سپاس و ستایش سزاوار خداوندی است که تمام جهان و از جمله انسان را آفرید و زن و مرد را زوج یکدیگر قرار داد و زن را موجب آرامش مرد ، و خانه یا محل زندگی را آرامشگاه آنان قرار داد .
درود بر پیامبرانش که هر یک برای هدایت و راهنمایی بشر کوشیدند ؛ به ویژه خاتم آنان که از هر جهت آدمیان را به سر منزل هدایت رهنمون ساخت ؛ گفتار و رفتنارش همه ادب بودو هدفش بر انگیختن و به حد نهایت رساندن مکارم اخلاق ؛ (بعثت لأتمم مکارم الاخلاق ) .
سلام بر اهل بیت او که بهترین شاگردان و درس آموختگان مکتب او هستند و اخلاق نیکوی پیامبر (ص) را سرمشق زندگی خود قرار دادند ، تا نشان دهند اخلاق و روش پیامبر اکرم (ص) قابل پیروی است و الگوی کاملی است که باید از آن درس زندگی اموخت : ( لکم فی رسول الله اسوه حسنه )
1- نخستین ازدواج
اولین همسری که پیامبر اکرم انتخاب کرد، خدیجه دختر خویلد بود.
پیامبر(ص) در سن 25 سالگی با زنی چهل ساله و بیوه دو شوهر که از آنان فرزندانی داشت ، ازدواج کرد و از او صاحب شش فرزند شد.
پیامبر اکرم(ص) تا سن 52 سالگی که حضرت خدیجه فوت کرد، همسر دیگری اختیار نکرد و پانزده سال قبل از رسالت و دوازده سال بعد از رسالت را تنها با او بسر برد.
وی بهترین زن پیامبر(ص) بود
اگر اموری نظیر شهوت ران بودن پیامبر اکرم(ص) که مغرضان یا ناآگاهان زمان ما مطرح می کنند ، وجود داشت، او به جای حضرت خدیجه که بیوه زنی دو شوهر کرده بود، با یک دختر ازدواج می کرد و یا در کنار او، همسران دیگری انتخاب می کرد، یا حداقل کلمه شهوانی بین او و خدیجه(س) رد و بدل می شد.
بله، د رآن زمان، پیامبر اکرم وقت زیادی از عمر خود را در غار حرا و به چله نشینی می گذراند و قبل از رسالت ، علاوه بر جوان بودن، وقت بیشتری داشت تا ازدواج های مجدد انجام دهد و حتی بعد از چهل سالگی که کوشش حضرت به تبلیغ رسالت معطوف بود، باز در مکه هنوز حکومت و جنگ و صلح و روابط تجاری و اقتصادی و نزاع های انصار و مهاجران و بسیاری مسایل دیگر مطرح نبود.
بنابراین، راحت تر می توانست همسرهای متعدد انتخاب کند.
از نظر مادی نیز برای ازدواج های دیگر در مضیقه نبود ، زیرا سابقه، طایفه و کرامت او نشان می دهد که او هیچ مشکلی در راه ازدواج مجدد نداشته است و حضرت خدیجه نیز کاملاً تسلیم او بوده و مشکلی ایجاد نمی کرده است.
از نظر مادی نیز برای ازدواج های دیگر در مضیقه نبود ، زیرا سابقه، طایفه و کرامت او نشان می دهد که او هیچ مشکلی در راه ازدواج مجدد نداشته است و حضرت خدیجه نیز کاملاً تسلیم او بوده و مشکلی ایجاد نمی کرده است.
بنابراین مسایل مادی و شهوانی ، آنگونه که امروزه برای مردان ازدواج مجدد کننده مطرح است، اساساً برای آن حضرت مطرح نبوده است.
پس از فوت خدیجه، حضرت(ص) تا آخر عمر ، پیوسته به یاد خدیجه بود و او را هنگام شنیدن نام یا با یادآوری خاطره ای از او تکریم می کرد.
پس از خدیجه(س) پیامبر اکرم(ص) باید همسری انتخاب می کرد تا هم از طرفی همسر وی باشد و هم زن خانه و هم مادر ویا هم نفسی برای فاطمه زهرا.
ولی بعید بود کسی بتواند تمامی این وظایف را انجام دهد و از طرفی مشاوری امین و یاور رسالت پیامبر اکرم(ص) باشد.
افزون بر اینها ، مایل دیگری پیش آمد که ایجاب می کرد حضرت، ازدواج های متعددی داشته باشد که در ادامه روشن خواهد شد.
خدیجه (س) از زبان عایشه آری، یافتن جایگزین برای خدیجه بسیار مشکل بود، زنی که عایشه او را این گونه وصف می کند: هرگاه پیامبر می خواست از خانه خارج شود، به یاد خدیجه می افتاد و او را به نیکویی یاد می کرد .
