نام آزمایش : نمونه برداری از ماسه و شن تعین درصد رطوبت کل قبل از اینکه روی ماسه و شن آزمایش به عمل آید (مثلاً آزمایش دانه بندی ، آزمایش تعین وزن مخصوص فضایی و غیره) باید نمونه أی تهیه شود که نماینده آن ماسه و شن باشد ، بدین منظور از نقاط مختلف ماسه و شن به مقدار مساوی برداشته و مخلوط نموده تا نمونه مورد نظر بدست آید.
لوازم مورد نیاز: 1 اون حرارتی 2 ترازوی 10 کیلویی 3 بیل روش آزمایش مطابق آزمایش 1 نمونه برداری شود 2 وزن نمونه مرطوب بر طبق مقادیر ذیل وزن شود.
400 گرم برای ماسه با بزرگترین دانه 2 میلیمتر 2000 گرم برای ماسه با بزرگترین دانه 8 میلیمتر 3500 گرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 16 میلیمتر 4000 گرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 32 میلیمتر 10000 گرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 63 میلیمتر 3 نمونه را در اون قرار داده و در درجه حرارت 105 درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت متوالی خشک نموده و سپس وزن آنرا تعین و یادداشت کنید.
4 نمونه را 24 ساعت متوالی دیگر در اون قرارداده و مجدداً در درجه حرارت 105درجه سانتیگراد خشک نموده و وزن کنید.
این عمل را آنقدر ادامه دهید تا اختلاف وزن نمونه در دو دفعه متوالی از یک دهم وزن نمونه تجاوز ننماید.
5 صبر کنید تا نمونه حدود 30 درجه سانتیگراد خنک شود و وزن آنرا تعین کنید.
W2 6 رطوبت کل را از رابطه ذیل بدست آورید.
رطوبت کل به درصد لوازم مورد نیاز : 1 ظروف 10 لیتری با سرپوش 2 بیل 3 ترازوی 50 کیلویی 4 دستگاه قسمت کننده روش آزمایش: 1 نمونه ها در مواقع بار و یا تخلیه کامیونها باید تهیه شوند.
باید توجه داشت که پس از تخلیه دانه های درشت در زیر و دانه های ریز در بالا یا وسط قرار می گیرند.
بنابراین از نقاط مختلف به مقدار مساوی برداشته و مخلوط نموده تا مقادیر ذیل به دست آیند.
40 تا 50 کیلوگرم برای ماسه با بزرگترین دانه 2 میلیمتر 80 تا 100 کیلوگرم برای ماسه با بزرگترین دانه 8 میلیمتر 130 تا 150 کیلوگرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 32 میلیمتر 160 تا 200 کیلوگرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 63 میلیمتر 2 نمونه های فوق را بوسیله دستگاه قسمت کننده آنقدر تقسیم کنید تا مقادیر ذیل بدست آیند.
10 کیلوگرم برای ماسه با بزرگترین دانه 2 میلیمتر 20 کیلوگرم برای ماسه با بزرگترین دانه 8 میلیمتر 30 کیلوگرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 32 میلیمتر 40 کیلوگرم برای ماسه و شن با بزرگترین دانه 63 میلیمتر 3 نمونه های اخیر را در ظروف مخصوص ریخته و شماره گذاری نموده تا در آزمایشهای بعد مورد استفاده قرار گیرد.
نام آزمایش : به دست آوردن وزن مخصوص انبوهی مصالح سنگی و سیمان هدف : جهت تبدیل نسبت های وزنی حاصل از آزمایش دانه بندی در آزمایشگاه به نسبت های حجمی در کارگاه نیاز به وزن مخصوص انبوهی مواد متشکله بتن داریم.
لوازم مورد نیاز: 1 ظرف 10 لیتری استاندارد 2 ترازو با دقت 1/0 گرم 3 خط کش فلزی 4 بیل 5 سینی روش آزمایش : 24 ساعت قبل از شروع آزمایش مقدار 20 کیلوگرم ماسه ، نخودی ، بادامی و سیمان را به طور جداگانه داخل سینی ها در محیط آزمایشگاه قرارداده تا اینکه رطوبت سطحی آنها خشک گردد.
ابتدا ظرف مورد آزمایش را وزن می کنیم W1 ، سپس جهت حصول اطمینان حجم آن را نیز کنترل می کنیم .
ظرف را از یک نمونه از مصالح سنگی پر می کنیم به طوری که از لبه ظرف لبریز گردد ، سپس با خط کش فلزی مماس بر سطح ظرف می کشیم تا مصالح اضافه از روی ظرف پاک گردد.
در این حالت باید مصالح تمام حجم ظرف را پر کرده باشد.
باید دقت کرد و از فشردن مصالح در داخل ظرف خودداری کرد.
ظرف را وزن می کنیم.
W2 و از کم کردن آنها وزن خالص مصالح را بدست می آوریم.
W=W2 – W1 وزن مخصوص انبوهی را از رابطه روبرو بدست می آوریم .
