دانلود مقاله حماسه غزه

در ایامی که روزهای پایانی سال 2008 میلادی رقم می خورد و در حالیکه قرار بود درایالات متحد آمریکا، رئیس جمهوری ظاهراً متفاوت به لحاظ عقیده و کردار روی کار بیاید، اسرائیل به منظور اعاده حیثیت از گذشته ناکام خود، در جنگ جنوب لبنان با حزب الله، یورشی همه جانبه را به نوار غزه با هدف انهدام دولت قانونی حماس در فلسطین به راه انداخت.
این جنگ که 22 روز به طول انجامید و با اعدان آتش بس یکجانبه از سوی اسرائیل، هر چند به صورت موقت و ناپایدار متوقف شد، گذشته از بعد نظامی سخت افزاری، یک بعد نظامی نرم افزاری، یعنی عملیات روانی هم داشت.

جنگ نرم افزاری غزه، گسترده ترین عملیات روانی به اجرا در آمده، توسط طرفهای متخاصم در تاریخ خاورمیانه را در بر می گرفت و در شرایطی رخ داد که هر دو طرف با آمادگی کامل به آن وارد شدند.
دراین عملیات اسرائیل سه سال قبل واحد جدید عملیات روانی را در نیروهای مسلح خود سازماندهی و 8 ماه قبل از حمله به غزه، مدیریت ملی اطلاعات را در قالب یک واحد مستقل برای هماهنگی کلیه برنامه های این چنین به وجود آورده بود.
همچنین حماس نیز در کنار سازماندهی نیروهای رزمی، نیروهای کاملاً متخصص و ورزیده ای را برای رویا رویی با اسرائیل در این حوزه، آموزش و در اختیار داشت.

عملیات روانی غزه، بهره گیری از پیشرفته ترین فناوریهای ارتباطی و انواع تاکتیک ها و تکنیک های فریب را از سوی هر دو طرف به نمایش گذاشت، هرچند درعمل اسرائیل به رغم استفاده از تمام ظرفیت ها و تجربیات حاصل از جنگ سال 2006 خود در جنوب لبنان در آن توفیقی پیدا نکرد و کفه ترازو در این عملیات نیز به سود «حماس» پایین رفت.

تعریف عملیات روانی:
وزارت دفاع آمریکا، عملیات روانی را این چنین تعریف می کند: « استفاده برنامه ریزی شده از تبلیغات و سایر تدارکات روانی، یا هدف اصلی تاثیر گذاری روی عقاید، احساسات، برداشت ( نگرش) و رفتار گروههای متخاصم خارجی به گونه ای که از دست یابی به اهداف ملی، حمایت کند.»
در خلال جنگ دوم جهانی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا از جنگ روانی تعریف گسترده تری به شرح زیر ارائه داد:
«جنگ روانی هر گونه سلاحی را که بر فکر دشمن تاثیر بگذارد به کار می برد.

این سلاحها فقط از نظر تاثیری که می نهند، روانی به حساب می آیند و نه به واسطه خود آنها»
تاریخچه:
تاریخ جهان، اسکندر کبیر را از پیشگامان خبره در عملیات روانی می داند.

وی در طول حکومت خویش ثابت کرد که در زمینه تحت تاثیر قرار دادن ذهنیت توده درم با استفاده از برنامه های تبلیغاتی اش، می تواند ایفاگر یک نقش باشد.
تاریخ جهان، اسکندر کبیر را از پیشگامان خبره در عملیات روانی می داند.

وی در طول حکومت خویش ثابت کرد که در زمینه تحت تاثیر قرار دادن ذهنیت توده درم با استفاده از برنامه های تبلیغاتی اش، می تواند ایفاگر یک نقش باشد.

چنگیز خان مغول که بیش از هر رهبری در تاریخ بشر، فتوحات داشت، در سالهای سیزدهم پس از میلاد بر این باور بود که شکست اراده دشمن در جنگ از الویت بالایی برخوردار است.

در دوران چنگیز، قبل از آنکه نیروهای مغول به حماس حمله کنند، ابتدا ژنرال ها از ساکنین آنجا تقاضا می کردند تا خود را تسلیم خان کند، درغیر این صورت آنجا را به کل منهدم می کردند.