روزی از ایام، حسادتم تحریک شد و گفتم :«آیا او غیر از زنی پیر ، چیز دیگری هم بود؟
خداوند به جای او بهترش را نصیبت کرده است .» پیامبر غضبناک شد ، به طوری که موهای جلوی سرش از شدت غضب می لرزید و گفت:«نه ، به خدا سوگند !
بهتر از او را به من نداد.
او به من ایمان آورد ، در حالی که مردم کفر ورزیدند.
مرا تصدیق کرد، در حالی که مردم تکذیبم کردند.
با مال خودش مرا یاری و همراهی کرد، در حالی که مردم محرومم کردند و خداند از او فرزندهایی روزی من کرده، در حالی که مرا از فرزندان زنان دیگر محروم کرد.» عایشه می گوید: عهد کردم دیگر هیچ گاه از خدیجه به بدی یاد نکنم.
ازدواج با عایشه و سوده به هر حال ، پیامبر اکرم(ص) در سال وفات خدیجه یا سال بعد با عایشه و سوده ازدواج کرد .
خوله این دو نفر را پیشنهاد داد و خودش نیز به خواستگاری رفت.
عایشه در آن زمان شش ساله و سوده زنی بیوه بود.
اگر عایشه از همان زمان عقد ازدواج ـ که در مکه صورت پذیرفت ـ به خانه پیامبر اکرم(ص) راه یافته و در خانه ایشان سکنی گزیده باشد ، با توجه به اینکه پیامبر اکرم(ص) مراسم عروسی را با او در مدینه انجام داد، او دو یا سه سال در خانه پیامبر بود، بدون اینکه پیامبر بتواند از او بهره زناشویی برد.
بنابراین مسایل دیگری غیر از شهوت ، مطرح بوده است.
نکته هایی درباره ازدواج با عایشه پیامبر (ص) تنها یک دختر را به ازدواج در آورد و آن عایشه بود.
حضرت در آن هنگام بالای پنجاه سال سن داشت و عایشه حدوداً شش ساله بود.
مراسم عروسی در مدینه و پس از نه ساله شدن عایشه انجام شد.
بنابراین عایشه سه سال در عقد پیامبر بود.
در آن زمان دخترهای بالغ و زن های بیوه جوان نیز وجود داشتند .
پس اگر ازدواج با عایشه به انگیزه زناشویی بوده باشد ، باید حضرت با یکی از آنان ازدواج می کرد تا لازم نباشد سه سال صبر کند تا عایشه بالغ شود.
از این رو ، می توان گفت که هدف ، اموری مانند نزدیکی و پیوند با قبیله تمیم ، برداشتن مشکل از سر راه ابوبکر و دلگرم کردن بیشتر او به اسلام یا اموری نظیر یافتن دوست و همراهی برای فاطمه (س) بوده است.
4- ازدواج با حفصه، دختر عمر همسر دیگری که رسول الله برگزید ، حفصه دختر عمر بن خطاب بود.
وی از زنانی بود که به مدینه هجرت کرد و همسر خنیس بن حدافه سهمی ، از مجاهدان بدر بود.
چنان که گفته اند پس از وفات شوهر حفصه ، عمر به ابوبکر پیشنهاد کرد او را به همسری بپذیرد، ولی او قبول نکرد و عمر غضبناک شد.
بعد از وفات رقیه ـ همسر عثمان و دختر پیامبرـ عمر ، حفصه را به عثمان پیشنهاد کرد ، او نیز قبول نکرد و عمر زبان شکایت نزد رسول الله (ص) گشود.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: « کسی که بهتر از عثمان است ، با حفصه ازدواج می کند و عثمان با همسری بهتر از حفصه ازدواج می کند.» سپس پیامبر (ص) او را از پدرش خواستگاری کرد و با او ازدواج کرد.
این ازدواج در سال سوم هجرت رخ داد.
5- ازدواج با ام سلمه همسر دیگر رسول الله (ص) ام سلمه بود که اسمش هند و قبل از رسول اکرم همسر اباسلمه بود و برای او چهار فرزند به نامهای سلمه ، عمر، درّه و زینب به دنیا آورد .
او از زنانی بود که به حبشه و مدینه هجرت کرد.
پس از فوت ابی سلمه ابوبکر از او خواستگاری کرد، ولی وی قبول نکرد.
پیامبر اکرم (ص) عمر را فرستاد تا او را برای حضرت خواستگاری کند.
ام سلمه گفت : « من زنی غیرتی هستم (نمی توانم همسران دیگر را تحمل کنم) دارای پسر هستم و هیچ یک از سرپرستان من در مدینه حاضر نیست تا اجازه دهد.» عمر به رسول الله(ص) خبر داد، حضرت فرمود به او بگو :«راجع به غیرت (حسادت )تو دعا می کنم از بین برود.
پسر دار بودنت مشکلی ندارد و از آن ناحیه تامین می شوی.
