پیرامون ازدواج اینترنتی چندی قبل خبر ازدواج یکی از دوستانم را شنیدم و چند هفته پیش خبر بچه دار شدنش را ، مریم و پدرام 3 سال پیش در یکی از چت رومهای یاهو بر حسب اتفاق با یکدیگر آشنا میشوند و بعد از یکسال و نیم ارتباط اینترنتی این ارتباط به دنیای واقعی کشیده میشود که منجر به ازدواج آنها شد و سارا کوچولو هم ثمره ی ازدواج بقول معروف اینترنتی آنهاست .
دو موضوع خانواده و مسائل جنسی در دو قرن اخیر همواره در کانون مهمترین تحولات جامعه مدرن قرار داشته ، از طرف دیگر فضای چت رومهای اینترنتی هم به منزله ی عرصه ای مدرن برای برقراری ارتباط و آشنایی ، مرزهای تازه ای را در شکل گیری ارزشها و هویت یابی پیش روی جوانان ما قرار داده است .
روابط در این فضای مجازی امتداد روابط واقعی است که دختر و پسر تجربه میکنند اگرچه مرز بندیها ی جنسیتی در روابط مجازی ضعیفتر میشود اما واقعیت زیستی بویژه اجتماعی جنسیت در این روابط نیز خود را نشان میدهد .
در دوره ی مدرن – از قرن نوزدهم به بعد تحولات عظیمی در شکل نهاد خانواده رخ داده است .
امروزه عشق رمانتیک یا احساسی جایگزین مصلحتها و معیارهای اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی برای پیوستن دو فرد به منزله ی زوج میشود .
برخی از صاحبنظران عشق رمانتیک را صرفا پدیده ای اروپایی میدانند و معتقدند تنها در اروپا برای اولین بار عشق به منزله ی عامل اصلی ازدواج در سطح عمومی تحقق یافته است از جمله ی این صاحبنظران " آنتونی گیدنز " جامعه شناس بریتانیایی است .
گیدنز میان دو نوع عشق تمایز قائل میشود یکی عشق شهوانی (Passionate love ) و دیگری عشق احساسی(Romantic love ) است.
در عشق احساسی عناصر عشق متعالی ، بر شور و احساس جنسی غلبه میکند و این خصیصه ای است که آن را از عشق شهوانی متمایز میکند .
عشق شهوانی پدیده ای جهانی است اما به اعتقاد گیدنز عشق احساسی پدیده ای مدرن است .
ازدواج اینترنتی امری است که در چند ساله ی اخیر در کشورما از رواج بالایی بر خوردار بوده است ، با رایج شدن استفاده اینترنت در میان نسل جوان دایره ی ارتباطی افراد بسیار بالا رفته است ، یک فرد برای انتخاب همسر و آشنایی با افراد توری پهن میکند به وسعت جهان .
گفته شد که امروزه ازدواجها کمتر بر اساس اصل وابستگی طرفین به یکدیگر صورت میگیرد ، حال سوال اینجاست که آیا واقعا عشق احساسی در یک فضای مجازی بوجود می آید؟
آیا مجازی بودن فضا ، بر واقعیت داشتن ، شدت و نوع این عشق تاثیر گذار نیست؟
از عمده ترین مشکلات دیگری که عرف جامعه ما با آن سر سازگاری ندارد این است که چگونه دو فرد از طریق اینترنت میتوانند یکدیگر را بشناسند در صورتیکه به راحتی فرد میتواند در این فضای مجازی هویت واقعی خود را پنهان کند و هویتی جعلی را در ذهن فرد مقابل نقاشی کند و بعدها است که در زندگی خانوادگی و زناشویی انطباق این دو تصویر با یکدیگر مشکل ساز میشود .
باید پاسخ داد که اینترنت هم به مانند دنیای واقعی بستر را برای آشنایی و ارتباط افراد با یکدیگر آسان میکند .
چه بسیار افرادی که غیر از فضای اینترنتی با یکدیگر آشنا شده اند اما زندگی نافرجامی داشته اند .
واقعیت درونی افراد در عمل خود را نشان میدهد ، ازدواج یک موقعیت اجتماعی است و تا افراد در این موقعیت قرار نگیرند نمیتوانند نقشهای خود را بپذیرند .
علاوه بر بحث ازدواج اینترنتی باید توجه داشت که مجازی بودن این دنیا خود مزیتی است انکار ناشدنی زیرا دو جنس مخالف در این فضا روابط خود را سامان میدهند و در این فضا تخلیه روانی میشوند ، هنگامی به مشکل بر میخوریم که پیامدهای عملی و نامطلوب این روابط وارد دنیای واقعی شود !
و تا هنگامی که روابط منحصر به دنیای مجازی است اثرات و پیامدها ی آن را در جامعه نداریم.
البته نکته ای که باید متذکر شد اینست که روابط نامشروع در دنیای مجازی هم به نوبه ی خود آسیبهایی دارد که شاید آشکار نباشد اما هیچگاه نمیتوان آن را انکار کرد .
