چیست : بتن در مفهوم بسیار وسیع به هر ماده یا محصولی که از یک ماده چسبنده با خاصیت سیمانی شدن تشکیل شده باشداتلاق میشود .
این ماده چسبنده عموماً حاصل فعل و انفعال سیمانهای هیدرولیکی و آب میباشد .
حتی امروزه چنین تعریفی از بتن شامل طیف وسیعی از محصولات میشود.
بتن ممکن است از انواع مختلف سیمان و نیرپوزولانها ، سرباره کورهها ، مواد مضاف ، گوگرد ، مواد افزودنی، پلیمر ، الیاف و غیره تهیه شود .
همچنین در نحوه ساخت آن ممکن است از حرارت ، بخار آب ، اتوکلاو ، خلاء و فشارهای هیدرولیکی و متراکم کنندههای مختلف استفاده شود .
در اینجا سعی میشود از بتنی صحبت شود که مخلوطی از سیمان و آب و سنگدانه و در نهایت مواد افزودنی است .
اولین سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که ارتباط بین مواد تشکیل دهنده مخلوط بتن چیست ؟
سه امکان وجود دارد : ابتدا ممکن است تصور شود که اصل ماده ساختمانی ماده چسبندهای است که از هیدراتاسیون سیمان و آب ناشی شده است .
و سنگدانهها بعنوان مواد ارزان و پر کننده این ماده چسبنده میباشند ، امکان دوم این است که سنگدانههای درشت بعنوان سنگهای بنایی که توسط ملات بهم پیوستهاند در نظر گرفته شود و این ملات دوغاب سیمان و سنگندانههای ریز دانه میباشد .
امکان سوم این است که بتن بعنوان مادهای از دو فاز مختلف یعنی سیمان هیدراته شده و دانههای سنگی در نظر گرفته شود .
بنابراین خواص بتن به خواص هر یک از فازها و فصل مشترک این دو فاز بستگی دارد .
هر یک از این نظریات دوم و سوم محدودیتهایی داشته و میتوانند برای بیان رفتار بتن بکار روند .
لیکن در نظریه اول این مسائل وجود ندارد .
اگر تصور شود که میتوان سیمانی ارزانتر از سنگدانهها نیز تهیه کرد ، این سؤال پیش میآید که آیا میتوان سیمان و آب را به تنهایی بعنوان یک ماده ساختمانی ( بتن ) بکار برد ؟
پاسخ قطعاً منفی است و علت آن تغییرات حجمی بالای خمیر سیمان است .
جمع شدگی خمیر خالص سیمان تقریباً به 10 برابر جمع شدن بتنی با 250 کیلوگرم سیمان در متر مکعب میرسد .
همین مسائل برای خزش و وارفتگی نیز مطرح است .
علاوه براین حرارت زیاد تولید شده ناشی از مصرف سیمان به مقدار زیاد، بخصوص در آب و هوای گرم سبب ایجاد ترک خواهد شد .
همچنین مشاهده میشود که سنگدانهها نسبت به خمیر سیمان در مقابل حملات مواد شیمیایی پایدارترند اگر چه خمیر سیمان نیز در این محیطهای خورنده نسبتاً پایدار است .
بنابراین صرف نظر از قیمت ، مواد سنگی در بتن بسیار مفید خواهند بود .
عملیات اجرایی یک ساختمان : در ساختمان ابنیه اعم از بنای عمارات و یا ابنیه فنی ، مراحل مختلف اجرایی هر عنصر بتنی که برای احداث مجموعه قسمتهای بتنی لازم میآید ، به شرح زیر است : - اجرای سازهای موقتی جهت نگهداشتن قسمتی که بتن ریزی میشود تا هنگام سخت شدن بتن ( حایل بندی یا پایه گذاری موقت ) - احداث سطوحی صاف و ممتد ولی موقتی بر سازه قبلی که وضع مهندسی خارج ساختمان در دست اجرا را مشخص نماید این سطوح در واقع قالب برای بتن ریزی است و این کار “ قالب بندی ” نامیده میشود .
- آهن بندی یا میلگرد ( آرماتور ) در داخل قالب که آهن گذاری یا آرماتوربندی نام دارد .
این آرماتورها ممکن است : * برای بتن مسلح باشد (در این صورت میلگردها در ابتدا غیر فعال میباشند) * یا برای بتن پیش تنیده (در این صورت آرماتورها از ابتدا فعال خواهند بود) که با آهنهای مربوط به بتن مسلح تکمیل میشوند .
- بتن ریزی در داخل قالب که قبلاً آهن بندی در آن انجام شده است .
- قالب برداری پس از سخت شدن بتن به حد کافی .
میلگرد گذاری ( آرماتور بندی ) - علل استفاده از فولاد در بتن : 1- افزایش تنش کششی در بتون .
2- ترکیب بتن و فولاد در بتن مسلح 3- افزایش دوام بتن 4- افزایش مقاومت برشی 5- افزایش مقاومت فشاری با استفاده از فولادهای جدید .