این رویداد در دوران مغول برای ساکنین دو شهر «خوارزم» و « کیف» روی داد و ساکنین آنجا در پی پیروزی مغولها و امتناع از تسلیم، قتل عام شدند.

این اقدامات، آوازه شهرت مغول را در خشونت، دهان به دهان گسترش داد و باعث شد تا ساکنان مکانهای بعدی که قرار بود چنگیز به آنها حمله کند، بدون مقاومت تسلیم شوند وبه این ترتیب چنگیز مرتب بر دامنه فتوحات خود می افزود.

جنگ روانی متعاقباً در خلال جنگ دوم جهانی رشد پیدا کرد، به گونه ای که «آدولف هیتلر» تکنولوژی آن زمان و بلندگو را به این منظور به کار گرفت.

«ژوزف گوبلز» وزیر تبلیغات «هیتلر» در این زمینه آنقدر درباره «پیشوا» به اغراق روی آورد که وی را تقریباً تا حد «شبه خدا» رسانید.

درخلال آن جنگ، «وینستون چروچپل» نخست وزیر انگلستان، استفاده مشابهی از رادیو به عمل آورد و تبلیغات گسترده ای علیه «نازیها» به راه انداخت.

عملیات روانی در خلال جنگ دوم جهانی، درعرصه رزم نیز کاربرد پیدا کرد به گونه ای که در جریان حمله به نرماندی، به ابتکار ژنرال جرج پاتن آمریکایی سیگنال های دروغین ارسال و تاسیسات غیر واقعی به منظور فریب مشاهده هوایی نیروهای نازی، طراحی وبه به نمایش در آمد.(1) رفته رفته پیشرفت تکنولوژی این امکان را فراهم آورد که تا ابزارهای نوینی به خدمت عملیات روانی در آیند که از جمله آنها می توان از هواپیمای «Ec-130E» معروف به «Commando Solo» آمریکا نام برد که به عنوان یک فرستنده، رادیو تلویزیونی وایستگاه پارازیت انداز قوی عمل می کند.(2) آمریکا در جریان جنگ در افغانستان و عراق، تکنولوژیهای مختلفی را در جنگ روانی ترساندن مبارزان، توسط هواپیماها هلیکوپترها وبلندگوهای سوار روی وسائط نقلیه زمینی نظامی، بود.(3) اهم مبانی تئوریک: عملیات روانی در کل روی مدلهای تاثیر گذاری مخاطبان استوار می شود و انواع مدلهایی از قبیل موارد زیر، می توانند برای آن مطرح باشد: «HYPODERMIC NEEDLE» ( سوزن زیر جلدی) که بر مبنای آن پیام عمدی مستقیم توسط پیام گیرنده دریافت و کاملاً پذیرفته می شود.

«RECEPTION THEORY» ( نظریه پذیرش) که بر مبنای آن معنی متنی در داخل آن قرار ندارد، بلکه مخاطبان باید معنی را براساس زمینه فرهنگی و تجربیات زندگی خود، استنباط کنند.

«COVER UP» ( سرپوش گذاشتن) «SNOW JOB» ( دروغ- فریب) «OBSTINATE AUPIENCE THEORY» ( نظریه مخاطبین سرسخت) اعتقاد این نظریه بر آن است که یک ارتباط کاری بین مخاطبان و رسانه ها وجود دارد.

مخاطبان فعالانه به انتخاب پیامهایی می پردازند که نسبت به آنها توجه می کنند.

برای هر یک از مدلهای فوق، نظرات گوناگونی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به نظرات «PAUL LAIARSFELD» و «ELIHV KATZ» برای «جریان دو گام» و «ZIMMERMAN-BAUER» برای نظریه مخاطبان سرسخت اشاره کرد.

(4) رویداد غزه: جنگ نرم افزاری اسرائیل و «حماس» ( دولت قانونی فلسطین) درغزه را می شود از زوایای زیر مورد بحث قرار داد: الف- تکنولوژی: شبکه سازی اجتماعی با استفاده از وب سایتهای زیر: 1-1 «TWITTER» «TWITTER » نام یک وب سایت موجود در چارچوب شبکه سازی اجتماعی (SOCIAL NETWORKING) یا رسانه های اجتماعی (SOCIAL MEDIA) است.