مصالح داخل ظرف را با نمونه داخل سینی مخلوط کرده و جهت دقت بیشتر در آزمایش جمعاً 3 مرتبه آزمایش را انجام می دهیم و از اعداد بدست آمده میانگین را بدست می آوریم.
این آزمایش را برای تمام مصالح انجام می دهیم و اعداد بدست آمده را در جدول مربوطه می نویسیم.
نام آزمایش : دانه بندی (بهترین نسبت شن و ماسه) هدف: دست رسی به مخلوطی از شن و ماسه که به ازاء آن نسبتهای معین ، مخلوط دارای حداقل فضای خالی باشد.
لوازم مورد نیاز: 1 ظرف 10 لیتری استاندارد 2 ترازو با دقت 1/0 گرم 3 خط کش فلزی 4 بیل 5 سینی روش آزمایش : 24 ساعت قبل از شروع آزمایش مقدار 35 کیلوگرم ماسه و شن (نخودی بادامی) را به طور جداگانه داخل سینی ها در محیط آزمایشگاه قرار داده تا اینکه رطوبت سطحی آنها خشک گردد.
ابتدا وزن ظرف مورد آزمایش را به دست می آوریم .
W1 ، سپس جهت حصول اطمینان حجم آن را نیز کنترل می کنیم.
ظرف را از مصالح شنی پر می کنیم به طوری که از لبه ظرف لب ریز گردد.
سپس با خط کش فلزی مماس بر سطح ظرف می کشیم تا اضافه مصالح از روی آن پاک شود.
در این حالت باید مصالح تمام حجم ظرف را پر کند.
W2 .
از رابطه زیر وزن مصالح و وزن مخصوص انبوهی را بدست می آوریم.
W=W2-W1 مصالح شنی داخل ظرف را با نمونه داخل سینی مخلوط کرده و به کمک فرمول زیر مقدار درصد اضافه ماسه را بدست می آوریم و با نمونه داخل سینی مخلوط می کنیم .
مقدار درصد اضافه مخلوط را مجدداً در ظرف می ریزیم و مراحل بالا را تکرار می کنیم و W2 و را بدست می آوریم و در جدول مربوطه یادداشت می کنیم .
این عمل را برای نسبتهای 20% 30% 40% 45% 50% 55% انجام می دهیم .
نتایج حاصله را روی کاغذ میلیمتری پیاده می کنیم و به طور تقریبی نقطه ماکزیمم منحنی حاصل از به هم پیوستن نقاط را بدست می آوریم.
نام آزمایش : سود 3% هدف : بررسی مواد مضر در سطح دانه های ماسه و شن مواد خیلی نرمی که قطر آنها از 02/0 میلیمتر کوچکتر باشد برای بتن مضر بوده و درصد اینگونه مواد نباید از مقادیر ذیل تجاوز نماید.
برای ماسه بزرگترین دانه تا 3 میلیمتر 4 درصد برای ماسه بزرگترین دانه تا 7 میلیمتر 3 درصد برای شن بزرگترین دانه تا میلیمتر 2 درصد برای شن بزرگترین دانه تا میلیمتر 5/1 درصد باقیمانده نباتات و مواد آلی مزاحم سخت شدن سیمان شده و باعث بادکردن و ترکیدن بتن می شود ، لز اینرو می توان در موارد مشکوک آزمایش فوق را انجام داد.
لوازم مورد نیاز: 1 مزور به حجم 250 سی سی 2 سود 3% روش آزمایش: ابتدا 130 سانتی متر مکعب ماسه را اختیار نموده ، آنرا در مزور ریخته و تا درجه 200cc سود 3% به آن اضافه می کنیم.
درب مزور را بسته و پس از تکان دادن ، یک روز در محلی قرار دهید.
در صورتیکه پس از یک روز محلول بی رنگ تا زد روشن باشد ، مواد آلی موجود بدون ضرر بوده و اهمیتی ندارد.
چنانچه رنگ محلول زرد پررنگ تا قهوه أی یا قرمز باشد ، بایستی آزمایشهای دقیقتری روی ماسه انجام گرفته شود.
ترکیبات سولفات نیز برای بتن مضر بوده و باعث ترکیدن آن می گردند ، از اینرو مقدار موجود نباید از یک درصد وزن ماسه و شن خشک تجاوز کند.
نام آزمایش : تعین درصد رطوبت ، جذب وزن مخصوص حقیقی و ظاهری و درصد تخلخل هدف : در طرح اختلاط بتن ، شناخت مصالح سنگی از نظر رطوبت (مغری سطحی ) وزن مخصوص ظاهری و حقیقی و درصد جذب لازم است.
لوازم مورد نیاز: 1 ترازو با دقت گرم 2 اون حرارتی 3 نیرو سنج با دقت گرم و طوری 4 چراغ گاز و سه پایه 5 ظروف مربوطه و میله شیشه أی روش آزمایش: 48 ساعت قبل از انجام آزمایش مقدار 500 گرم ماسه نخودی و بادامی شسته شده را داخل اون گذاشته تا در حرارت 100 الی 110 درجه سانتی گراد خشک گردد.