6- پیوستگی کامل بین فولاد و بتون در مقابل ترکهای ناشی از کشش قالب بندی 1- نقش قالب بندی : قالب بندیها غالباً عناصر موقتی میباشند که شکل و منظره ظاهری کار را تأمین نموده و بتن تازه را تا زمانی که سخت شود ، نگاه میدارند چون قالب بندی باید شکل و منظره ظاهری ساختمان را تأمین کند و مدتی که کارکنان برای جاگذاری قالب و برداشت آن صرف میکنند قابل ملاحظه است لذا قالب را باید جزو عناصر اصلی و اساسی اجرای ساختمان محسوب داشت از این جهت باید دقت ویژه در مراحل مختلف کار یعنی تهیه طرح و حسابهای غنی و شرایط کار گذاری و برداشت قالبها و رعایت مراتب برای این که مصرف دوباره آن میسر باشد ، به عمل آید تا مشخصات قرار داد با حداقل هزینه رعایت و عملی گردد .
2- هزینه قالب بندی : هنگامی که تخمین هزینه یک قسمت از ساختمان مطرح است ، معمولاً هزینههای مختلف مربوط به یک مترمکعب بتن کار شده مورد نظر واقع میگردد .
واضح است که هر قدر هیکل ساختمان پیچیدهتر مثلاً نازکتر یا بلندتر باشد ، سهم قالب بندی در هزینه آن بیشتر خواهد بود .
3- عناصر تشکیل دهنده قالب بتن : قالب معمولاً از به هم پیوستن پنج قسمت مختلف تشکیل میشود .
این عناصر عبارتند از : پوسته ( یا سطح تماس با بتن ) ، استخوان بندی ، تکیه گاه ، وسائل ایمنی و ملحقات .
مهمترین وسائل مورد استفاده در قالب بندی چوب و فلز میباشند .
که در اینجا ما به قالبهای فلزی میپردازیم .
قالب های فلزی : قالبهای فلزی معمولاً فولادیاند ، که بشکل ورقهای نازک 3 تا 5 میلیمتری و یا صفحات ضخیمتر 7 تا 12 میلیمتری به کار برده میشوند .
از این صفحات برای ساختن قطعات استاندارد شده ( صاف یا انحنادار ) که بتوان در شرایط مختلف با اتصال آنها به یکدیگر به کار برد ، استفاده میشود .
اکثر مواردی که این نوع قطعات به کاربرده میشود ، در پیش سازی قطعات ساده مشابه هم به تعداد خیلی زیاد است .
پوستهها را گاهی با آسیا آلومینیم میسازند که بسیار سبکتر از پوسته های فولادی است .
( وزن مخصوص 7/2 در مقابل 8/7 فولاد ) و دارای این مزیت است که زنگ نمیزند و ارزش آن پس از استفاده بیشتر از ارزش فولاد مشابه است .
عیب آن گرانی قیمت و حساسیت به بعضی سیمانها ( سیمان پرتلند ) و همچنین بیشتر از فولاد به بتن میباشد .
نحوه متصل کردن قالبهای فلزی : این قالبها در ابعاد از پیش تعیین شده توسط شرکت ، متناسب با نوع کار درخواست داده میشود و پس از ساخت آنها در کارخانههای ذوب آهن برای پیمانکار فرستاده میشوند .
ابعاد قالبهایی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد قالبهای 1 متری با عرض 30 سانتیمتر و همچنین قالبهایی به طول 50 و 10 و 30 سانتیمتری با عرضهای متفاوت میباشد .
البته از قالبهای مدور نیز به عنوان قالبهای ستون استفاده میشود این قالبها که طرز کار با آنها بسیار آسان است طبق سفارش شرکت و متناسب با مقطع ستونها ساخته میشود .
طریقه اتصال این قالبهای فلزی بوسیله گوههای فلزی به شکل ذوزنقهای میباشد که بوسیله ضربه درون جاهای مخصوص خود محکم میشوند و باعث یکپارچه شدن قالبها میگردند .
پس از آماده شدن قالبها و در واقع پایان کار قالب بندی توسط استاد قالب بند بتن ریزی انجام میشود زمان و نحوه باز کردن قالب ها : مدت زمان لازم از موقع بتن ریزی تا هنگام جدا سازی قالبها ، در کارهای مختلف متفاوت است مقدار آن بستگی به نوع بتون استفاده شده ، آب و هوا ، شرایط محیطی محل اجرا و نحوه عمل آوری بتن دارد .
به طور کلی مناسبترین زمان برای باز کردن قالب ، براساس مقاومت بتون و نحوه تأثیر این مقاومت برسایر قسمتها تعیین میشود .
زمان باز کردن قالبهای زیر تیرها و سقفها طولانیتر از زمان باز کردن قالبهای جانبی است .
برای جدا سازی باید دقت لازم به عمل آید ، تا به گوشهها و لبههای بتون آسیبی وارد نشود .
پس از جدا سازی قالب نیز باید تا مدتی از برخورد هر گونه جسمی به سازه بتونی جلوگیری شود .
قبل از آزاد سازی بخشهای زیرین قالببندی و حائلها لازم است با دقت درگیری بین قالب و سطح بتن را آزاد ساخته ، پس از اطمینان کافی از استحکام بتن ، قالبها را به آرامی از یکدیگر جدا کنیم لازم است بلافاصله پس از جدا سازی قالب از بتن عمل آوری بتن آغاز شود .
