دانلود مقاله بررسی راهکار های افزایش سرعت روان خوانی در فراگیران پایه ی اول ابتدایی

چکیده آموزش روان خوانی در دوره ی ابتدایی می تواند کمک شایانی به پیشرفت درک معنایی سایر دروس کرده، و کودکان امروز را برای ورود به دنیای رو به پیشرفت فردا آماده تر کند.

در این پژوهش که بررسی راهکار هایی جهت افزایش سرعت روان خوانی در فراگیران پایه ی اول بود در یک کلاس28نفره و یک دبستان پسرانه در ناحیه 6مشهد به اجرا در آمد.

در شواهد جمع آوری شده مشخص شد که فراگیرانی که در خواندن با مشکل مواجه اند، به صورت زنجیره وار در سایر مهارت های زبان آموزی از جمله ( شنیدن ) به شدت دچار ضعف می باشند.

برای بهبود این وضعیت با صلاح دید صاحب نظران و شواهد موجود راهکار ( تأکید بر جمله خوانی و آموزش آن و پرهیز از کلمه خوانی ) به اجرا در آمد که پس از اجرای راهکار انتخابی شدت ضعف فراگیران تا حدی کاهش یافت که به بهبود خواندن آن ها انجامید.

در شواهد کتابخانه ای نیز راهکار های بسیار مؤثری ذکر شده است که اجرای هر کدام از آن ها محاسن زیادی را در بر داشته و خواندن آن کمک مؤثری به معلمان مقطع ابتدایی خواهد کرد.

اگر چه این تغییرات چندان چشم گیر نبود اما ما را به هدف مورد انتظار نزدیک کرد.

طبق ارزشیابی و مصاحباتی که با همکاران و دانش آموزان انجام شد، این راهکار اثر بخشی کافی را با توجه به زمان اندک داشته است.

امیدواریم که نتایج این پژوهش اندکی از مشکلات جامعه ی تعلیم و تربیت را بهبود بخشد.

مقدمه زبان فارسی نه تنها میراث ارجمند گذشته و حافظ وحدت و رمز هویت ملی ماست؛ بلکه تکیه گاه رشد و اعتلای فرهنگ و ازرشها نیز هست و برنامه ی درسی زبان آموزی، بزرگترین و مهمترین نقش را در این زمینه بر عهده دارد.

زبان های انسانی با توجه به اینکه تنها از چند عنصر آوایی محدود ( مثلاً در زبان فارسی از 32 صامت و 6 مصوت ) و تعداد محدودی واژه تشکیل می شوند، قادر هستند تعداد نامحدودی جمله بسازند.

جمله هایی که برای نخستین بار گفته و شنیده می شوند و طبعاً حامل پیام های تازه ای هستند.

در آموزش روان خوانی می توان با روش های علمی و با پرورش قوه ی خلاقیت دانش آموزان با آموزش های لازم و انجام تمرینات کافی، آنان را در سطح تولید جمله های شفاهی و مکتوب به حد خود کفایی رساند؛ در این صورت است که یکی از مهمترین اهداف آموزش دبستانی تحقق عملی می یابد.

در این پژوهش بر آن شدیم که سرعت روان خوانی فراگیران را با راهکار های مناسب افزایش دهیم تا از طریق خواندن صحیح و با سرعت مناسب به درک معنایی جملات نایل آمده و پیام نهفته در کلام را درک کنند.

امید که با یاری خداوند سبحان گامی در جهت ارتقای فرزندان پُر توان ایران زمین برداریم؛ و این همت با همراهی شما عزیزان یاری دهنده به فرجام و سرانجام بارور تر و روشن تر برسد.

(همتم بدرقه ی راه کن ای طایر قدس که دراز است ره مقصد و من نو سفرم) توصیف وضعیت موجود 1-1توصیف خودم از 4 سال سابقه ی کار آموزشی ام امسال اولین سالی است که مدرس پایه ی اول ابتدایی هستم.

