دانلود مقاله بررسی حکمت امام علی ع

وَقالَ عَلَیهِ السَّلام:اٌستَنزِلُوا الرَّزقَ بِالصَّدَقَهِ .

ودرود خدا بر او فرمود:روزی را با صدقه دادن فرود آورید.

صدقه
صدقه در لغت :آنچه به حکم شرع و مسکین دهند را در راه خدا
معانی صدقه:به چیزی که انسان از اموال خود در راه خدا بدهد صدقه
می گویند ولی در اصل صدقه هم شامل واجب و هم شامل مستحب می شود.
صدقه دو بعد دارد:مالی وغیر مالی
صدقه مالی از نقد: درهم - دینار –طلا و جواهر – نقره – کتاب – فرش – لباس –
ظرف زمین ازابراز فنی- خوراکی – آشامیدنی وغیره که انسان قسمتی از مال
خودرا جدا کند وتبرعاً با نیت خالص و قربت در راه خدای منان به صورت
بخشش به دیگری انفاق کند

سخن نیکو بهترین صدقه

شاخص ترین عضو از اعضا بدن انسان در جهت اعطا صدقات پاک و صالح
با گفتار شایسته و زیبا همان زبان است در این رابطه
پیامبر گرامی(ص)فرمود:برترین صدقه (بدنی)صدقه زبان است گفته شد
یا رسول الله صدقه زبان چیست؟با گفتار مناسب میتوان واسطه شود و کسی را که
در بند اسارت و زندان است نجات بخشد ،یا از ریختن خون ناحق و ناروا ممانعت
نماید.یا معروف و عمل روشن نیکی را به برادرت ارائه دهد یا مکروهی را از او
بر طرف سازد یا کلمات صلح آمیز بین افراد سازش برقرار نماید.
تأثیر صدقه پنهانی
امام زین العابدین در دل شب انبان نان را بر پشت مبارک خود بر میداشت و
فقرای مدینه تصدق می فرمود به گونه ای که او را نشناسد ،می فرمود صدقه
پنهانی غضب یزدانی را فرو میریزد.
عقوبت امساک از صدقه
مَلعونٌ ملعونٌ مَن وَ هَبَ الّلهُ لَهُ ما لا فَلَم یَتَصَدَّق مِنهُ شَیءٍ
معلون است ،معلون است کسی که خداوند مالی به او عطا و بخشش کند و به قدر
توان چیزی از آن عطاء الهی تصدق و انفاق نکند.

توان چیزی از آن عطاء الهی تصدق و انفاق نکند".

"خواص صدقه در اوقات شب و روز" "تاثیر صدقه صبحگاهی" امام صادق علیه السلام فرموده:کسی که هنگام صبح (با نیت خالص)صدقه ای بدهد (به برکت آن صدقه )خداوند نحوست آن روز و شومی او را بر طرف می نماید.چه زیباست که شب در اندیشه صبح دیگران بوده و غافل از آنان نباشد "خاصیت صدقه در اول روز" امام صادق (ع)فرمود :کسی که تصدق کند به صدقه ای خالص در اول روز (یعنی بعد از صدقه صبح)خداوند متعال به برکت آن صدقه دفع می نماید از صاحبش هر شری که (بر اثر گناه او مقدر شده)که از آسمان به سوی زمین برای او فرود بیاید.

پرداخت صدقه اول شب امام صادق (ع)در جهت خاصیت آن فرموده :کسی که اول شب صدقه ای خالص را در راه خدا پرداخت کند خداوند متعال به سبب آن صدقه دفع می کند از او هر شری که (بر اثر وضعی گناه او در آسمان)مقدر شده که آن شب از آسمان برای او نازل شود و به همین گونه شری مقدر شده در زمین به او وارد شود.

صدقه نزد پروردگار منان سبب میشود که نزول شر از آسمان و شمول شر از زمین از آن شب از او دفع می شود" امساک اغنیاءٍ در صدقه عامل فقر است "اِِنَّ الّه سُبحانَهُ فَرَضَ فی أموال الاغنیا .

