIADERMU SERRICORNE خانواده ANOBIIDAECOL یکی از افات مهم انباری توتون می باشد که در اکثر انبارهای دخانیات ایران انتشار دارد حشرهای کوچک است به طول 5/2 تا 3 میلیمتر است به شکل بیضی رنگ ان قرمز قهوه ای تا زرد مایل به قرمز است.
وقتی حشره را از پشت نگاه میکنیم سر حشره دیده نمیشود و در حالت نیم رخ سر و حلقه اول قفسه سینه بطور کامل به محور طولی بدن عمود است.
شاخک 11بندی از نوع ارهای، مادهها بزرگتر از نرها هستند.
تخم ها بیضی شکل و سفید رنگ است.
لارو جوان خیلی فعال میباشد که طول آن در رشد کامل4 میلیمتر است و قوس شکل است و شبیه لارو سوسک نان است.
رنگ لارو سفید مایل به زرد است.
شفیره قهوه ای رنگ به طول 5/2 میلیمتر است یک افت همه جایی است در اغلب نقاط دنیا دیده می شود.
احتمالا اولین بار از مناطق گرمسیر آمریکا گزارش شده است اما بعضی از پژوهشگران خاستگاه این حشره را کشور مصر می دانند.
لارو و حشره کامل هر دو از فراورده های حیوانی و گیاهی خشک مختلف تغذیه می کنند.
بنابراین در کلکسیون های جانوری و گیاهی و روی مواد مختلف غذایی دیده می شود.
افتی است همه چیز خوار و حتی به میوه های خشک مثل انجیر، کشمش، خرما، ماهی،بیسکویت، شیرینی جات و ادویه جات و...
حمله می کند و خسارت سنگین نیز بجای می آورد.
علاوه بر مواردی که گفته شد به کتاب، کاغذ، مبل، قالی، چرم، پارچه و...
نیز خسارت وارد می کند ولی مهمترین خسارت آن مربوط به برگهای خشک توتون و سیگار میباشد که مقدار آن هرساله به میلیونها دلار می رسد این حشره بارها از انبارهای توتون رشت و انبار دخانیات تهران جمع آوری شده.
حشره کامل و لارو برگهای توتون و سیگار را به صورت استاندارد سوراخ میکنند و به داخل نفوذ کرده و به فعالیت و تغذیه می پردازند.
دالانهایی ایجاد میکند که ترکیب توتون پودر شده در اثر تغذیه مخلوط شدن آن با فضولات این حشره باعث سرفه افرادی که سیگار می کشند، می شود.
حشرات کامل معمولا در اردیبهشت ظاهر می شوند روزها در پناهگاه بسر می برند و شبها به فعالیت می پردازند و بر خلاف سایر حشرات انباری دارای نورگرایی مثبت هستند و به سمت نور کشیده میشوند بنابراین برای مبارزه از تلههای نور می توان استفاده کرد.
تغذیه اینحشره چشمگیر نیست طول عمر اینحشره 3 تا6 هفته استکه بعد از اینکه جفتگیری میکنند ماده ها تخم گذاری می کنند ماده ها از بین می رود.
تخم ها بصورت تکتک در درزها و شکاف ها گذاشته می شود.
هر حشره ماده بین 40 تا 100 تخم می گذارد.
تخم ها بعداز هفت روز تفریخ باز می شود.
لارو های جوان بسیار فعال و پرتحرک اند، شکل لارو ها مثل لارو سوسک نان کمی خمیده است در رشد کامل 4 میلیمتر طول دارد در طول زندگی 2 بار پوست اندازی می کند.
دوره لاروی بین30 تا 50 روز است که خسارت سنگین ایجاد می کند.
لاروها پس از رشد کامل در پناگاههایی تبدیل به شفیره می شوند.
این حشره در مناطق نیمه گرمسیر 3 نسل ایجاد می کند.
اما در مناطق گرمسیر می تواند 5 تا 6 نسل در سال ایجاد کند.
سوسک موزه anthrenusmuseorum خانواده:dermestidae.col این افت درایران در سال 1340 گزارش شده و در تمام مناطق کشور انتشار دارد.
و یکی از آفات مهم کلکسیون های حشرات به گیاهان و محصولات انباری است خسارت این آفت روی قالی و منسوجات نخی و پشمی از عمده حشرات پیله های کرم ابریشم شاخ وپروپوست دیده شده است سوسک موزه حشره کوچکی است به طول 2 تا3 میلیمتر پائین گرده سیاه رنگ که در قسمت جلو باریکتر از قسمت عقب است و جلو فلسهای سفید مایل به خاکستری و زرد رنگ سبب بوجود اوردن لکه ها و نقش و نگارهایی در سطح پشت حشرات کامل گریده است.
لاروهای این حشره در رشد کامل4 تا 5 میلیمتر طول دارند و زردرنگ می باشند و در بعضی از قسمت های بدنشان لکههای خاکستری رنگی دیده میشود در انتهای شکم لاروها دسته موهایی(مثل لارو لمبه گندم) دیده میشود مجموعه تخم های که هر حشره ماده میگذارد بین20-30 عدد می باشد.
بعد از یک تا دو هفته تفریخ می شود و لاروهای کوچکی از آنها خارج می شود و از موادی که در اختیار آنهاست نغذیه می کنند 6-5 مرحله پوست اندازی می کند دوره لاروی آنها حدود 11-10 روز طول میکشد سپس شفیره می شود، حشرات کامل از توده و شهد گل های مختلف تغذیه می کنند.