همچنین دانشجوی کارشناسی رشته ی آموزش ابتدایی در دانشکده ی علوم تربیتی می باشم.

از 4 سال پیش وارد مقطع ابتدایی شده و تدریس پایه های سوم و اول را تجربه کرده ام.

امسال آموزگار پایه ی اول ابتدایی در یک دبستان پسرانه می باشم 2-1توصیف محیط این دبستان پسرانه یکی از دبستان های ناحیه ی 6 مشهد می باشد که از یک ساختمان سه طبقه با 15 کلاس، یک کتابخانه، آزمایشگاه، اتاق سایت، اتاق سمعی بصری، نمازخانه و حیاتی به مساحت 1500 متر مربع زیر بنا تشکیل شده است.

کلاس من در طبقه ی همکف این دبستان، دومین کلاس از سمت راست در ورودی با فضایی به مساحت 35 متر مربع با دو پنجره ی مشرف به حیات خلوت واقع شده است.

در این کلاس نیمکت ها به صورت ردیفی چیده شده و برای هر دانش آموز یک نیمکت شخصی جداگانه در نظر گرفته شده است که با توجه به محیط کوچک و فضای کم فاقد امکانات لازم برای اجرای شیوه های فعال و گروهی است.

در این کلاس 28 دانش آموز 7 ساله ی بومی مشهد درس می خوانند؛ با خانواده هایی که اکثراً تحصیلات بالای دیپلم داشته و از امکانات رفاهی مطلوب نسبت به وضعیت موجود در جامعه برخوردارند.

( نمودار شماره ی 1 ) 3-1توصیف مشکل بهره ی هوشی این دانش آموزان طبق آزمون سنجش ورودی کلاس اول در سطح متوسط و معمولی می باشد.

اکثر فراگیران در این کلاس در فروردین ماه به وضعیت مطلوب و در حد انتظار در روان خوانی رسیده اند و تنها تعداد اندکی از آنها از سرعت لازم در خواندن برخوردار نیستند.

( آزمون شماره ی 1، ضمائم ) فراگیران مشکل دار قادر به خواندن کلمات خارج از کتاب با ترکیب صدا های تدریس شده نیستند و در خواندن این کلمات نیاز به زمان دارند.

این مشکل زمانی که این فراگیران در گروه فعالیت می کنند به حداقل رسیده و هنگامی که به صورت فردی مورد ارزشیابی قرار می گیرند مشهود تر است.

طبق آزمون ها و چک لیست مشاهدات معلوم شده که مشکل این افراد از دلایل متفاوتی ناشی شده است.

والدین اکثر این دانش آموزان از تحصیلات دیپلم یا پایین تر برخوردارند.

مادران آن ها خانه دار و این کودکان اغلب فرزند آخر خانواده می باشند.

( نمودار شماره ی 2 ) طبق آزمون های مکرر به عمل آمده مشخص شده که این فراگیران در تشخیص صدا ها مشکل خاصی ندارند و تنها در ترکیب بخش ها و کلمه سازی زمان طولانی تری نیاز دارند، خواندن را به صورت گروه کلمه «جمله» دنبال نکرده و کلمه کلمه می خوانند.

و این خود به طور واضح از سرعت خواندن آن ها می کاهد.

این فراگیران پس از چند بار تمرین متن های داخل کتاب را روان می خوانند، اما به نظر می رسد کلمات را تنها حفظ کرده اند و قادر به تجزیه ی کلمات و اجزا نمی باشند در درک معنی کلماتی که می خوانند با مشکل مواجهند..

تند و جویده سخن می گویند و نسبت به سایر دانش آموزان کم حرف تر می باشند.

تمرکز کافی نداشته و اغلب حواسشان به جزئی ترین مسائل پرت می شود.

حافظه ی سمعی آن ها کوتاه و اغلب مطالب مطرح شده در کلاس را به یاد نمی آورند.