أَقواتَ الفُقراءِ فَما جَاعَ قَصیرٌاِلاّ بما مُتَّعَ بهَ غَنٌّی والّله-تَعالی جَدُّه-سأئلُهمُ عَن ذلِک" "به راستی که خداوند سبحان فرموده: در اموال اغنیاء قوتها و نیازمندی ها و کمبود مشروع فقرا را ونیست فقیر گرسنه ای جز این که مالداری در حد وشأن خویش منع و خودداری نموده از دستگیری و انفاق در حق او و خداوند منان فردای قیامت از اغنیاء حق فقر ا را مطالبه خواهد نمود".

وَقالَ عَلَیهِ السَّلام:ما عالَ مَنِ اٌقتَصَدَ و درود خدا بر او فرمود: آن که میانه روی کند تهی دست نمی شود.

قناعت قناعت ، راه خوشبختی قناعت ، از فضیلت های مهم اخلاقی و صفات پسندیده انسانی است که از گرفتار شدن به رذیلت دنیا دوستی که ریشه همه خطاهاست جلوگیری می کند .

در رهنمود های اولیای الهی با تعابیر مختلفی از فضیلت و ارزش قناعت سخن به میان آمده و تأکید شده است که خوش ترین زندگی را کسی دارد که به صفت قناعت آراسته است وگرنه انسان های حریص و آنهایی که در تمام لحظات زندگی به دنبال تحصیل ثروتند اگر تمام دنیا را به آنها بدهند سیر نمی شوند و در نتیجه لحظه ای در زندگی از آرامش و آسایش بر خوردار نیستند.

حضرت علی علیه السلام افزون بر تصریح به این حقیقت که حریص هرچند همه امکانات دنیا را در اختیار داشته باشد باز فقیر است می فرماید :" خوش ترین زندگی را کسی دارد که خداوند متعال نعمت قناعت را به او عنایت کرده است" بی نیازی ،دست آورد قناعت بر خورداری از بی نیازی مادی و داشتن ثروت و امکانات بیشتر مالی یکی از خواسته های مهم افراد بشر در زندگی است.

اغلب به خاطر افراط ، عده ای آنچنان فریفته مال و ثروت می شوند که تمام لحظات زندگیشان را صرف تحصیل آن می نمایند و گمان می کنند که با این روش به بی نیازی دست خواهند یافت ؛غافل از اینکه فقر و دارایی ریشه در نفس آدمی دارد.اگر انسان به تهذیب نفس بپردازد در عین کم داشتن قانع و بی نیاز می شود ،و اگر از این امر غفلت کند و حرص و آز در و جود او ریشه بدواند ،هر قدر هم ثروتمند باشد ،بی نیاز نمی شود.علی علیه السلام در این باره تصریح می کنند :"به جست و جوی بی نیازی برخاستم ،آن را جز در قناعت ندیدم .شما هم قنا عت کنید تا بی نیاز شوید" راه دست یابی به قناعت از جمله اموری که مانع دست یابی به صفت قناعت می شود حرص وآز است.

این صفت یکی از نمودهای حّب دنیاست که انسان را وادار می سازد که همواره به دنبال جمع کردن ثروت بیشتر باشد و هیچ حّدی از آن کفایت نکند.واضح است کسی که به این رذیله اخلاقی آلوده شد هرگز به صفت پسندیده قناعت نمی تواند آراسته شود.

تنها راه برخورداری از قناعت ریشه کن ساختن صفت حرص وآز وجود آدمی است.

علی علیه السلام در اشاره به این حقیقت می فرماید :"تا زمانی که حرص از بین نرود قناعت تحقق پیدا نمی کند".

گرامی ترین مردم در فرهنگ اسلامی ارزش و اعتبار افراد از راه میزان آراستگی آنها به فضیلت های اخلاقی و صفات انسانی و دوری آنها از صفت های نا پسند نفسانی مشخص می شود.

بدون تردید بر خورداری از قناعت "پرهیزگاری ،ترک حرص و آزمندی از جمله اوصافی است که زمینه تحقق سعادت واقعی انسان را فراهم می سازد.

از این حقیقت در روایات ائمه اطهار علیه السلام با تعابییر متفاوتی یاد شده است.