پس از 24 ساعت آنها را از داخل اون بیرون آورده وزن خشک شده را پس از سرد شدن بدست می آوریم.
سپس هرکدام از مصالح را جداگانه در ظرفی پر از آب قرارداده تا از آب اشباع گردد.
در روز آزمایش مصالح را از آب بیرون آورده ، رطوبت سطحی آنها را خشک می کنیم ، به این صورت که مصالح درشت دانه را داخل دستمال ریخته و رطوبت سطحی آنها را می گیریم.
مصالح ریزدانه را داخل ظرفی ریخته و به کمک حرارت و به هم زدن میله شیشه أی رطوبت سطحی آن را می گیریم.
در این حالت نباید مصالح ریز دانه به میله بچسبد.
مصالح را وزن می کنیم .
W3 .
وزن طوری را در آب به کمک نیرو سنج بدست می آوریم ، سپس مصالح درشت دانه را به طور جداگانه داخل آن ریخته و وزن مصالح را داخل آب نیز بدست می آوریم.
از تفاضل این وزنها W4 را بدست می آوریم.
سپس با توجه به فرمولهای زیر موارد خواسته شده را بدست می آوریم.
نام آزمایش : آزمایش سند اکیوالانت هدف : تعیین درصد ماسه در مصالح ساختمانی لوازم مورد نیاز : 1 دستگاه سند اکیو الانت 2 دستگاه ضربه زدن مکانیکی (شیکر) روش آزمایش: 24 ساعت قبل از آزمایش مقدار 250 گرم ماسه را درون اون گذاشته تا در حرارت 100 تا 110 درجه سانتیگراد گذاشته تا خشک گردد ، سپس آنرا بیرون آورده و با الک نمره 4 الک می کنیم.
مزور مدرج دستگاه سند اکیوالانت را تا خط نشانه شماره 4 از محلول استوکس پر کرده و پیمانه فلزی مربوط به دستگاه را طوری از نمونه الک شده پر می نمائیم تا سطح ماسه با لبه پیمانه مماس باشد ( باید دقت شود پیمانه به حالت معمولی از نمونه پر شود ) محتوی پیمانه را به وسیله قیف به داخل مزور می ریزیم ، درب آن را به وسیله چوب پنبه (پلاستیکی) گذاشته و ده ضربه به مزور وارد می آورم تا محلول با ماسه مخلوط گردد.
مزور را مدت ده دقیقه روی میز گذاشته ، سپس آن را برداشته و به طور افقی 90 بار ضربه در مدت 30 ثانیه توسط دستگاه ضربه زن مکانیکی وارد می کنیم.
بعد از انجام این کار مزور را روی میز کار گذاشته بوسیله لوله فلزی که توسط لوله لاستیکی به گالن محلول استوک متصل است ابتدا جدار داخلی مزور را از بالا شسته سپس لوله فلزی را به ته مزور هدایت می کنیم تا نمونه از پائین شسته و مصالح سبک را به بالا بیاورد.
اضافه کردن محلول را آنقدر ادامه می دهیم تا مزور تا خط نشانه شماره 15 از محلول پر شود.
مزور را مدت 20 دقیقه روی سطح صاف بی حرکت گذاشته تا مصالح آن ته نشین شود.
بعد از گذشت زمان 20 دقیقه سطح فوقانی خاک را در مزور توسط چشم می خوانیم و در فرم مربوطه یادداشت می کنیم.
سپس میله مخصوص دستگاه را که به وزنه أی متصل است به آهستگی داخل مزور کرده تا با وزن خود ثابت بماند.
آنوقت محل دانه فلزی متصل به صفحه انتهایی میله مخصوص را که در ماسه فرور رفته است ، از روی درجات مزور می خوانیم و در جدول یادداشت می کنیم و توسط فرمول زیر نسبت درصد ماسه را حساب می کنیم.
نام آزمایش : ماسه استاندارد هدف : آشنایی با دانه بندی و تهیه ماسه استاندارد لوازم مورد نیاز : 1 اون 2 یک سری الک شماره 16 30 50 100 و تاوه 3 هاون روش آزمایش : مقدمه : در تهیه ماسه استاندارد نیاز به درصد باقی مانده ماسه و در نهایت مانده روی هر الک را داریم.
طبق منحنی دانه بندی درصد مانده بر روی الکهای استاندارد مطابق جدول زیر می باشد.
100 50 30 16 نمره الک 2 98 5 72 2 2 0% درصد مانده مقدار مانده روی هر الک به این صورت بدست می آید که حد بالای درصد مانده الک قبل را از حد بالای درصد مانده الک مورد نظر کم کرده و در مقدار ماسه استاندارد خواسته شده ضرب می کنیم .
به این ترتیب مانده هر الک را بدست آورده ، در نهایت جمع مانده باید مقدار خواسته شده ماسه باشد.
اگر الکی که در جدول منظور شده است در دسترس نبود با استفاده از منحنی دانه بندی می توان درصد حد بالا و پائین مانده هر الک دیگر را بدست آورد.
چنانچه در روی منحنی دانه