کاربران این سایت با نام نویسی در آن می توانند از طریق تلفن همراه تا 140 الی 150 حرف را در یک « بو لاک» بار گذاری کنند و بلافاصله هم کاربران از طریق تلفن همراه وب سایت، وب لاک، تپ الکترونیک و غیره به مفاد اطلاعات بارگذاری شده دست یابند.

(5) عملیات تروریستی در بمبی هندوستان، اهمیت این وب سایت را آشکار کرد.(6) و جنگ غزه برای اولین بار تاثیر شگرف استفاده نظامی از آن را در چارچوب «عملیات روانی »به نمایش گذاشت.

طبق آنچه که از سوی رسانه های خبری جهان منتر شد، یکی از موارد استفاده از «TWITTER» در عملیات روانی غزه، برگزاری یک نشست رسانه ای (PRESS CONFERENCE) از سوی کنوگلری اسرائیل در نیویورک را در بر می گرفت که درآن بیش از 2500 بلاگر ( وب لاگ نویس) حضور پیدا کردند.

(7) جنگ غزه به عبارتی اولین جنگی بود که در آن افراد قادر شدند تا اخبار به وقت حقیقی را بدون آنکه از خروجی یک رسانه چاپی یا رادیو- تلویزیون عبور کند، انتشار دهند.

(8) 2-1 «YOU TUBE» این سایت شبیه به «TWITTER» عمل می کند، با این تفاوت که بجای متنی در آن، تبادل فیلم انجام می شود.

با استفاده از سایت فوق،در چارچوب عملیات روانی، اقدامات زیر از سوی اسرائیل صورت می گرفت: مصاحبه روزانه با خبرنگاران بین المللی توسط وزیر خارجه خانم «TIIPI LIVNI» پخش یک فیلم کارتونی که در آن نشان داده می شد، موشک ها برج «ایفل پاریس» ساعت «بیگ بن» لندن و مجلس آلمان (BUNDESTAH) را هدف قرار داده و به آنها اصابت کرده اند.

در پی نمایش این صحنه، این پرسش به میان می آید که آیا شما این وضعیت را دوست دارید، چطور است؟

متعاقباً این موضوع مطرح می شود که مردم شهر «SDEROT» در جنوب اسرائیل 8 سال است در چنین وضعیتی زندگی می کنند.

حماس کوشش کرد از این ابزار برای ارائه نظرات و اطلاعات خودش استفاده کند ولی کارگزاران سایت که غربی بودند، تصاویر پست شده مربوط به «حماس‌» را سانسور کرده و مانع بارگذاری آن ها شدند.

به همین دلیل «حماس» اقدام به ایجاد یک سایت اشتراک تصاویر ویدیویی مربوط به خود بنام «AQSA TUBE» کرد.

تا سه روز پس از جنگ، این سایت به روز نشده بود و بازدید کنندگان پس از بالا آمدن سایت به یک سایت به زبان عربی ارجاع داده می شدند.

(9) وزارت دفاع اسرائیل در تل آوویو به طور مرتب فیلم های ویدیویی مربوط به حملات هوایی خود به غزه را در این سایت به نمایش در می آورد.(10) 3-1 FACEBOOK: این ابزار نیز مشابه «TWITTER » و «YOU TUBE » یک وب سایت مربوط به «شبکه سازی اجتماعی» یا «رسانه های اجتماعی» است که کاربران با استفاده از آن می توانند تبادل اطلاعات از طریق ویدئو، تصویر، پیوندهای گوناگون اینترنت و نیز «CHAT» ( گفتگو) داشته باشند.

گفته شده است که ‌«FACEBOOK » پنجمین وب سایت بزرگ دنیا با 160 میلیون کاربر به شمار می رود که اسرائیل نیز زمانی در جنگ غزه اظهار داشت که این سایت قوی ترین سلاح دراز خانه آن رژیم به شعار می رود.