علی علیه السلام با توجه به آثاری که این اوصاف در زندگی و روند رشد معنوی انسان دارد می فرماید : "گرامی ترین مردم کسی است که قناعت و پارسایی و دوری از حرص و طمع را پیشه خود سازد ؛چرا که حرص و طمع فقر بالفعل و قناعت بی نیازی آشکار است که همگان آن را در افراد آراسته به صفت قناعت می توانند به آسانی مشاهده کنند" قناعت، راهی برای اصلاح نفس در بینش اسلامی مهم‏ترین راه تحصیل کمال واقعی انسان اصلاح نفس است.

لذا از آن به عنوان بزرگ‏ترین و برترین جهاد یاد می‏شود.

واضح است به انجام رساندن این مسئولیت بزرگ همانند سایر اهداف شرط‏هایی دارد که بدون در نظر گرفتن آنها تحصیل این هدف امکان‏پذیر نیست.

از جمله اموری که از آن به عنوان زمینه‏ساز اصلاح نفس یاد شده داشتن قناعت در زندگی است؛ چرا که برخورداری از این فضیلت، صفاتی چون اسراف و تبذیر و طمع را که هر یک به گونه‏ای مانع اصلاح نفسند، از آدمی دور می‏کند.

علی علیه‏السلام می‏فرمایند: قناعت از مؤثرترین عوامل اصلاح نفس است پاک‏ترین نوع زندگی در هر جامعه‏ای با توجه به نوع فرهنگ و نظام ارزشی حاکم بر آن برای زندگی شایسته و مناسب ویژگی‏های مخصوصی ذکر می‏شود.

به سبب حاکمیت جهان‏بینی‏های مادی، در اغلب جوامع، گونه‏ای از زندگی به عنوان زندگی خوب و موفق یاد می‏شود که از امکانات مالی و دارایی بیشتری برخوردار باشد.

ولی در بینش اسلامی صالح‏ترین و مطلوب‏ترین زندگی آن است که به جای محور قرار گرفتن دارایی، در آن برخورداری از ارزش‏های الهی و فضیلت‏های انسانی مهم دانسته شود و اساس زندگی را اوصاف شایسته اخلاقی تشکیل دهد..

بر این اساس در رهنمودهای اولیای الهی به ویژگی‏هایی برمی‏خوریم که متأسفانه امروزه بر اثر دور شدن از ارزش‏های الهی حتی در جوامع اسلامی هم کم‏تر به چشم می‏خورد؛ به عنوانمثال علی علیه‏السلام می‏فرمایند:پاک‏ترین زندگی آن زندگی است که در آن به قناعت اکتفا شود قناعت، راه بی‏نیازی از نشانه‏های خوش‏بختی انسان در زندگی آن‏است که به اندازه‏ای از امکانات مادی و توانایی مالی برخوردار باشد که مجبور نشود که دست به سوی دیگران دراز کند.

به منظور در امان ماندن از این پیش‏آمد ناگوار توصیه‏های زیادی از ناحیه رهبران الهی برای افراد بشر عرضه شده است که از جمله آنها سفارش به پرهیز از سستی و بی‏کاری و خودداری از اسراف و ریخت‏وپاش در زندگی و ضرورت داشتن برنامه دقیق برای زندگی است .در این زمینه یکی از مهم‏ترین رهنمودها رعایت اصل قناعت است.

علی علیه‏السلام می‏فرمایند: "هرکس به آن مقدار از روزی که خداوندقسمت او قرار داده است قناعت کند، از آنچه در دست مردم است بی‏نیاز می‏شود." حفظ دین با قناعت از مهم‏ترین عوامل تهدید دین و اعتقادات انسان، نداشتن نگرش مناسب به ثروت است گاهی انسان در نتیجه فریفته شدن به زرق‏وبرق مال دنیا، حتی تمام احکام الهی و ارزش‏های اخلاقی و انسانی را زیرپا می‏گذارد تا به آن دست یابد و گاهی هم بر اثر نداشتن برنامه مناسب در مصرف آن چه به دست آورده است دچار اسراف و تبذیر می‏شود و در نتیجه از حدود الهی تجاوز کرده به خود و سایر افراد جامعه ضرر می‏رساند.