کارآئی بتن بتن کارا بتنی است که بتوان براحتی آن را ساخت ، حمل نمود ، در قالب مورد نظر و متراکم نمود بدون این که در یکنواختی آن در طول مراحل فوق تغییر حاصل شود .
کارآئی بتن بستگی به عوامل زیر داشته و پیمانکار ملزم به رعایت آن میباشد .
اسلامپ کارآئی بتن به میزان اسلامپ و روانی بتن ساخته شده بستگی دارد .
پیمانکار وظیفه دارد بتن مورد نظر را براساس اسلامپ خواسته شده (نظارت) و طبق نقشههای اجرائی اجرا نماید .
بتنهائی که به هنگام ریختن ، اسلامپشان با مشخصات خواسته شده مطابقت ننماید مردود بوده ، باید از مصرف آن خودداری شده و از کارگاه خارج گردند .
اضافه نمودن آب برای بالا بردن اسلامپ بتنهای سفت شده پس از ساخت بهیچ وجه مجاز نیست و این امر باعث تغییرات کلی خواهد شد .
بسته به میزان اسلامپ ، و نوع کاربرد بتن به 4 گروه سفت ، خمیری ، شل و آبکی تقسیم میشود .
کارآئی بتن به میزان اسلامپ و روانی بتن ساخته شده بستگی دارد .
پایانی ( دوام ) بتن بتنی که در ساخت و نگهداری آن تمامی مشخصات فنی رعایت شود دارای پایانی زیاد در برابر شرایط محیطی میباشد .
عوامل مهمی که باید برای دستیابی به بتن پایا به آن توجه شود به قرار زیر است .
نسبت آب به سیمان از خصوصیات مهمی که بر دوام بتن اثر میگذارد میزان آب در مخلوط بتن است .
بسته به شرایط محیطی و عملکرد سازه باید نسبت آب به سیمان در مشخصات فنی خصوصی قید شود .
کار با ویبراتور ( دستگاه لرزاننده ) به هنگام کار با این دستگاه برای حفظ سلامت باید اقداماتی مانند زیر را رعایت نمود : 1- تمام سیمها و کابلهای برق باید از داخل لوله لاستیکی عبور کرده باشد ( جلوگیری از برق گرفتگی ) 2- قسمت لرزاننده دستگاه باید به وسیله فنر یا لاستیک از قسمت فوقانی جدا شده باشد .
3- هنگام کار کردن با دستگاه نباید قسمت فلزی با جسم سخت یا محکم برخورد داشته باشد .
4- هنگامی که دستگاه زیاد از حد کار کرده باشد بمجرد اینکه گرم شد باید مدتی خاموش شود.
حداقل مقدار سیمان انتخاب صحیح آب به سیمان ، تراکم کافی و عمل آوردن مناسب میتواند دوام بتن را بهبود بخشد.
برای دستیابی به اهداف فوق با نسبت آب به سیمان معین ، حداقل میزان مصرف سیمان بسته به قطر مصالح درشت دانه نباید کمتر باشد تا امکان لرزاندن و مرتعش ساختن در کارگاه فراهم آید بسته به شرایط اجرا وحداکثر قطر شن ، میزان حداقل سیمان دارد .
پی کنی خاکبرداری فونداسیون بعد از پیاده کردن محورها و به منظور اقدام برای خاکبرداری شالوده با توجه به نقشه های فونداسیون و براساس B.M.
تعیین شده عملیات قرائت کدهای طبیعی زمین در نقاط مشخص شده روی کروکی نقشه آغاز خواهد شد.
در این پروژه به دلیل وجود سنگر د رمحل و همچنین موجود بودن آسانسوردرنقشه، زمین به دو قطعه 1 و 2 تقسیم و عملیات خاکبرداری هر کدام جداگانه محاسبه گردید .
برای این منظور میانگین کدهای ارتفاعی زمین طبیعی هر قطعه را از میانگین کدهای ارتفاعی کف گود هر قطعه کسر خواهیم کرد تا ارتفاع خاکبرداری هر قطعه برآورده شود .
لازم به ذکر است که کف پی آسانسور 50 CM از خط کف پی اختلاف ارتفاع دارد .
محاسبه حجم لاشه چینی : به دلیل حجم بالای لاشه چینی پروژه و یکسان نبودن محورهای طولی به فونداسیون محل به قسمت های مختلف تقسیم و حجم هر قسمت با توجه به عمق و طول پی محاسبه و اجرا گردید .
برای این منظور ابتدا حجم سنگ چینی در محورهای طولی محاسبه می شود و با حجم لاشه چینی در محورهای رابط جمع می شود و عدد حاصل حجم کل لاشه چینی در محدوده مورد نظر را بدست می دهد .
بعد از محاسبه حجم سنگی چینی ، حجم خاکریزی بین سنگ چینی ها تا تراز زیر بتن مگر ( زیر فونداسیون ) محاسبه می گردد .
سیمان مورد استفاده در کارگاه