.
واقعیتی که باید پذیرفت این است که اینترنت و چت رومها به عنوان پایگاهی برای تخلیه روانی افراد مورد استفاده قرار میگیرد و تا حدی مشکلات ارتباط نامشروع دو جنس در خارج از دنیای مجازی را ندارد.
در هر حال ...
یه نکته !
ما که تو اکثر رفتارهای زندگیمون سنتی عمل میکنیم ، چرا میخواهیم تو ازدواج مدرن باشیم؟
از سایت ازدواج اینترنتی تا مشاوره حضوری بعد از چهار ماه متاسفانه در حال حاضر بحث مشاوره در جامعه ما هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته است.
همه به دنبال سرگیری ازدواج جوانان هستند یعنی نگاهشان به ازدواج یک نگاه عمیق و دوراندیشانه نیست.
زنگ تلفن و آن سوی خط صدای آشنایی به گوش می رسد.
خیال می کنم این بار هم «او» می خواهد از تیتر بعضی از روزنامه ها گلایه کند.
اما در کمال تعجب این تلفن نه برای گلایه، بلکه دعوتی بود جهت بازدید از دفتری که او و همکارانش اداره می کردند.
با قرار قبلی به سوی آدرس اعلام شده حرکت و در بین راه ماه های گذشته را با خود مرور می کنم.
نیمه بهمن ماه سال گذشته در پی یافتن یک سوژه اینترنتی بودم که دوستی مرا با یک سایت همسریابی اینترنتی آشنا کرد.
هر چند آن زمان سایت های همسریابی روی اینترنت به وفور مشاهده می شدند اما هیچ کدام خصوصیات منحصر به فرد سایت مذکور را نداشت؛ چرا که گرداننده این سایت یک روحانی تحصیل کرده و استاد دانشگاه بود که بدون چشمداشت مالی و تنها برای مشاوره دادن به جوانان اقدام به راه اندازی این سایت کرده بود و در این میان بودند سایت های همسریابی که تنها برای یک مشاوره کوچک مبالغ هنگفتی را از متقاضیان دریافت می کردند.
به هر حال صحبت صمیمانه در منزل و در جمع خانوادگی استاد «جعفر اردبیلی» صاحب سایت همسریابی به آدرس WWW.ARDABILI.COM باعث نوشتن گزارشی تحت عنوان «عروس رفته ای میل چک کنه» در صفحات اینترنتی روزنامه دنیای اقتصاد شد.
اما ماجرای اصلی از فردای چاپ شدن گزارش آغاز شد.
سایت معروف و به گفته دوستان حرفه ای «بی بی سی» در یک اقدام غیرحرفه ای با انتخاب گزینشی گزارش و پررنگ کردن چهره مدیریت سایت که یک فرد روحانی محسوب می شد و بدون نام بردن از نویسنده، گزارش را در سایت خود قرار داد و همین اقدام سبب شد که به یکباره اکثر روزنامه ها علاقه مند به پردازش این سوژه شوند و رفته رفته در این میان نه اثری از نام نویسنده به چشم می خورد نه ذکر منبع و حتی گاهی به عنوان یک گزارش اختصاصی از آن نام برده می شد و در این میان تو مانده بودی که هجوم بی وقفه تماس های خوانندگان را چگونه پاسخ دهی.
گاهی بعضی از خوانندگان برای بهتر نتیجه گرفتن ملاقات حضوری را بر تلفنی ترجیح می دادند و از سوی دیگر گلایه های پی در پی مدیریت سایت برای سوء استفاده از بعضی قسمت های گزارش و به کار بردن آن در بعضی از جراید که فروششان از تیترهای جنجالی و واهی شکل می گیرد وضع را هر لحظه نسبت به روز قبل دشوارتر می نمود تا آنجا که از نوشتن چنین گزارشی بارها خود را سرزنش کردی و اینک بعد از آرام شدن آن طوفان سهمگین به نام ازدواج های اینترنتی، باز راهی مقصدی هستم که شاید طوفان دیگری را برپا کند.
اولین دغدغه پلاک پیش رویت را با آدرس در دست خود تطبیق می دهی.
با شماره همراه اردبیلی تماس می گیری و او در پاسخ سؤالت می گوید: «آدرس را درست آمده ای از پله ها بالا بیایید»، داخل می شوم.
فضای بزرگ مغازه با چند صندلی و یک میز که رویش با گلدان گل و جعبه شیرینی تزیین شده به چشم می خورد.
چند دختر و پسر جوان مشغول نوشتن روی کاغذی هستند و تعدادی در حال صحبت کردن با تلفن همراه و در این میان تعدادی خانم و آقای مسن نیز به چشم می خورند که با دقت بسیار هر تازه واردی را برانداز می کنند و.
اردبیلی می گوید: من بیش از آنکه به مسئله ازدواج اعتقاد داشته باشم به مشاوره قبل و بعد از ازدواج ایمان دارم.