در مجموعه تعالیم الهی اسلام، هم در زمینه شیوه‏های به‏دست آوردن مال و هم در نحوه مصرف آن احکام و مقرراتی وضع شده است.

علی علیه‏السلام درباره مال دنیا و چگونگی برخورد با آن به پیروان خود توصیه می‏کنند:"به منظور سالم ماندن دینتان به مقدار کم از مال دنیا قانع باشید؛ زیرا انسان با ایمان را اندکی از مال دنیا قانع می‏سازد." آسوده‏ترین مردم اگر از مردم سؤال شود که «دوست دارید از چه نوع زندگی برخوردار باشید؟»، بدون تردید اغلب آنها در پاسخ خواهند گفت: «دوست داریم زندگی خوب و راحتی داشته باشیم».

امّا در پاسخ به این پرسش که «چگونه می‏توان به یک زندگی راحت دست یافت؟» دیدگاه‏ها و نظریه‏های مختلفی وجود دارد.

عده‏ای معتقدند از طریق تلاش‏های بی‏وقفه شبانه‏روزی دست‏یابی به زندگی راحت میسر است.

برخی دیگر اعتقاد دارند داشتن دارایی بیشتر زمینه داشتن یک زندگی خوب را فراهم می‏سازد.

اما علی علیه‏السلام می‏فرمایند: «آسوده‏ترین مردم در زندگی فردی است که قناعت راپیشه خود سازد.

"قناعت، نشانه سعادت" در سخنان اولیای الهی در موارد زیادی از اوصاف خوشبخت‏ترین انسان‏ها سخن به میان آمده است.

واضح است آن بزرگواران از طریق ذکر این اوصاف تلاش نموده‏اند تا مردم را به کسب این قبیل اوصاف که سعادت جاودانه آنها را در پی خواهد داشت، تشویق کنند.

علی علیه‏السلام از اوصاف پسندیده انسان‏های سعادتمند این گونه یاد می‏کنند: خوش‏بخت کسی است که همواره به یاد قیامت باشد و برای روز جزا بکوشد و به مقدار ضرورت قانع باشد و از خداوند در هر حال خشنود باشد.

"نتیجه خرسندی به قناعت" علی علیه‏السلام در وصیت‏های حیات‏بخش خود به فرزند بزرگوارشان امام حسین علیه‏السلام ، آن حضرت را به بسنده کردن به مقدار ضرورت از مال دنیا و در نظر داشتن اصل قناعت سفارش می‏کنند و می‏فرمایند: «هیچ دارایی هم‏چون خرسند بودن به قوتی که خداوند آن را روزی انسان ساخته است فقر را از انسان دور نمی‏سازد».

بنابراین هرکس در زندگی به مقدار کفاف بسنده کند، طولی نمی‏کشد که به آسایش و راحتی دست می‏یابد و زندگی آسوده‏ای به‏دست می‏آورد.

"وَقالَ عَلَیهِ السَّلام:قِلَّهُ اُلعِیالِ أحَدُ اُلیِسارَینِ" "ودردو خدا بر او فرمود : اندک بودن تعداد زن وفرزند یکی از دو آسایش است" کنترل جمعیت از نظر اسلام پیش از ذکر آرای مذاهب اسلامی ،لازم است مفهوم تنظیم خانواده مشخص شود .

تنظیم خانواده، عبارت است :از برنامه ای که زوجین برای توالد وتناسل، رعایت فاصله زایمان ها،بهداشت ودرمان کودک ومادر وتناسب معیشت با تعداد عایله را درنظر میگیرندکه به موضـوعکنترل تفاوت دارد.

نظریاتی که درباره تنظیم خانواده مطـرح است، عمدتاً وابسته به دو گروه است: گروهی که باتنظیم خانواده موافق و گروهی که با آن مخالف است.

کسانی که با تنظیم خانواده موافق هستند نیز به سه گروه تقسیم میشوند: 1)گروهی که با تنظیم خانواده به طور مطلق موافقند وبرای کنترل جمعیت هیچ محدودیتی غیر از"سقط جنین"قایل نیستند و حتی