و بطور معمول این حشره 2-1 نسل را در سال ایجاد می کند.
این افت درایران در سال 1340 گزارش شده و در تمام مناطق کشور انتشار دارد.
خانواده:tenebrionidea-col شپشه آرد Confufum tlibolium حشره کامل سوسکی است به رنگ قهوه ای قرمز متمابل به تیره به طول 5/4-4 شاخک ها 11 مفصل صفحه صفحه پشت سفید تقریبا به شکل مربع است که عرض آن در قسمت بالا بیشتر از قسمت پائین است این حشره دارای بالهای زیری است ولی قادر به پرواز نیست لارو کشیده و سفید رنگ است در قسمت پشتی آن لکه ای مایل به زرد دیده می شود طول لاروها پس از رسیدن به رشد کامل حدود 7-6 میلیمتر است این شپشه از مواد نشاسته ای مانند آرد سبوس، تغذیه می کند و علاوه به خسارتی که در اثر تغذیه ایجاد می کند و به علت افزایش جمعیت و طول عمری که دارد محصول انباری را تا مدفوع و پوسته های لاروی آلوده می کند.
و از مرغوبیت آن بشدت کاسته می شود حشرات کامل و لاروها از دانه های شکسته غلات نیز تغذیه می کنند و از جوانه دانه های سالم نیز تغذیه کنند.
این شپشه همه چیز خوار یا پلی فاژ است و می تواند از محصولات انباری مختلف مانند دانه ها در روغن حبوبات میوه های خشک کلکسیون های گیاهی وجانوری تغذیه می کند و حتی در موارد گوشتخوار هم نیز دیده می شود به محصولات گوشتی حمله می کندطول عمراین حشرات خیلی طولانی است و در مواردی تا 4 سال زنده مانده اند.
هر حشره ماده بعد از جفتگیری تخمهای خود را به طور منفرد یا پراکنده در روی مواد غذایی و حدود 500 تا 1000 عدد توسط حشره ماده می گذارد لاروها در طول دوره زندگی 8-7 بار پوست اندازی می کند تا به رشد نهائی خود برسد در اثر تغذیه حشرات کامل و لاروها در داخل آرد این محصولات کیفیت و ارزش نانوائی خود را از دست می دهد و از نظر بهداشتی توصیه می شود که از این آردها استفادهای نشود و بجز آرد روی مواد غذائی نیز فعالیت می کند مانند نان، ماکارانی و سایر مواد نشاسته ای حتی روی مواد حیوانی ماند گوشت، پر، پوست، و حشرات مرده دیده می شود اما نسبت به بی غذائی مقاوم است و میتواند 8-6 ماه بدون غذا زنده بماند نسبت به سرما و گرما نیز مقاومت بالایی دارد.
تخم گذاری حشره ماده به تعداد حدودا 270 عدد به صورت تکتک یا به صورت گروهیدر سطح مواد غذائی انجام میشود.
این حشره یک تا دو نسل در سال ایجاد می کند.
سوسک لوبیاacanthoscleides obtectus خانواده: bruchidea,col حشره کامل سوسک کوچکی است به طول 5/4-2 به شکل مثلثی به رنگ خاکستری است.
سر و بدن حشره سیاهرنگ است و در وسط پیشانی آن یک برآمدگی وجود دارد شاخکها 11 مفصل واز نوع چماق است که چهار مفصل قاعده آن حنایی رنگ و مابقی مفصلها قهوهای مایل به سیاه میباشد و در قسمت قاعده هر کدام از شاخکها یک خال قهوه ای رنگ وجود دارد.
بیزیدیوم و پای حشره قرمز حنایی می باشد لارو ها سفید رنگ و مقداری خمیده هستند دارای 3 جفت پای سینه ای می باشند.
حشرات کامل تغذیه نمی کنند با وجود اینکه قدرت پرواز دارند معمولا از انبار خارج نمیشوند.
حشرات ماده پس از جفت گیری در مزرعه تخم ها را روی غلات و در انبار روی دانه ها قرار می دهند.
حشره ماده بین 200-50 عدد تخم میگذارد لارو ها بعد از ورود به داخل دانه پس از 5-4 روز به انتهای دالان می رسند تعویض پوسترسیده و تغییر شکل میدهند پاها را از دست میدهند و مقداری خمیدهتر میشوند.
لاوها بعد از رشد نهائی که 4-3 میلیمتر طول دارند در داخل دانه تبدیل به شفیره می شوند و در شرایط مناسب بعد از 25-10 روز تبدیل به حشره کامل می شوند این حشره در سال می تواند 8-3 نسل ایجاد کند.
سوسک باقلاBruchus rufimanus خانواده: bruchidae, col در ایران در سال 1340 گزارش شد خسارت آن در تمام نقاط کشور مشاهده شده است که خسارت قابل توجهی نیز ایجاد می کند علاوه بر باقلا به سایرحبوبات نیز حمله می کند حشره کامل 5-4 میلیمتر طول دارد و به رنگ عمومی قهوه ای است شاخک ها 11 مفصل جماقی که 4 مفصل قاعده قرمز رنگ و بقیه مفصل ها سیاه رنگ می باشند پاهای جلوئی حشره قرمز رنگ اما پاهای وسطی و عقبی