در نوشتن شکل کلمات خارج از کتاب با مشکل جدی مواجهند و تنها با هجّی کردن کلمات می توانند آن ها را بنویسند.

اغلب از کار گروهی سرباز می زنند و زیر بار تکالیف شانه خالی می کنند.

هرگز در فعالیت خواندن مانند سایر دانش آموزان داوطلب نمی شوند و تنها در صورت خواستن در تکلیف حاضر به خواندن می شوند.

( چک لیست مشاهدات، ضمائم ) کند خواندن این فراگیران باعث می شود بی نظمی و سر و صدا در کلاس ایجاد شده و سایر دانش آموزان با بی حوصلگی و حرف زدن مداوم در بین خواندن آن ها موجبات دستپاچگی و اضطراب آن ها را فراهم آورده که این خود به مشکلی آزار دهنده در کلاس تبدیل شده است.

هم اکنون می خواهم بدانم ( چگونه می توانم سرعت خواندن فراگیران پایه ی اول ابتدایی را افزایش دهم؟) شواهد(1) 1-2 شواهد محیطی با توجه به این که زبان آموزی دارای 4 رکن اصلی ( گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن ) می باشد و این 4 مهارت ارتباط تنگاتنگی با هم دیگر دارند، لذا تقویت هر مهارت می تواند باعث تقویت سایر مهارت ها شده و در پیشرفت آن ها تأثیر بسزایی داشته باشد.

طبق مشاهدات به عمل آمده ( چک لیست خواندن و مهارت ها، ضمائم ) نمودار استخراج شده که میزان ضعف فراگیران مشکل دار در مهارت های چهار گانه ی زبان آموزی به نمایش گذاشته شده است.

که میزان ضعف از 1 تا 10 درجه بندی شده و بیشترین عدد شدت ضعف در مهارت مورد نظر را نشان می دهد.

نمودار شماره (1) بر طبق این نمودار دانش آموزانی که ضعف بیشتری در گوش دادن و سخن گفتن دارند، میزان ضعف در خواندن آن ها نیز بیشتر می باشد که این خود بر نوشتن آن ها نیز تأثیر مستقیمی گذاشته است.

بر طبق اطلاعات به دست آمده از جدول درج مشخصات دانش آموزان در ابتدای دفتر کلاسی (ضمائم) حدود5/3% از مادران دکترا، 36% لیسانس،14% فوق دیپلم، 5/28% دیپلم و 18% زیر دیپلم می باشند.

که تحصیلات مادران دانش آموزان مشکل دار دیپلم یا زیر دیپلم می باشد بر طبق اطلاعات به دست آمده از جدول درج مشخصات دانش آموزان در ابتدای دفتر کلاسی (ضمائم) حدود5/3% از مادران دکترا، 36% لیسانس،14% فوق دیپلم، 5/28% دیپلم و 18% زیر دیپلم می باشند.

که تحصیلات مادران دانش آموزان مشکل دار دیپلم یا زیر دیپلم می باشد.

و تحصیلات حدود 14% پدران دکترا، 11% فوق لیسانس، 32% لیسانس، 11% فوق دیپلم، 5/28% دیپلم و 5/3% زیر دیپلم می باشد.

نمودار شماره ی (3) میزان تحصیلات پدران همه ی فراگیران مشکل دار فرزند آخر خانواده می باشند.

و مادرانی خانه دار دارند.

طبق فرم های به دست آمده از ثبت نام اول سال ( ضمائم ) حدود 82% فراگیران به امکانات رایانه و سمعی بصری دسترسی داشته و تنها 18% از آن ها از این امکانات محروم می باشند؛ که دانش آموزان مشکل دار جزء این دسته می باشند.

نمودار شماره ی (4) امکانات سمعی و بصری طبق آزمون های به عمل آمده ( آزمون شماره ی 1، ضمائم ) سرعت خواندن این فراگیران با توجه به سطح کلاس بسیار پایین تر و تنها حدود 35 کلمه در دقیقه می باشد.