نبودن اولیائت اشکالی ندارد ،چون هیچ کدام از چنین امری کراهت ندارند و آن را ناپسند نمی شمارند.» ام سلمه به فرزندش گفت :«بلند شو و مرا به ازدواج پیامبر درآور.» پرسش : چرا ابوبکر پیشنهاد عمر را برای ازدواج با حفصه قبول نکرد،ولی به خواستگاری ام سلمه رفت؟
پاسخ: شاید ابوبکر از اخلاق تند حفصه خبر داشت،زیرا وی اخلاقی خشن داشت که از پدر به ارث برده بود وبه همین جهت ابوبکر به ازدواج با او تمایل نداشت.اما ام سلمه زنی مؤدب و با اخلاق بود که علاوه بر داستان شنیدنی هجرتش به مدینه ،همین کلمات رد و بدل شده بین او و رسول خدا،اخلاقیات او را آشکار می سازد.
روحیات ام سلمه الف : خودش به عیب خود اعتراف کرد و گفت : « من غیرت (حسادت) دارم و نمی توانم زنان دیگر را تحمل کنم » و رسول اکرم (ص) نیز فرمود :« دعا می کنم این حالت از بین برود.» اما چرا برای زنان دیگر چنین دعایی نکرد و تنها ام سلمه مشمول این دعا شد؟
شاید پیامبر به این خاطر چنین دعایی کرد که ام سلمه عیب خود را شناخت و به فکر اصلاح آن افتاد.
هر کس عیب خود را فهمید و به فکر اصلاح آن افتاد، کوشش می کند و مقدمات آن را فراهم می نماید.
اگر دعای رسول الله (ص) نیز ضمیمه شود ، آن صفت پلید از زندگی وی رخت بر می بندد، اما کسی که هنوز معیوب بودن خود را نمی داند و بر عیب خود اصرار می ورزد ، چگونه دعای پیامبر آن را برطرف سازد!
ب : جملات دیگری که ام سلمه گفت ، نشان آن است که نمی خواست بارش به دوش دیگران باشد و مزاحم دیگران شود، لذا بچه دار بودن خود را عذری می دانست که به نظرش مانع ازدواج بود.
اگر به داستان هجرتش به مدینه بنگریم ، روشن می شود که تا چه حد از مزاحمت برای دیگران گریزان بود.
خود، آن واقعه را این گونه بیان می کند : وقتی خواستیم هجرت کنیم ، ابوسلمه مرا و فرزندم را بر شتری سوار کرد و افسار آن را به دست گرفت،اما طایفه من (بنی مغیره) آمدند و زمام شتر را از او گرفتند و گفتند : « تو خود می توانی بروی، ولی اجازه نمی دهیم فردی از افراد طایفه ما را به همراه ببری.» طایفه شوهرم (بنی عبد الاسد) وقتی وضع را چنین دیدند ، آمدند و بچه ام را به زور گرفتند و بردند و گفتند:« نمی گذاریم فرزند ما نزد بنی مغیره بماند .» به هر حال ، آنان مرا منع کردند و بین من و شوهر و فرزندم جدایی افتاد .
شوهرم به مدینه رفت.
هر روز صبح خارج می شدم و در ابطح می نشستم و می گریستم، و یک سال گذشت تا یکی از پسرعموهایم بر من گذشت و دلش به حالم سوخت و به قبیله ام گفت :« چرا این زن مسکین را رها نمی کنید ؟
چرا بین او و شوهرش و فرزندش جدایی افکنده اید ؟» آنان مرا رها کردند و گفتند :« اگر خواستی به شوهرت ملحق شو» طایفه بنی عبدالاسد نیز بچه ام را دادند و و شترم را سوار شدم و بچه ام را در دانم گذاشتم .
سپس به سوی مدینه خارج شدم .
هیچ کس را همراه نداشتم .
وقتی به تنعیم ( محله ای نزدیک شهر مکه ) رسیدم ، « عثمان بن ابی طلحه » را دیدم ، گفت : « کجا می روی ؟ » گفتم : « به سوی شوهرم در مدینه .
» گفت :« کسی با تو هست ؟» گفتم : « نه ، سوگند به خدا !
غیر از خدا و فرزندم کسی با من نیست ، » گفت : « به خدا سوگند !
رهایت نمی کنم .
» افسار شترم را گرفت و شتر را می کشید تا مرا به مدینه رساند .
سوگند به خدا !
کریم تر از او در بین عرب ندیدم .
هرگاه به منزلی می رسیدم ، شتر را می خواباند و خودش زیر سایه درختی می رفت تا وقت سفر می رسید … تا مرا به قبا رساند ، گفت : « شوهرت در اینجا است » و سپس خود به سوی مکه برگشت .
روشن است که چرا او تنها با فرزندش تصمیم دارد راه طولانی چند روزه را بدون همراه بپیماید .
او دوستدار شوهر خود و علاقه مند و علاقه مند به اسلام بود .
او دارای اراده ای محکم و عزمی راسخ بود و در عین حال نمی خواست کسی را به