موسسان «FACEBOOK » اظهار می دارند که هر کس اظهارات نژاد پرستانه داشته باشد یا آنکه کسی را به مرگ تهدید کند، از استفاده از این سایت منع می شود.(11) یک سایت خبری در جریان جنگ غزه، گزارش کرد که اسرائیل پس از مدتی از عملکرد « FACEBOOK» دچار ناخشنودی شد.

(12) 4-1 پیامک: سیستم پیام کوتاه ( پیامک- SMS) از جمله دیگر تکنولوژیهایی بود که به عنوان یک وسیله مورد استفاده ارتش اسرائیل برای عملیات روانی در غزه قرار گرفت.

اسرائیل از این وسیله در قالب «فهرست توزیع» (DISTRIBUTION LIST)، روزانه ده ها پیام به منظور دعوت از خبرنگاران برای شرکت در «نشست های رسانه ای» مقامات مختلف آن رژیم یا بازدید دسته جمعی از مناطقی که مورد اصابت «موشکهای حماسی» قرار گرفته بود ارسال کرد.

در این میان، یک تیم ویژه ماموریت داشت تا به طور انحصاری ایفاگر نقش برقراری ارتباط با «تلاگرها» باشد.(13) 5-1 موشکها: ادبیات منتشر شده در حوزه عملیات روانی جنگ غزه، موشکهای شلیک شده از سوی حماس را قوی ترین سلاح این نوع عملیات در غزه به حساب می آوردند.

حماس در مجموع موشکهای زیر را بکار برد: حستام 1- قطر 60 میلی متر، وزن 12 پوند، دارای یک خرج انفجاری یک پوندی پابرد 3 کیلومتر که برای اولین بار در سال 2001 با شلیک به سوی اسرائیل معرفی شد.

حستام 2- قطر 150 میلی متر، وزن 70 پوند، طول 6 پابرد 8 کیلومتر، دارای کلاهک 15-11 پوندی که در سال 2003 معرفی شد.

حستام 3- طول 7/6 پا، قطر 170 میلی متر، برد 12 کیلومتر، دارای سرجنگی 44-22 پوندی حستام 4- پابرد 15 کیلومتر ناصر 4- بابرد 20 کیلومتر به عقیده مقامات اطلاعاتی اسرائیل، حماس چند صد موشک تولید شده کارخانه ای از نوع BM-21 هر یک بابرد 20 تا 40 کیلومتر هم در اختیار دارد.

این موشک ها 122 میلی متر قطر، 150 پوند وزن و 9 پا طول دارند، ضمن آنکه وزن کلاهک آنها به 45 پوند می رسد.

این مقالات بر این پوند که از سال 2001 تا کنون، حماس 6000 موشک به طرف اسرائیل پرتاب کرده باشد.

(14) اطلاعات فوق در حالی از سوی یک منبع معتبر منتشر می شود که در ایام جنگ غزه، خبرگزاریها به طور مرتب از موشکی بنام «GRAD» نام می بردند که از سوی «حماس» به سوی اسرائیل پرتاب می شد.

(15) به عقیده کارشناسان نظامی، موشکهای زمینی به زمین حماس به لحاظ دکترین سخت افزاری نظامی، ارزش چندانی نداشتند زیرا از قدرت تخریبی محدودی برخوردار بودند ولی به لحاظ عملیات روانی بسیار موثر عمل می کردند.

تاثیر این موشکها به لحاظ روانی به قدری بود که بسیاری از مردم شهرکهای جنوبی اسرائیل را از طریق ایجاد رعب و وحشت، وادار به ترک محل زندگی خود می کرد.

پرتاب مکرر این موشکها همیشه، شهرهای در تیررس به صورت خالی از سکنه و به حالت تعطیل در آیند.

(16) 6-1 رخنه و اختلال مخابراتی، جاسوسی الکترونیک: در جریان جنگ غزه، هر دو طرف متخاصم جلوه هایی از توان تکنولوژیک خود را در عرصه بهره برداری از فناوریهای پیشرفته مخابراتی و اطلاعاتی به نمایش گذاشتند که در این