حال آن که فراگیر پایه ی اول در سطح معمولی باید بتواند در هر دقیقه 60 کلمه بخواند.

نتایج آزمون شماره ی (1) 2-2شواهد کتابخانه ای خواندن: خواندن عبارتست از درک معنی و مفهوم کلمات نوشته شده و مطالب چاپی که اگر درک مطلب صورت نگیرد، خواندن هم انجام نشده است.

خواندن اساسی ترین وسیله ی آموزش بوده و فراگیر با کسب مهارت و پیشرفت در آن بهتر قادر خواهد بود تا در حدی که در امور زندگی معلومات لازم را کسب کند.

یادگیری مهارت خواندن مستلزم کسب مهارت های زیر است: بازشناسی دیداری عناصر زبانی اعم از حروف، کلمات و جمله ها.

درک معنایی این عناصر و روابط معنایی موجود بین آن ها.

درک پیام جمله و متن در پایه ی اول ابتدایی معمولاً به آموزش مهارت نخست؛ یعنی بازشناسی دیداری عناصر زبانی پرداخته می شود.

روانخوانی: روانخوانی که همان سرعت خواندن و ادا کردن پیوسته و منظم لغات در کنار هم می باشد تا عبارات و جملات معنای خودشان را برسانند.

منبع: سایت آفتاب انواع روش های خواندن در دوره ی ابتدایی: معمولاً از دو روش (صامت خوانی و بلند خوانی) در این مهارت زبانی استفاده می شود.

بلند خوانی در شروع خواندن روشی مؤثر است، زیرا در آن از دو فرآیند ادراکی یعنی تمییز شنیداری و تمییز بصری استفاده می شود.

صامت خوانی را می توان از سال اول شروع کرد.

این روش برای تند خوانی و مطالعه مؤثر تر است.

روش هایی که پس از این اشاره خواهیم کرد بیشتر مبتنی بر صامت خوانی هستند؛ دقیق خوانی: در این نوع خواندن دانش آموز به درک کامل متن خواندنی و نگه داری آن به طور منظم در حافظه می رسد او به افکار اصلی نویسنده پی می برد، به ارتباط مطالب پرداخته خلاصه را بیان کرده و نتیجه گیری می کند.

خواندن تجسمی: هدف این نوع خواندن درک دقیق تر تحریک حس کنجکاوی، مشارکت فعالانه در مطالعه است.

برای رسیدن به اهداف مذکور قبل از مطالعه سؤالاتی از متن انتخاب می شود.

خواندن انتقادی: در این روش دانش آموز به تجزیه و تحلیل مطالب، اثر گذاری و قضاوت مطالب و برقراری ارتباط بین جوانب مختلف می پردازد.

خواندن التذاذی: خواندن برای درک زیبایی ها روش مؤثر تری برای پرورش حسّ زیبایی شناسی و تقویت ذوق ادبی است.

با هم بخوانیم کتاب های ابتدایی به این منظور است.

منبع: سایت تبیان مراحل رشد خواندن: آماده شدن برای شروع خواندن از تولد تا 6 سالگی مرحله ی آغازین در یادگیری خواندن رشد سریع مهارت های خواندن مرحله ی گسترش خواندن پالایش خواندن.

شایع ترین مشکلات خواندن: 1- دسیلکسی 2- نقص خفیف خواندن 3- نقص شدید در خواندن منبع: دکتر حسن ذوالفقاری، محمد رضا سنگری، 1385، صص 41-40-14 ترکیب صدا: عبارتست از پیوستن صداها به همدیگر و ساختن یک کلمه.

گاهی اوقات این مشکل هنگامی پدیدار می شود که صدا های زبان مورد تأکید بسیار قرار می گیرد و این صدا ها به صورت مجزا از یکدیگر آموخته می شود.

دکتر بهرام طوسی، 1369، صص 23-19-18 ارتباط بین خواندن و گوش دادن: هر دو مستلزم تحریک مهمی هستند.

یکی