ما نباید دنبال زیاد کردن آمار ازدواج باشیم بلکه باید پیگیر یک ازدواج صحیح و انتخابی مناسب باشیم.
این مدرس دانشگاه می گوید: متاسفانه در حال حاضر بحث مشاوره در جامعه ما هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته است همه به دنبال سرگیری ازدواج جوانان هستند یعنی نگاهشان به ازدواج یک نگاه عمیق و دوراندیشانه نیست.
در زیر نگاه های سنگین و پرسشگرشان از پله ها بالا می روم.
انتهای پله در فضای نسبتاً کوچک چند نفر با کامپیوتری سخت مشغول به کار هستند.
می گویم با آقای اردبیلی کار دارم اما گویا این سوال طی روز از سوی افراد بسیاری پرسیده می شود چرا که یکی از آن چند نفر با بی حوصلگی می پرسد بفرمایید چه کار دارید و من متوجه می شوم تا اشتباهی صورت نگرفته هر چه سریعتر علت مراجعه خودم را به دوستان متذکر شوم.
«مطمئن هستم دوست ندارد اسمی از او ببرم اما من خیلی علاقه دارم از این مرد بزرگ و کار خداپسندانه او یاد کنم؛ این مغازه و ساختمان بالای او متعلق به حاج عزیز ملکی صاحب صنایع برودتی ملکی است که به صورت رایگان در اختیار ما قرار گرفته است.» این گفته های اردبیلی صاحب سایت همسریابی اینترنتی است که با روی گشاده و در اوج کار به گرمی از من استقبال می کند.
اتاقی که او در آن مشغول به کار است بی نهایت شلوغ و پر رفت و آمد است و من مکان فعلی مصاحبه را با خانه آرام اردبیلی مقایسه می کنم.
او این حجم کار را به کنایه به گردن من می اندازد و می گوید: «این آشی است که با نوشتن آن گزارش برایم بار گذاشته ای.
» من نیز از شلوغی و ازدحام آن مکان، حق را به او می دهم اما از ترس عواقب آن سعی می کنم این حق را به زبان نیاورم و می گویم خودتان این کار را (مشاوره در امر ازدواج) دوست داشتید من فقط شما و کارتان را معرفی کردم و او باز با همان لبخند می گوید: «حجم کار چندین برابر شده، اوایل من تنها درگیر این مسئله بودم، سر فرصت فرم های ارسالی را مطالعه می کردم اما در حال حاضر با کمک تعدادی از دوستان باز احساس می کنم نمی توانم پاسخگوی تمامی درخواست ها باشم.» اردبیلی به عنوان استاد دانشگاه اولین دغدغه بعد از تدریس را مسئله مشاوره جوانان در امر ازدواج می داند، او کار خود را با تاسیس انجمن پیوند دانشجویی در دانشگاه آغاز و با راه اندازی سایت اینترنتی که توسط همیاری تعدادی از دانشجویان شکل گرفته بود به کار خود به نوعی توسعه بخشید.
این مدرس دانشگاه در سایت خود ابتدا به معرفی خود پرداخته و علت آن را چنین بیان می کند: «دوست دارم در اولین قدم، هر مراجعه کننده با من آشنا شود تا در صورت کسب اعتماد بتواند در مورد خصوصی ترین مسائل زندگیش با من مشورت داشته باشد.» نحوه عمل در این سایت بسیار ساده و تنها با پر کردن فرمی صورت می گیرد، فرمی که در آن مشخصات فردی متقاضی و همچنین یکسری سوالات خاص در مورد گزینش همسر آینده وجود دارد.
هر فرد با پر کردن این فرم و ارسال آن به نوعی در لیست انتظار قرار می گیرد.
تا این جای کار می توان گفت تنها پر کردن فرم از نوع اینترنتی و غیرحضوری است، چرا که بعد از آن تمامی مراحل به صورت حضوری انجام می گیرد.
تا قبل از اینکه گزارشی از نحوه عملکرد سایت نوشته و در روزنامه ها انتشار پیدا کند این استاد دانشگاه تا پاسی از شب بیدار می ماند و فرم های ارسالی را که از سرتاسر ایران و حتی خارج از آن برایش ارسال می شد شخصا مطالعه می کرد و بنا بر معیارهای موجود در فرم، زمان حضوری مشاوره و مکانی را جهت این مشاوره به متقاضی اعلام می کرد.
اردبیلی می گوید: گاهی اوقات مشاوره ها به چندین جلسه کشیده می شد حتی اگر دو طرف ماجرا به هم علاقه مند نیز باشند و شرایطشان از هر جهت با یکدیگر همسو باشد، اما باز هم من در این کار وسواس دارم و تا زمانی که صد در صد از موقعیت ازدواج مطمئن نباشم اجازه این وصلت را نمی دهم.
هنوز اتاق استاد اردبیلی پرجنب وجوش است که دختر و پسر جوانی با دسته گلی